Gevolgen van de aanleg van de rondweg S-25 bij Veenendaal en daarmee verband houdende ingrepen voor de waterhuishouding van Hel en Blauwe Hel.

(1)

GEVOLGEN VAN DE AANLEG VAN DE RONDWEG S-25 BIJ VEENENDAAL EN DAARMEE VER-BAND HOUDENDE INGREPEN VOOR DE WATERHUISHOUDING VAN DE HEL EN BLAUWE HEL.

S. van der Schaaf

RAPPORT 15 September 1991 Vakgroep Hydrologie, Bodemnatuurkunde en Hydraulica

Nieuwe Kanaal 11, 6709 PA Wageningen ISSN 0926-230X

(2)

INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 1 2. GEOHYDROLOGIE 3 2.1 Hydrogeologie 3 2.2 Geohydrologiiche schematisering 5 Afdekkend pakket 5 Eerste watervoerende pakket 5

Eerste scheidende laag 5 Tweede watervoerende pakket 6

Tweede scheidende laag 6 Derde watervoerende pakket 6

Geohydrologische basis 6 2.3 Grondwaterstroming 7

Algemeen 7 Eerste en tweede watervoerende pakket 7

Derde watervoerende pakket 8 2.4 Waterhuishouding van Hel en Blauwe Hel 8

3. HET STROMINGSMODEL 15 4. TE VERWACHTEN EFFECTEN VAN INGREPEN 17

4.1 Het wegcunet 17 Algemeen 17 Eerder gesignaleerde effecten 17

Niet eerder gesignaleerde effecten 19

4.2 Grondwaterverontreiniging 20 4.3 Bufferzone tussen S-25 en Blauwe Hel 21

4.4 Peilbeheer van het ontwateringssysteem van de "Groene Velden" 22

Effectbepaling zonder bufferzone 23 Effectbepaling met bufferzone 24 4.5 Peilbeheer van de surf plas 24

Effectbepaling zonder bufferzone 25 Effectbepaling met bufferzone 25 4.6 Aanbrengen van kunstwerken 26 5. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 28

LITERATUUR 30 BIJLAGEN

A. Brief 4929/NMF van 22 juni 1990 van het consulentschap Natuur-, Milieu- en Faunabeheer in de provincie Utrecht aan het College van Burgemeester en Wethouders van Veenendaal

B. Brief 90.006673 van 19 september 1990 van Burgemeester en Wethou-ders van Veenendaal met onderzoeksopdracht aan de Landbouwuniversi-teit

(3)

^n^rrT.-^,: v.- ivwü no ".«...• !.',.

v , - A , •.-. ••• >• - •••. ;M , • ••.'".'. .••< • • • • - • , - ;

!oH owusfH ri'' IoH nt;v qnrt;: i K i ; r i " î j K W £ A

.J3ciOM2.:.v »/•...••ïïTrt T.1H .:. MH4 JHO/iJ H A / tfïU'KJW / I H T H ^ A W f l a v ÜT £

:>'. :. i.' J « 1 .' ••/• } ï « t ï . . * '

.itiqïi»(H ob at»»' ^:'Kiriodï»o*l ^ t> . '.. - :.,:':.;• i il \\< l , ' . U . ' ' ' • • •"• • • • "• ' \ 4:,OTAflTn ' / I d P / V i M d SM • / ' ::' • r.r 'r' . . , » • » . , , . -! . . . , -! . • ; . . • • . - • ! : :.• i i " . â , I . • ' ' • • . ! ' ! » • /

(4)

1. INLEIDING

De gemeente Veenendaal tracht al geruime tijd de oostelijke rondweg Veenendaal S-25 gerealiseerd t e krijgen. Omdat een deel van de t e

realiseren weg op korte afstand van de als natuurmonument aangewezen g e -bieden "De Hel" en "De Blauwe Hel" komt te liggen, zijn de met de aanleg verbonden werkzaamheden vergunningplichtig in de zin van de Natuurbe-schermingswet.

In 1982 is met betrekking tot de S-25 een rapport van een door Gedepu-teerde Staten van Utrecht en Burgemeester en Wethouders van Veenen-daal ingestelde ambtelijke werkgroep verschenen (Anonymus, 1982). In het rapport wordt een breed scala van t e verwachten effecten van de weg na-der beschouwd. Het zal in het vervolg worden aangeduid met de term "rap-port van 1982".

In zijn brief 4929/NMF van 22 juni 1990 merkt de consulent Natuur-, Milieu- en Faunabeheer in de provincie Utrecht op, dat voor een eventuele vergunning ex artikel 12 van de Natuurbeschermingswet een aantal aspec-ten nadere uitwerking behoeft. Het gaat hierbij om de volgende punaspec-ten: 1. de drainerende werking van het wegcunet en het effect hiervan op de

kwel in de Blauwe Hel. Deze zou vooral samenhangen met het feit dat het ter plaatse aanwezige veen moet worden weggegraven, waardoor het zandlichaam van de weg wellicht een drainerende werking zou kunnen krijgen, dan wel als zg. kwelvenster zou kunnen gaan fungeren

2. risico's op de grondwaterverontreiniging door afvloeiend vervuild regen-water ter hoogte van de natuurgebieden a.g.v. het achterwege laten van bermsloten

3. het in droge perioden hoger opzetten van de drainagesloot langs het sportcomplex "De Groene Velden" dan de stijghoogte in het eerste watervoerende pakket, teneinde een drainerende werking op dat pakket in zulke perioden t e voorkomen.

4. het eventueel aanbrengen van kunstwerken om ervoor t e zorgen dat de waterhuishouding in de natuurgebieden niet in negatieve zin wordt beïn-vloed en indien mogelijk wordt verbeterd. Dit punt is overigens minder ver uitgewerkt dan de andere. Het waarom is vermeld in par. 4.6.

5. een concrete uitwerking van het effect van de inrichting als bufferzone van de 40 m brede strook tussen de weg en het gebied "De Blauwe Hel". Onduidelijk i s , of bij de samenstelling van het rapport van 1982 is uitge-gaan van gelijktijdige verwerving en inrichting van genoemde strook. 6. het in het rapport van 1982 ontbreken van een concrete uitwerking van

daarin genoemde en wenselijk bevonden compenserende grondaankopen.

(5)

-jHIUl'iUfl .1 " . . • i - i ' ' ' : .•'• i i ; , -L- ! - ' . . t l ' : , ; . . ! > ; i . ' i l . ^ i i . l i l i l ; . V . ï f t - j » f ï . • ' i j ' 1 • > • • • • : • ' ' M . » f * - • ; . ; • ! . J , f f - -.. ' , ; i l i / i r j -? - . ' . •• • I e i ; b n ' . : ; >'•/ ( . . , . • • : ( f. • >;i ' , - i t • ' • I ' . ; ; ' . f l l > ; - t l ' . " ! > ' A ' { " • ; • . * / f f i 1 i -• .'.••>• • • ; ; • . , ' ! ' . •••! \ ' . \ \ ' M w i i f c f J ' » ' ! " f t o ' i - . H ' i < l ' - " > : u i ; i ' « i ü . ' - i i l ' t - . i i t : t.\U J ' j •• i ..-.'• • f ï f r t / U - '•:•••, ti . . , . ; ; : • i i ' , ' . 1 - ; b '; • i i . . I . ( ' ••• T; i rf , , | - , , ' < . • V. 'I '.• ' ' < •[• Ï O T < j f u , l ' • . : • • • • ( r o m , j /. > • • ' : , . . J I M / i •<•) l f f ' j V '!'! V, ••/ H ' V ' f J ' ' ' " ' '".'t •»'• > M , l ^ > i '!•.• »•/ ••. : | _ i f ' / ) " i f » l . b ! - f ' . - ' ü f ï i I I f ( t - i . r j p Ï R ' i f . ' v i ' ' • ' i i T!.- . " ' • ' / r ; . ! • » • ' ; • i , • . . . • J - - I ! u i !:;.'• ; . 1 ! :; •/.• •{•••- >•' n i < . " i . ' - A ' . i f t < ; / ..' i ' j q ! ' t , i ,>• f I ( V . ; f I . ! l ' . . - ; i i f ' ' , ; f l i j j _r' ' . 1 1 . 1 / 1 I / 1 ^ " ' \ . . >. ' t ' i t l l i 1|< ', i r ; , ' . - ' f ,.•;:.) t r | - j < r : < i l ' i t ' f f t t V T ] " f l l T " " : ( " - ' i r ! ' l ! Krf ?! ' ' '• j u t » /1 if'. Fr; ' , : • ' t ' / • ; ; . ' f ' . • • ! . -.'•• : ' U M I . 1 I i ' ' - ' , , s n •/ ' I I j - I ' ' t ; ',•"•:< ... ;' • f l f H . . :; ; > ' 'r.ii • •.',,[!'•••.]<,.> ; ! Ï T ; . ' : - l ; - . ' t r ( J . ' . I V J '?<\i ' ' i o o T ^ H • ; n ^ t n A • t i ' ' , • " > : , » . « n - . f • ! (}< ( i r V ' • ! ' '". . / H \ ' •! • > •! >; v / / : -'ff i - i - / ; i(' ; 4 ' ! ' ) 7 , . , •; •'• f t n ; : , : ; . M ' . 1 t g j ) " - f !'..-'? .'f | , | | | i •. ; t . ( , L f. f < ï • • -•" l ! O V ' " . ' • < C l i ' H ' . • / . ' I M ' i H ... h f t i ' l V . ' t . ': i ' ' i l 'i V .. • f. . ^ • • ' ; ; . . ( .' ' i • • : . • ! ' • • .'.' • j ^ ' f l l <.n ' i . . f f « . , ; ï t i i ( . f } - ; i l h n r . v ••> •> • ' t ' I ' • • i n ! f -f ! ! ' • , '. .' ?- l i • • A M '-. • ^ ' 1 ! .. 'tl . ;• ' 1 - '4) • • A • :• • ' • • ! !.•!?«•'•»«'> ' • . » f » • -.• o ( / *,«: t ; " i | , ^ n t y t n i m ' r o t / i - J T ; ; . v f > o f « " ï " ••>• ' ' < ) •••'•) >'• i ' i !'. ' f b • / \'' • i J l t . • • i-. , .: I l • • ! . • • ' I ' . l . ; t . M J I I • ' • ! . 1 ' ' '.-• ?iiV<- i i . - J U i l ' . / f i ' j • o ) ' m • ' - ' • > ! • .. • • - : •.-•if < <• • > . . ( , - : , t-j , ,_,,,-, i ., «^ » > r* ;. i j x j i ' i ' i • ' ' n ^ . ' > ; I , u J j ; . - . . • - ' • ; ! .-. i • t ' j r . •. ; t ' . > , : !'-. •• , / • ' ; • i : i :.• / j i \ ' ; f ' n ' O " , . . : • , - I T : •. ;~,ir -' • ; -' • • • -' • :• ;•<•»-' . ï-- > •/- j b - - • : ; i i ; i ! / ' : « • * . • -.il) i f f ' i ft ' ? , . ) 0 . ' - l y i i » ( j ' > l . f • " < • • - ; / 1 ; ' • // f t ' . ' i i K . " •< t ' " ) v •' 'A - i n t i - i ., ! •'.•>4t:J.-. f ; ; ! t ' ! ' - ; i ' - - ' . i i / • v ; i •! .- i i ; . ,v t... I : I J . - I ' i u / i i ' j ^ r i ' j i ' i f u ; ^ r ; / i , ; I . ' J / ' I j \ ) i i . ' -. »• l ' ! , - •' • r f -. •- " J i <»*!,; ' • • • f '1 • ' ' / t f! ••' ' ; ••'.- :i ' • » i f,f n '.•?•• ! ? i ' ! f: .'• ' f t ^ i u r l t > ?> :••'/ - - i i f ' i . . . . . o ^ 1 . ' l i b \ ' . - I ; J i l • ' H>-\C"/i •}{ i l ' ' ; :.'•'»,Tl fT ' i . f' ' f *: ( • ' : , • ; . ' ! , ' ' f ! • / T l ' • ! . r .' ! : f ' . t - . . ! ; ' i ' j ' i t ' ' .-! t '• ' ' . '.i ! ; IJ 'i '• / . f|<> ' , i : . i . ' - .- ! : . ' l u i . : . ( . ; . i . •<-, \ ! , ; .', I, | 4 ft j .-1 , </ Î f l.l r î 'U" • • I t i ' . ; i . ! i •• 11 ' , - • • • , • • ; , r ' i f . • , - - i w ' ' < f f . " > ' ^ n ) 4 o o ' i ï ^ A)J f I r ' ) i b » i . . -) ' . ' * . ( : ' . ' I i ; i : ,' • t i ' j -).•'•'• . ' f ' • ; . / ; ; • ! ; -:ïr.»'.- ••,,.- A• \ '! '1 • r- . i •'. j i l i i i L ' S ^ . f ) • ••• ' •' i- ff ' " f f ) -j H f ; f ! ' ' : V J ' : r ; t n : / j n i ' / T j A / T . ' V : . ' { : • > p ' ( [ . ' • '.•i.- ? Ü , / ncnis. ' U i . " l l ' J . ' I j ' ; ( ' ; : ' : / • ! • • ) : • > • ' { • ! " 1 ' U ' ! ü i '• * I O •. j ; . ; ; ; . ,. '• • ft " . ( ' . . • ' ' /f : i . ;. f t " " ; ' ! '•'. r r , v j (;• • / ; v ^ ; . -; • .-••; ' f - j f - , , .-« , / - , - l i . r t f j " •; • •; " - T i . f ; S ,

