Die O.B. Jaargang 5, no.1

l

I

I

'-'

WOENSDAG, 14 KOV. 19-15.

IffiiEW AAR

tiEIHilEliM

VAW

A1l(Q)OM~(Q)M

A

§lE

C~UIRCIHTIILIL

Churchlll hct. vcrlede week in die Britso pnrlcmcnt geplcit vir bcwaring van we atoombom-gchcim dour Amerilm.

Hy

hot gcse dat hullc nio tlic geheim aan Rusland l>el•cn<l moct nw.al• nle, anngcsien Rusland tydens die oorlog in baie Gealiiccnlc gchclme gedeel hct, maar van sy l•ant nil•s gcgce het nie. ln. verbanil met die wctensl•aplil,es wat urcig dat hulle die geheimo gaan vcrldap, het Churchill gesc <lat. hy hoop die wet met dio ultcrsto !crag teen hullo toegcpas :;al wotd.

Churchill het gcsc dat die toel<ems van die wercld in mcer as con opsig mindcr bclowend lyk as na die Duitsc oorgawe in 1918, toe die oortuiging be-staan hot dat allc oorloe be-eindig is.

Hy hct gepleit vir noue same-werldng met Amerika en gese dat so'n lwmbinasie sterk ge-noeg behoort te wces om nog 1_{n wercldramp te YOOrkom.}

In verband met die atoom-bom het Churchill gese dat die argument nie opgaan dat open-baarmaldng van die geheim 'n bydrae tot die vrede sal wces nie. U:y is oortuig dat imlicn dio bordjies vcrhang was en Engeland en Amerika tocgang tot nussieso oorlogsgehcimo gc-'11"::\ hot, dit nio tocgestaan sou gowo.rd hot n!c.

li!~~w~'ClJctr~.rf!%~@iE!:f!-m

~

UJ~§IHI&WID)

IDJIIlrCIVlli:WITW

ill)

'n Duitse doldcr het verledo jaa~· 'n lmnshand uitgevind waarmce gesluyf, sigarette anng-csteck en sclfs ~:>tukldes pa-picr van die grond af opgetel lmn word, al hci tlie persoon a.Jbci sy hande verloor.

Die Duitse dolde1· het reeds meor as 7,000 mense met sulke hande voorslen, en na berig "'onl, sal die Engclso nou ool;: daan·an gebruil\: mauk vil· Brit-se soldute.

i!lJi~m@m!~w-~~rrF"~w

,.Tydcns die oorlog het ons baie geheime aan die Russo mecgedccl, vera! met bctrek-king tot radar, maar ons was nic bcwus van enigc toc rei-kende wcdcrkerighcid nic."

V

o§oAo

0

_.

_{S((})~d(dlfr~}

_W

_({))f(cdl

Lnef

Vnrr

[})illln~§err~

Dlo Amerikaa.Qse besettings-trocpe ontwikkel 'n stygendc liefde vir die Duitsers, volgens bcrigte in die pers. In die kor-rcspondensie-kolommc van die Amcrikaanse blad Tim e het onlangs 'n hele gckyf plaasge-vind oor die uitlatings van Amedkaanse soldate wat open-lik erkcn dat hulle die Duitse nooiontjies, met hulle natuur-like voorkoms, baie bekoorlil<er vind as die Ameril<aanse mei-sics met hul rooi geverfdfl Iippe.

Laasgcnoemdes was woedend groen en het met die bitsigste verwyte teen die soldate gekom en bcrou uitgeklaag dat hulle vir sull<o mans sovccl jare ge-trou gewag hct.

Een Amerikaanse soldaat het sy gevoel as volg op pa-pier gestel: ,Ek hou nle van die Franso n!e, el• hant die Britte, el< wantrou ille Russe en el< vcrng <lie Pole''. Sy gevoel vir die Duitsers wissel van voorkeur tot bewonde-ring, ll"'l hy ges~.

Uit ander briewe blyk duide-lik die haat wat die Ameri-kaanse besettingstroepe teen-cor die Russe I<Oester. 'n Rus wat dour hullc op 'n misdaad betrap word, ontvang 'n dceg-like afranseling voordat hy deur die milit~re polisie opgesluit word.

Vree$

wor

Griep

Groot vrees vir dio herhal.ing van 'n griep-epidcmio soos na die vorige oorlog- word tans in Europa gel•oestor waar dlo gc-sonuhoicl van we Duitse voll• nog steeds verder agteruit gaan weens gebrel< aan vocdsel.

Sapa-Reuter berig dat veldm. Montgomery Sondag gesc hot dat die vocdseltocstand tans mee1· lcrltiel• is as op enlge an-der tydstip. Die steenkoolpro-dul<sio is iets hoer, mn.ar daar is nie voldoenda vervoergeriewe

nle.

(G~~rrn

~a~rrue1r~

l¥Ieerr

Wilrr

({)~~~ll®ll~~

w~n~

§ieg~

VI

0

JF»

0 . ,

V

@~ge~ll!Illge Sta1~

I{{

(Q)

m mCffirm

cdl@

9

~

V

(())If

m

Die Bnrgerkommando's sal voo

die

V erenigde Party

wel

ge

vallig

sal

van

11·0,000 van voor die oorlog nou

die

feit het

gen

l.

Smuts

verlede

week

van

offi

s

iert'

in

Bloemfoutt=>in t

oege

sy

uitlating

dat

net

,beh·ouhare" hoc

rtaa

u

net

bestaan uit

persone

wat yir

·wee:;.

D

it bring me

e dat.

die

lede

tal

na 30,000

ver

min

der sal

word.

H

ier

-bekend gemaak toe hy

'n

konferensie

spre

ek

bet.

Dit

staan

in verhand

me

t

re

v

oo

rtaan

'n

gewecr m

ag

hesit.

Gcnl. Smuts het gcsc dat die sl<iet\'crcnigings moct voortbe-staan, maar met die koms van die oorlog is be,·ind dat daar nog ieb mcer moot bykom, naamlill: geoefendc afdclings.

'n Gt·ont, dccl van die lwmman-dolctle was egter teen die oor-log gelmnt en 'n sui\\ cring was nodi g.

Die Nasionalc Vrywilliger-rcscrwe is gcstig wat tans 'n Jedetal vo.n 20,000 het. Sy be-staan hct 'n gcvocl van vcilig-heid in die land laat ont:;taan toe die mccste soldate bu!tc die Unie was. Hierdie stclscl moet voortbestaan.

Die l<ommando's so voor oor-logse ledctal van tussen 130,000 en 140,000 sal verminder word tot nie mecr as 30,000 nic.

'n Klcin<'r ltlompie uuwno op wie peil gctrcl< l'an word, moot opgclei \\'ord en n:e 'n gt·oot aantal onbrnil;barc mannc nic. Die J;ommando's is sodanig ge-suiwer \·an tEi'gcne wat teen die oorlog gclu1nt was, dat die offisiere wat Otirgebly hct, 'n baio betroubarc groop manne l-:.

Genl. Sm<lts

hot

na die ult-brciding van die Staandc ~1ng verwys en gese dat dit tusscn 10,000 en 15,000 mnn sal tel en as sl<ool sal dicn vir die Bur-gcrmag. Hy het vcrklaar dat die vrede die bcste bewaar l<an

bly dcur op mocililtheid voor-bcreid te wees, en dao.rom is sy boodslmp: ,.Wccs gcrccd!"

·-~-- - - - • e e e e e e o e e e e e

Me~rr

!PeitroU

Die ?tlinbtet· van El<onomiese Ontwikkcling het verlcdo week a:mgekonilig dat hy l100p om 'n vcrligting in die petroh·antsoo-noring aan te bring vooc Kcn>-fccs.

llJ

IDlna~~

lLCOicerr

··

Ullig!f;sll:<e~

Onderstaande verklar!ng van die Organi:;asii'lcier is uit-gereik in opdrag \'an die l{ommand:mt-genoraal:

\Vcons die landswyc droogte en antler plaa~lil;o toestande buito die O.B. se bchccr, is dit onmoontlik om die Uniale laer-trekking in Desembcr te hou, soos gcrccl. Die datum hicn·oor is derhalwo verslmif na die eerste week in Fcbru:u·ie volgcnde jaar. Die presiese dac sal corsdaags bckend gcmaak word.

Offisicre wat reeds trcinkaartjics uitgcneem hct, moet onmiddcllik reel vir vcrlcnging tlaan·an met die oog op ge-bt·uil( in l'ebruaric.

§

p<e<e

rp

munr!t

li

Jm

((])Jaa~Opit~g

r

l

l

[.

.

,

~···· -

,..._,.~

~--

....

.

Die reuse-optog van dio Os!lewabrandwo.g to Paarl voorverlcde Saterdag by geleentheid van dle verjaanlagvioring van die

KG

.

en A.K.G. is gelei deur 'n indruk\,·ekkeode specrpunt van

BLADSY TWEEJ DIE O.B .. \VOENSDAC, 1l NOV. l!H5.

