1 MINISTERIE VAN ONDERWIJS WETENSCHAP EN CULTUUR
UNIFORM HEREXAMEN HAVO 2015 VAK : Economie -1
DATUM : 23 juli 2015 TIJD :7.45 – 10.15u Aantal opgaven : 3 Aantal pagina’s : 3
Toegestane hulpmiddelen: Calculator en kladpapier
Controleer zorgvuldig of alle pagina’s in goede volgorde aanwezig zijn. Neem in geval van een afwijking onmiddellijk contact op met een surveillant. --- Opgave 1 Macro economie [30p]
In het land HORIZON waar slechts gezinnen en bedrijven deel uitmaken van het economische leven, was de marktwaarde van de productie in een bepaald jaar gelijk aan 6000 mln dollars. De waarde van de intermediaire goederen was 1500 mln, terwijl de afschrijvingen gelijk waren aan
12
1 deel van de marktwaarde van de productie.
1. a. Wat verstaat men onder het netto nationaal inkomen? [1p]
b. Bereken het netto nationaal inkomen van HORIZON m.b.v. bovenstaande gegevens.[3p]
De netto investeringen waren 1000 mln. dollars groot terwijl de autonome consumptie 200 mln. dollars bedroeg.
2. a. Wat geeft de marginale consumptiequote aan? [1p]
b. Toon aan dat de marginale consumptiequote gelijk is aan 0,7. [2p] 3. Leid het Keynesiaanse spaarmodel af. [3p]
4 Teken het evenwichtsinkomen middels dit model. [3p]
Bij het netto nationaal inkomen was het aantal werklozen gelijk aan 100.000 man/vrouw, hetgeen gelijk was aan 20% van de beroepsbevolking.
5. Toon aan dat het fullemployment inkomen gelijk is aan 5000 mln. dollars. [2p] 6. Wat verstaat men onder de gemiddelde arbeidsproductiviteit? [1p]
2 Er is blijkbaar sprake van onderbesteding in het land HORIZON.
8. Ga middels berekening na als met een toename van de autonome consumptie met 300 mln. dollars, bestedingsevenwicht bereikt kan worden. [3p]
In plaats van een verandering in de autonome bestedingen, zou een verandering in de marginale consumptiequote ook kunnen leiden tot bestedingsevenwicht.
9. Bereken welke waarde de marginale consumptiequote moet hebben om bestedingsevenwicht te bereiken. [2p]
10. Stel uitgaande van het netto nationaal inkomen berekend bij vraag 1 de nationale rekeningen op als verder bekend is dat: [7p]
- L : P : I : W = 4 : 2 : 1 : 1
- de voorraad grondstoffen en eindproducten was toegenomen met 500 mln. dollars
Opgave 2 Geld en banken [30p]
Onderstaande balans betreft een gedeeltelijk financieel overzicht van de algemene banken van het land “SB” (bedragen zijn in mln. dollars) .
D Balans algemene banken per 31/12/’14 C Gebouwen 1320 RC 7500
Debiteuren 5000 Termijn deposito’s 4200 (< een jaar) Kas . . . Spaarrekeningen 5100 (< een jaar)
Reserves 1500
Het aanwezige kasdekkingspercentage bedraagt 28%,terwijl het minimale kasdekkingspercentage gelijk is 25%.
1. Bereken de dekkingsmiddelen de bank? (2p) 2. Ga na of de bank liquide is? (3p)
3. Hoeveel giraal geld kan de bank nog scheppen, indien zij liquide is? (3p)
4. Welke posten op de balans zullen veranderen bij girale kredietverlening door deze bank? (2p)
De binnenlandse liquiditeitenmassa (M2) bedraagt $ 28.000,-
5. Hoeveel bedragen de secundaire liquiditeiten op balansmoment? (2p)
6. Toon aan dat de maatschappelijke geldhoeveelheid gelijk is aan $ 18.700,-. (2p) 7. Hoeveel bedraagt de chartale geldhoeveelheid in handen van het publiek? (2p) De maatschappelijke geldhoeveelheid bestaat uit actief- en inactief geld.
8. Wat houdt actief geld in? (2p)
9. Hoeveel bedraagt het actief geld, indien het publiek $ 3700,- oppot voor speculatieve doeleinden? (2p)
3 Dagelijks ondergaat de maatschappelijke geldhoeveelheid veranderingen door transacties van gezinnen en bedrijven met geldscheppende instellingen.
10. Noem twee (2) praktische voorbeelden hiervan op. (3p)
Het beleid van de monetaire autoriteiten in een land is onder andere gericht op het bereiken en behouden van monetaire stabiliteit. Voor dit doel hebben zij een aantal instrumenten ter beschikking. Eén van deze instrumenten is de openmarktpolitiek
11. Wie zijn de monetaire autoriteiten in Suriname?(Vermeld ook de namen).(2p) 12a.Wat houdt openmarktpolitiek in? (2p)
b.Leg uit hoe openmarktpolitiek toegepast zal worden in een situatie van overbesteding. (3p)
Opgave 3 Micro economie [30p]
Een producent van een zeer uniek product hanteert bij het streven naar maximale omzet een prijs van SRD 320,-per eenheid bij een afzet van 40 eenheden.
De variabele kosten per product zijn gelijk aan SRD 80,-. De totale constante kosten zijn SRD 5000,-.
(p is de prijs in SRD en q is de afgezette hoeveelheid)
1. Is deze producent een hoeveelheids- of een prijsaanpasser? Antwoord toelichten (2p) 2. Noem 2 redenen waarom een monopolist in de praktijk nooit een onbeperkte
machtspositie heeft. (2p)
3. Toon aan dat de prijsafzetfunctie gelijk is aan: p = - 8q + 640. (3p) 4. Bepaal de totale kostenfunctie. (2p)
5. Bereken de winst of het verlies van de ondernemer bij het bovengenoemde doelstelling. (3p)
De monopolist verlaat het streven naar maximale omzet en streeft nu naar maximale winst. 6. Hoeveel producten zal de producent nu afzetten en tegen welke prijs? (4p)
7. Hoeveel bedraagt de winst/het verliesin dit geval? (3p)
8. Met hoeveel % is de winst/het verlies gedaald of gestegen? (3p)
9. Geef de winst/ het verlies(inclusief het punt van Cournot) grafisch weer m.b.vde P-, MO-, MK- en GTK-curve). (6p)
10. Noem 2 mogelijke maatschappelijke nadelen op van monopoliebedrijven. (2p)
CIJFER:
10 10