(6)

De betreffende brief is bij dit rapport opgenomen als bijlage A.

Bij brief nr. 90.006673 van 19 september 1990 werd door Burgemeester en Wethouders van Veenendaal aan de vakgroep Hydrologie, Bodemnatuur-kunde en Hydraulica van de Landbouwuniversiteit opdracht verleend voor het verrichten van het aanvullend onderzoek als bedoeld in de brief van de consulent NMF. Deze brief is opgenomen als bijlage B.

De voor de uitvoering van het onderzoek benodigde nadere informatie van de zijde van de gemeente Veenendaal werd op 12 november 1990 ontvan-gen.

Bij die informatie was ook het inmiddels verschenen "Bestemmingsplan Oostelijke rondweg Veenendaal S-2S (Gemeente Veenendaal, 1990). Omdat het plan voor een groot deel is gebaseerd op het rapport van 1982 -in feite is het er grotendeels een geactualiseerde en geconcretiseerde uitwerking van- wordt het evenals het rapport van 1982 beschouwd als basismateriaal voor het onderzoek, hoewel het noch in de brief van NMF, noch in de op-drachtbrief van B&W van Veenendaal werd genoemd. Het zal in het ver-volg worden aangeduid met de term "het bestemmingsplan".

De bovengenoemde punten zullen in dit rapport achtereenvolgens aan de orde komen, met uitzondering van punt 6. Het doen van suggesties met betrekking tot compenserende grondaankopen valt buiten het bestek van een onderzoek als dit.

De punten 1 t.e.m. S komen achtereenvolgens aan de orde in hoofdstuk 4. Daaraan voorafgaand wordt in hoofdstuk 2 een beschrijving gegeven van de geohydrologische situatie in het zuidelijk deel van de Gelderse Vallei in het algemeen en ter plaatse van de natuurgebieden in het bijzonder.

Hoofdstuk 3 geeft enige informatie omtrent het gebruikte rekenmodel voor de bepaling van hydrologische effecten.

Omdat vegetaties in gebieden als de Hel en de Blauwe Hel vooral afhanke-lijk zijn van kwel van water dat relatief rijk is aan calcium- en bicarbo-naationen, is hoofdzakelijk gekeken naar invloeden op de kwel. Effecten op de grondwaterstand zijn er uiteraard wel, maar deze zijn in alle geval-len van betrekkelijk geringe omvang en het belang ervan is, vergeleken met dat van effecten op de kwel, gering.

Voor de berekening van effecten op de waterhuishouding van beide gebie-den is gebruik gemaakt van het stromingsmodel, beschreven door Van der Meulen en Van der Schaaf (1989). Voor een uitvoerige beschrijving wordt verwezen naar het betreffende rapport.

(7)

--.'_• i 11 i d --U '111 i " > H M M . | K ' I I I I ; • ' ' ••; •-.•iliri i . i . » ! M • t- • i >•> f!<! ] . ( M - ^ ' ">'• / ' M i h i t i . (,'-• •>• * • • ' " { | MM u i l i t f ; ;,>•_•!••'<•.•*• ' H (•••:•;:!/;•..• i, ••; y ;; ! •.:,', I, r i y a . • / r , < ' î ' I • i " -A " > '' >' i '(' y f ' . i ' \>: ! : ' • : ' • • •' /: 1 1 / / 1 ; ' i î f - i ; J Mi it t: V fiDlili' M w H : ''..- : ' • ' . ! > . • ••'.; M i , M ! . ( j . j f , • .'• • : ' • . . ' i - n :• h i i r * ! f j ; 7 f w ; i ; "t '_• H : ; r ' ; u!' i ! : v . ' 7 ' : ' H M I j « , i . c • j i r - fi :»Xä ' j O ' l 1 'i I i<; i:< >' ! •! ' ! • » - • • • •!;•••:• .'.Tt î- I n !>-."i.: ( M M n ' . v' ; ; I ' C I .»•! . 11 M M . i / ! ' i < , I ' v ' i V . J > ' .•:-|'j.v Mît ': i (»'"• :;•• ••.••.!! \ur.i,n:.-n • • •' ' j t n ^ ' . r f n ' J ' t i r I , H I ' • I •,:\ • - . i ( l I"! i r f ' - l ' i f y ' H I ' '••'•'' 4 « > < ' ''. '/•/ flit ' ' p i i î . i : - i M ( ' M •'• - • > i - ( - h n ' j f i r . / '.. - / M r ; - • ' • - ' • : •:?;• ' •;: -M I •.•', '.er*1 MM i i . . .' r- . - j . f t < H :.. - M :. ' M • • ri : • • ï î ! ! , M . ' M 'J M '_• J <-. . • ! f • • f • j . I ... • . . î ; ' ~ M', ;• M ^ ! •••;••: •!.>. ; M ., ' S ' ; • I • V - ! î ! . M i . f ( ( ! - ( • f , ! . ; / n , i ( ' / . ' M ' •"•'' :! i ; ' ) f ïfj r ; !' . < r i • f,' n ' t . n i 't ..•••. f . • I f ! ' i' ^ M K ! M | . f î i ' M ( . ; , f o r i , ; V / y : d ' ' ^ « \ T i h ' î i ! ' M 1 / i . ' i j i i.t i l . , i ' i i i ! j f u < M ! . I ' V J « ( M I : - U ( ' , Mit • J •/ r i i , , ' A / , ' > H 't'.:-j t j i i " ' . .! • ' ; . . . I ; . - ' , * » • ;••<• (..'.. • " . f * " r,r;-:! M I f ' f f t f : J.ï ' , < j f r ' . !-, fï •' !M •'.' ' ... ..-• - M I , . M • • . : . : M M , ! :''••;: • '.•:J '-'•'->,n-' '•• '•''' - i - î ' I l -I • ? - M i ! i M i i t i > l I I I ' ! M I .• - , • f i , M : 1, j l M r , i; . Ü ' ; K Ï I : ; M M ! » - , i . , . , - . M ( | ' K M - f u .' ".; " " ' l . f i : j \ r \ :•: ,ir / i f J ; i 'i i i i^j j f m M ; .- ;r > | . M . . . j .j , ; , n i / i ^ i :, • ' ' ' i •11-, ' / O ' . T ' » i ( î ' !' f ,.'. • I - . ' h O t i M • î'. . . ' M - i l - :-, XI . . i i M. ; : i t f1' - . - i M f ! i < ; f I M j . | ' n-i >i. >•; ' ? . • : • . • ' ! ' • " " • ] T M .-'• f r ' - - ' r,-> il.' i - . M ' f i fî; ' f1' ! ; ; " ' . f i ; , J ' M ; - > " I •/ r: i f ~ •; :\0.