---

--

---

----

---

--

~

-

--

---

---

--·----

--

---

--

---BOE.RE.=

DOGTERS

IN GELID

Die

voorpunt

va

n

ui('

af-dcli

ng

Bocredogtcr~

wat

(]f't-1-gcnccm

bet aan

dif'

optog

dcm·

die P

aa

rl

,·oorvf'd

c

d('

Satt'

rda

g

.

Daa

r

was mccr

a

!"

twechondc

rd

Boerejeug

-

lN!t'

all(•en.

A.V.B.O.B

Lyltbcsorgcrs, Grafsteenmakers

Bt'J;I"I\fniS\'t't·scl•eraars

Blo<·mfontt•in - Pretoria

130 Talclte

ROELOU BARRY

(EinfS.) BPK

0

-GARAGES E:-.1 JIANDELAARS

o

-Vir Dicns tc: Robertson Ashton :Montll,!,'11 Bonnicvalc 1\ocbc·t·gw<·~. 8t·ooldyn Iiaap~ta<l Laing.-,burg

VAN

R

IFBEECK

TRUST

31.\AT"I\ \l'PY BF.l'EHI\

:Sccurit) -Gc·bnu - haap-.tad

Fnon 3-0";61

;.r•·t Takkantorc tc:

BELL\"ILLE Voortr,·kkt'r

-wcg, Posbus 1~. Foon !l-7222.

STR.\XD )Iich:mstraat 11,

Posbus .)6. Fo •n J 71;.

\YY~BERG- Kcrl<stmat. Pos

-bus SS. Foon 7 1502.

Raa<lplecg ons wannecr u l'i en-domme wil l\Oop en ver·l\Oop.

Ons l<nn die boercgcmecnskap

hedicn, want ons is boerc.

Ons hou vendusks, reel vc

r-banclc, gcldbcleg-g-ings, ens. (i. P. J. DU TOIT,

Sckretaris-Bestuurdcr.

MARKAGENTSKA!P

VROEE

MORE

-

mARK

K \APSTAD

()

Jkt alinJ:" J:'t•-.Jderl unmidtlcllik \H•I'Idil;-., maandrliks of

Mill!-. \'Crlang 0

n

e

-.h·

hl'('r!-.('!Jllt• pryse 0 :\11~:\:

\ \

H

E'\; Y

.

\ '\

~CHOOR l<;il'naar: Gt'ST.\\' RETIEF Trll'fonn 2-0212

J1{te§ttenR

§e

1J

etm~

lr1rek

lLa~xr

'n Gcslaagdc lacrtrcl< \'an die

Kestell-Bocrejcu~ is \'all 1 tot

;:; Okt. gehou op die plaas van

scrs . . Mike El•stccn. Die lmmp

het gcstaan onder bevel van

komdt. Kw::u-tus I~oos.

hyg-c-staan deu1· ass.-\'Cidl<t. Hatti

ng-en sers. Mil<e F1kslecn. As

huisvader en -moedeJ· lwl op~c­

tree komdt. P. J. t'l\ mcv. De

Jager. Die Bocrcseuns het

<la-delik die terrein in orde gc·

bring en die \'lagpaal ingt..plant

terwyl die dogtcrs g"t'sor:.; hot Yir koffie en !e~ker lwl'l< vu

bc-skuit. Die og::;cnd-

en

:.~and­

g-odsdic::s is wam·g-cnccm <leur· komdt. P. J. De Jager.

Saans wannecr die \\'('l't'

gm~stig was het ;-olmal by di,. J'ampvuur ,.e ·;:::-adcr om lwm<lt Roos met sy ghitaar, tct-wyl du· seuns en dogters sing. ;\ lma I l<an nie genoeg praat \'an die

hegtc kameraaclskap wat

onl-wil{kel het nie, en sic:1 al wct·r· uil na die \'Olgende kamp.

Op 5 Okt. het hfl<omdl. D.

1 ·itout en 'n aanta! O.B.-ofli:;;icn· die !<amp besoek.

A

pp

eD

MisH

ul

<

V

an

joy

c

e

Die a.ppel yan William JoycP, wut dem· 'n Dritse hof ter doocl Ycroordcel is op aanklag- <Ia!.

hy g-c hrende die oorlog oor·

<lie Dl:t's'-' lra:vlloos uitgcsaui hct. het ,·erlcdc week misluk.

Jcyc~ hct ter Yerdedtging-aan~c·:oer dat hy gccn Brit;:c ondcrdaan was n:e, daar hy in Amer-ika gebore is en n:\ die uitbreck van die oorlog Duitsc

burgerskap aanvaar hct. Die Britse hof se uit::;praak was dat

Joyce wei besl<crmmg- van die

Britse Kroon gt·niet hct. Hy

het hom tans op die Hocr Hnis

beroep.

DIE i\IANS'LITRT.;STERS

PAARL

Baic g

r

oot voorr

aad

TE~~ISR..\KETTE

op

hand

e

.

HERSNARI~GS

van rakette

onder

spesia

l

t'

to

t'l-

i

g.

Netj

i

csc SXYEHSPAKKE

.

Skr

ywe

om

maatv

orml"

e

n

ntonsters.

