Optimalisatie van het coachingsprogramma : Een onderzoek naar motivatiefactoren en persoonlijkheidskenmerken voor het succesvol afronden van het coachingsprogramma bij Skinnyminds

Optimalisatie van het coachingsprogramma

Een onderzoek naar motivatiefactoren en persoonlijkheidskenmerken voor het succesvol

afronden van het coachingsprogramma bij Skinnyminds

Auteurs: Dorthe Klinkert 500733134 & Yara Bruggink 500733760

Nummer afstudeeropdracht: 2020219

Klas: 4.2

Versie: 1

Datum: 10 juni 2020

Docent: Dr. Hanna Zijlstra

Vak: Afstudeeropdracht

1

Optimalisatie van het coachingsprogramma

Een onderzoek naar motivatiefactoren en persoonlijkheidskenmerken voor het succesvol

afronden van het coachingsprogramma bij Skinnyminds

Dorthe Klinkert

dorthe.klinkert@hva.nl

Yara Bruggink

yara.bruggink@hva.nl

Afstudeernummer:

2020219

Docentbegeleidster:

Dr. Hanna Zijlstra

Praktijkbegeleidster:

Mieke Kosters en Leanne La Faille

2

Voorwoord

Deze afstudeeropdracht is geschreven om inzicht te krijgen in bevorderende en

belemmerende motivatiefactoren bij deelnemers die het coachingsprogramma van

Skinnyminds succesvol hebben afgerond. Door middel van deze informatie kan het

coachingsprogramma van Skinnyminds geoptimaliseerd worden.

Dit onderzoek is uitgevoerd ter afronding van de opleiding Voeding en Diëtetiek aan de

Hogeschool van Amsterdam (HvA) in de periode februari tot juli 2020. Het onderzoek is

uitgevoerd voor de afstudeerrichting Health Promotion in opdracht van Skinnyminds met als

begeleiders Mieke Kosters en Leanne La Faille. Daarnaast is het onderzoek ondersteund

door docentbegeleider Dr. Hanna Zijlstra.

Wij willen een aantal mensen bedanken die ons hebben geholpen met dit onderzoek.

Allereerst willen wij onze opdrachtgever Mieke Kosters bedanken voor het aanbieden en het

meedenken over dit onderzoek. Ook bedanken wij onze tweede begeleider Leanne La

Faille, psycholoog bij Skinnyminds, voor het meedenken en de tips die zij gedurende dit

onderzoek heeft gegeven.

Tevens willen wij onze docentbegeleider Dr. Hanna Zijlstra bedanken voor de gegeven

feedback en het meedenken over het onderzoek, zeker in deze lastige tijd in verband met de

covid-19 uitbraak. Tot slot willen wij de deelnemers van dit onderzoek bedanken voor het

meewerken aan de interviews.

Wij zijn trots op het eindresultaat en hopen dat u deze scriptie met veel plezier leest.

Dorthe Klinkert en Yara Bruggink

3

Samenvatting

Achtergrond

Overgewicht en obesitas zijn een toenemend probleem in Nederland. Dit gaat vaak gepaard

met comorbiditeit en kan negatieve fysieke en mentale gevolgen met zich meebrengen. Uit

de praktijk blijkt dat voor langdurig gewichtsverlies, zelfregulatie en motivatie nodig zijn.

Skinnyminds focust zich op gedragsverandering. Hierbij spelen persoonlijkheidskenmerken

een rol, doordat deze indirect invloed hebben op gezondheidsgedrag.

Doel

Het onderzoeksdoel was om Skinnyminds inzicht te geven in wie succesvolle deelnemers

van het coachingsprogramma zijn geweest, wat hen motiveerde tot gezonder gedrag en hoe

voor deze groep het coachingsprogramma geoptimaliseerd zou kunnen worden.

Methode

Dit was een kwalitatief onderzoek. De persoonlijkheidskenmerken van de doelgroep (n=9)

zijn onderzocht door middel van de Big Five persoonlijkheidstest. Bevorderende en

belemmerende factoren voor het succesvol afronden van het coachingsprogramma en

optimalisatie zijn onderzocht door middel van half gestructureerde interviews. Tevens is er,

om de optimalisatie te generen, gebruik gemaakt van literatuur.

Resultaten

Tijdens afname van de Big Five persoonlijkheidstest bleek dat 8 deelnemers gemiddeld op

extraversie scoorden. Op meegaandheid scoorden 5 deelnemers gemiddeld en 4

deelnemers hoog. Op het onderdeel natuurlijke reacties scoorden 5 deelnemers gemiddeld.

Op openheid scoorden 7 deelnemers laag. Op het onderdeel gewetensvolheid scoorden 4

deelnemers gemiddeld en 3 hoog.

De mindset, coachgroep, community, onlineprogramma en prijs van het

coachingsprogramma hebben deelnemers genoemd als bevorderende factoren. Als

belemmerende factoren werden systeemwissel, weinig activiteit in de coachgroep, geen

positieve aspecten durven delen, meer theorie willen en de hoge prijs van het

coachingsprogramma genoemd.

Voor optimalisatie werd door deelnemers gebruiksvriendelijkheid verhogen, aanpassing van

de laatste lessen, aandacht voor na het coachingsprogramma, naslagwerk toevoegen,

persoonlijker en een zoekbalk voor ingrediënten genoemd. Uit literatuuronderzoek bleek dat

voor verbetering de volgende punten kunnen worden aangepast: cliënten indelen op basis

van persoonlijkheidskenmerken, beginnen met kleinere groepen, stimuleren actieve

deelname, toevoegen van beheersing van impulsen en informatie zoeken.

Conclusie

Uit dit onderzoek kan geconcludeerd worden dat stimulatie tot actieve deelname leidde tot

meer gewichtsafname. De aanbeveling is om deelnemers in te delen volgens een

matchingsprogramma zodat meer sociale steun ervaren wordt.

Trefwoorden: online coachingsprogramma, Big Five persoonlijkheidskenmerken,

optimalisatie, succesvolle deelnemers en coachgroep.