• M I M / . ••'• i-•-.'. •' (• •'• ' i .• ' [ I ' i t . i l ' J-'MÎ «,i • •. .; .J ; ; , - .'|i . ^ i ^ c i u l ! i / l i u M ; • h i ' i ^ ; r ' ) • > ; ' , t i ; t " t i ' ^ M i -A ; ,., .- r>.- '.'.;•: \<\ v i t n - - I M M T M j ' j ' r '• -' > ' : . ( . . I , , M , , 1 I , I . . , , . ; , ; -. i( T (. • . . M i ; j î | ; f f t »M \V ' • •\il\') r l ' j ' ^ • iU.tr t i I M i l t 1

•: ' i M / T i ' j r i ; , ( i(" • • ! . - .• " r,.- uu-U--] •' ,'•

i l i . - ( ! i M i i " / ' ^ j l . w . , t ; i > ' l J i / U M I ' i ! , i ; < l » i r . i l ; M i ' l ' ; ! •! : •.- • M , ( M u '• ƒ . M ; l i | ' ( )

• • •f !' ! ' r t ' . ' ^ I J ' M ( I ; - . f t M . ' i ' " f ' i ! H : i ' . i •• f- T . ' J I - J ; M ; ; . ' ! > ' / / . < P i " y f ! f < \ !| l i i. i • ,'i\ I . i i H'À M ! , ' h I . • i M . , ! i ; Âi<i . i. ii\- : A • • . (I M; ü t i ,;; i l

• • • i , ' , ' I l • • " ' • • • . y !. •; ' • / • : . ; • M r, T ; ; .• • > ; • ; • , ' ; f r '•. •";' v l ' , M> • : ! . M -! . • • • . . . . . . , . • • • . M . . « ' . • • , M , ' i v ;Tî » M j f r I M,;..; I ; : • . ' M' ; . . , n 1

. . . , , , 1 1 , , . r»•;••}«-.'•? f •;, n : y ' ' . T i f f

. I (M • • •- ' ( i l I I M I I M K I U ' c • )J> / , Ml M ' <ri i ! I M •:. i . .• M [j y A / I M M A) i >>i J

• : ' 7 i ' •••' • •• -' i d • - y ' , î - ;;•• '2M! f i M - t t ^ î j r ! r ; v lAiir.m'i? Mu-<'"-\' '••.': n'A

• • M C H • 1 .: •• f; ••'•<• 1 . I M . n • r M I / i ('/•' ' ; ' M ' • i M. . Ml v' C ' T f M , i j ' M /

(8)

2. GEOHYDROLOGIE 2.1 Hydrogeologie

De geologische gesteldheid van het gebied is in meer detail beschreven in Verbraeck (1984). In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de formaties en die voor de geohydrologie van het gebied van de Hellen van

direkt belang zijn.

Als onderkant van de als watervoerend aan t e merken lagen in het gebied mag de Formatie van Oosterhout worden beschouwd. Deze formatie van mariene herkomst bestaat uit fijnzandige kleien en fijne zanden uit het Plioceen. De bovenkant ligt ongeveer op NAP-115 m.

Op de F. van Oosterhout liggen de mariene afzettingen van de F. van Maassluis. Het materiaal ervan is in het algemeen wat grover dan dat van de F. van Maassluis. De formatie is in het gebied vermoedelijk zo'n IS m dik. De bovenkant ligt dus op ca. NAP- 100 m.

Op de F. van Maassluis ligt een dik pakket afzettingen van fluviatiele her-komst uit het Pleistoceen. De oudste eenheid is de F. van Tegelen. De dikte ervan bedraagt ongeveer 20 m. Het materiaal is van zuidelijke her-komst. In de F. van Tegelen komen kleilagen voor. Deze hebben waar-schijnlijk een geringe zijdelingse verbreiding, waardoor ze in hydrologisch opzicht van weinig belang zijn.

De F. van Tegelen gaat naar boven over in de F. van Harderwijk. L a a t s t -genoemde eenheid is van oostelijke herkomst en meest betrekkelijk grof van samenstelling. De dikte bedraagt ter plaatse van de Hellen ongeveer 50 m. Door zijn samenstelling en dikte is deze formatie in hydrologisch opzicht van groot belang.

Op de F. van Harderwijk zijn oorspronkelijk de formaties van Sterksel en Urk afgezet. Deze eenheden zijn weer afkomstig van Rijn en Maas en m e -rendeels grofzandig van samenstelling. Vooral de F. van Sterksel bevat ook kleilagen.

Als gevolg van gebeurtenissen tijdens de voorlaatste ijstijd, het Saalien, zijn laatstgenoemde formaties in het gebied van de Hellen niet meer of slechts rudimentair aanwezig. Door het oprukken van het Scandinavische landijs zijn deze afzettingen frontaal en zijdelings weggeschoven bij de vorming van het gletsjertongbekken van de Gelderse Vallei. Het materiaal is terug te vinden in de beide stuwwallen die samenhangen met het bekken, nl. de Utrechtse Heuvelrug en de stuwwal Wageningen-Ede.

(9)

-o i t ) j j < < ï » - i -o a i . ! s i j j O ' O ' ^ m l w H : ü . . I Ï - M '• /: i l ' f - • / ! < " I I 1?!.- f t ! I V ' C " ! ,| j - x . - H v : / ' • \ -t. •' <• t' •• ' \ [\:i , ' , : ) ; , . >u . , • . . . ; - , ' J » : i « I " - ' . ' ;..-•• . .1,... . c • f- P ' ' ^ \-A\ . ! ' / / ' • • : ' - • '. ! • ; • • } ( ; / / ï i ; : ; *,- ' j 1 > o ( ) :f|-.v ' . ' i ' ï - m t o ^ " f :.:.• • rv: • i. / ! ;. ( ! » , / ( ; '';.4il • .->•>•. V . 1 . . . I >o ' i i •i j k ' O O ' - f . ; ; , . ;; • • : • . • ! . • i i -.;• -s,, n, >.rt ., ! > • • • > ' . • • ! , , , • i - i> • ;! ' , , . . . ; . ; r i i " / - t ' ; .< .\ ; • Î C " " ( ^ H . » f ï J "- •?;-.( M < . .:< i< •; '..i l i ; m ï- ; .'1.1 . , t u i . - . - . ) . , i / i m / I '.>!/ M • ' ' ( / ' ! - ' ' .,•..-. <».) > » : ' *j r * «.«>• 4 « - j ,'M<{ . ( . ] . H > ' .' I > l L i ' IJ I i '1 '• .' i l y ^ i l l . • I . . . I . . , - , 1 -. , . ,i • ; fi :• • ' t ' O c l ; fu. ,' ^1 !'. ; ; M ; .i i • ) / 'A . i • u i l >i, • ' -!.!•>'- • - '• - < 0 1 . 7 1 ' j , I !•'!,• l - j i . l ••','•': \ < . ' . f - . " . ' j | ' r / ; / ^ . h n t '-W,A ..-i-i ••.••• . . ' ^ i i i l ' j l . j i x j ^ r i i » ; ii j j / J ( i ; n j i f l •••• . ; • • • " !•.<•< v f f " •'•' nr. •! * r ! ' ' t \ • ; ' ' • • : ' : . / « : ••! iï. '•• •«-.• ' . \ •' •• '» ; • <• :• • . ' ' . • " i i • • ' ! i t . i > . : i* • ! ' • . ; . ; O i , •/ ; >t t ' r r : .* " • f ! ••. i ; « ! ' j } ^ n o f « i ; v >( ! • i J «I rt 1 f ' t>i'ïr ' i :) T J ' i . , . .• • ' ^ i I h ' i j i . ' J M ' . i | . ' i l l ' ï i :' ! ï ' ; : f l i , <! : . :' :;••• • M . i i f - . ' l . ' O ï . - r o s . . - : ; ; r \ ro.- « I I M O r ; j O ; ' j ' t t e l ' " ! - ' f!i> / J t i . ' n ' j ' j !"./ !' i ' - t' t .-• • l i l . -. • • i I I . •'• (Cl '. 1' ,i l t l i .-;•.'> t'J '! tl>U ÎI j_' / i | i ;/ i .•'. -M. . 1 / r r . ' t t >M .iï ' } i : - j : • > ••• - ! • • • • • ü i '•• o 'tb', f'.'t •••> i<\ .l'j.-.r-iïi:- i i !

i .ili-w-ft«. H ' . -; , ^ . - t f j t i / : ' . ' : - | • j -..!«:<. . ' • • • : • • • ! • ' ; { _ • i •-'•••' ' 1 ( 1 ' . t U I .11 . . ;<;• o: . ' . . ' - - i / ! : • • ; ' f ? ••>{• '•• '• f -f • ' ?T t |. ••' • ! •<-• "' -/ui , . J T ; i •.,-?..!.•••<•• ""• n •'.'••• t ; . f ' f7 i_"-f -, / . .i :, • •> ' ' ' i O* •?.'•!..- .i •<• 1 • '.' :i ' ' . . ; I \. t •/•'• - )• 1 ' ;• :; i ' • ft, n . - i ! t '. t r i ' • •. • ' , : o ! ; ! ;:•. •-: - • ' • _ • > ' . • .: M - I M . n- ' •• :; * f i o * ' ' ( ' : : ! ( " • ' ' • " i j ; • ' . . ' i i r7 , ! \ ^s ; j f > n ( : f '•J ( i . r-i ) ' i ' :• 1 i e / •• > :. ••••>! > •, • \- • < ' '.• :;.;»•<• ' L f - j I •> 1 i l f!!, i •. •• ' i ü i o / ; • • ! ! ' ; M : : v f f . : j . i r ; ! , . ' : ; : : . ü . : / , , . -, , ! . ; • •« -j« ÏÏ : . - r : > t ; r t - ' j jr - ( • - • - . » - : . . » • • , • : • « • ••,..•'/ i t, ••.•• .'.• ' • • ' . - ; -j< • i f j .: ' j i i ' . • . • • i ! • • - ' . " • • ; '; ! . i <

(10)

Toen het landijs zich enigszins had teruggetrokken werden, vermoedelijk in een voor de afsmeltende gletsjer gevormd smeltwatermeer, siltig en kleihoudend materiaal afgezet. Op grond van de ontstaanswijze spreekt men van lacustroglaciale of glacio-lacustriene afzettingen. Deze worden met alle andere afzettingen die samenhangen met de Saalien-landijsbe-dekking gerekend tot de Formatie van Drente. De bovenkant ligt op ca. NAP-25 m, de dikte kan tot ongeveer 10 m bedragen.