BAlE

GOEIE

BEHA.1~DELING

EN

BILLIKE

PRYSE

~e~~

«V~~ell

~err IID~\illrr

o

ff

lEIID

ffi)()o~

~~~

'W

~ll~~dM !E~w~e~ @~ l¥1fillilll$ft~rr

Blocdig-c misduad wu.arin daar

g"(·roof en aangcrand \\ onl

son-tier die min-,lc agting vit die

mens! ike lc\\ e i-. bt·-,ig vn\ die

g-rotcrc -.h·<lt• I'll by uit-.tc·l< ,Jo

-h:!lUH·,hurg ·n vt•r:...lo·ikldu~ vir

hul !.nwoners

t<·

maalc. rntu,-.cn

\\ unl die polbir<lit•ns \\ l'l'll'>

un-dt•rhl't:rling en algcmcnc ::,\\ al'

hl'h:trulelin;r llilJ.:"t'tlun t•>t ·u gt~­

' :l:lrlil<t· brcelmunt. Jn,tcdc

hit•t·aan kt' tc· dncn. h die YC

l'-:tnl \\ nut·dl'lilif• }Iini!-. ter. d r. ('ulill ..;tl·~ n, be-.ig om die JlU -hlit'l, ' l ' a:!ntl:l.~ :1( tc lei met

\\ raal;-.tonc-. !Pen sv~cnaarndc

,.<wtlo<~..,mi-.dadiger,.. .. binnc die

t•n!P.

Da r ,•,·rskyn no_uliks 'n dac;--hJ, d m Johannesburg of clit be

-vat •'t'll of m~er berigte van

1\0l'lhlocdigc aanrandings en

1l 1 ,,,J)I :!];,• <leur naturellebendes. \ l'rlc<lt• \\'oensdagnag is in

'rurffonlcin by 'n huis ingebreck wat. n>l mcnse was. l\Iet mcssc van 'n 'od I ani.: is die inwoncrs gPcl rc•ig om al k•s tc· ~re wat die hot'\\ t' opt' is. T\\ t'l' meisie.s Yan

t H <'ll 11; ja:u· is in hul slaap-ll.Liltl't' Iu·intilll't'l aangcrand en

tl' t· !. h·•·•'

'

:

w

hul lig-g:1mc ge

--.I,<•nt·. I ,.. Ill k hms '·' kaal ge

-stroop \'llll Jile:·asie en geld.

S!cg.; o!:c onbnapp!ng van 'n

ldcut .. rouatJH" f!c1:r 'n YC!!ste!"

\·. al ht:Ip ;:nan ! ocp het. het

g::oter \'Cl'\\'OcstmM :-~an c:endom

en liggaam voorkom.

Die dag ten1rc b in dil' JH'~'"

ber·ig \'an 'n orHit·r·wysN· wat

llcnr 'n naturcllrhcndr in sy

huis aangcrand b I'll tl't·nnnt'l'·

nc>od mrt sy It·\\ l' cia a n·an

af-g-d,om het. fly hd agl

nw-.-.-,tc·l.:c• n!l.t:"Cdncn - ccn

"at

J.:'l'-miJ, \\U-. na 'Y hart t•n ') h>IIJ.:' dt·ut·hnor ltC't. lh•rhaalcit• rnaal.

,..n h..t hy \Crklaar. hct h) ;:::-t· -hoor luw di<.· natu rclle br' rl aan . 11\Pl":t:!r ~·--t· urn hnrn ... n ya~, t<· \:tl dat hulle hmn )ian tlu<>tl -,..tt-d,. \'I:On·~ .~A::-.GER.\::'\D

Die <lnr; ''~ ' lit ts berig Y:-tn twce ,·rotH' wat deur naturt>lle himw hut huisc met onsedelil<c 1Jcdoclin:;s aan;;crand is ccn van hullc was 'n Oll dame van sestig- j:l'u-. In <icrmislon is 'n \TOU verlcd<' week dcur· drie natu -rcllc plalgu;Jaan en ,·an £9l beroof on<ll'I'\\'yl sy in teen

-woordi~hcid \'an hnar man dcur 'n duik\':, g by die stnsic gcstap hct.

Op 7 O!•tobl'r JS twcc konsta

-bcls d~m· 100 natur·cllc :wnge\'al

o:-ndat hull•• 'n aanrandcr m

hegtenis wou 11l'l'lll.

Op 10 Oktolwr is 'n dolttcr

,·an Picl"nnarit:r.i>m·:; deur •n

MAD

IEILEY WOJRD

1RO IL§JJlEWll§

rBEGEER

SOW

J

ET

a

POL~T~EK

In 'n vorige uitgawe is die

vraag gestel of mnr. \Vatter

::".ladcley, Ieier Yan die Arbei

-clt'rsparty, besig is om

lwmmu-nisties te word. Die Yermoede

blyk bevestig te wecs deur wat

gcnoem word mnr. 1\'[ade'ley se

ecrste openbare tocspraak se

-<.lcrt sy wegbrel<ing Yan die

Smutsparty. Hy Ycrlwodig

openlilt sy liefde Yir Roslan<l

en ilil' Bolsjewismc.

In 'n toespraak ter herden

-king van die Bolsjewistiese re

-\'Oiusie \'Crlede week in

Johan-'

nesburg, het mnr. Madeley as

,·otg gepraat:

, 1<~1' hct meet· as

lJPwmHI<'-•·ing Yir <lie Sowjl't-Unit•. El<

hct 'n begeertc dat die tcH'-stand wat in Ru~land hcer~,

na <lie res van <lie wcrcld

uit-gebrt'i moet word.

,Ek ,·erlang na die

vcrnie-tiging Yan kapitalisme en

geld, vir die nymaking ,.an

die massas. en ek ,·erwclkom

die invloed van die Sowjet op die wereld".

sluk of twintig naturelle pl

al-g-c~Jaan en beroof. HEJ,E STRAAT

Op 12 Oktober is uit Port

Elizabeth berig dat aanrandin~s

, •t straatboewery die !ewe gc-I:·Jrlt mn'l.k. In een ... traat. in ·n nrtll'lltlil'e ucei \'311 die .. tad. i-. daar geen enkclc hui-.

\\ a:.r rb~ no~ nie ingcbreel• b n!t•.

Op lS Oktober is berig dat

'n blanl:e man ,-an die Rand in

clie ho:-;pttaal opgenecm is met

\\'ontlc wnt hom tocgedien .s deur twcc naturclle by sy huis.

Op dicsclfdc dag is £800 en

C! lf1 ondcrsl,cidclik uit huise gcstcc!.

Op J(l Oktobcr is 'n hondel

-dra~·r detH' twee naturclle plar

-.:.:-csl:J •n <'ll be roof.

Op i '\o' ·mbrl' is 'n jong- ve r-moor hy JiurlJ~unillo w:::t 'n Icc hui-. moe' oppa-.. £'~0 ;., uit die

hui-. :.;c ... tl'c!.

Op 3 XoYembcr h.·t twce na

-turellc met rewolwcrs £73-t uit

'n lekl<crg-oedwinkel in Jolwn

-ncsburg g-croof <.leur ses mic

-sielderkc te hcnsor>.

In Kaapstad is aanranclings

deur skollics op enig-c tyd van

die dag en nag reeds 'n gc\\'onc

-\'Crskyn~cl. \"erlede wc,•k he:;. 'n bende helder oordag ct!ike

1 .cnsc in winkels en op stmat met ysters platgtsla:\ll. "'<><·ns-dagnag is in KaP1psl>aai allct..n

by yyf plekke ingebreck pn na

'n uitputtendc ,,·orstcling hct

l'cn inwoner daarin geslaag om 'n inbreker te oorweldig. Don

-dt'rdagnag alleen is Yier personc

in die hospitaal opgeneem ~s

gcvolg van aanrandings op

hullc geplecg.

Parlementslede van die vcr

-skillende stede het reeds

ver-g-cefsc \'Crtoe tot die :'>Iinister ,·an Justisie gerig.

\Yann.::er u nic in staat is om

bandjics Yir die gebruili ''all

ondcrklere te kry nie. koop dan

maar 'n dun lintjie, driemaal die

nodigc Iengle en ,·Jeg dit. HuUe

gaan baie Ianger hou en Jyk

ook mooi nctjies.

DIE O.B .. WOEXSDAG. 14 ~OV. 1945.

ONTWAPENING VAN

DU

UR VOORT

BLANI\JES

Gewere

Net

A

an

_{99Betrou.bmreS}

99

lHENS

E

W

A

T !\[E

DE

U

H DlE

UEG

E

H

IN

G

V.t

~~

f{THO

li

W

O

HD

N

lK

S

A

L KOOKT WEE

H

~;n

~w

u~:H

E

MAG

BJ<.:

SIT

1

\IE

.

DIT I

S

\

.E

HV

AT

IN

'~

TOESPRAAK VA

N

{;ENL SM

U

T

S

V

E

HLEDE

WEE

K \

OOR '

N K

O

N

FE

-HE

N

SlE VA

N

J

U

JH

{

;

EJU\.Oi\1

1\lAN

DO'S

I

N

U

L

OEMFO

N

TEI

N

.

'Gcnl. Smuts het gesc dat

danr in noodsaa-ttlikc gcvn lie

gcwcre aan betroubare pcrsmw vcrkoop mag word, maar da:n· knn nie mce,. toegelaat wmd

dat clkccn 'n geweer koop >'O·)~

hy wil

nic.

..Daar

is

,·anda;:;

nic ccns geno.::g gewere in dit

land om ~y eic mense tc hl'·

wapcn n:c," 'het hy gcsc.

:,ret \'Cn\·ysL'lg na die

opkom-mandering \'an gcwere aan die

bq;in van die ool'!og hct geni.

smuts gcsc· dat die gewerc toe

dringcnd bcnodig was \'ir die

lci!r. H~· hct Pgt.-r nagrlaat om It• ,·cnluidclil> \\:l:lraan die

tt•-lwrt nou lot·ge.,Jo·yf moet wo1·d

aan die rind!' nin die oorlog-.

Bl~ J;haar· mag ~uid-Afril;a nic

,.,.n ... diP g't'\\ t>rl' bchou waarmcc

h.~ 'ir· }';n~t·land oorlogge,·oel·

twt t·n ''at hy van sy e!e bur

-;.:t•rlil,, . .., up:;<'lcommandeer l1c!

nit·. \Yant 'nor· die oorlog wa,.

daar na hE'rt•l;('ning- ongen·cr

I OO.OOH J.:t'\\t'l'<' in die land,

en

non i.., d:tar nd J.:Pnocg on1 bob