4

Inhoudsopgave

Voorwoord ... 2

Samenvatting ... 3

Hoofdstuk 1 Inleiding ... 5

1.1 Aanleiding ... 5

1.2 Doelstelling ... 6

1.3 Onderzoeksvraag ... 6

1.4 Deelvragen ... 6

1.5 Leeswijzer ... 7

Hoofdstuk 2 Methode ... 8

2.1 Literatuuronderzoek ... 8

2.2 Kwalitatief onderzoek ... 9

Hoofdstuk 3 Resultaten ... 12

3.1 De literatuur ... 12

3.2 Big Five persoonlijkheidstest ... 14

3.3 De interviews ... 15

Hoofdstuk 4 Discussie ... 21

4.1 Belangrijkste resultaten ... 21

4.2 Sterke kanten ... 22

4.3 Zwakke kanten ... 23

Hoofdstuk 5 Conclusie ... 24

Hoofdstuk 6 Aanbevelingen ... 25

Literatuurlijst ... 27

Hoofdstuk 8: Bijlagen ... 30

Bijlage 1: Literatuurtabel ... 30

Bijlage 2: Wervingsmail ... 42

Bijlage 3: Tweede wervingsmail ... 43

Bijlage 4: Interviewguide en doorvraaglijst ... 44

Bijlage 5: Codeboom ... 46

5

Hoofdstuk 1 Inleiding

1.1 Aanleiding

Obesitas en overgewicht zijn een toenemend probleem in Nederland. Van de Nederlandse

vrouwen in de leeftijdscategorie 30 tot 70 jaar heeft 44% overgewicht (een Body Mass Index

(BMI) groter dan 25 kg/m

_{) en heeft 14% te maken met obesitas (een BMI groter dan 30}

kg/m

_{). Dit is binnen deze leeftijdsklasse, bijna de helft van alle vrouwen in Nederland (1).}

Overgewicht en obesitas gaan vaak gepaard met comorbiditeit en kunnen daarnaast

negatieve fysieke en mentale gevolgen met zich meebrengen (2). Het is, naar aanleiding

van deze problemen, belangrijk dat het percentage Nederlandse vrouwen met overgewicht

en obesitas verlaagd wordt.

Uit onderzoek van de University of California is gebleken dat het volgen van een

vermageringsdieet niet de meest effectieve oplossing is voor het langdurig verliezen van

gewicht. Na een follow-up van 4 jaar was bijna de helft zwaarder dan voor het volgen van

het dieet (3). Belangrijk is om cognitieve therapie bij de dieetbehandeling te voegen, zodat er

langdurig gewichtsverlies mogelijk is (4).

Vanuit de praktijk blijkt dat de meest voorkomende redenen van het niet langdurig afvallen,

persoonlijke barrières zijn. Onder deze barrières vallen: emoties, verleidingen, stress en

factoren waarover men voelt geen controle te hebben. Hieruit blijkt dat bepaalde

zelfregulatie en motivatie nodig zijn om duurzaam af te vallen (5). Dit zijn ook de

belangrijkste determinanten bij het coachingsprogramma van Skinnyminds. Skinnyminds is

een online coachingsbedrijf dat actief bezig is met de psychologie achter het eetgedrag. Ze

leggen de focus niet op het diëten: “ik wil het wel, ik mag het niet”, maar focussen op de

mindset: “ik mag alles, ik wil het niet”.

Bij afvallen komen psychologische aspecten kijken. Uit een Systematic Review,

gepubliceerd in de ‘Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity’, blijkt dat ondanks

vele processen die bij afvallen komen kijken, motivatie een belangrijke algemene factor

onderliggend aan eetgedrag is (6). Een onderzoek gedaan naar ‘MyLifestyleCoach’, een

interventie die specifiek ingaat op zelfregulatie en motivatietechnieken, geeft inzicht in welke

motivatietechnieken er gebruikt kunnen worden voor gewichtsverlies (7). Dit is echter een

prospectief onderzoek geweest. Er is nog niet bekend wanneer er retrospectief gekeken

wordt welke belangrijke technieken uitkomen als relevante factoren voor afvallen.

Uit onderzoek door studenten van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) bij Skinnyminds is

gebleken dat na slechts 3 maanden training en coaching, de BMI met 5% en het gewicht

met 5 kg is afgenomen. Hierbij lag de focus op drie verschillende eetstijlen: emotioneel,

lijngericht en extern eten (8). Volgens psycholoog Tatjana van Strien kan, wanneer een

persoon weer aankomt na een dieet, het best gekeken worden naar psychologische

begeleiding gericht op deze drie eetstijlen (9). Skinnyminds weet echter niet of dit de

motivatie van de cliënt is om het coachingsprogramma van Skinnyminds compleet te

voltooien en/of succesvol af te vallen.

Skinnyminds focust op gedragsverandering van cliënten. Het is hen niet bekend wat de

persoonlijkheidskenmerken zijn van de gemiddelde cliënt die het coachingsprogramma

volgt. De meest gangbare test hiervoor is de Big Five persoonlijkheidstest (10). De vijf

fundamentele persoonlijkheidstrekken die hierbij komen kijken zijn:

• Dominant-extravert versus ondergeschikt-introvert (extraversie)

• Warm-vertrouwend versus koel-achterdochtig (meegaandheid)

• Gelijkmatig-zelfverzekerd versus nerveus-temperamentvol (natuurlijke reacties)

• Open-nieuwsgierig versus gesloten-ongeïnteresseerd (openheid voor ervaring)

• Betrouwbaar-georganiseerd versus onbetrouwbaar-chaotisch (gewetensvolheid)

(11)

6

De persoonlijkheidskenmerken die uit de Big Five persoonlijkheidstest naar voren komen,

hebben op hun beurt weer invloed op gedragsverandering. Volgens verschillende

onderzoeken naar de relatie tussen persoonlijkheidskenmerken en gezondheidsgedrag laten

de meeste onderzoeken zien, dat er sprake is van een indirect verband. Invloed van deze

kenmerken op het gedrag uiten zich via proximale determinanten. Dit zijn determinanten die

het dichtst bij het individu liggen. Hierbij moet gedacht worden aan attitude, ervaren

subjectieve norm, eigen-effectiviteit en intentie (12). In het boek ‘Gezondheidsvoorlichting en

gedragsverandering’ wordt genoemd dat personen met een meer gewetensvolle

persoonlijkheid hun intentie sneller kunnen omzetten in daadwerkelijk gedrag (11). Kennis

over persoonlijkheidskenmerken kan zorgen voor optimalisatie van het

coachingsprogramma van Skinnyminds doordat het programma hier beter op afgestemd

wordt.

1.2 Doelstelling

Het doel van dit onderzoek is Skinnyminds inzicht geven in wie deelnemers van het

coachingsprogramma zijn die dit succesvol hebben afgerond, wat hen motiveert tot

gezonder gedrag en hoe het coachingsprogramma specifiek voor deze doelgroep

geoptimaliseerd kan worden. Hierdoor sluit het coachingsprogramma persoonlijk aan bij de

succesvolle afronders. Daarnaast kan het coachingsprogramma verbeterd worden op

punten die door de succesvolle deelnemers aangegeven worden. Dit kan leiden tot meer

succesverhalen. Het effect is een motiverend coachingsprogramma met zo veel mogelijk

succesverhalen, kortom een grotere klanttevredenheid.