In een later stadium van het Saalien werden op het lacustroglaciale mate-riaal matig fijne tot matig grove zanden afgezet. Deze zijn voor een groot deel afkomstig van de pas gevormde stuwwallen. Ook dit materiaal wordt gerekend tot de Formatie van Drente. De dikte ervan bedraagt in het g e -bied van de Hellen 10 meter of iets meer.

De zanden van de F. van Drente worden aan de bovenzijde begrensd door afzettingen van de Eemformatie. Deze afzettingen zijn gevormd in de war-mere periode tussen het Saalien en de laatste ijstijd, het Weichselien. Deze warmere periode wordt aangeduid met de term Eemien. Tijdens het Eemien steeg de zeespiegel als gevolg van het afsmelten van de ijskappen van de polen en verschoof de kustlijn ver landinwaarts. Het gebied van de Hellen werd door de zee net niet bereikt. Wel steeg de grondwaterspiegel. Waarschijnlijk heeft het gebied daardoor althans enige tijd in een moeras gelegen. Daarvan getuigen in ieder geval de veenlagen die deel uitmaken van de Eemformatie. In de Eemzee, die waarschijnlijk het karakter had van een binnenzee, enigszins vergelijkbaar met de voormalige Zuiderzee, werden o.a. kleien afgezet. Vlak ten oosten van het gebied van de Hellen, o.a. in de Bennekomse Meent zijn in de Eemformatie kleilagen gevonden (Van der Schaaf,1986). Of deze kleilagen inderdaad door de zee zijn afge-zet, is niet zeker (Verbraeck, 1984).

Bij een pompproef in het oosten van de Blauwe Hel werd in de Eemforma-tie slechts 10 cm klei aangetroffen (Van der Schaaf, 1986). Op grond hiervan en hiervan het verloop hiervan de begrenzing hiervan het gebied met Eemklei z o -als dat kan worden vastgesteld op basis van beschikbare gegevens mag worden aangenomen dat de Eemformatie in het gebied van de Hellen geen klei van grote (hydrologische) betekenis bevat (Van der Meulen en Van der Schaaf, 1989). Naast veen omvat de Eemformatie ook zanden. Deze zijn doorgaans fijn en min of meer humeus.

De onderkant van de Eemformatie ligt op ca. NAP-10 m. De dikte is zonder geavanceerde dateringsmethoden niet precies vast te stellen, omdat ook de onderkant van de erboven liggende Formatie van Twente humushouden-de fijne zanhumushouden-den en veenlagen omvat. Laatstgenoemhumushouden-de formatie stamt uit het Weichselien, de jongste ijstijd. In deze periode bereikte het landijs

(11)

-• -• . : - . -• .-•-• tl -• > . ; -• -• \ -»n't •• . . - » ' • . . T • ; ' . . . - : . :•• ' : . :• i •• • . : ;» - < , . . ' - r ' • ' ! . " ' - v " - f j - . - . i • T ' " ' : " . ' , ! ; i I t " .. ; ••• i '' '-,'•• I: ' l ' > • •'' • ''J tj.i ' ' ! I i l . f d i ' i •-(-. i • < : ( • ; ' • : • t u >\r.r _!! •: • 'i\M::\,-.-:^ ' i d : ^ ' ?.'fl . . " .''J ':' T ' N o i , • r- • ' ] ' • i' ' m, A .• 1. • . '• • • i -i ' i / i•': • • I . !••• ! ft-, i o j f M i • • . • ; ; i . i , ' ' ' ' i h . i '.• ' -. -.' 'iSfM -., - j v n -. - i i i i ' i T ! J i n ' • i ; i | ; î v , r ; i r r , I: r ! 'i' • • : • ( ' ) ( ) ' • • . ; - . . . ' | ' . , i • : . •! , , ; ' - . i l - • . • i , . ! • ; ' I i ) ' l ' ' < l rt . / ' i - t t : r m ' > ' ' ' ! " ' • ! \.n;jÀr>'i-. ' • I f ! .- i ; i i n l ' j i ' < H ! ( ' i i i . ' i ' i j U U '.' i . L-i > | - ' ' • ; • . • ( . j ,.- L-i . " , • / ; L-i l > L-i l L-i l ; ,, !. .V [, ,,. . .,..-. , ;, ,r , - .-.. : ' . - • • ' < ; • . . ' / I • ' i I ; H I ; . f.- . i 1-. • :f'\ i i . J ! -.-! -ie, v a • i . . i i i ,\ .;» J . • - • . ; • ! . . '• -f) : r '* • - ' • • • ' '; <•>•;: f t " » "-" ^ !- M ; . j ' * i i 1. • .r i ' H i .1 .i,- f - i . ; !.•'> - • v ' .' ( ! :! • - , - , . / - ! . r - • • • ! i : • • • ; : ; . - . - , • ' • • ' i:> ' i • . . ' . • ; - i t .• n • n . / - , • • - = , • . • , • . • < • • . • • -r i i r-.. / I •;> " 'J f ' ! I . •'. t- : ; . . ' : ( ( . . • . 1 • '; . f« • . i i ,.;..) .i L t » ' i ' . • •'> ../•/>• IK r: : >., <j . . - . , i •'/'. , t . . i , . , ; | » ' . i ; i i ' I . •> ' • ' - • \ (. • •• ; *Vi i ; ' ' •:•.'•, •;•; •• - « r i l f • • • • . . . i ' r .- .. • , ! . . f i - -,. . . , ( , • . . . . , i , . - . . | , j | . ; • - • ; , ; . • • . n; •• >/ '\ v ; ! • ! • : v ! ' i ' ' j ' • i f . ' ! ' . ' ! ; • : ' , , - • ;. ;••• - i l . ' • • r : | - • • ;. ! -,'r'i-, j t iff l i ' . - i f l .1 • • • | f T S i r l ' - - ' 7 f T . ' V ' ; . . . . . . , -, i i : - ; - - | i ' i' I • n •• ' . , i • • ' . • . • • ' • • .-.>>. • ' . . . , . ' / T ' ; 'I «•• j i / i.' -M " • ' i . ; ;" ' • ' • f •••• i •• i j " '.J . v i v ' T i . . '! • ' .•• -• i i - , ; ;; i r . i. ! >i -! ' i i i ' i ; I I . I •' .1 .••'. •. i •.' • i i i At' : •:••' i • ;i -;1 >• • • • •\ fi : • ' • . ; i ' i'.. ". ' • ' T . : ' i : :, >;'r':'•!! • ; ' . • ; ' ! n ! ! 'i . • I. •' > !••.-.»•' M e ! ' •; ; • • - , : 7 ,' . ( ' , ' • . ( . ' ! . •* .. • i • 'A v •' ; I ' •••>>. J'./ ' il • ; . ! • - • • : •: tt;V . I , ! . . i . I ' . ! ' ! ! • ' • ( " j ']'• > I • ' - ' ' .'•!, ; . ; » • • • S', r An ':i > ,;t • • « • ' . f •• i - . ; - , ' :•. ' • • • • ( ' ' . ! • ! • j ' -»•/ .n . • • • . . • (• . ' » - . ' . .. .'•.': ' ! . i | , i ••:• • ; ; '. : ! ' - . ' > ' : ; ' . ' - ' ! i - , ' . • • • ! , . | : . . ! , « ; , , : ' ! ' ' < - . , ; • i i 1 1 1 ,--j- I •>).• : : l I ' { i l ' . ' ' ! • • '. '; ' , • , | < • . • • • • <\>- t.'i -> I - . .-.• !>•.••••' • • • . . : • ! . . ' ü j ! ' . ; , I ' i U>1 j ] •' . i i • - • . • ' . . • • ' ! •' r* ; » : i • •; • s ; ; ' • / rî ' , ' o ; -j ' • , . ; ••'< •-'.•• -M -t. : ' , . ••• • • . " ) i i l ! •'! ' " • '. f l 'tr: '• .• i' • ' • • ; : • -i. a i !•••, ; i . ' ' ; i f i ;r! i i ' i • : • I . ; , . litt' rr- . ,;i: l •( • • , - . . ; ' I ' ; ' ! • I , ! . < i ; i ' . | i ' i .I - ; ; •• i • .. . . : •

(12)

Nederland niet. Wel werden zg. periglaciale afzettingen gevormd. Deze omvatten behalve windafzettingen plaatselijk verspoeld materiaal. In min-der koude perioden is ook veen gevormd.

Uit het Holoceen tenslotte stamt het veen dat nu aan de oppervlakte ligt. Het behoort tot de Formatie van Griendtsveen, is deels vergraven en nu nog tot ca. 2 m dik.

2.2 Geohydrologische schematisering

De hierboven beschreven opbouw leidt tot een schematisering in 3 w a t e r -voerende lagen met daartussen 2 scheidende lagen, aan de onderkant een zg. geohydrologische basis en aan de bovenkant een afdekkend pakket.

Afdekkend pakket

Als afdekkend pakket kan de F. van Griendtsveen worden beschouwd. Aangezien in het zuidelijk deel van de Gelderse Vallei de stijghoogten van het grondwater in en onder het veen niet noemenswaard van elkaar ver-schillen, mag worden aangenomen dat de vertikale weerstand van de F. van Griendtsveen gering is.

Eerste watervoerend pakket

Het eerste watervoerende pakket omvat de zandige lagen van de F. van Twente en eventuele goed doorlatende lagen bovenin de Eemformatie. Het doorlaatvermogen is niet hoog. Door Van der Meulen en Van der Schaaf

(1989) wordt een doorlaatvermogen van 80 m2/ e t m aangehouden. Op grond

van naderhand uitgevoerd onderzoek (Van der Schaaf en De Vries, 1991) mag worden aangenomen, dat deze waarde wat aan de hoge kant is: 50-60

m2/ e t m lijkt realistischer.