-ht·j:tnt• nrc·c· II' -.,JdPt. Gcnl. Smuts

hcl naamlil< gcs~:

.,<;('were en ammunisie is

nnu \\'e<!l' hcskikbaar gestel,

,tang-csit·n sommige ,.an die

bocn· Ida dat die bobbejane

lastig word. (;,.,, Pl'c gaan na

-,ulltl' pt·r~>~mt•, mib hulle b

e-t l'flll b:l.!• J' !. ...

~II~@

liD

JE

EB31E§IL

IDJ

J11r

lr@Jr

WYf§

ITCG

TIW

~

~

®YP

IKS:&IK&MA§

Ver-.,l;cic \'(•randt·l·ing-o, in dir· bchc(·t· van dit• IWcl•·•·-.r·t ling-,. up

.Kal;amas is n•rlcdc· '' crl; dcur

die Iiaapsc 'N.(i. ~intHic· in dit·

,·ooruit~ig geo;tc•l. Die lwlanl:' -riJ;:;;te is dat 'n onclcr-.od; in

-gc::.tel sal word na dit· \H•n.., lil<-heid om eicndom ... n•gt•· tnt· It• staan onderh"'' it:' aan ...,,.J,t·rt•

,·oorwaanle..;.

\'erder is besluit dat tw<'t~

\'an die ko!oniste nou op dic

bestuur ,.an die A.K.K. sitling

mag he en nog dric antler in

tandgewende hocdnnighcid

he-noem sal wor·d.

nie nederscttin.t:' sal ook

,·oortaan die z·e.t:' he om sy eie

predikant te berocp en om

skoolradc te kit•s !<oos in die

res ,.an die land.

Tcr ... f'lfdertyd b \au ...

taat-.,-'' l'i' aangekontUg- dat dif' )li

-nic;h·r ,·an Lande. -.pn. C

nn-rn). \'nonwmen" l.., om '11 wet in h· tlien

met

die oog op fiOI

'-namc \':ln die r

wtlc:n<ctiiug-clc•IJr clir· :staat.

G!E.S~OfE!R

Mf£T

PO!LOSU!E

SlE

§ALA~DSS/E

.l)ie ·.aele pos1S1e ten opsi~lc

YUU die Polisiemag in ons land

;bicd weereens 'n onmiskenban·

\'OOl'beel.d Yan die duistere en

<lllYC.rklaarbare werkinge Yatl <lie parlcmenterc l'<telsel

waar-or der ons land geregeer woztl.

"'at is die feite?

t"it die mees uiteenlopcndc

lt:ingc, <!n in alle dele ''an ons

J:mtl, gaan daar 'n steeds

har-der wordcnde geroep op \'ir die uitb:-ciding Y.an die Polislemag,

ten cindc docltreffender

poJisie-bcsl<crm.ing daar te stel. ::\Ieer

lwnstabcls! lui die kreet uit aile

kele.

'l'ervyJ l1iertlie bchocftc aan

'n grotcr J.>oljo,iemag bh;taan en tlaag-lil's toeneem, geld clie nug -tere wa:!l·hcitl

dat

ledc

,

·

an

cUe

Potisiemag, oHbierP

en

man-skappe, daagUlt!> aan.:;oclt tlot•n om ont>-laan tc word

u.s

gcvolg ''an onbevrcdigl'ntlc• \H!l'lts- en loontoestan(lc. Self!-dk Eug·<'lse

per::. praat al \an ·n Jcrhb in

die poli!-iemag.

In die tusscnlyd docn die re

-gcring nil's om die vercrgcring

van 'n slegte tocstand uic hoof

te bied nie.

\Yaarom nie?

Omdat cUe regcring- wa~ viz·

'n Yerslag oor hicrdir

aaq;c-lcentheid wat dcur die

Stnats-dicnskommis!'ic sta:\n uil~t:l"eik

te wo:-d.

D:lar is tot t]u,., cr nug- ;.:-c·t·n aanduWing d:lt die \'cr,Jag u

it-gl•reiJ;; sal word nie. En a., t1ic· 'cr ... lag eenc!ag ui tgen•il• \\ urd, moet die Goewcmcur-gt•twraal

<lit c·Pr-. dem·lce::. \'Oordat die re -g,•ring ingl'\'olge d.aan·an kan 11pt t'l'('. I> II b clli:

"

e

t

Yan jlarJe -lltl'nh-r<· l'lil<cL

Jn die tusscntyd wag die re

-;;cring-

maar. . . .

en \'ersleg die

lOl•stand mnar. . . .

en

word 'n

problt•cm ven•rgcr ....

Dit is parlcmentere regering.

Die hdc tocstand ontwikkel

tot 'n noodtoc::~tand . . :\s die re

-gcrin~ wcrldik iets in bela-'lg

\'an ott' land wil doen. behoort

hy gebruik tc maak \'a:1 sy

noodmagtc. Dit snl tot ,·oordeel

wces Y;ur dil:' polisic. In die

,·er-lcde is hicrdic noodmngte cgter

net tot hul nadc\.'1 g-cbnzik

-b.'. om taliL• Icde

nm

die polisie

om·crhoon! op te sluit.

&w§ttiranllri~

\YWnn

IE3

llrormlk

IIDlly

Uit AustmlW wore! berig

dat die regcring 'n belcid van

Blanlt-Auslralic \'olg len

op-sig-te ,·an nic-blanlws wat die

lat1d gedurcnde die oorlog

binnegckom hct. Die regcz·in~

~arur nie todaat dat !>Y be

-kid ,·an blankc<lom in die ge

-drang- kom weens die aan

-\\'c>'l.~hcid \'an groot gclallc

nit.:-blanke vlugtclinge nil.!.

Sulkc 'IU!:\'teling-c sal so gou

moontlik na hul tuistes

tc-rug-g-e:;tuur word. Dit sluit

onder andere 'n groot aanlal

Sjincsc ~n.

lKa!JID

Im

te

Wllml<dJ

&llll~~Hil

W

ft

e

W

~

trCW~lr

~rnr . . \ J Wi·nh. hct ,·oor -,·crlcd.., !:;at~:rdag in .Johannes -burg g~:st.' d:ct ,·ddn, Smuts nog nooit 'n \'crl<it!sing aileen gewcn hct nic. Hy hl't 11og

al-tyd op die rug V<lll andt•r in die

YO!l<sraad ingcty.

Dit is wa~n. maa1· clit ;.., net

so wanr dat ool. di<' Na,.inualt•

Party aileen nwt lwh11lp \'an

die Ar·lwitli·rs aau hc,wind l.on

kom. Nog-t ans Vt'l'hindt••· hil'r-die waarhl'id \'lUI 'n hnlft•c•n

mnr. \Vf'rih Sl' lc•it-1' nic• cm1 in tye Yan dit• (~l'HOblt• 1;'('\':l:ll' OJI

sy cntjic 'n poging-nan IP \\t·nd

om die lantbbe\\ ind t(•

l>t'mag--tig nic.

~let die parlypolilit•ke

waar-heid dat nog gct•n party in dito

"(;nie op cic krag nan bcwincl

gckom het nie, behooz·t <lit•

H.X.P. die hand \'an samewt•l

'-king dcur andcr nasionale

grocpe nou aan te lll'l'lll en nic die \'Olk se toekoms tc \'Crduis

ter met sy hardncl< k ig-c wi I om

allccn die lmssings tt• \'erowt•r

nie.

WAA

RDE

jJeWJg@

f

ft

l§

ft

teJ.r

({))@

f(l

n

~

ro

1~

Ons Jcuglwmmandant, P. S.

"(;ys, ,·an Sandfontein (Heide

l-berg) is ons dcur die dood

ont-val.

Dit is ongc,·cer vier maancle

gelede dat hy versock het om

van sy plig as Jcugoffisier

ont-hef te word, maa< dit is al mccr

as vier jaar dat sy gesonclhcid

~tfgeneem hct. Sy gecsdrif en

agting vir die O.B. het cgtet·

nog hoog gcbrand. Hy is Dins -dag, 16 Okt. oorlcde en is die

v\'oensdag op sy plaas ter ruste

gclc onder blyl;e van groot <lcel-neming - daan-an hct die

~root getal mense wat die

laaste ccr aan hom kom bcwys

hcl, getu.ig.

Ons bring hulde aan 'n o

ffi-sier van ons Volksbeweging

wat tot sy dood gctrou gestaan hct: hy sal Yir

ons

'n inspirasie

hly. (Tngestuur).

Onderstcun ons Advertcerders

Staatsdiens

loop

leeg

DUUR KENNiS

VERLORE

l)ic• hnidigt• o,laato,clit•n'>!>lclsel nwt "Y uitbuiling Yan men!>e -l;:mg l<'i tot 'n gc\\<'ldigc ,·erspilling ,·an brein en geld. In clke

vcrtatd;ing van dit.' ::.luato,dien:. b daar ·n ~troom \an bcdanlting"

dcur anrptc.·ua&·~· \\Ut bcter betrekl;inge in anclcr ondcrncmings

az.nvaar-in mt•(•o,ll' gt•\alle in llecltcmal andcr hocdanigheid as

wat hullc li.\\ alifilca-,il'., \ oor~iening 'oor maak.

Polisicampt••narc sl'lfs met offisicrsrang-· vu·la:tt die dil'ns

by talle omdat hulle of moet

uit

of

steel om ann die

Jewe te bly, en die land is lml

Ondervincling in die opspoo1· van

misdaad kwyt.. Nuwe J'C~Io·ute

kan nie ecns gcwerf word nic,

en daar is rcc•c.ls g-Ptln•itr ~u11 tile•

Jnag met nie-blanlcp-; \'ol t e

stO(>. Die gchalte van tlit' poli

-siediens is bc,.ig ont suo.., I"' ilc

in ·n lwue nag k tl:wl.

In die algemcnc staatsdit•ns

word elke maand tientallt•

op-geleide ma1me vcrloor· mannc met jarclange ondcrvinding- \':\ll

adn1inistraticwc werk ill hul

departement.