1.3 Onderzoeksvraag

Wat zijn volgens deelnemers die het coachingsprogramma van Skinnyminds succesvol

hebben afgerond, bevorderende en belemmerende factoren voor het afronden van het

coachingsprogramma en hoe zou dit geoptimaliseerd kunnen worden?

1.4 Deelvragen

1.4.1 Literatuuronderzoek

1. Hoe kan het coachingsprogramma van Skinnyminds volgens de literatuur geoptimaliseerd

worden, zodat meer deelnemers het coachingsprogramma succesvol voltooien?

1.4.2 Kwalitatief onderzoek

2. Wat zijn psychologische Big Five kenmerken van deelnemers die het

coachingsprogramma succesvol hebben afgerond?

3. Wat zijn volgens deelnemers bevorderende factoren voor succesvol voltooien van het

coachingsprogramma?

4. Wat zijn volgens deelnemers belemmerende factoren voor succesvol voltooien van het

coachingsprogramma?

5. Hoe kan, volgens deelnemers die het coachingsprogramma succesvol hebben afgerond,

het coachingsprogramma geoptimaliseerd worden?

7

1.5 Leeswijzer

In hoofdstuk 1, de inleiding wordt de aanleiding en het doel van het onderzoek besproken.

Daaruit volgen de onderzoeksvraag en de bijbehorende deelvragen.

In hoofdstuk 2, de methode wordt allereerst de onderzoeksopzet en dataverzameling van

het literatuuronderzoek besproken. Vervolgens worden de onderzoeksopzet,

dataverzameling en de werving voor het kwalitatief onderzoek besproken.

In hoofdstuk 3, de resultaten komen de resultaten van het literatuur- en kwalitatief

onderzoek aan bod.

In hoofdstuk 4, de discussie worden de belangrijkste resultaten van dit onderzoek kritisch

besproken en vergeleken met de literatuur. Tevens worden sterke en zwakke punten van dit

onderzoek en het onderzoeksproces genoemd.

In hoofdstuk 5, de conclusie wordt door middel van antwoorden op de deelvragen een

concreet antwoord geformuleerd op de onderzoeksvraag.

In hoofdstuk 6, de aanbeveling wordt advies gegeven aan de opdrachtgever, de

beroepspraktijk en wordt er een vervolgonderzoek voorgesteld.

In hoofdstuk 7, de literatuurlijst wordt verwezen naar alle referenties die gebruikt zijn in dit

onderzoek.

In hoofdstuk 8, de bijlage wordt een compleet overzicht van de wervingsmails (bijlage 1 en

2), de interviewguide (bijlage 3), de literatuurtabel (bijlage 4), de codeboom (bijlage 5) en de

segmenten (bijlage 6) weergegeven.

8

Hoofdstuk 2 Methode

Tijdens dit onderzoek is gebruik gemaakt van literatuur- en kwalitatief onderzoek. In dit

hoofdstuk worden de onderzoeksopzet, de dataverzameling en de werving van de

onderzoeksgroep besproken.

2.1 Literatuuronderzoek

Door middel van literatuuronderzoek is achterhaald welke factoren positieve invloed hebben

gehad op het afronden van een online coachingsprogramma en hoe het

coachingsprogramma van Skinnyminds het best geoptimaliseerd zou kunnen worden. Deze

uitkomsten zijn vergeleken met de resultaten uit het kwalitatief onderzoek.

2.1.1 Onderzoeksopzet

Literatuuronderzoek is uitgevoerd door op zoek te gaan naar succesvolle

motivatietechnieken gebaseerd op persoonlijkheidskenmerken en om kennis te verkrijgen

over effectief afvallen door middel van een onlinecursus.

Tijdens het onderzoeksproces is de kwaliteit van het literatuuronderzoek geborgd doordat

boeken en artikelen ouder dan 10 jaar, niet werden meegenomen. Er is een uitzondering

gemaakt wanneer deze waardevolle informatie bevatte

of nog geen recente onderzoeken

hebben plaatsgevonden. Dit is gedaan omdat er constant vernieuwingen zijn en nieuwe

inzichten tot stand komen. Daarnaast is rekening gehouden met de Impact Factor (IF) van

tenminste 1,5 die voor wetenschappelijke artikelen wordt geëist. Dit wordt geëist vanuit de

opleiding Voeding en Diëtetiek. De IF geeft weer wat het aanzien is van het

wetenschappelijk tijdschrift waarin een artikel gepubliceerd is. Hoe hoger de IF, hoe hoger

het aanzien. Wanneer de IF hoog is, betekent dit dat het artikel van hoge kwaliteit is (13).

Ten slotte is rekening gehouden met de Levels of Evidence. Hiermee worden onderzoeken

op validiteit en betrouwbaarheid beoordeeld. Bij het literatuuronderzoek is gestreefd naar

wetenschappelijke artikelen die hoog in rang genoteerd zijn (zie figuur 1). Dit figuur is te

verdelen in vier levels: A, B, C en D. Systematische Reviews (SR) hebben het hoogste level

(A) interne validiteit, wanneer dit niet beschikbaar was, kon gebruik gemaakt worden van

Randomized Controlled Trials (RCT). Een level lager (B) is het cohortonderzoek en

patiënt-controle onderzoek, dit zijn vergelijkende onderzoeken. Een lager level (C) bestaat uit niet

vergelijkend onderzoek. Dit wordt in figuur 1 cross-sectioneel onderzoek en patiëntenserie

genoemd. Helemaal onderaan staan meningen van experts (D) (14). In deze studies kunnen

bias voorkomen.

9

2.1.2 Dataverzameling

Er is literatuuronderzoek gedaan, waarbij de gebruikte artikelen zijn verkregen uit de

database van de HvA. Met name is gebruik gemaakt van PubMed, ScienceDirect,

GoogleScholar en Springerlink. De gebruikte artikelen zijn geselecteerd op basis van: titel,

samenvatting, beschikbaarheid, IF en de level of evidence. Er is gebruik gemaakt van het

stappenplan van Evidence-based diëtetiek (16). De gebruikte zoektermen zijn: overgewicht,

dieet, motivatie, afvallen, psychologie, persoonlijkheidskenmerken, cognitieve therapie, Big

Five, online coachingsopleiding, bevorderende factoren, belemmerende factoren. Ook is

hiervan een combinatie gemaakt en zijn bovenstaande termen vertaald naar het Engels om

Engelstalige literatuur te vinden.

2.1.3 Data-analyse

Voor data-analyse bij het literatuuronderzoek is gebruik gemaakt van een tabel. Deze is

bijgevoegd in bijlage 1. Hierin wordt overzichtelijk weergegeven wat de belangrijkste

uitkomsten zijn van de tijdens dit onderzoek gebruikte artikelen.