Eerste scheidende Jaag

De eerste scheidende laag omvat de minder doorlatende lagen van de Eem-formatie (veen en klei) en eventueel veenlagen onderin de F. van Twente. De grens met het eerste watervoerende pakket is dus niet scherp t e t r e k -ken. Voor de vertikale weerstand mag in de Hellen worden uitgegaan van de door v.d. Meulen en v.d. Schaaf (1989) aangehouden van 150-180 e t m .

(13)

i • ! ' < ; . »< ; • l T . C M ' , t . i f . ' (!•. • i .-'i :•-.!.. i -, .• /'f • > i ^ t s • >! • ' ( i ! • <• ii :. i " . '/•• ; i . ' ' . . '"i< > f, ' ' i f : . ' - ' i ' • f ' : < > ' " ' *' H i i i t t ' j ? i j f ß m : i ' ) ' ^ j i i i i i . ^ H ' ; ti Y rie- •_> L i ' ' •- - I ;j fi i • • - ' i. i ; i • i ;• : -! •- •" a', . î. m . , s. '-,-•• •' ' i'.t-l : l •'< C ' i ' - - ' • ' > • , A I , . V ! 1 ! I / t . . ' / . •..! l | ! , : . / r ^ J ' i - : ;f!;..'' T > , l ' i. /»-"• i r ,'. V>,..>' .i i L 'f • •'•. (; , . 1 . ! i: •...' i ,i -. . i .. JA i ' Cjfi j l - l i v ) 1' » S.i • i • . / ; • ( . , I C f ' ' ) . 1 1 .*! ! .'J î . A ; f t / I , . I / I: - ; • • ' , ; ' : •'•> . M .'.•! ! • ' • • ' ( ; ' i n ' ':! . / ! ; ! M Î T - ; V ; - ' '•• - ,- <-<i, < . . ' ' . • ••• .-•• - , • . . f". ; •' '• ' '< ÎÏ b l l . H ' • ' •: .' «I ' " , .^ ••' , .'. >\ : • • ; « ! • . • M . \ .•• 1 ' '' • • • t -I :. I •, • .!;f\ i u I i . i • J • • ' ' | :/i ••! • . H .• : .• t . : ••> • • - t • r.' I I i \iii • ri- ••••••* ! . ' ; • > • •; ••• f?; . , , i ' ; - ' f t : - ,•. ; ••' : - ' i .,*.>;'• l ' l . i l l '. • ; _' < : 11 • t . , / , , , ! • ' t ) ;\ . - • • • . . . r " - - -, • •• • I • ,i,r .-,• t • • i . v ' " •-' ': ; ) . / , . ' . ( ; ( • ( 11'I )•'• i,- r v/ • • • / ! : :r\ . T i m - ' * « ' ' i i n . ; . - ' ' t ^ ' v . ' ;r . i - . i i j • - - , . -. • i * • ( • , m • •„• '>. m :• : > • ' : ! : • . ' ; ' • , . , I . i . , . ' . • ' i. : ' . i 'A I ([> ' . ! I , ,' - 11 I ' .' ' , • ••Hi a \ iu. • ! -.! - ••••.!•;- n- ,-:-.!:; ..-, .- \r •'.;'•.• .-\ « < ••.'•• j J ï ' j k :!• : r i l l .-.,,,, I . • • » At 'J ij\... i - ' , . . . ' i. // it * v r t r ••- •• . •"•)»); : ; ' / ! > - • • C . M - H ••!•• " ' ; I ' : T ! '>••;.. f^.Tj'.. \v -, • ; ' , - • ' • ; > - - } i , / i) ... u : i ! • i n i I \ ' • ) h : . i ' ii > •'! . i i y ?: • L / C I ' ' . • I , . . . , - f, ! : • ,...-'•

(14)

Gezien de afname van het aandeel veen in de Eemformatie vanaf de Wa-geningselaan tot aan de Utrechtse Heuvelrug is uitgegaan van een lineaire afname van de weerstand tot de ook in genoemde publicatie gehanteerde waarde van ca. 20 etm aan de voet van de Utrechtse Heuvelrug (de zw-grens van het gemodelleerde gebied).

Tweede watervoerend pakket

Het tweede watervoerende pakket omvat in hoofdzaak de zandige

afzettin-gen van de F. van Drente. Het doorlaatvermoafzettin-gen ligt rond de 160 m2/ e t m

(Van der Meulen en van der Schaaf, 1989).

Tweede scheidende laag

De tweede scheidende laag bestaat hoofdzakelijk uit de lacustroglaciale afzettingen van de F. van Drente. Omdat sinds 1989 hierover geen nieuwe gegevens bekend zijn geworden, is evenals in de publicatie van Van der Meulen en v.d. Schaaf uitgegaan van een vertikale weerstand van 4000 etm ter plaatse van de Hellen.

Derde watervoerend pakket

Het derde watervoerend pakket omvat de afzettingen vanaf de basis van de lacustroglaciale afzettingen van de F. van Drente tot aan de bovenkant van de F. van Oosterhout. Voor het doorlaatvermogen is in navolging van Meinardi (1978) en Van der Meulen en v.d. Schaaf (1989) een waarde van

3000 m2/ e t m aangehouden.

Geohydrotogische basis

Zoals hierboven opgemerkt, wordt de bovenkant van de F. van Oosterhout aangemerkt als geohydrotogische basis. Daarmee komt de totale dikte aan watervoerende en scheidende lagen in het gebied van de Hellen op ca. 120 m.

(15)

-ff «' • ! . r f ' , '• " ' t ' . ' ' • >• t /{' l i i .' j ' ' i , i : .' : : ' • • , .:. / .1. , i: '., , i ; ü .' 1 '• ' 1 ! ; '. '- ' • ' . . • I •:. .i : . .' I.i .•• • - ! J i i ' > / ' i H : - '•>.' - 1 ! ' i I. >• • '. •• • •• - i- . <-.. ü f -, -, ; :i 1 '! ;. :• i i ; ; ., ; ' ;.", • • >. ; i , ",;• •• <' ; ? !< ••: ' ; ! • ;'.> ï ! ü 1; V • < • •'•' ••*' rt •'. ' • ''> • " ' ' ' t , ; , . Ó • -I ' • I ! J . . . i » ' : .1 ' I M l . . •' " i l ! ' ; • • • • , • • i " ' > ' '... J t T . , ':. • • . J, • ! • • : ' . • • i : . ; , , ' » • I ' . . M O „ » i j . , ; '.»Ïi 'i ' M I ' - .••- .-•'T.-.: < ; - . - H , , ( t " l ! i,/ r • ; > ; • : . ( » •.. '•••'. : ( r i ; ' •' :" M , | - fW. .• f I: •' I n • i f (I / / . - . I ! . . '.- ' I i ' v v ' , fl j ! (i .;• •!! -u f I t, • ; f - . i I . ' l i i ' • i ' . • ;•• •TL .' -.f r.,' ' '11 ( i r . ; : . I , ₁₁ _{. l i .} . . . . - /. • • !. r , ; . 1 !•; I i . . ; ; ' ^ o : ' • ; ! ' . " ! • ! • • , ' • ) i : . . I .!(• s i ; / l i , ; ' . i ; : i • • '11 ,; i f : • '••' •'• ro .;. T;; .!.;•' : • - i - H ••:> .' • : . f!' •• • ' U I ! : , . t . i -. iy ft • • < O •' • ' i n "" : i I l Ï . Î V " i ; ' • '

(16)

2.3 Grondwaterttroming Algemeen

Er is een aanzienlijk verschil tussen de grondwaterstroming in het eerste en tweede watervoerende pakket enerzijds en het derde watervoerende pakket anderzijds. Het geohydrologische systeem in de zuidelijke Gelderse Vallei en de invloed ervan op de ontwikkeling van de vegetatie in natuur-gebieden is beschreven door Van der Hoek en Van der Schaaf (1988). In deze paragraaf wordt slechts een beknopt overzicht van de verschillende grondwaterstromingsstelsels gegeven.

Eerste en tweede watervoerende pakket

De richting van de grondwaterstroming in het eerste en tweede watervoe-rende pakket is vanaf de Utrechtse Heuvelrug tot aan de Grift ongeveer van zw naar no. De horizontale gradient verandert van hoog naar laag niet veel en bedraagt gemiddeld ongeveer 1 m/km.

De gemiddelde grondwaterstand aan de voet van de Utrechtse Heuvelrug (Cuneraweg) ligt op 6.8-7.5 m boven NAP. De Grift staat gemiddeld op ongeveer NAP+4.50 m, wat het laagste nivo is in het geohydrologisch systeem van de zuidelijke Gelderse Vallei. Bijlage 20 van het rapport van 1982 geeft een globaal isohypsenkaartje.

Het gezamenlijk doorlaatvermogen van eerste en tweede watervoerend pakket kan op grond van de in 2.2 aangegeven waarden worden gesteld op

ongeveer 220 m2/ e t m . Bij de genoemde gradient wordt aan de Utrechtse

kant van de Grift via eerste en tweede watervoerend pakket gezamenlijk

ongeveer 0.22 m3/ e t m per strekkende meter gebiedsrand naar de gebied

langs de Grift en de Grift zelf getransporteerd.

Het systeem aan de andere zijde van de Grift toont voor wat betreft eerste en tweede watervoerende pakket een stroming in omgekeerde richting: van no naar zw. Hier is sprake van een duidelijke afname van de gradient van Veluwe naar het gebied langs de Grift: van ca. 3 m/km tot minder dan 0.5 m / k m . De hieruit te trekken conclusie met betrekking tot de Hellen is, dat de Grift v.w.b. het eerste en tweede watervoerende pakket de scheiding vormt tussen een no-zw gericht stromingsstelsel aan de Gelderse en een zw-no gericht systeem aan de Utrechtse kant. De aanvoer van grondwater in het gebied van de Hellen via eerste en tweede watervoerende pakket komt dus uitsluitend van de Utrechtse kant.