Hierdie \'erlies is \'era! gront

waar dit die tcgnkse aftlelings

Yan die staatsclicns l>cln f.

::'lfamw met unh·cr..,ill•ihgl·ade

of tcgnic-.t: In\ alifilmo,ic-. \\at

oor Yier of vyf jaar \ l'l'\\ t•rf j-.,, \C'rlaat die !lien., c·n \\nrd \\in

-J,I'!Itl<'rl>e of ict-; dcr·gt•liJ,..., "al' r

hul trgniPo;l: l;cnni, 'an 1:'1'<'11

''aarclr io, nic. OOE~ NlliS

I

n

die afgclopc wcke allecn hct claar by vooz·bceld

55

opge -leidc manne die posl,anloor sc ingenieursaf<leling ''crlaat om

l)ctcr wet·k te sock

In

cen ge

-\'al hct die tegnilws

'n

bctrck-king as handclsreisigcr aan-vaar.

Sy !{ennis

i

s

vir die land

verlore en dit het die strutt in mee<ote ge,·allc tu:ssen £1,500

t'n £'~.000 gelms om hom op

te l<'i.

:.\fel hierdie verspilling van

kennis en krag word voortge

-;.:-aan sonder dat die party-poli

-lil'i nan hewind 'n vinger

,·er-roer om iets te doen. Jtullc

"lwil maar net agter lwnu

ni.:;-o,ipo, \ : I l l undersoek soos ir. aile

antlt•r 'raa,::-stukke. As die (tin::r

lda:u· h:urdc uitgeruk het. nccm

hullt• hul lciC\ Jug tot die iJn·ocr nut arbci!l uit Engelanc!. })it hrin).:' tc•r ... t'lfdcrtyd nmTe stem -'~''' dr hnlle mee. • BLADSY DRIE

V

I

R

GELD

GR.\F='TEI~:'\-WEHKE

Gra~:.-t~:nt. :..ronumcntt• -.·n Rnn,lmnro

op:::t:r/1; t•nh~·· J11d< In die enlt•. Ro/ldJJll'•-·~ on:: \'lr 'n h•·~ rJrllll•r hl lUke

I(Wf)tJl• it• ' . .\. C;Jt \ l ,TI 1.~- 1.'\ \10'\l \11.,'\T \\'J;I(I(J; (l'l t,:'\'-..) IIU'Uth (J~!.n!lft' CIIJl, r;,. :•.urNlfh ntr•·k ~l'lll'). \'OORTRI-:10\F:I':\\'J-:<; ~1.\IT!, \:-;D 1--.t •n: G-~420 en :,.~-;:!3 Post,u• "

MEUBEJLS

PRYSE STYC VIl\'"NIG

K

OO

P N

O

U

!

Ons hou alleenlik goeic

kwaliteit :Mcubcls in voorraad

We

r

da

l\1e

u b

elhandclaars

(J•:IENDO:\IS) BEI:'ERK Grouh- Kcr·l;gcbou - liaap:.tad

SCHOEMANNELLO

DRANK

\'ir li\\alitcit en

Tcncden-:ld.l di•· GocUJ;oopste 0[ ~

h.

O

O

P

'Z ~

"'

~.:., v,

_3E

,..

_

DIHEK

T

EEN

"'

~ C.!.

..

~ ~~ ;.o

GHOOT-

0 _-=~ "'D

HA

N

D

E

LS-

;,~ 01'1 ..;

_t,

_l!')

'<

;!I.e

Pl~YSE p..

...

..

..

,.. _~

..

"

_~ W\'NE: l•'onlH•lwvn

...

7/-J,C\'.!L'rl:iWYI\ • • •

...

3/U v~rmouth 31-Hnncl<ra:tt Cocltlall .. •1/-SOt. I' 1\\ '\1:: Liketlt'" yn en Ou l'vrt , 21 ti 11 l -Ou \\'Jt Pvrt ,. 'l ~autt•rrw "21 *~

Port, no-A ~· •I ~hl ·J.taclt·l,

W:l Sod .\!uRk:t•lcl 1/b

S/-Jcrlrlt:o. Hoot ''" Wit 1/t• S{fi

\\'oc"-"stt:r Hvck tn Pontal: 1/7 7/•-.,

"Jf:RR!l> •.

Am· .ntclo~f!o (llrO::), Klmht·rh~>· Kiul. (!Jro.:) ou Bruin (~,·­

h.·rj~). Ou OltJ:"f>Sf.J (:-;o,·t) 21!•

Got:.: (Socl) . • . . . . ~/<i 10/-SJ•t.,.talt: (S(-.·tt·rlf.:) • . • • 1/h 7/3 Sj.rrk (SQctrl~;) 1{5 <J{!I lli!O•! II l'XJ:: Bur~:undy C!~·:-et en \\~·• Droc fiU\..'oOio:\\):\t::

Supc!" t!e LU.\;t.' De J,;xc •. • •• F.kstra. Spc.-.;f;-t.'J.I F.C . . . .. Buchu

.n:''

"t

:

n

!.ll{J.l H..,:

Creme d~;o Cac.1o Gout: :'-.fandt.~rJn, Cur:H·:w, Kurnmt·l, Ple!'inng, Pi:r~l<t~,

Appt>ll!O(J~ .•

l':a<'llJI" . . . . , , . . . , 1\t'rt~f<', .;\Hy2S, C':t'HlllH'l',

Lt.•rnol·n, Vun der llutn,

P.,·J·cz·m,•nt .ll,l\1;\\'ut I,Jl(t:UHS: I.~.:rtw<'n t·n Suur1cmocn 1/(1 1/lj 'f../1~ 7

.

'f, J~ f 6/6 36/ -; 'U 7/t) 7/H 7/ G/G Ci/G 31/ 7/6 ;'\~(. fll 1/· pc·r £ nf-.lat: \\allnn·r lo\nn·

bur Hh·f Jk"-Cdlluo: t::t.',haor \\ nrd.

\.ht-" " ' ~. 'lr kJ,,h~ "'' b11tl••h, f>Jl

t;; \ir 'aat}lt- \\at \t·r~m·d 'al \\nrd,

h.\ t•·1 tt·~,t·utUtl..;. \\t~rc.l \t-TSioop ir\

1!-ht;Ud hf .. ,,.., nf .~-.~.;dlln.:-\aatih..., of ;.;:rutt·r. ll kJ,.,.(t., \·.tn l.! bntttl han "·.\n, t:r.l:Jt!t \\)11, .Jt·tMtwcr. U"-t•ur,

\'t·rmuullt t'rt .H.uu_·l~raal br·\at.

-T<·r·n h. \t .l~. t•lu-. trdn;.:t'ld o: .. ""Y"

hUt·, h .. B. \, (alu' trt"in.kunun~'ic·,

\".0,'-. Ot 111,1101 H'\.

Bl·-. t cl van

JVHGE!\"S

SCHOEl\IAl'X,

•

•

BI,ADSY \"IER

DIE O.I3 \\"OEXSDAG. 14 :\'0\'E~IB.SP. 19l:i.

ONTWAPEN

Die aanlcondiging- ,.an gcnl. Smuts verl~dc week in

Blocmfontcm dat die burgcrko:mnando's voortaan net

uit mcnse sal bestaan wat deur die Verenigde

Party-bcwintl \·crlrou kan word, is ccn ,·an die bclang-rikste l'll

gcvnnrlikstc ontwikkclings v::m die partypolibdc l>it

is di<' finale dt'lln·ocl'ing- van die p:ntyverdcl'ldhcid tot in tlit' l:tnd sc vN·dcdigingsgonl<'l self. Voortaan !>al on-. voll< horn nic mecr ~elf lmn vcnledig teen cnigt· binnc- of

buitelandsc vynnd nic - hy sal gehcl'l afhnnldilc \\'CC'N

van die bcl"'·aamheid on dappc1·hcid van tlie lcdc van di1' politidw party ~n bcwind - in hierdic gc,al van 'n p:uty wat ,·ir die groot<;tc uccl uit stcdclingr en Jodr

bcst:lan.

Die reg om 'n vuurwapen tc besit en gcocfcn te won!

in die hantering daarvan sal \'Oortaan beperk wees

tot

lede en Slmpatlsccrdcrs van cen party soos dit in die

verledc die allccnreg was van die blanl<cs in ons land.

Die rr-; nln dil' ,·oil< staan nou op gclyl<c ,·oct van o

n-lwndc en wet•rlno-.heid as die nah1rel in die \t•rl

cdc-behalwc natuurlik die duisendc nie-bl:l.llkes wat deur

gcnl. Smuts tydens die oorlog opgelei is in die g-cbruik

van \'Uurwapens en wat nou 'n ,·oorsprong op

hondcrd-duisendc b!anke burgers het.

Genl. Smuts wil nic mcer as 30,000 men!;e in die

kom-mando's, wat ,·oor die oorlog HO,OOO gctcl het, he ni<::.

20,000 \·an hierdie 30,000 word bygebring deur die

be-st:J.ande Vrywilligcrs-rcsctwc, wnt vir 'n baie grout decl

be<;taan ult Jode en andcr clemente wat nie die mocd

geh:J.d hct om ann die front

te

ga.nn veg nie. Dlt is die

l<crn waarop Suid-Afrika in die toclwms s:ll moct staat

mnak in gcval van gevaar! Dio Boer, wat in hlcrdio

lantl 'n vegh·adi~ie opgebou het, en wat mot 'n handji

e-vol swal< bowapen<'S drie jaar Jan!' teen 'n Britse oormag

\'1\11 'n ho.lfmiljocn soldate gcvcg hot, sal voorta.nn In 'n

s1

nat

,

·

an

weet·loosheid gchou woru en vir besl<erming mort op<;i<•n na clemente OR \\ie selfs gcnl. Smuts

srl<er-m,

nie sal wil bon nie - was dit nie dat dit die enigsto

elemcnte Is op wio sc vertJ·oue hy nog kan peil trek nie.

W

~~Ir

IDJrc

o

~ttceym1 §~

JFna~ ~(g;n~

lfiTcett

Dr. Colin Ste:yn het dit nog ·n maal gocd ged:nk om

'n wraakverhoor van sogenaamdc Suid-Afnl<aansc oor

-logsmisdad•gcrs aan te kondig. Dit pas natuurlik

heelte-mal in die gees ,·an die :-~a-oorlogse haat wat \'andag oor

d1c hele wcreld bot\'ier, maar geluld<ig al tckens van

besinning openbaar. Dr. Stcyn se uitlating is rgtc1·

IH'el-temal mispluas op 'n ~tadium wannccr stau.,burgers vlalc

ondrr sy ncus noodvergaderings moet hou, nic teen poli-ticlw tccnstanders nie, maar teen 'n vlocdgoU' ,·an roof

en dooclslag. In Johannesburg is nicmand sy !ewe mecr

scker nic. J3cndes opgestool<tc naturellc ,·ocr 'n sl<ril

<-bcwind op straat sowel as in die slaapkamcrs van