2.2 Kwalitatief onderzoek

Kwalitatief onderzoek wordt gebruikt wanneer gedetailleerde ervaringen en meningen

onderzocht worden. Door middel van kwalitatief onderzoek kan gezocht worden naar

ontbrekende informatie en verklaringen voor of aanvullingen op bestaande literatuur. Dit

verhoogt de betrouwbaarheid en validiteit van de bevindingen (17). Dit kwalitatieve

onderzoek bestond uit twee delen: Big Five persoonlijkheidstest en interviews.

2.2.1 Onderzoeksgroep

Deelnemers voor het kwalitatieve onderzoek waren cliënten die het coachingsprogramma

van Skinnyminds succesvol hebben afgerond. Dit waren cliënten die bezig waren met het

coachingsprogramma en voor meer dan 75% voltooid hebben en bovendien meer dan 0,3

kg per week zijn afgevallen. Ook waren het cliënten die het coachingsprogramma in de

afgelopen 2 maanden hebben voltooid en tenminste 0,3 kg per week zijn afgevallen. Verder

diende men binnen drie weken gereageerd te hebben op de wervingsmail voor deelname

aan dit onderzoek (bijlage 2).

Toelichting selectie deelnemers:

Op het moment van dit onderzoek waren er 233 leden die het coachingsprogramma

volgden, waarvan vorig jaar (2019) ongeveer 14% vroegtijdig is gestopt. Het

coachingsprogramma duurde 6 maanden. Wanneer een cliënt 75% heeft afgerond betekent

dit, dat er ongeveer 4,5 maand van het coachingsprogramma is afgelegd.

Skinnyminds verwachtte dat een cliënt 0,5 kg per week zou afvallen gedurende het

coachingsprogramma. Het criterium om deel te nemen aan dit onderzoek was een

gewichtsverlies van 0,3 kg per week. Hiervoor is gekozen zodat een grotere doelgroep

onderzocht kon worden. Een gewichtsverlies van minimaal 0,3 kg gedurende het

coachingsprogramma kwam neer op een totaal gewichtsverlies van minimaal 7,8 kg.

Deelnemers die na meer dan drie weken reageerden op de oproep, zijn uitgesloten.

Deelnemers jonger dan 25 jaar zijn uitgesloten van dit onderzoek. Skinnyminds is niet

gericht op deze doelgroep. Door deze doelgroep uit te sluiten, werd het onderzoek

betrouwbaarder en relevanter.

10

Tabel 5. In- en exclusiecriteria

Inclusiecriteria

● Deelnemers die het

coachingsprogramma succesvol

afgerond hebben, dit wil zeggen:

● Deelnemers die bezig waren

met het Skinnyminds

coachingsprogramma en het

voor meer dan 75% hebben

voltooid en 0,3 kg per week zijn

afgevallen

● Deelnemers die het

Skinnyminds

coachingsprogramma in de

afgelopen 2 maanden hebben

voltooid en tenminste 0,3 kg per

week zijn afgevallen

• Deelnemers die binnen drie weken

hebben gereageerd op de

wervingsmail voor deelname aan dit

onderzoek

Exclusiecriteria

Cliënten jonger dan 25 jaar.

2.2.2 Werving

Werving van de onderzoeksgroep heeft plaats gevonden via de database van Skinnyminds.

Door Skinnyminds is een mail opgesteld en verstuurd naar de coaches, die namen van

cliënten hebben doorgegeven. Deze cliënten kregen een mail met de vraag om deel te

nemen aan dit onderzoek. De mail is gecontroleerd door Skinnyminds (zie bijlage 2).

Cliënten die wilden meewerken, zijn geselecteerd aan de hand van de gestelde criteria. Voor

deelname moesten cliënten een contract ondertekenen (informed consent). Tevens kregen

ze de link van de Big Five persoonlijkheidstest die vooraf gemaakt moest worden. Van het

resultaat moest een screenshot genomen worden. Deze gegevens moesten voor het

interview gemaild worden naar de onderzoekers.

2.2.3 Deel 1: Persoonlijkheidstest Big Five

Door middel van de Big Five test is achterhaald welke persoonlijkheidskenmerken

deelnemers hadden, zodat het online coachingsprogramma verbeterd kan worden.

Skinnyminds weet hierdoor welke persoonlijkheidskenmerken vaak voorkomen onder hun

succesvolle cliënten. Hierdoor kan Skinnyminds inspelen op de persoonlijkheid en het

coachingsprogramma eventueel aanpassen.

2.2.3.1 Onderzoeksopzet

Om het eerste deel van het kwalitatieve onderzoek uit te voeren, is gebruik gemaakt van de

Big Five persoonlijkheidstest (10). De deelnemers die geselecteerd waren voor het

kwalitatieve onderzoek hebben voorafgaand aan het interview de test ingevuld. Hiervoor is

gebruik gemaakt van de gratis test op:

https://www.123test.nl/persoonlijkheidstest/

.

De kwaliteit van de Big Five test is gedurende dit onderzoek gewaarborgd doordat iedereen

dezelfde test heeft ingevuld. Er zijn meerdere testen online te vinden. Doordat iedereen

dezelfde test heeft ingevuld, is iedereen op dezelfde manier beoordeeld, waardoor de uitslag

van de test met elkaar te vergelijken was.

11

2.2.3.2 Dataverzameling

Om de data van de Big Five persoonlijkheidstest te verzamelen, is gebruik gemaakt van een

tweede wervingsmail (bijlage 3). De deelnemers werden hierin gevraagd om de resultaten

van de test via een screenshot op te sturen. Dit was de manier met de minste bias, omdat er

geen fouten kunnen ontstaan in het overschrijven van de resultaten.

2.2.3.3 Data-analyse

Door gebruik te maken van kolommen werd duidelijk hoe de verdeling bij elk kenmerk is. De

persoonlijkheidskenmerken die het meest voor kwamen onder de geïnterviewde deelnemers

van Skinnyminds, zijn verwerkt in de conclusie. De resultaten van de Big Five

persoonlijkheidstest zijn uitgewerkt in een staafdiagram met behulp van Excel. Deze

uitkomsten zijn vergeleken met het literatuuronderzoek.

2.3 Deel 2: Interviews

2.3.1 Onderzoeksopzet

Het tweede deel van het kwalitatieve onderzoek bestond uit het afnemen van interviews. Alle

deelnemers zijn afzonderlijk van elkaar geïnterviewd. Er is gebruik gemaakt van een half

gestructureerd interview. Hierbij staat van tevoren een aantal onderwerpen vast. Daarnaast

was er ruimte om door te kunnen vragen om gedetailleerd informatie te verkrijgen (18).