(17)

• J ' U n ' . ' " U ? <'.»f . • ; .vi ;( i » l i f .•' • f i . •' ' ' t ' • H i ' 'II- I 1 • ' . , - . • • •• • • • ' . • ' T . ' ' i : i ' . ' • . • . - i f i " • ' . ! : ; • ; } . . - ( , . y ' ' '•> ',-.• ii ' • • '../ ; i « • • • ' • • ; : •- -V, ; , ! | r. V • ! . ' 11 / .' j ; • i J • -. i - . « t » fj)i. . • - • ; • • • 1 ! . . - 1 ' ! . i'.'i i f a • • ' l • • . . , • • • • ; . ; < J • ' , . i . . . • . < •• ' { ( . • ! ' , ; • ( . • ; ! ! - . • • • ' ' i l ri j ' ;.. « • ; ' i ' ! t • • ' • • . . : ' . t / / \) (1 . I I ^ ' ! • i / i :\ ". • • I ' J u if*:; . , •'J •• I / -• -• -• -• . . h ; i ' . -, \ ' . ; " •'.<!• r:,"-' i n - , r: •.: ;• ! I ; ' i it ( ; • , • i <• i r • : • ' •. • ' ; ' . ; , ' • • / . . c". • : • < , : * , , , • : . ' • • • t ' r ' • • • . ; • • . • i i - • • , ' • •< . - t ... ; • • f t , 7 ' • ' i i i • • I t - i l , : • i. ,'. .i , ! • • . . • I I •-,'?•• ••'!( ? • ' . : / / • ) ! . - ' • . • ; f " -i l • L' : t ! - . !

(18)

Derde watervoerende pakket

De stroming in het derde watervoerende pakket is ter hoogte van de Hellen vanaf de Veluwe tot aan de Utrechtse heuvelrug van ono naar wzw gericht. Er is dus geen sprake van een waterscheiding ergens in het midden van de Vallei. De gradient loopt geleidelijk terug van ruim 1 m/km aan de voet van de stuwwal Wageningen-Ede tot verwaarloosbaar klein aan de voet van de Utrechtse Heuvelrug.

Ter hoogte van de Grift bedraagt de gemiddelde stijghoogte in het derde watervoerende pakket 67 m boven NAP; beduidend meer dan in het t w e e -de. Er is in het gehele gebied tussen een lijn, enkele honderden m ten

o van de Cuneraweg tot aan de Veluwe sprake van een kwelstroming vanuit het derde naar het tweede en eerste watervoerende pakket. De kwelinten-siteit hangt af van het stijghoogteverschil over en de vertikale weerstand van de tweede scheidende laag.

Dat de invloed van de Utrechtse Heuvelrug in dit systeem zo gering is, vindt zijn oorzaak in het feit dat het infiltratiegebied van de Utrechtse Heuvelrug vele malen smaller is dan dat van de Veluwe. Bovendien is de stroming gesuperponeerd op de algehele o-w gradient van de stijghoogte van het grondwater in midden- en oost Nederland.

2.4 Waterhuishouding van Hel en Blauwe Hel

Zoals uit het voorgaande blijkt, is bij de Hellen sprake van zijdelingse aanvoer van water uit het zw en vertikale toestroming vanuit het derde watervoerende pakket. Beide stromen bereiken het eerste w.p. via de eerste scheidende laag.

Op grond van peilbuiswaarnemingen van het meetpunt 39E223 op de hoek van de Ketelweg/Wageningselaan is het aannemelijk dat deze situatie ook voor het gebied van de Hellen geldt. Tabel 1 geeft enkele samenvattende cijfers.

(19)

" f • •, ; . t < I . . . - / (M ' ' v . ' • I f - ' ; • ' y. -' i ;.: • •. • i.i - f ! ".:*••• • • ' . • ; • ! ' . • » . M • H »> : • ' .1 i l . . ti i/ ' : . ' . - . ! I • '• M • ' _{;•' / 'ff} _{' . ! • ' 1 ' > . ; • " . ' ! " ; : : .} i-• i . i ; i-• ! i-• i-• i-• " i-• ? i-• i-• i-• ( . i-• , I ' < « V l . f i / d l CIS \:,H Kï- ^ O i b i . . ' i - i i j f h • i> -V *• ! > • ' . • ( . i.' .. .'< . M •! . . i l ,. t ( _ H i H l ; ' ; l . .. " • •u-r.i •! .. t ' i • :J' ;••! ., i. x t > ••lï/i " f ! ' J ' H U . , i ( i ' • • i U < 'f ' i l ' ; ' • . ' • - • n i f ' • • < - ' / / ' ' ; o

(20)

TABEL 1. Gegevens van het grondwaterstandsmeetpunt 39E223 (hoek Ketelweg/Wageningselaan). Nivo's in meters boven NAP. Maaivelds-hoogte: NAP+ 5.74 m. Periode: 14 april 1974 tot eind november 1990. Aantal waarnemingen: 160. Peilfilter Bovenzijde filter Onderzijde filter Gemiddelde stand. Hoogste stand Laagste stand Hoogste-laagste Standaardafwijking 321 -0.26 -1.26 5.225 5.45 4.98 0.47 0.104 320 -13.26 -15.26 5.322 5.58 5.065 0.515 0.110 319 -49.26 -51.26 6.291 6.69 5.765 0.925 0.201 318 -89.26 -91.26 6.275 6.715 5.805 0.910 0.199

De verschillen tussen de twee filters beneden de tweede scheidende laag zijn betrekkelijk gering. Daarom wordt v.w.b. de stijghoogte in het derde watervoerende pakket in het vervolg alleen gebruik gemaakt van de gege-vens van de stijgbuis met filter op 49-51 m beneden NAP.

Doordat het doorlaatvermogen van het tweede watervoerende pakket aan-merkelijk hoger ligt dan dat van het eerste w.p. en de vertikale weer-stand van de eerste scheidende laag met ca. 160 etm. niet bijzonder groot is, is de vertikale aanvoer via laatstgenoemde laag van meer betekenis dan rechtstreekse zijdelingse toevoer via het eerste watervoerende pakket. Op grond van de verschillen in doorlaatvermogen tussen beide pakketten mag worden aangenomen dat ca. 75% van de zijdelingse toevoer via de twee bovenste watervoerende pakketten zich via het tweede watervoerende pakket verplaatst.

Uit de cijfers van tabel 1 volgt dat er over de periode 1984-1990 in het ge-bied van Hel en Blauwe Hel gemiddeld een toevoer van grondwater uit en via het tweede watervoerende pakket naar het eerste heeft plaatsgevon-den. Voor een bepaling van het verloop in de tijd moeten de verlopen van de stijghoogten boven en onder de eerste scheidende laag over die periode worden beschouwd. Fig. 1 toont ze over de periode april 1984 tot eind

(21)

-!' l I .' ' M M < . ; . . 1 , , . u , ; <..]• • - : * i n\ 1<? • • -. - v i . •.:. •/ \A>.. II • t ' . i J ; . . : : o . . . i t - .• i ' :_; • i ' M ' : * : > < n •• n n H r t î < - ,1 , ••> ii J -;.'.4(;.-j : ! , ( > ' C . O .J", '.• I . : J ! J f: u . i r C.' ' V t ' I _{H '} '• * ' f i t : f v * . i _{- i t '} i • i • ' . j • • • 'i . " ,_;.. i t i r . • / > i i t i - M.ili i -. i i . ' .••• i • - i i - , ' ! ' • ( I I - ( U M I r ' . : , ) r i . • ; ! • ! • ' -, j l i ! ,-..• ... I - ' { j i l >'. i >''f . • . ' . ' • • i . " i I • [• .' t . . - / J ; I I , : , ,••••; .'(( : ' " . » t • > • / • • • •- . - . ; ! ; . • , .' . i • . -• ; .'I ( ' ; ( , I : .. . .. ; I . , . . . • . , . . ! , • , . . . • ; • •• rV •• ;H ...-•; .... . ; -, • ' • • . ; • • -. " • '. . •; . • :. u n o ••< .• j - .••, • ic i» •' : l • . ; ' . . • ! ;i . ; ' . ' , / ' 1 ' I D • . i f . •// "J 7>• i"i ' •,:)•• , i . : • j (!•.• I l l ) ' ' ) t i ••'*• fi 7 ; i ' . q o ! ' î • t - . l i p . h ' : f ' t i j I i . ! ' . ; . < ,-, : i .. ' s I •:••. i 't' . .•',-.»:: i f f . - . - j : H ' W u c l H o-) i . l i '••(. t )• J ' . : ' I .. • : V I ' . . J i / •• .. • j A' '• " •tn-...-| , / " , r ( r i r v r; n : i : !-.•! r r •• • • - • • i ! i ' '; i r i •_• o • / . . , ' . i •• • . : ' ' . , \ . • ; ; • •' ' • • • ':| . ! • •. ! . ! < , ' • . , - ; ' : d '

(22)

november 1990. 6 . 6 6 . 4 6 . 2 S . 6 S . 4 S . 2 S t i i s h o o s t e w . p . 2 •./' ,V - • lrr'l-V'* *i -l '.'Vr'^-! » • • 1 9 * 9 1 9 9 «

Flg. 1. Stijghoogteverloop boven en onder de eerste scheidende laag op meetpunt 39E223 (hoek Ketelweg/Wageningselaan)

De in schaduw weergegeven zone tussen de lijnen geeft het verschil in stijghoogte weer. Dit verschil is nog eens afzonderlijk weergegeven in fig. 2. Uit deze figuur blijkt, dat op enkele onbeduidende piekjes na, de stijg-hoogte in het tweede w.p. vrijwel constant bijna 0.10 m hoger is dan die in het eerste w.p. Bij een vertikale weerstand van 160 etm. komt dit neer op een kwelintensteit van ruim 0.6 mm/etm.

(23)

Hfl .'K : M t f ï- • Vi *. . ,i ! i • « .- *. U-k: .'.: : fcv'Vl! .1-.1.. »<

(24)

1 . 4 1 . 2 t * ? M S «.8 A w M L • » • 0 e a.s 8 . 4 • 8 . 2 * ' * - MIUU|UJil|Uiiuiui^iimiajMjiiyiiiiuffJBMJBJMluyu iuH||M«mi||yuiujiuiffl#mmm

Fig. 2. Verloop van het st ijghoogte verschil over de eerste scheidende laag (meetpunt 39E223). Positieve waarden duiden op kwel.