vredc-liewcnde burgers. Huisbraak is nie meer 'n misdaad wat

die vcrlies van eiendom inhou nie, maar dit hct 'n rc~­ strccl<~c bedreiging ,·il· <lie !ewe self geword. GC\\ ap1•n met ph-tole en messc en aangevuur dour 'n barbaai'HO moonllus hct dit aJ icts gcword om \'Oor danl<ba.nr tc wces as 'n ~lngoffer van hui!>braak met nil<s ergcr u~o liggaamlil•e vcrminlting daarvan aflwm nie.

Intusscn loop die polisicmag lceg omdat dr. Colin Steyn

gccn daadwerklike stappc gcdoen het om hulle 'n

bestaan-bare bcsoldiging te laat toekom nie-iets wat hy met sy

noodmagtc sel<crlik Jwn doen. En die Idompio manno

wat

nog in die mag oorgcbly het, word nie gebruil< om

landsburgers teen doodslag en plundering te bcsl<crrn nic, maar om politicl•e teenstandcrs uit tc ruilc en

o.n.-sprel•crs to agte1·volg. Op ell<e vergadering of basaar

wat onder bcskcrming \·an die O.B. gehou word, is daar

twcc of drie polisiedienaars teenwoordig wat hul tyd

daar verlw<is.

Dat "as hoo~ ty<l dat clr. Steyn sy a.nnclag

'''Y

ann die

taal• '' aarmce hy belas is, n:1amlil' die voorl<Omin~ van

misdaad. in plaas van sy posisio to gebrullc om poliliclm

tccnstandN·s op tc spoor en met verhore tc bcdrcig nadnt

hy hullc &cs jaar lank Iustig sonder verhoor gestrnr hot.

Die optredc in I<aapstad van 'n vereniging onder

Engclsc !riding wat hom bcywer vir die heiliging \'an cllc

n.usdag. het ,·crlcdc week gclei tot die uilstelling van 'n

gholf-tocrnooi wat gerecl was vir die Sondag.

Die vcrcniging hct reeds 'n panr l<ccr tcvorc ook

met wclslae teen SondagsonLl)ciliging opgctrcc. Dit is

clkc keer soos nou weer, gevolg dcur 'n kwaai aanvnl op

die ,\'crouderde Iewensuitkyl<" van 'n ,.mindcrllcid" en

nog lcwaaier· teen die ,.,·erouderde wet" wat ,die vryhe!d

van mcnsc in die wic!e ry.'

Cie bevwering van hicrdie ,·ereniging teen die

libc-ralistiesc stroom wat graag aile godsdienstigc bcgmscls

wil vernictig, vcrdien aile !of en ondzrsteu:r1ing \'era! van

(\'en·olg in \'Oigendc koL)

DlE O.B., WOEp;SDAG, 14 NOV. 1945.

OGlES

IN

DIE.

NUUS

0

OOIUJI•:DE A

A:''

'J'Cf~UEI.\·­

OOUSI\.RYU!NG

Die ccrste stryd vcroorsaak

dcur die onlangs g-cstigtc

Stryd-spannc van die H.N.P., hct

gc-l'indig- in 'n terugtrekking deur

laasgenoemde. Die stigting !let

naam lik g-clei tot burgcr·oorlog

tusscn die H.)l. P. en sy kroos,

die )\as. Jeugbond.

Laasge-nocmde hct. beswaar gemaal'

teen die stigting omdat dit oo

r-trcding op hulle tcrrcin sou

wccs. In ·n latcrc omsendbricf

,·cr·ldaar mnr. B. J. Schocman.

nm wie die stigting uitgcgaan

hct, dat die H.:\'.P. afsicn \'ail

sy onderneming ten einde wr~-­

wmg tussen die Jcugbond en

d1e Senior Party te vcrmy.

0

P.1RLE.UELYT£RE

TVAAR.DES

Die Kruilhoring het 'n

waar-dclys opgcslcl om aan te toon

dat. H.N.P.-politici in die pa•·le-mcnt. lwp en skoucrs bo die

a.ndcr uitstaan. Die maatstaf is

natuurlik die hoevcclheid toc

-spruJte

w

a.t

gchou is tydens die

jong-stc parlemcntsitting. Dit

toon dat H.X.P.-parlementariCrs

gemiddeld mccr tocsprake gc

-hou hct aS lcde van die andcr

party c.

}.Inr. S. E. "'arren staan bo

aan die lys met 103 toesprakc

op sy kerfstok. Tweede staan

dr. A. J. Stals met 98 en dcrde

rr.nr. J. S. ;\lanvick met 89. Dr.

!\ralan staan 23ste in sy klas

met :!8 toes;>rake. Volgc!:s

hicr-dic maatstaf ,·an parlcmentcre

bekwa:unhc1d, is mnr. Marwicl<

twce en 'n half maal so

be-ltwaa.m

as

dr. ~[alan.

Snaal<se waardebcgrippe

wat

,uc partypolitici daarop nahou!

~

SY

JIIUEND

AANCESTEL

Die parlemcntcre opposisie

het heclwat stoom afgeblaas

teen die aanste!Enig dour genl.

Smuts va.n maj. G. B. ,.an Zyl

as

Goewcrneur-gcncraal. uit

die aard \'an die partypolitiek

was d1t natuurlilt te wagtc dat

gent. SmuL<; 'n politieke vriend

!:lOll aanstel. Om daarteen te

raas is dwaas. Dit sal vee!

bcter wccs as ons \'eg \'i r

af-sltaffing \'an d1c goewerncu:-

-gcneraalskap as sodanig deur

die \'er!o·yging van 'n republiek.

(Ver\'olg van \'Orige kol.)

die !cant \'an die Afrikaner. Dit

is 'n al<sic wat nic net tot

Kaap-stnd bepcrk moct wees nic. In

a.ndcr stedc, en scHs dorpc op

die plat.teland, is die gcbrclc aan

agting vir die rusdag 'n steeds

toenemende versl<ynsel. In die

twce noordclikc provinsics word

Sondagsonthciliging nog dcur

Rrpublikcinse wctte belet, maar

in die praktyl< word dit nie meer

tocg-cpas nic. As 'n volk wat

hom graag berocm op die

tra-disics van sy ,·adcrs. is dit 'n

aanklag teen ons dat dit rnc

-l'Cndccls Engclse is wat nou die

Ieiding necm om d:lardie

tra-disies gehandhaaf te kry.

Die \'ereniging in Kaapstad

tel mnar sowat vyftig lede. en

tog !ant hy hom geld. Is dit nie

hoo::; tyd dat hierdie \'Oorbceld

.n die andcr stcde gevolg word

nic·~

Ons Blad Brei Uit

HET WAARHEID NA VOLK

.

UITGEDRA

Gcnl. J. A. Smith, org-:l.lli

sa-sieleicr en Ad)unl-:-I·U;., sluyf

as volg in ,·crband met die

nuwe formaat van ons blad:

''·-'--·---

... ~·

Genl.

J

.

A. ~ntith

Ons bind, Die O.B., trrc nou

sy vyfde jaargang in. In die

vier jaar wat \'Crby is. hct hy

aileen die stryd tern die

mag-tigc lcapitalistiese pcrs,

Afri-l<aans en Engels, moes voer.

Hy het 'n reuset:tak gchad

om waarhc1d onder die

\'Oiks-Yernictigendc woll< van laster

-kon nooit self lees om sodoendc

self tc kan dink nie. Ander

mocs dit vir !mile docn.

DIE WAARUEID

}.fct die koms van Die O.B.

Icon cll<c l<ommando-liu dit Ices.

Vandag bly tienduisendc !esers

ingelig wat anders

as

poht.eke

heidenc in hul vaderland sou

bcstaan het.

\'andag- weet tienduisende dat

die part~ politick., stelsd. die

regeringstelsel van S.A., op die

goddeloosheid gegrondves ts.

Die parlementere partystclsel

is goddeloos en onehristelil<

om-dat dit op die grondslag \'an

volks,·erdeeldhcid berus. Om 'n

rcgering te

he.

moet die vo!k

in min~ tens t\\ ce dele 1!1-ur die

partywese eers Yersl.:eu r word

rn die wa.t die ander oor\\ in in clie vernictigcnde stryd, bly aan

bowind tot die teens I nndors

hom weer daar ui tsltinller!

Die O.B. het hierdie waarheid tot die vollc gcbring.

Ul'.fllREIDI!\'"G

Jly begin sy ,·yfcle j~rga.ng mrt 'n grotor formant, en sal

mcer· nuu<;, die \'Crnaa.m~to

ge-beurtenissc Yan betekenis 'lr die \'Olk \'OOrtaan bring.

Ilo-dal<sioneel word hy ook

uitgc-brci.

IEW'GIEIL&WIID W«»I&JID

IIDIEllJ~

9

~IF

.

&J~RlLHJE

99

_{~~IDHE~lBI@UJ}

~oudat Engcland hom m sy armocde opcn!Ll.: bcroep op die

banr hartigl'cid \':ll1 sy dommiums, kom die ware oogmerke vn:1

die Dritse impcriahsmc op die Iappe. Voorheen moes die dominiumq

vernccm dat hullc deur Engcland beskcrm word, maar !ulster nou

hoc 'n woordvoerder vir die Britse voorlccurhandel die l<at uit die

sal< !ant spl'ing:

,.Engc!nnd moPt

