Nu echt de laatste kans? Graafactie Boxtel zaterdag 12 mei

AFZETTINGEN WTKG 33(3),2012 58

Nu

echt

de

laatste kans? Graafactie

Boxtel

_zaterdag

12

mei

Tonvan

Eijden

¹

Tochzouhet nog beter kunnen. Het is op het

spuitterrein

namelijk vrijwel onmogelijk

omkleinere fossielente

ver-zamelen,

niet

_tijdens

het

_opspuiten,

enniet in het week-einde. In heteerste

geval

iserteveel water, in het tweede

geval juist

te

weinig.

Iemand kwamtoenmeteenhelderidee:om nuhet nog kan

een

lading

fossielhoudend materiaalnaar een

plaats

te

la-ten

brengen

waardit wélnat

gezeefd

kan worden. En om-dat de

_vergunning

voor

zandwinning ging aflopen

(inmid-delsis dit

_gebeurd)

was daar haast

bij.

Oertijdmuseum

‘de Groene Poort’ in Boxtel bleek bereid omhetzevenop haar terreintelaten

_{plaatsvinden,}

ende

eerste zeefactie vond

_plaats

in 2009. De hoeveelheidbe-schikbaar materiaal bleek_groot.Zo_grootdat

_herhalingen

mogelijk

bleken in 2010en

2011.

En ooktoenbleefernog eenflinke

hoop

zandover.

Hetgeen

ons

bij

de zeefactievan 12 mei

jongstleden brengt.

Ondanks het frisseen

winderige

weerwas de

belangstel-ling verheugend.

Zelfseenpaar

(door

het KNMI niet

ver-wachte) buitjes

in de ochtend konden de_pret niet druk-ken.

_Mijn

vaste

graafpartner

Henk-JanvanVlietwas tot

zijn

grotefrustratie

_{verhinderd, hetgeen}

betekende dat ik

met iemandandersmoestzienmee te

liften,

ik heb geen

auto.

_{Eddy Spijkerman}

_waszo

_vriendelijk

_om

_mij

_enm’n

spullen

tevervoeren.

Toen

_wij

aankwamen bleek de kuilalvol water testaan, metdank_{aan onze}

_onvolprezen

Stef

_Mermuys.

En eendit maal

_goed

werkende_motorpomp.Al waren we vroeg,er warenal enkele anderen

_aanwezig.

_Nog

_meerdeelnemers

arriveerdennaons,

uiteindelijk

bestond de groepuit:

Eddy

Spijkerman,

Stef

_Mermuys,

TacoBor,JanBoes,Patrick de Koekmet

_zijn

_{vrouw, Niels}

_Wetsteyn,

Ton

_Lindemann,

Syl-via

_Verschueren,

MichelBakker,Klaas

_Nijholt,

Jeroen

Pos-tema met

_{zijn zoontje,}

Fritzvander

_Hocht,

Rob

_Vink,

en

ondergetekende. Genoeg

omhet

_gezellig

te

_houden,

maar nietzoveel datweelkaar in de wegzaten.

Ik vind het steeds leuk omtezien hoe iedereen

_{zijn eigen}

werkwijze

heeft.

_{Sommigen pakken}

_{het op}

_bijna

indus-triële

_wijze

aan, envullen snel emmer naemmer na em-mermetmateriaal

_(al

dan niet

_grof

en

fijn gescheiden)

om thuis uitte zoeken. Anderen

_{zijn selectiever,}

zoeken het grove residuter

_plekke

uiten nemenenkel de

_fijne

fractie mee.Weer anderen gaanvoor de_grotetandenen

kijken

nietnaarhet kleinere

_{spul. Sommigen}

_{negeren de}

mollus-ken, neerkijkend

op ‘die

kalk’,

vooranderen is ‘die kalk’

juist

veel interessanter.

Zoals ik al

tijdens mijn

eerstedeelname had

_{geconstateerd}

zijn

de fossielen niet heel erg

talrijk.

Maar als

je

maar ge-noeg materiaal verwerkt kom

je

tochleuke

dingen

tegen. Echte

_topvondsten

werden deze keer helaas niet

gedaan.

Cosmopolitodus

hastalis

_(waarom

mocht dat niet

gewoon Isurus

blijven heten?)

is demeest

_algemene

soort, Carcha-rias dook ook

geregeld

op,en

Notorhynchus.

Ik mocht ook het genoegen hebbeneen C. escheri met fraaie

karteling

uit

_mijn

zeeftehalen.

Dit

_{brengt mij}

_opeentaxonomisch /nomenclaturisch inter-mezzo. Steedsmeerauteurs gaanertoe over hastalistot

het genus

Cosmopolitodus

terekenen. Even

_rondkijken

in de literatuurenop het internet leert dat escheristeevast

in het genus Isurus wordtgestopt.En dat mag

volgens

de

regels

der nomenclatuurnounetniet.

Óf

escheri behoort ook tot

Cosmopolitodus,

óf escheri en hastalis behoren

totIsurus, ófvoorescheri dienteennieuw genuste wor-den beschreven.

Op

het terreinvanhetmuseumwashet erg

rustig.

Zeker in

_vergelijking

met de

_{vorige keer,}

toen veel museum-bezoekers kwamen

_kijken

naarwatdie mallotenin die

_plas

modderwateraanhet doenwaren.

‘Rustig’

wastrouwens

relatief,

dat

_ging

_{niet op}voor

achtergrondgeluid.

Aanvan-kelijk

wasditer

nauwelijks,

maaral gauw bleek de kennel of het dierenasiel in de buurternogte

zijn:

toen de honden eenmaal

_{gingen blaffen,}

_stoptenzenietmeer.