De kwaliteit van de interviews is gedurende dit onderzoek gewaarborgd doordat literatuur

over interviewtechnieken bestudeerd is (19). Daarnaast is gebruik gemaakt van een

topiclijst, zodat tijdens de interviews dezelfde onderwerpen besproken werden.

Van tevoren is geoefend en getest met het programma Zoom waarmee de interviews zijn

afgenomen en opgenomen. Hierdoor is kwaliteit gewaarborgd.

De interviews zijn van tevoren door de onderzoekers samen geoefend. Vervolgens zijn de

interviews geoefend met de docentbegeleidster. Zo was duidelijk op welke punten gelet

moest worden tijdens het voeren van de interviews. Dit heeft ertoe geleid dat de interviews

op hoger niveau afgenomen konden worden, waardoor extra informatie verkregen is.

2.3.2 Data verzameling

Bij elk interview is gebruik gemaakt van een interview guide. Deze is samen met een

doorvraaglijst bijgevoegd in bijlage 4. Wanneer het verzadigingspunt bereikt is, is gestopt

met het voeren van nieuwe interviews. De verwachting was dat het verzadingspunt bij 10 tot

15 interviews bereikt zou worden. Dit is het punt dat er geen nieuwe informatie meer

verkregen wordt uit interviews.

Skinnyminds maakt gebruik van een online coachingsprogramma. De interviews zijn daarom

online gevoerd. Hiervoor is het programma Zoom gebruikt. Skinnyminds gebruikt dit

programma om coachingsgesprekken mee te voeren waardoor deelnemers hier al bekend

mee zijn. Zoom is een variant van face-time. Tegelijkertijd kan het gesprek worden

opgenomen en opgeslagen.

2.3.3 Data-analyse

Nadat de interviews zijn afgenomen, zijn deze getranscribeerd in Word. Vervolgens zijn

deze gecodeerd in MAXQDA (20). Als eerste is gebruik gemaakt van open coderen zodat

hoofdthema’s zijn onderscheiden. Vervolgens is er axiaal gecodeerd. Codes zijn met elkaar

vergeleken. De codes die bij elkaar hoorden, hebben een overkoepelende code gekregen.

Tot slot is er selectief gecodeerd. Hierbij is verdere structuur aangebracht en op basis

hiervan zijn relaties en verbindingen gelegd tussen de data (17). Dit is vervolgens met Word

verwerkt tot codeboom en is daarna, samen met de belangrijkste segmenten, toegevoegd in

deze scriptie (zie bijlage 5 en 6).

12

Hoofdstuk 3 Resultaten

3.1 De literatuur

In onderstaande paragraaf worden de resultaten van het literatuuronderzoek beschreven die

antwoord gegeven op deelvraag 1: “Hoe kan het coachingsprogramma van Skinnyminds

volgens de literatuur geoptimaliseerd worden, zodat meer deelnemers het programma

succesvol voltooien?”

3.1.1 Big Five eigenschappen

Uit literatuuronderzoek is gebleken dat deelnemers met een hoge mate van “openheid” meer

profiteren van online coaching dan deelnemers die laag scoren. Het lijkt erop dat coaching

via de computer niet voor iedereen geschikt is. Persoonlijkheid speelt hier een rol in.

Mensen die hoog scoren op “openheid voor ervaring” hebben hier voornamelijk baat bij (21).

In het onderzoek van McCrae wordt aangegeven dat openheid een brede dimensie van

individuele verschillen is, met zowel structurele- als motivationele aspecten (22).

Ook andere onderdelen van de Big Five zijn voorspellers van goed coachgedrag. Zo spelen

ook extraversie en gewetensvolheid een rol (23). Wanneer deelnemers hoog scoren op

natuurlijke reacties (neuroticism), meegaandheid (agreeableness) en gewetensvolheid

(conscientiousness) is er minder sprake van turnover, wat zou betekenen dat deelnemers

minder snel stoppen met het programma (24).

Skinnyminds kan het coachingsprogramma optimaliseren door cliënten op voorhand de Big

Five persoonlijkheidstest in te laten vullen. Aan de hand van deze

persoonlijkheidskenmerken kunnen cliënten in groepen worden verdeeld.

3.1.2 Kenmerken afvalprogramma

Uit onderzoek onder 77 vrouwen is naar voren gekomen dat degene die het programma niet

voltooid hebben een hoger startgewicht, meer vetmassa en minder spiermassa hadden.

Daarnaast waren deze vrouwen jonger in vergelijking met de vrouwen die het programma

wel hebben voltooid. Ook speelde inzet voor het programma een rol bij het gewichtsverlies.

De vrouwen die meer tijd in het programma staken, ondervonden meer gewichtsverlies (25).

In een Systematic Review wordt aangegeven dat wanneer rekening gehouden wordt met

aansluiting bij een groep, dit positieve invloed heeft op gewichtsverlies. Dit wordt door het

Systematic Review aangekaart als één van de onderdelen waar rekening mee gehouden

moet worden bij het aanpassen van het programma. Er wordt voorgesteld om goed

psychologisch functionerende aspecten te gebruiken, zodat gekeken wordt wat bij

deelnemers past. Dit leidt tot goede matching. Hierdoor kan gewichtsverlies geoptimaliseerd

worden (26).

In welke fase van gedragsverandering iemand zit, heeft invloed op het afronden van een

programma. Zo laat een Randomized Controlled Trial zien dat wanneer deelnemers in de

precontemplatie of de contemplatiefase zitten, er meer uitvallers zijn. Ook zijn deze

deelnemers minder gemotiveerd en deden minder mee met het onderzoek (27).

In het Skinnyminds coachingsprogramma wordt voornamelijk de basis van cognitieve

gedragstherapie gebruikt. Dit is de beste optie voor het behandelen van eetbui stoornissen.

Ook voor obesitas interventies heeft het de voorkeur doordat het gezien wordt vanuit het

perspectief op lange termijn. Toch is cognitieve gedragstherapie niet een vereiste voor

succesvol gewichtsverlies (28). Er is gekeken of interpersoonlijke psychotherapie een optie

kan zijn voor degene waar cognitieve gedragstherapie niet helpt. Helaas is dit niet uit de

resultaten naar voren gekomen. Wel is duidelijk geworden dat deelnemers die afvielen met

cognitieve gedragstherapie, meer gewicht verloren dan de controlegroep (29). Dit komt

overeen met de resultaten uit de interviews (zie paragraaf 3.3), waarin deelnemers vaker

diëten hebben geprobeerd. Het heeft op lange termijn niet geholpen. Deelnemers vonden

dat het coachingsprogramma van Skinnyminds gefocust is op afvallen op lange termijn.