'n

u!tvoermark he om

to

l<an lowe.

Hoc !'an Engrland !>o'n ma.rlc ontwildcel as hy bclet word

om met. ~Y famillclrdo (dominium!.)

to

handel'? \Vord

daar nie f<' vee I gc·' ra.

ru('

'? AI wat ons Yra is reg'\'C

rulg-heid en billil,hci<l. l\loenie ons familic \'el·nietjg nio !"

lilte aantygings en lcucns tot

die volk te laat deurdring.

HEERLll\:E T.\.Afi:

Maar hy het tewcns 'n

hcer-likc taal<

as

boodskapdracr \'lUt

die waarh<!id en Christclil<e

be-ginsels gehad. Hy kon die lig

en waarheid wat die politickc

en maatsl<apllkc !ewe bctr·ef,

tot ticnduisendc bring. \'lr dio

rcrstc maul in dlo gcsldcdenis van ons \'oil• lwn tEe dubenclc minder grgocde mense - die

,·ollcsl<ern - oolc waat·hclcl

nan-~u:tndc die p:utypoliticl<o &tel

-sci self !ees.

lN OKIWNDE GEHOU

Vroet!r mocs d1c mcnse wag

om dcur d1e ,.groothede".

pat·-ty-agente. politiclcc jakkalse,

c.d.m. sogenaamd ingelig en

,·oorgclig te word. Self kon

hulle n!C 'n l<ocrant bclwstig

nic. Hulle !<on gccn invlocd op

die pcrs Jaat geld nie, want

hu!lc was n.e tntcl<enaars of

lesers nie. Soos onder die sl•rik

-bcwind in die lGde ccu was die

\\'aarheid ( loc die By bel) aan

die altaar ~cketting en net

se-kerc toonanngcwers kon dit

Ices. So hct dit met ons pcrs

gcgaan. Die mindcr gcgoede

Daar is een dringende

ver-soek aan die losers. "(; vyande

gebruih: u geld om u mee to

be\'cg. U hct bcsighedc, ook

aandelc in hulle wat nie in D1c

O.B. ad,·erteer nie. l j moet

hulle attcnt daarop m:tal<. As

!tulle u ondersteuning \Crlang,

moet u ook aanspraal< op huJio

!>'n maak. Hulle is nie u 'ricnde

as hulle nie in u blad advertecr nie.

U moct u \Tiende Iaat

in-teken op Die O.B. en so help

om hom uit te brei tot 'n

grootsc blad. DIT IS U

STRYDWAPE~.

BOEREJEUG-GELOFTE-

AFL

EGGING

Die Jeug'\'eldkomctskap J Alcl

\':l.ll \\'ynbcrg nooi hiermec aile

B.J.- en O.B.-offisicre en

-

man

-skappe u:t na 'n

BOEREJECG-GELOFTE-AFLEGGI~G

op l i XOYE~illER 19.1.)

Saterdagaand, om 8 n.m.

in die 1\".G. Iierl.:saal, Wynbt•rg.

Koffie en Koek sa! te kv'P

(':

'i

I

\,

,\

DIE O.B .. WOEKSDAG. 14 NOV. 1945.

Ifu~\illll

_'&

11@,3\~W~Lriffi~Olf

&

ff

'n \Vaarskuwing teen die on- '

sinnigheid om sogenaamde

oor-logsmidadigers te verhoor wat

siC!,"» krn lei tot 'n Yerlmcciin:;

\'Ull die opvatting \'an gcreg-tig

-lleid, is \'Crvat in 'n hoofartil,cl

\':ln die Engelse wcelcblad The

Forum in verband met die op

handc 1,yr.de vcrhoor vaa ,Duit.

-se

oorlogsmisdadigcrs".

,Dit behoort uit die staan

-spOOI' duidelik gestel tc word

dat daar gccn gcvestigde intcr

-nasionalc regslwde of proscdure

is waarvolgens hicrdic manne

verhoor staan tc word nie", \·er

-J<laar die blad. ,Hieruit ont

-staan 'n tweerlci gevaar: Eers

-tcns, dat die Verenigde Volke

in gc\'aar staan om 'n daad Yan

politickc vergelding met die

toolset van gereg te beklee (op

dieselfde wyse wat die Franse

in die Pctain- en Laval-verhore gedoen he!., met die gevolg dat hullc hul eenvoudig belagli!>: ge

-maa1c het in die oe van die bui

-te-wcreld). En tweedens, dat

ons die hele opvatting van ge

-L

f

S

fE

RS

§I£

Die standpunt van The Forum

insal>:e oorlogsmisdadigers het

waardercnde briewe van sy lo

-sers uitgelok Icmand met 'n

Engelse van skryf dat die blad nog te toegcwend was in sy oo

r-deel. Hy skryf:

,.Ons leef in wat genoem

word 'n verligte eeu, maar die

gesldedenis sal nog bewys hoe

vals hicrdic opvatting is. Hoe

l.:an die mcnse as voz·lig beskou word wanneer hulle sullw noo

d-lottigo foute beg-aan

as

wat

vandag bestendig WOI'Il?

,Ons is Christene, of ons pro

-beer voorgee dit te wees, maar

die Christelike leer word nie geopenbaar in die genadelose suiweril)g \'an ons vyande nie. Bl:yl,b:lar nog nie tc\'rede met

(lie vernietiging \·an sy stede en

die omsl,epping ''an sy land in 'n verskrikking nie, is ons lciors besig om 1m! bloeddors met Jtiordic verhore te !cs. EWE SKULDIG ,.E!c is ten vollc bewus van

wnt die Duitsers gedoen het, van <lie onnoembare leed wat

htllle veroorsaak het, hul wreed

-hcid. Ek voel slegs jan1mer ,;r

hulle. 1\faar ek is nog jammer

-fPo

Uit

i

e

k

e

Skngoffe

rs

V((}]n

pn

/P

a

rrcybewond

. 'W" 'J:i

l

..

··

· /

.

' )

.

.

(;\

,,

·

.i·

.

ll

1 .~ A. P. 1\IYNHAJWT.

Voorhccn van dle S.A. Polisie

to Bral,pan. 'n Tydlank aan

-gehou in die Bol•sbuz·gse gcva

n-genis en ila.arna vir twee jaar

en <lric ma.ando te Iiofficfo n-tein ge:interneer.

,Ek sal my me<le-Afrikwer

nle in die steel,; la.at nic en hom

nie a.an die vyand uitlewer nie."

regtigheid in disl;:rediet sal bring, wat rampspoedig sal

wees, want fundamentele

op-vattings van geregtigheid wat. oor baie eeue opgebou is, J>:an alt.e rnaklik weggevce word in

die hitto on hm·tstog van 'n

](l'ygsver·hoor.

,.Uit die staanspoor moet dus gevra word watter oogmerk

die Vcrcnigdc Volke hoop om

met hierdie verhore te bereik

. . . . D!t sou 'n fout wees om

te

vcrbcel dat strai 'n afskrik -kendc cffelc in toel,;omstige oo r-loe ga.an he. •n ::\loondheiil maak

doelbt'wus oorlog slegs as hy

vorwn~

om

te wen, en in ilaar

-die geval sal sy wrccdhede in

alle ge\'al ong-estraf gaan. Die

Verenigde Volkc bchoort dus stiptclik vcrsigtig te wees om

slegs straf vir misdade wat ge

-plecg is, OJ? te

J

e

en nie met

bybcdoelinge in gedagte nie

WEERWRAAI{

Dit is vera! die sogenaamde

politicl.:o misdaa<l wnt moe

ilik-!Pi!EAKS 0

fE

der vir ons as ons ons so gaa.'1

verlaag en 'n beleid van ta.'1d vir 'n tand gaan volg, wat ek glo nie deur Christus ncergele is nie.

.,Hierdie sogenaamde oorlogs

-misdadigcrs hct maar net ge

-doen wat hulle gemeen het reg

en wat hulle geglo hct hul plig

was. Britse en Amerilcaansc.

amptenare is van uit hierdic

oogpunt beskou, ewe skuldig. ,Ek vcrstaan ons moct die

Duitsers herop"oed. Dit !;:an

nie gedoen word deur hul mcto

-des na te \'olg nie."

EER5TEKL.:\S \'OORBEELD

'n Ander J;:orrespondent on

-dersl.u yf hierdie standpunt en

voer aan dat alle oorloc agres

-sicf is.

,.VIalc onder ons neuse hot

Rusland

'n

oorlog van agressie

gevoer teen ldein Finland co

hom van sy t\Yeede grootste

statl en waardevolle minerale

-grond beroof, en hy sou dieself

-tlc met Roemcnie, Letland,

Li-taue en Estland gcdoen hct, in

-ilicn hierdio Jande nie aan die

eerstc <:>ise tocgegee het nie. Of

hy dieselfde met Turkye gaan docn, moet nog afgewag word.

ANGJ ... O-.BOEitE-OORLOG

,Die Engcls-Bocre-oorlog was 'n ccrsteklas voorbceld van 'n

hede op1ewe1·; en dit is ltiCI'

waa1· vcrsigtig tc worlc gcg-aan

moC't; word om enigiets te ver -my

wa

t

na. W<'Cl'Wl·an!.: o.f ve

r-g<'lding ru:lc - t\\'ee opvatting"S