Op

een

ge-geven momendklonken er eenaantal harde

knallen,

maar erwerd

kennelijk

niet op de honden

geschoten,

die

blaf-tengewoon door.

Naeenaantalurenzeven

schepte

ik

_{mijn berg fijn}

residu in zakken-_enmerkte dat ik veel_meerhad

gezeefd

dan dat

ikmeekonnemen.Ik

hoop

voorJeroen,die derestin dank heeft

_aanvaard,

dat

_hij

erleuke

dingen

uit haalt.

Geweven PVC zakken

_zijn

_erg

_sterk,

maarhebben als na-Haaientanden. Voor

_diegenen

die zichermee

bezighouden

eenbronvangenoegen. Nietzoeindeloos veel_soorten, zo-als

_bij

mollusken. Maar wel veel

_variatie,

elke haai heeft immerstotenkele tientallentanden in z’n

_bek,

die allemaal verschillend

_zijn.

Zo kun

_je

van

algemene

soorten

probe-reneen

kompleet gebit bij

elkaarte

_{sprokkelen, terwijl je}

blijft hopen

op dieene tandvan die ene

superzeldzame

soort. Tenslotte

zijn

zeesthetischook best

_aansprekend.

Ze hadden nogeenander voordeel:ze warenop een aan-tal

_plekken

in_{en om ons}land

_{redelijk gemakkelijk}

te ver-zamelen. Hadden_{en waren.} Want de

_{afgelopen jaren liep}

het aantal

_{(vrij toegankelijke) vindplaatsen}

terug.Van

som-mige vindplaatsen

washet

jaren geleden

al

duidelijk

dat daar in de

_nabije

toekomst niet_{meer zou}kunnen worden verzameld.

Eénvandie

plaatsen

is de

_zandzuigerij

‘de Kuilen’ in

Lan-genboom

/MUI. Al heel

_lang

is deze

_zandzuigerij

tot ver buiten Nederland beroemdom de

goede

vondstmogelijk-heden.

_Bijzonder

is

_daarbij

dat de

_exploitant

_ons

_daarbij

geen strobreed in de weg

legde.

In het verleden heeft de WTKG meerdere malen excursies

_{georganiseerd,}

waar-bij

naast haaientanden ook andere

_{visresten, mollusken,}

vogelbotten,

enbottenentandenvan

zeezoogdieren

wer-den

_gevonden.

59 AFZETTINGEN WTKG 33(3),2012

deel datzeniet waterdicht

_zijn.

Zeker

_lastig

als

_je

zemet

andermans autogaat vervoeren. Meteenvuilniszak er-omheen_gaathet. Ook wat dit betreft zie

_je

verschillende

strategieën.

Ineen

aanhanger

maakt het niet uit of

je

zak-ken lekken. Anderen

_gebruiken

waterdichte

zakken, mijn

ervaring

is

_datje

moet

_uitkijken

dat die niet scheuren- dat

geeft

een

puinhoop!

Weer anderenhebben

plastic

bakken

metdeksels.

_{Hanteerbaar, waterdicht,}

maar ze nemenveel meerruimte in.

Weer thuis heb ik het

_gruis

in

_porties

_{op het}balkonte

dro-gen

gelegd.

Een

_hobby

als deze heeft

_zijn

nadelen als

_je

op een

flatje

op de tweede

verdieping

woont.

Modderwa-terop het laminaat is tocheenstuk minder leuk dan mod-derwater in de tuin.

Een deelvanhet materiaalheb ikinmiddelsverwerkt. Ook de

_fijne

fractie is nietzeer

rijk,

het is

_noodzakelijk

véél resi-duteverwerken. Wel is de

_preservatie

vande

fossieltjes

vaak

opvallend

mooi. Deoogstbestaat uit enkelezeer

kleine,

ju-veniele

_Carcharias,

watmooie

Squatina- tjes, roggentandjes

(Raja

en

Dasyatis),

wathuidstekelsvanroggen,wat

vistand-jes,

enCetorhinus tandenenenkele

_{kieuwaanhangsels.}

Zo af entoeduiken ook _{fraaie kleine mollusken op, zoals}

Euli-ma,

Digitaria digitaria,

met

zijn opvallende

scheve

groef-jes,

is ook niet zeldzaam.

Zoals ikaanhet

_begin

vandit

_stukje

al

_zei,

het aantal

vind-plaatsen loopt

de laatste

_tijd

sterk_terug.

_{Bij Antwerpen}

is het beroemde

_{spuitterrein bij}

Hoevenen

_{geëgaliseerd}

en

in-gezaaid

met_{gras. Alleen}

_langs

deranden

_zijn

_nog

_beperkte

vondstmogenlijkheden.

De groeve ineoceneklei

bij Egem

is aleenpaar

jaar dicht,

en

bij

Cadzand wordt ook niet veel

gevonden

de laatste

_tijd.

Ook Miste is verleden

_tijd,

al_was deze

_vindplaats

meerbekendomde mollusken.

En Mill /

Langenboom? Uiteindelijk

bleek dat dit toch niet de laatste zeefactie_zou

_zijn.

Ondanksonze inzet lukte het nietomal het materiaal wegtezeven.En dus kon erop 16

juni nóg

eenkeer ‘voor het laatst’

gezeefd

worden. Maar

daarover latermeer.

'Ton

_vanE

_ijden,

De

_Sparren

85, 1402 KEBussum, tel. 035- 692 2477, e-mail:

eijdent@hetnet.nl