Skinnyminds kan het coachingsprogramma optimaliseren door groepen in te delen op basis

van aansluiting bij een groep, waardoor gewichtsverlies geoptimaliseerd kan worden.

13

Daarnaast kan Skinnyminds vaker aansturen om berichten te posten op het forum.

Deelnemers steken hierdoor meer tijd in het coachingsprogramma wat een positieve invloed

heeft op gewichtsverlies.

3.1.3 Werken met groepen

Uit onderzoek blijkt een kleine groep succesvoller te zijn, wanneer deze bepaald is door een

algoritme. De algoritme groep was beter in staat de taken uit te voeren. Tevens ondervond

deze groep een hoger niveau van tevredenheid (30). Daarnaast is tijdens werken in groepen

belangrijk dat een vorm van sociale cohesie aanwezig is. Dit kan vergroot worden door de

groep in te delen op wederzijdse attractie. Bovendien is de sociale cohesie groter wanneer

de omvang van de groep kleiner is (31). Het Skinnyminds coachingsprogramma werkt met

een coachgroep en community. De coachgroep is een groep van ongeveer 10 tot 15

personen, waarvan wordt aangegeven dat veel mensen uiteindelijk uitvallen. Hierdoor blijft

er een groep van ongeveer 6 personen over. Skinnyminds kan het coachingsprogramma

optimaliseren door de coachgroep te laten bepalen middels een algoritme en in combinatie

met het starten van kleinere groepen. Hierdoor is de sociale cohesie in de coachgroep

groter. Dit leidt ertoe dat deelnemers zich minder bezwaard voelen om positieve ervaringen

met de groep te delen.

Gebruikers van een forum tijdens het afvalproces lijken sneller door de gewichtsverlies fasen

te gaan, dan mensen die dit niet doen. Er is echter uit onderzoek nog geen duidelijke link

tussen online activiteit op het forum en het uiteindelijke gedrag. Hier zal verder onderzoek

naar gedaan moeten worden (32). Uit een ander onderzoek is gebleken dat een forum een

belangrijke rol kan spelen in mate van sociale steun die deelnemers ontvangen. Met meer

sociale steun zou er een grotere kans op meer gewichtsverlies kunnen zijn. Dit moet echter

verder onderzocht worden (33). Skinnyminds werkt naast de coachgroep ook met een

forum/community. Hier wordt volgens de deelnemers weinig of niets mee gedaan. Wanneer

ze deze optimaliseren, kunnen de leden uiteindelijk meer sociale steun ondervinden en

daardoor ook meer gewicht verliezen.

3.1.4 Motivatiestrategieën

Uit literatuur blijkt dat voor vrouwen het hebben van controle, een belangrijke factor is

waardoor ze afvallen. Op het moment dat ze daadwerkelijk gewicht verliezen met het

programma, hebben ze het gevoel van zelfcontrole. Vervolgens kan dit weer leiden tot meer

gewichtsverlies (34).

Daarnaast is uit onderzoek gebleken dat vrouwen die meer tijd in het programma staken,

meer gewichtsverlies ervaarden.

Medewerking of nakoming is een belangrijke voorspeller

van gewichtsverlies. Vrouwen die het programma meer nakwamen, ervaarden meer

gewichtsverlies (25).

Een Randomized Controlled Trial stelt dat wanneer persoonlijke coaching wordt

aangeboden, de betrokkenheid van de deelnemers hoger is. Dit is een voorspeller om de

interventie afronden. Hierdoor is de kans hoger om meer gewicht te verliezen (27). Uit een

ander Randomized Controlled Trial blijkt dat wanneer technologie gecombineerd wordt met

wekelijks persoonlijk contact, meer gewichtsverlies wordt vastgesteld (35). Een Systematic

Review stelt dat wanneer persoonlijke aandacht wordt gegeven door middel van

gedragstherapie interventies, deze groter effect hebben op gewichtsverlies, dan wanneer

gebruik gemaakt wordt van ‘internet based education’. Er is mogelijk een positief verband

tussen hoe vaak een deelnemer inlogt of bezig is met afvallen en hoeveel deze

daadwerkelijk afvalt (36).

De resultaten van een Systematic Review noemen dat technologische interventies effectief

kunnen zijn in het verliezen van gewicht, mits ze de volgende drie significante onderdelen

hebben: zelfcontrole, doelen stellen en feedback

op gedrag tijdens het afvallen. Deze

worden alle drie door Skinnyminds gehanteerd (37).

De eerdergenoemde zelfcontrole blijkt een belangrijke factor om deelnemers te motiveren

gedurende het afvalproces. Uit cohortonderzoek is gebleken dat er significant meer

gewichtsverlies is op korte termijn wanneer gebruik gemaakt wordt van de volgende

14

strategieën: beheersing van impulsen, planning en bijhouden van gewichtsverlies,

motiverende ondersteuning, informatie opzoeken en zelfcontrole (38). Deelnemers van het

Skinnyminds coachplan hebben elke maand een één-op-één coachgesprek. Daarnaast

hebben ze een coachgroep waarin men dagelijks contact kan opnemen met elkaar of met de

coach, waardoor ze meer betrokkenheid genereren.

Een aantal van eerder genoemde motivatiestrategieën wordt door Skinnyminds ook

toegepast, namelijk: planning en bijhouden van gewichtsverlies, motiverende ondersteuning

en zelfcontrole. Ze kunnen dit optimaliseren door ook gebruik te gaan maken van

‘beheersing van impulsen’ en ‘informatie opzoeken.

3.2 Big Five persoonlijkheidstest

In onderstaande paragraaf worden de resultaten van de Big Five persoonlijkheidstest

beschreven die antwoord geven op deelvraag 2: “Wat zijn psychologische Big Five

kenmerken van deelnemers die het coachingsprogramma succesvol hebben afgerond?”

Bij de Big Five test zijn de uitkomsten verdeeld in vijf schalen: openheid voor ervaring,

natuurlijke reacties, meegaandheid, extraversie en gewetensvolheid. De score op de vijf

schalen loopt van: zeer laag, laag, gemiddeld, hoog en zeer hoog.

7 deelnemers scoren laag bij het onderdeel openheid voor ervaring. 5 deelnemers scoren

gemiddeld op het onderdeel natuurlijke reacties. Bij het onderdeel meegaandheid scoren 5

deelnemers gemiddeld en 4 scoren hoog. 8 deelnemers scoren gemiddeld bij het onderdeel

extraversie Bij het onderdeel gewetensvolheid scoren 4 deelnemers gemiddeld en 3

deelnemers scoren hoog (zie grafiek 1).