wat ongciu1ddg hcclbo in die gcda~,;tcs \'an baic mense is. . .

,Terwyl oorlog dus 'n

instt·u-ment van nasionalc beleid bly,

soos dit ongelukkig vandag is,

lyk dit nouliks rymbaar om mense

tc

1>eskulclig van

deel-namc aan die politicke bcplan

-ning en \'OOrbereiding van

agressie-oorloc wat geweld doen

aan internasionalc verdrae en

vcrsekerings hoc

'

n

groot sonde

dit ookal mag wccs. En as

lidmaatslmp aan die Nazi-party

'n misdaad was, dan moct mil

-joene Duitsers geslatar word voor die krygshof, \Vat natuur -lik nie prakties is nie. \Vaar moet die strcep getrck word?''

Die blad m~en ten slottc dat

diegene wat hullc aan wreed

-aardige oorlogsmctodes en po

-lisiebeheer skuldig gemaak het die blaam moet dra en nic die

beleid-bepalers nie.

oorlog van agrcssie, net soos

die Ameril<aanse oorlog teen Mexico in 1816 waaraan Atn

e-rika 26 present van sy huidige

grondgcbicd tc danl\c het.

Fran!n·yl< het Eut·opa geslwd

met sy agressie-oorloc sedert

die begin van die scwentiendc

eeu tot die tweede helfte van

die negentiende ecu. ,,Van al

rue groot moondhede is net

Sjina vry van hierdie sonde (in

-dien dit 'n sonde is!) Al die

antler moondhede Yerteen\\'OO r-dig op die regbank is nic gcr

eg-tig om ilie eerste !dip op die

sondaar te gooi nie."

S

u:

OJ

U0011

fBUy

So

e

U<.

Vir die ecrste J;:eer sedert sy

dil<tatuuz· het Josef Stalin ve

r-lctlc week met d!e herilenl,ing

van <lie Bolsjewistiese revolusie

nic aan die viering ileelgeneem

nie. Die Ieiding is geneem deur

1\lolot{)f, die minister van buitc

-L.'lndse sal<e.

Die afl\'esigheid van Stalin

hot aanleiding gcgec tot meer

gissings omtrent sy veiligheid

of gesondhciil. l\ioskou beweer egtcr dat Stalin maar net va

-kansie hou.

Of Stalin doo<l of aigetrec ltet, aan die impcl'ialistiese beleid

van nusland skyn dit geen \·or

-ski! te sal maal;: rue - miskien

eerder crgcr.

Nceft

IE(2ID1o§cew~ll1

d

ce §t~mm

Virr

K(Q)mm

M

irnn§mrn~

HONGAJRYlE SKU V

iR

SOW JflE

lf

• In die verkiesing verledc week in Hongarye hct die Boe -re-party 'n groot oonvinnin

g-behaal met meer as sestig pe r-sent van die stcmmc-totaal. Die

Sosialistiese Party kom twccdc

met 20 pcrsent en die kommu

-niste derde met slegs 15 per

-sent.

Hierdie uits!ag bevestig die

waarileid van die Britse minis-ter \·an buitelandse sake se woordc onlangs toe hy met \'Cl'

-wysing na Hongarye gese hct:

,Die regering wat saamgestel is, verteenwoordig na ons me-ning nic die meerderheid van

die bevoll<ing nic, en die indrul<

wat ons van die onlangsc ont

-wikl<clings ontvang hct, is da.t

een vorm van diktatuur dcur

'n ander ven·ang is".

Hierdie gunstige uitslag is

verluy ten spyte van die

tcenwoordigheid van die Ru

s-siese leer en agente, sodat

aangeneem kan word dat die

wcrklike politieke tocstand in Hongarye nog meer regs is as wat die Yerkiesing open-baar.

Dit !s tewcns ook 'n bc\'

eS-tiging \'an <lie feit <lat hoc na.-tler 'n voll' l'enn:.s ma.alc met

<lie Bolsjcwi~me, hoc min<lcr l<ammunist.ies hy word. Hong-u -z·ye het b:lie dceglil.:er onde r-vin<ling van Russ:.:)se ,.licfdc" as F1·anlnylc - vand::tar die versldl in hul p~litiel;:e uitl,yk BLADSY VYF

U

91

D

U

fE

V

~VS7TAA

7r

llmmmllgr

©l~

ll

eo

Gev<alal!

r

Ons J<orrespondent in Bloem -fontein skryf:

Die Dlocmfonteinsc ,Friend"

van 2 November bcspreek in 'n

hoofartil<el 'n paar gcdagtcs wat die Eerste 1\finister op 1

November op 'n vcrgadering

\'an die Verenigde Party in

Kaapsta<l. ui tgcsprcek het.

1\'fet instcmming- maak die

rcdaktcur melding van hierdic

woorde van Gencraal Smuts:

,As ons reg wil laat gc

-skicd aan Suid-Afril,a, aan

die omvang en toekomstige ontwil<keling vall die land,

dan moct planne op 'n groot

-skaalse manier beraam word

en moet ons vooruit sien na 'n groot vcrmeerdering van ons Europese bevolldng".

Op die oog skyn di t asof die

Ecrste Ministet· op sy ou dag

eindelil< insien clat hy gcrus l<an

begin om icts vir sy cie land

tc doen. Dat die Gcneraal daa

r-van bewus is dat die industricle

ontwikkeling van Suid-Afrika,

selfs onder die sterkste

tcen-l\anting van oorsese belange,

nie mcer gekeer kan \VOrd nic,

is wel seker.

Dis darem 'n ontnugtering

(of nie ?) om aan die slot van

'rhe Friend se betoog te lees:

,Daardic mense, en daardic politici wat uitroep dat Suid

-Afrika uitsluitlik kan en

moet vrygehou word vir die

Afril<aner, is in werklikheid

bcsig om venaad tc plecg

teenoor die Afrikaner en die

werk wat tot sover verrig is

deur die blanke beskawing in Sui<1clike Afril<a".

Ons wil vra: wie is die Afri

-Jcancr wat die ecrste keer gc

-noem word en teenoor watter

Afrikaner word verraad ge

-plceg? D:t kom ons voor dat

die reda.ktcur hier twee Yerskil

-lcnde groepc mense met een

naam aandui.

Vir die res is ons ge

-neig om saam te stem met die

subtiele ondcrskeid

wat

die· re

-daktcut· van die ,Fl·icnd" maal~

tusscn ,.politici" en ,mcnse"! GEEN UESWAAI\ \Vat die saak self aangaan,

is daar nog nooit beswaar ge

-maak teen immigr::tsie van

blankes wat hier 'n nuwe va

-der!a!1d kom sock en cen met

ons wil wees in die taak om ons land te ontwild<cl nie.

l\faar waartecn \\'Cl bcswaat·

gemaak word, is die toelating van fortuinsoekers en andere

wat die oormaat van ,.home"

-sentimentaliste wa.t ons reeds

het, kom vergroot. Daar·die

tipe wat tot in die dcrdc en

vierde geslag nog nie hul tuiste

hier gemaal>: het nic, en wat se,

soos Langenhoven <lit uitgedruk

het:

,but our home from home

is the home of our hearts,

we don't feel at home

in these foreign parts .... ",

kan ons mis soos 'n seer kies.

Sodra die redakteur van ,.The

Friend" en sy gcesvenvante geleer hct om saam rrtet ons daardie dubbele (en tog enke

l-voudigc) lojaliteit te vero

or-decl, sal hy in staat wees om

vas te stel wannecr daar ve

r-raad tcenoor die ,Afrikaner"

geplceg word. Dan sal hy ook

lwnstruktief kan saamwcrk

aan die opbou van ons volk. 'n

Samewerking wat deur ons ver

-welkom sal word.

Intussen sal ons goed doen

om ons oc oop te hou \·ir die

planne van die Britse veldmaa r-skalk'

As. u 'n ryk donker vlcisldeur

vir sop wil he, gebruik karamel,

dit is suikct· in 'n pan gebraai

tot 'n gouc bruin l'lcur, en dan in wa.ler opgelos.

lf~IEffi§JF

IE

IE~c'

~~&

~

TI

JJIIIE~

MIElr

®oiiDoc'

W!:J

£~JE~

12 K

lL

Z\.RTJIES M

E

T VERSKILLENDE ONTWERPE

EN VERSK

I

L'f,;ENDE BEWOORDINGS

dJ,j'J3

[p)<ID§wrry

PER DOS

YN

,

ME

T KOEVERTE

SON

D

ER W

A

PE

N

-

4

/·

P

E

R DOSYN, POS

V

R

Y

IPrr(Q)

lE

cccc~

e$TICffic

I8 ({))

e

k

~

carru

~

e

~

~<ID~liDtm§

&®

S)tt~Till~rm

ThJ®

~~llu

V

ra om ons

gratis Kcrsgeskcnk u

i

tg

awc van

,U

i

t

On

s

Bockcry'',

I

•