Uit de modelstudie van Van der Meulen en Van der Schaaf bleek dat de kwel zich ook naar het oosten toe handhaaft, behoudens een strook langs de Grift, waar onder invloed van het lage Griftpeil inzijging optreedt. Dit is in overeenstemming met eigen veldwaarnemingen: in vrijwel het hele gebied van de Hel en de Blauwe Hel treden kwelverschijnselen op, zoals ijzervliesjes op open water. Dat is zowel 's zomers als 's winters het g e -val.

De grondwaterspiegel in het grootste deel van beide gebieden vertoont een relatief kleine horizontale gradient (waarnemingen van Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer), zodat tussen Grebbeweg en Grift de grondwater-spiegel vrij sterk moet hellen. Dit is ook het geval in genoemd model. He-laas ontbreken waarnemingen in deze strook, die overigens buiten de na-tuurgebieden ligt. Hetzelfde verschijnsel is evenwel aan de hand van grondwaterstandswaarnemingen ook te constateren bij het proefgebied Veenkampen, gelegen in de gemeente Wageningen tussen Veensteeg en Grift.

Het feit, dat de hellende grondwaterspiegel in het gebied van de Hellen overgaat in een vlakkere duidt erop, dat de zijdelingse aanvoer via eerste en tweede watervoerende pakket grotendeels in het gebied terechtkomt.

Deze aanvoer is in 2.3 berekend op ca. 0.22 m2/ e t m . Dat komt na aftrek

van ca. 25% zijdelingse aanvoer via het eerste watervoerende pakket en bij

(25)

. I I I :• | t • • . -.'il . J • . ! ' , I , • . . I ; f ! . • . ' . " . J i"> • : , • ( . . : J I M I I | .•.' ; ! . I I i . I I , I , . • '• • / . ' ! | j I V : • I , . ! . i . l ' • / / • • / :.- i , . ' • • i •'• • < . ! • 1 "' I : • • . 1 4 •• , , ) i.l-'l ( / • : ! / • . . . '1 ', • / ' ' ' •> 1. : i ' • i , ' . • • • ; . : ' ' ' t i ' : ; . ; • • > • • i ' . . ; ! ' • • ; ' . ' . . . - ..'.•;: \ • • > : . l i ' i - j : ' -, • ' -. t; f' , ' ,' U ' ; ; ' • ' ; ; ; ' - ' • • '•: •> " ; . '/ ' -il . . ' , . . . , . . :: • ! • , , • , , / . - . / . . . . ; : ' . j . j . * . - , . . , • • . . •!'•• •:•• .' •-•i •'.•'•!:- ' •' n,' M . 's 1 !•.!•! • • " ' *J o • ',:: ":Y\ : r> i . . . ;.;, . - • ( ; [ ; ;•' ' - • ; . . . ' ; ? " - , . - , , • , / • ••.',•> ; • • ; • _ - , f ' fr , • • • " - • ; ; ' ; , ; » • • • ! ! *• . ' : . " ' • • ' - ! . •'•'» I,"., , ; ' : • . ' -.i • • • . • ƒ • • • • : • • , i ' <-,.- i . , ; , ' . < . \ . •. « • • . • . . - • • • • \ . .- : i .• !i ;•• (••;••• :v<:' .-. : - • • •.'( i ' ' 1 ;e-'r-;' > ,-,m - ' - ' >-' • •• > '-• •• ; . • ••>•'• » • : ' . ' ' ' • ' ' ' • . ,••<>.. ' . <! , " j . . ; I " - f l . ' . : i / 1 * . i .) \ • > i I I ' . ;> i :' S-.-, i . f . ; ! - ! - . . - .'.,.-, '• " . - . ' - | i : i >>-.•••! '>\ *.:<_•'• T - ) H ' : » ' : - v- ',i.» >' ; v ü< ! • ' • ( • ' - ' • ; . " ' ' ' ' : ( • ' - • • ' • . '/ ' < • ' I ' i . : . . • - •• ' • : . : . j : • • ; . - • ' i ' .-.-; .' • . ' I , 1 : -,• ï'. ; ' j ' •.- . -, ' U •• : • ', j !, ü ' '< • . ; , ' : • ' . '• I ' î : j " I :••'•••. ! ' , . ? ' i ' ••' r . ' • :• ' i : '^ ! : ; i ! i ; . j - , i ' i l ^ ' » • ..- .' . • • •. . ' i i ' / .••, '• . . J

(26)

een gemiddelde afstand van ca. 600 m tussen zw- en no-rand van de na-tuurgebieden neer op een gemiddelde kwelintensiteit van 0.25-0.30 mm/etm.

Bij de kwelcomponent, afkomstig van zijdelingse aanvoer via het tweede w.p., moet die vanuit het derde watervoerende pakket nog worden opge-teld. Deze component is in beginsel te bepalen uit het verschil in stijg-hoogte boven en onder de tweede scheidende laag en uit de vertikale weerstand van die laag. Het verloop in de tijd over 1984-1990 van de stijg-hoogten boven en onder de tweede scheidende laag is voor meetpunt 39E223 weergegeven in fig. 3.

S . 2 6 S . « 9.G 5 . 4 5 . 2 5 4 . 8 S t l J a h e e s t * v iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiniiMniiiiiiitniiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiniiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii

Fig. 3. Verloop van de stijghoogten in het tweede en derde watervoerende pakket op het meetpunt 39E223 (hoek Ketelweg/Wageningselaan)

Fig. 4 toont het verloop in de tijd van het verschil. Het schommelt tame-lijk constant rond 1 m. Richting Grift wordt dit verschil groter, doordat de stijghoogte in het eerste en tweede w.p. in die richting af- en in het derde w.p. toeneemt.

(27)

-•:. ii i< : r 1 1 - l l . i t i " •: f t ' x i •;--; t . - rr rt' U '1 . ' i : • '/ , ••• l ; . . t , : - . ! \ i! , h i '.-.in i • : n\ji<:. ' . | i . ; • M J V\ I ' v c w i : ,v J i m ! ' :•: -i . ? : ! - - •/ ' •' ' .--r: •;.••/ ' • • ( • • • j . , <•,},. „., t ' , r - i ' » ; ; ' - rr-> !':• •••:'< •''<••••• i :.'>. •• • n-'!' i ; / t H . r i ; ! •''• i: :. / i/ii • . . »'.-• i ,!'.»'.-•.;»'.-• si .v. ' ' i ! V ' I i n n îi f - . '»'.-•»'.-•.r» »'.-•»'.-•»'.-•! ... Vv--il - i . • • , ( ! . I L ! Il • , •]'!• I I , . •i . .'! - i'. '. J . ' i n : i . . : ; . . ;i - • • i ! i I ( i >rt . : !';' ; . ' i ' ' ' • ' . ' ' l 1 . • •' > y Tl i <• , . I i •..''i'-.n.r- ;-.* ; > , • ! • > • ) . : ; . i • . , - ' i - j ; 1 . r ; ' f, i, .•'• m r t.": ': ;• ' ( M ; I - ; . ; " ; ; ! i ,• ' • : ' ! . • , i : i ! . . : ' 'I ' • i ! • ' M . ! i > i '_ • ' /• i • •

(28)

1 . 4

Fig. 4 . Verloop van het stijghoogteverschil over de tweede »oheidende laag (meet-punt 39E223). Positieve waarden duiden op kwel.

Bij een aangenomen vertikale weerstand van 4000 etm komt de kwelcom-ponent vanuit het derde w.p. op ruim 0.25 mm/etm, de toename van het stijghoogteverschil richting Grift in aanmerking genomen. De vertikale weerstand is echter niet nauwkeurig bekend. Dat betekent een aanzienlijke onzekerheidsmarge.

De kwelstroom vanuit het derde w.p. kan ook op een andere manier worden bepaald. Die is gebaseerd op het doorlaatvermogen van het derde w.p. en het feit, dat ten w van de Grift de stijghoogtegradient in deze laag zeer sterk afneemt: van ca. 0.75 m/km tot bijna 0 (Van der Hoek en Van der Schaaf, 1989). Dat kan in de gegeven omstandigheden slechts betekenen dat het via het derde watervoerende pakket getransporteerde water vrijwel geheel naar de erboven liggende watervoerende pakketten kwelt.

Omdat het doorlaatvermogen van het derde watervoerende pakket met vrij

grote zekerheid rond de 3000 m2/ e t m ligt en de horizontale

stijghoogte-gradient ca. 0.75 m/km bedraagt, kan worden berekend dat het

horizonta-le debiet in het derde w.p. ter hoogte van de Grift op ca. 2.25 m3/ e t m per

strekkende meter gebiedsrand ligt.

Over een gebied met een gemiddelde diepte van 3 km (Grift tot Cunera-weg) komt deze toevoer neer op een gemiddelde kwelintensiteit van 0.75 mm/etm, exclusief de toevoer via het tweede watervoerende pakket. Dat is veel meer dan op grond van de gegevens van peilbuisopstelling 39E223

(29)

>ii..it r -.' .;• ' I , ' - t • . \ •:. •'• ' \\ ;r. • • m. . :t •// '..!••; I, , '. :< : : .:,"|; / ! f ;>-.'i • I •. : • . ( ! >!<•)••,< l ' . • • • ( • > ( ' ! > • • • •'• • •' •'• - i i . i . r < '••••• " !';••!•• •'!••' • ' - " ' > s ': ' • < • ''<<•' ' ' ' ' - • • . ' . . . , , • . . , . . , ; . . . . i - , , , . . . j . • , . ; . ; , , , , . . , • • • . . . . . : •• :, fr, / '• • • - r ' ; ) . - : - . , J \ | , i .-••" •) .; ; 1 .-,• > ; 0 ' ••• • • < • • : • • , - , :• J: ; : t , ^ •• . . r , . , . « ! . ( • •';•• , ; , w . | . , -t " ; . - V ' .'M ' r - .! ! ' ; : . ) , (S - , - : • f . , . ' - - • - • « / • , ! . • . • , ? . •• ' • -t • -t - f ' f . " f • • • • • ' . •• * •• ••>.,•• > .'••. •• : • • - , ; , ' • - . •• -J • • - r . . o ! , • • » • - • • •• ' . • '. - '' ' ' ' ' : : i . ' ! : ! • . • • • . ! ' , • ' •. ' > i I M i • ' : > ;••• • , : - . - ; ' • •."! - ' • ' . ' ' . . f i •'•> , I ' •' S. -.1 ! - . • . . ) ' . • '. '.'••••• U'-; 1 H I • f •

(30)

en de aangenomen vertikale weerstand van de tweede scheidende laag van 4000 etmalen mag worden verwacht.