Wanneer er laag scoord wordt bij het onderdeel openheid voor ervaring, staan deelnemers

niet of weinig open voor verandering. Ondanks deze belemmering hebben deze laag

scorende deelnemers het coachingsprogramma afgemaakt. Wanneer er op het onderdeel

natuurlijke reacties laag gescoord wordt betekent dit dat men emotioneel vrij stabiel en

optimistisch is (39). Op het onderdeel meegaandheid en extraversie wordt gemiddeld en

hoog gescoord. Dit betekent dat de deelnemers goed functioneren in een groep. Een hoge

score op het onderdeel gewetensvolheid is belangrijk om een coachingsprogramma af te

ronden. Om opdrachten te maken, moet een bepaalde mate van zelfdiscipline aanwezig zijn.

Deze factoren bevatten de meest essentiële variaties in persoonskenmerken zoals denken,

voelen en gedrag. Deze verschillende dimensies worden gezien als ruimte tussen bredere

factoren en specifieke gedragspatronen, waardoor ze worden beschouwd als de

fundamentele bouwstenen van persoonlijkheid (40).

Grafiek 1: Big Five persoonlijkheidstest

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 openheid voor

ervaring natuurlijkereacties meegaandheid extraversie gewetensvolheid

Big Five persoonlijkheidstest

15

3.3 De interviews

3.3.1 Bevorderende factoren

In onderstaande paragraaf worden de resultaten van de interviews beschreven die antwoord

geven op deelvraag 3: “Wat zijn volgens deelnemers bevorderende factoren voor succesvol

voltooien van het coachingsprogramma?”

De deelnemers van dit onderzoek hebben fictieve namen gekregen.

Voor het succesvol voltooien van het coachingsprogramma worden door de deelnemers

meerdere factoren genoemd. Allereerst is het voor de deelnemers belangrijk dat de focus

van het coachingsprogramma ligt op de mindset. Lieke en Saar vergeleken het

coachingsprogramma met eerdere afvalpogingen die ze hadden ondernomen.

“Het wordt ook in je hoofd aangepakt met Skinnyminds en dat is met Sonja Bakker

niet en ik was er ook klaar mee, dat Sonja Bakker bepaalt wat ik eet.”

“Vaak zit daar iets achter. En daar gaat Weight Watchers niet op in. En dat doet

Skinnyminds wel.”

Daarnaast wordt door Saar het coachingsprogramma rigoureus anders genoemd dan door

haar geprobeerde alle eerdere diëten. Waarbij Skinnyminds ten opzichte van de andere

diëten echt ingaat op de mindset en psyche achter het eetgedrag.

“Rigoureus anders dan allerlei diëten of andere programma's die ik wel eens eerder

heb gedaan. Dus dit gaat wel in op de psyche achter eten.”

Ook wordt het blijvend kunnen afvallen (duurzaam afvallen) genoemd door deelnemers. Dit

staat samen met de mindset centraal in het coachingsprogramma. Daarnaast wordt een

extrinsieke motivatiefactor genoemd. Zo benoemt Julia dat het coachingsprogramma veel

geld kost. Hierdoor is zij er actiever mee bezig.

“Als het gratis was geweest, dan verwacht je dat mensen niet zo veel zin erin hebben

en afhaken. [...] Omdat je best wel een drempel opwerpt eigenlijk, financieel gezien.”

Tevens werden bepaalde onderdelen uit het coachingsprogramma genoemd die deelnemers

gemotiveerd hebben gehouden. Namelijk de coachgroep en de community. Sophie vertelt:

“Dat was juist één van de redenen waarom ik dacht dit coachplan [...] gaat mij echt

helpen en steun bieden omdat ik juist ook mijn ervaringen kan delen en moeilijke

momenten kan delen met mensen die het snappen, die ook echt hetzelfde zitten en

dezelfde dingen doen. Dat vond ik heel fijn.”

Ook Saar noemt de coachgroep een motiverende factor, omdat je met elkaar in contact staat

en je de ervaring kan delen met anderen.

“[...] Dat je de uitwerking van je lessen post, gewoon berichtjes erop zet of reageert op

anderen. Dat je dan gemotiveerder raakt. Je kan jezelf ook wel weer meer motiveren

daardoor. Dat vind ik al een hele belangrijke.”

Het coachingsprogramma is een online traject dat aansluit op de behoeften van deelnemers.

Ze kunnen op deze manier zelfstandig en op hun eigen manier hun tijd indelen. Voor Saar

was dit erg fijn.

“Als jij tijd hebt of zin dan kan je een les maken. [...] Je kunt het op je eigen tijdstip

doen en dat is heel erg fijn.”

16

Bovendien is de online verbondenheid een bevorderende factor voor één van de

deelnemers. Tessa heeft de keus gemaakt om door te gaan met het lifestyleplan om op

deze manier verbonden te blijven met de onlinegroep.

Ook is het voor een enkeling de enige mogelijkheid geweest om deel te nemen aan dit

coachingsprogramma. Anna woont namelijk in het buitenland. Doordat het gehele

coachingsprogramma online gevolgd kan worden, heeft ze toch mee kunnen doen.

“Nee dat is juist voor mij ook een reden geweest dat ik, om mee te kunnen doen.

Omdat ik anders niet aan het programma mee had kunnen doen.”

Ten slotte werd de community genoemd als bevorderende factor door Emma. Deze zorgt

voor haar namelijk voor de nodige afleiding tijdens het coachingsprogramma.

“Dan ga ik daar gewoon even lezen en dat is dus ook een soort [...] van afleiding,

maar dan [...], ben je bezig met de theorie erachter. Dat helpt ook.”

3.3.2 Belemmerende factoren

In onderstaande paragraaf worden de resultaten van de interviews beschreven die antwoord

geven op deelvraag 4: “Wat zijn volgens deelnemers belemmerende factoren voor succesvol

voltooien van het coachingsprogramma?”

Naast bevorderende factoren voor het succesvol afronden van het coachingsprogramma,

zijn er door deelnemers ook een aantal belemmerende factoren genoemd die het voltooien

minder makkelijk maakten.

Allereerst wordt door de meerderheid de systeemwissel genoemd. December vorig jaar

heeft Skinnyminds een wissel in het systeem gemaakt. Ze gingen van Salesforce naar

Huddle. Dit is door deelnemers als minder prettig ervaren. Tessa benoemt dat het voor haar

de focus weghaalde op het moment dat ze overgingen op het nieuwe systeem.

“En bij ons was het dan de overgang van het ene systeem naar het andere systeem,

terwijl ik enorm gefocust was. En op gegeven moment ja [...] het was gewoon weg.”