Nu is de tweede scheidende laag bij de Hellen ruim 10 m dik (gegevens boring 39E223). Voor het overige gebied ten w van de Grift blijkt uit boor-beschrijvingen dat deze dikte meestal niet veel meer dan ca. 3 m bedraagt. De dikte van de tweede scheidende laag in het gebied van Hel en Blauwe Hel is dus ongeveer 3x zo groot als die in het grootste deel van het overi-ge overi-gebied ten w van de Grift. De vertikale weerstand van een scheidende laag is ruwweg evenredig met zijn dikte. Indien rekening wordt gehouden met het feit dat het verschil in stijghoogte tussen eerste en tweede water-voerende pakket afneemt, volgt uit bovengenoemde gegevens naar schat-ting een intensiteit van 0.3-0.4 mm/etm voor de kwelcomponent via de tweede scheidende laag ter plaatse van de Hellen.

Daarmee is de gevonden kwelintensiteit van ca. 0.6 mm/etm ook langs andere weg verklaard. Van die ca. 0.6 mm/etm is de helft of iets meer uit-eindelijk afkomstig uit het derde watervoerende pakket.

De goede overeenkomst tussen de uitkomst van de eerste en de tweede wijze van berekenen van de kwel doet vermoeden, dat de kwelintensiteit over het gehele gebied vrij constant moet zijn: de uitkomst van de eerste berekening is gebaseerd op op slechts twee punten bepaalde gegevens, die van de tweede op gegevens van een meer regionale schaal.

In het gebied van de Hellen is dus waarschijnlijk sprake van een relatief grote permanente kwel van het tweede naar het eerste w.p. over praktisch het gehele gebied.

Op blz. A-16 van het bestemmingsplan wordt beweerd, dat deze kwel slechts 's zomers zou optreden en dat in de winter sprake zou zijn van inzijging ("infiltratie"), veroorzaakt door de hoge grondwaterstanden in het eerste w.p. Deze bewering is, gezien het bovenstaande, aantoonbaar onjuist. Waarschijnlijk hangt zelfs de relatief goede situatie waarin de v e -getatie er verkeert, in belangrijke mate samen met het permanent zijn van de kwel in het gebied.

(31)

-• < ! -• , ; i ', •. ./ . ' î ' j i . - j . - . V ' " J , , f . : f| ••••'(; fTÎ .V . '.<>.!'.i> ! , t ! ' • ' • / < ; i - f l • ( : i ! -• »-• -•. : ; -•; -•i . v ; > i -• i • ' -.ii'r. -'> i f! ' f .11 I I > . , ' , : i l . Au..) Il .. - i ' •!. , - 'f- . ' l ' . h i •) ih . I. I M1 ' ' ; - • •v ! I ' • • i l l t ! ! l -• ' T " " . 7 t ' i O l . i . • '' ' . i • /u • ••• •< . ::<..• fj •;!• • - I - . T . : ' ! (!. ' ' , . J! . •. .- f f l ' v :• , ; n i ' • . I • . . ' : . . . w l ' - ' - " - y v ' j . { . : I. ' • « . . . . i f * » ' ' h l i ' r , • f > • i: t, r, •••'• • ' " •• ! : ' I •:;:..• • . * - • ; . ii - i . i.l ' '• • • > t i : : I.: . i . i i -. ó . , • : • • • • Ml .' ' i / _I I : • , • . r-tn;:: • U - ' - i - - ! ' v ' ' . ' ! • •• l r ,1 . •. , . | ; •• i r s 1 ; I < l ! j j ' i - I- ' •/'•' : . ! | ( l . v , I . ' • I • 7 • ••''(<! ! r )

(32)

3. HET STROMINGSMODEL

Voor een aantal punten is een grondwaterstromingsmodel gebruikt. Het model is in grote lijnen hetzelfde als in 1989 is gehanteerd ten behoeve van het onderzoek naar de invloed van de uitbreiding van het industriege-bied op de kwel in Hel en Blauwe Hel. Het is uitvoerig beschreven door Van der Meulen en Van der Schaaf (1989). Het model is een eenvoudig s t a -tionnair zg. eindig differentiemodel met een knooppuntenraster van 100x100 m.

De belangrijkste verschillen met het model van 1989 zijn:

- voor het eerste watervoerende pakket is een doorlaatvermogen van 55

m2/ e t m gehanteerd in plaats van 80

- voor het peil van het ontwateringssysteem van de "Groene Velden" is op grond van desbetreffende informatie in de toelichting op het bestem-mingsplan op pag. A-18 NAP+4.50 m aangehouden i.p.v. 4.80 m . Na afronding van de in dit rapport beschreven modelstudie is door de Dienst Gemeentewerken van Veenendaal meegedeeld dat momenteel een peil van NAP+4.70 m wordt gehanteerd.

- voor het peil van de surf pi as in de "Groene Velden" is o.g.v. de in bijlage 24 van het rapport van 1982 aangegeven overlaathoogte uitgegaan van NAP+4.60 m in plaats van NAP+5.00 m. Naderhand is door de Dienst Gemeentewerken van Veenendaal meegedeeld dat momenteel een peil van NAP+4.90 wordt aangehouden.

- de rangschikking van roosterpunten levert voor de Blauwe Hel 16 i.p.v. 15 modelknooppunten op.

De overige parameters zijn dezelfde als in het model van 1989. De belang-rijkste zijn:

- vertikale weerstand van de eerste scheidende laag: tussen Wageningse-laan en Grift: 160 etm., ten o ervan met de afstand lineair afnemend tot 20 etm. aan de zw-rand van het model tussen Middelbuurtseweg en Cuneraweg.

- doorlaatvermogen tweede watervoerend pakket: 160 m2/ e t m

- vertikale weerstand tweede scheidende laag: 4000 etm

- op grond van het hoge doorlaatvermogen van het derde watervoerende pakket en de eveneens hoge vertikale weerstand van de tweede schei-dende laag mag worden verwacht dat het ruimtelijke stijghoogteverloop in deze laag niet noemenswaardig wordt beinvloed door ingrepen in het eerste w.p. De laag is daarom voorgesteld door een vast stijghoogtever-loop aan de onderzijde van de tweede scheidende laag. De stijghoogten zijn berekend op basis van een interpolatie van gemiddelde stijghoogten over 1986-88 van de meetpunten 39E120, 39E129, 39E131, 39E132 en 39E223.

(33)

. i C . " <}};. f-KJ-' i M Ü J H I .', I , ' l i i I - l ! U , . . , , ! . 1 . » . . rl _{r o r ' T M - ' ' • ?} H ' M . . . / , | . < ; • ! • ! : '• î ' H •'' M I • I - I ' ' T - i ' M I , .' I. > ., ..!•..,,.; : l . , •• j , , . ' T i. •• •• ! . ' • • • " ' •» T ' y : • " • I l j I' . . [ •.: ) ! ' I •. ! . ,'.-' IS) '<:< \ • ' : ; . • • ; • • ; , :. ••-••, t , I :• ,' ! r - . ,; " . ! " ' . . , , . • . , • . ' • • '• : ••••> • • •• ' : i ; ,,, , - ;. ,-,/ -, ( .,.. . .. ,., ... ; 1 : i , ; . . - ; ' M . , . , ' . . . , - i M M ^ M ' • • • - • . / ; M ' • ' • ( ' • - 4 ~ v ,', • ! f t M ' • ' ! ' M I '.< • i • ' < \ ! ) I 1 i i . ; • • i ;(! ' • I ; r p \ ' i ! , ' , , i , ' . , : , r'. : M ; ! •!,• • ' . ' ! : !T f ' ; ' • r I ' ! ' • • • : ' , M M . r . . i i . ' ! ' ' • ' ' ' ' ' ' ; *• '•• i ' •! / K : ,••.'••' . M M . I M ; r :u H M !'.. • ' f , ' ,-" ' M (M . . / ; M ' •> V ü ) ' . .. i f ; .• " ; . , ' • • ' . - . i ; o r f - •_!<•'iM' * ( / f n ' . ' M " t • ' ! / . ' • • r i i • r ' .'T . ••:•'•, t; •••- ! j " f ; ' ) ï f * ' M v' ;••••) ' •• - ' . • • - ! .> • '!• ,';(_• . • • M M . I M I ; I I .•••. :.. ; • • • . • : : . . M l - i . < - « ' , - • : . •• ... i . .' : . , . M • .• " - i : ÀI ! ! . • • :• . ! . " . . ' ' • - '.: . . f . ' i '. " ! ' • ' ; :i •';"? ' M ' • • ' ; • .' ' ' • P . * ' r ÏM : . - > • ! ' ! ; l ' : (1 • . - - ; l i • i ' . : • • ' ' t M .' M U I '• • « • • ' • • ' ' • • ' M> • > ' ' '• . .il' T , r- ' ) . • ' ' '•' • . . i 'M ' ; I ' • ' . . • " • Ml ' M ' ••,• . • . ' , • " . " . ,(".• ..M M l ! i II.» ! " l ' H i . , T . " • • ! ! ! ! ' . - ' , ' . ' , : ! . f > ' . f - : - , , , ! •-, . " .' i U - - . . . . , , ' • ' ; • : • ' ' ' . ' • .'f.' ' ' I f : : , ' ' . ; , • r . .- :- •• M f i ï M ! . I C / ! IM • . ,< ; • •' l • Î . ' • ' . ' • M S | IM Si .'. .'/' i . '.' " M ' . ' - IM L_(M . . i j l ' ! . M ' ! ' . ••', M M ' ' î f ; ' I " A' M i , ! ; - . •'•/:'." ' I ' : " l ! f ' M M ' M M M ' ' • ! : " ' T- i . . • ; . : < !.M • •-. . . , • • ' • • ! i '•.' i ' l ; . ' . . ; M ' ,.i • M '.' > ' • : . • I ' • r ; - . ( • • ' V ' ! •' i ; ' M ' •t: ;M . ' . ' . - M l ! !