Ook zijn een aantal onderdelen van het nieuwe programma ten opzichte van het oude

genoemd, die minder in de smaak zijn gevallen bij deelnemers. Tessa vertelt:

“En ik vind het nieuwe systeem minder vriendelijk ook [...] als ik ernaar kijk, naar dat

nieuwe systeem dan vind ik dat meer gemaakt vanuit een bedrijfsbelang dan vanuit

individueel plan van aanpak. Zo kijk ik ernaar [...] het is minder makkelijk in gebruik.

En er zitten dan elementen in als een community en recepten, maar als je dan daar

geen boodschap aan hebt of daar geen behoefte aan hebt, dan heb je d’r niks aan.

Dan is dat geen meerwaarde.”

Bovendien noemt Tessa het voor haar eindeloze door scrollen van het nieuwe systeem niet

ideaal.

“Dus wat wij hadden dat was bij het programma kon je meteen in. En nu moet je d’r

dan uit en dan moet je zoeken naar het programma. [...] Iemand zei ook op een

gegeven moment van ja ik snap dit vanuit commerciële redenen wel, want je moet dus

van alles en nog wat door scrollen voordat je eindelijk een keer bij het programma

bent. En niet één keer, maar telkens. [...] En op een gegeven moment wekt dat enorm

veel irritatie op. En dat is gewoon niet helpend. Want dat is niet de doelstelling van dit

17

Ook Emma vindt het nieuwe systeem minder gebruiksvriendelijk. Ze mist bepaalde

elementen uit het oude systeem, die ze in het nieuwe systeem weer terug had willen zien.

Hierbij noemt ze nadrukkelijk het bijhouden van gewicht en het kunnen invullen van

actiedoelen.

“Ja, misschien is dat ook omdat je de overstap hebt meegemaakt. Ik vond het

bijvoorbeeld jammer dat je je gewicht niet meer kon bijhouden [...] dat je daar een

apart Excel bestand voor had. Ik vond dat goed hoe dat in de vorige omgeving was

geregeld, veel prettiger, omdat je daar een mooie grafiek krijgt en ook je BMI wordt

berekend. [...] Dat vond ik wel jammer dat dat eruit gehaald was.”

“Ik miste dat nu, want nu heb je wel gewerkt aan je actiedoelen en dan moest je in de

nieuwe omgeving een smiley aanklikken ofzo. En misschien ook omdat ik al verder

was, maar ik vond de vorige omgeving prettiger.”

De tweede belemmerende factor die door deelnemers wordt genoemd, heeft te maken met

de coachgroep en de community die ook in de bevorderende factoren aan bod zijn

gekomen. Emma vertelt dat ze soms moeite heeft gehad om succesverhalen in de groep te

delen, waardoor ze eigenlijk juist het positieve niet kon benadrukken.

“Ja, nou dan had ik misschien het gevoel van dat ik dat sneu vond voor de ander. Dat

ze mij dan, ja weet ik veel, vonden ofzo. Maar dat zijn meer mijn eigen gedachten,

maar ja het weerhield me er wel van.”

Julia benoemt dat de activiteit in de coachgroep van twee kanten moet komen, wil je er ook

daadwerkelijk motivatie uit kunnen halen.

“Hoe minder je er zelf uit uithaalt, hoe minder je geneigd bent om er zelf ook in te

stoppen.”

De algemene consensus over de community was dat het te druk en te veel was om nog bij

het coachingsprogramma te voegen. Daarnaast waren er problemen met het overzicht ervan

en hadden sommige deelnemers moeite om ervaringen te delen, omdat het een te grote

groep was. Ook voor Lisa was de community te onoverzichtelijk.

“Dat komt eigenlijk omdat op een gegeven moment ben je daarin het overzicht kwijt.

Ik vond het te vol en te druk. Dus dat heb ik eigenlijk laten liggen.”

De recepten die Skinnyminds aanbiedt in de database worden niet per se als belemmerend

ervaren, maar als niet bruikbaar gezien. Emma vindt de recepten geen toegevoegde waarde

hebben omdat ze genoeg andere opties heeft.

“Als je iets zegt van nou ik vond het niet in het huidige Skinnyminds traject het idee of

zoals die vormgegeven is, wat kan dan weg. Dan zou ik het de recepten vinden. Voor

mij waren die echt niet van toegevoegde waarde, het was meer leuk dat ik dacht o dat

lijkt me eens een keer lekker dat ga ik maken, maar dat had ik op internet ook gewoon

op kunnen zoeken. “

Ook Julia noemt de recepten overbodig en heeft er weinig gebruik van gemaakt.

“Nee, dat heb ik eigenlijk niet. [...] Misschien is het wel omdat ik qua inspiratie genoeg

andere opties heb zeg maar. [...] Eens 1 à 2 keer wat doorheen gescrold. Dat was het.”

18

Anna woont in het buitenland waar de supermarkten anders zijn dan in Nederland. Om niet

teleurgesteld te raken van recepten die ze niet kon maken, heeft ze er helemaal niet meer

naar durven kijken.

“Dat is lastig uit te leggen, maar de supermarkten werken hier anders. [...] Dus dat heb

ik misschien ook wel bewust afgehouden. Ik dacht als ik het niet weet, kan ik er ook

niet teleurgesteld van worden.”

Wat voor het keuzeproces vooral belangrijk is, zijn de kosten. 8 van de 9 deelnemers geven

aan dit een behoorlijke drempel te vinden om te starten met het coachingsprogramma.

“Ik vond het wel vrij duur. Het was wel een punt waaraan ik getwijfeld heb dat ik

dacht hoe is het uiteindelijk wel waard. En wat gaan deze mensen mij vertellen dat wat

ik zelf ook niet kan bedenken of allang weet. Dus dat was wel aan de orde. En dan valt

die van vijf weken of zes weken nog wel mee, maar voor dat coachingsprogramma 90

euro in de maand was het geloof ik. Dat is toch nog wel aardig aan de prijzen.”

Uit dit segment blijkt dat Skinnyminds deze drempel goed weet op te vangen door soms

gratis programma’s of verkorte programma’s met een goedkopere prijs aan te bieden aan de

potentiële klanten. Net als Julia heeft Lisa zich eerst aangemeld voor het goedkope

programma, waarna ze gemotiveerd is geraakt om te kiezen voor het coachingsprogramma.

“Ja, dan ga je een keer van die soort aanbiedingen. Dat je dan twee of drie weken

kreeg je het gratis of zes weken voor een hele goedkope prijs en zo ben ik toch wel

een klein beetje dat ik dacht: ja volgens mij is dit het wel.”

Lisa is overigens niet de enige die op deze manier aan het coachingsprogramma is

begonnen. Ook Anna heeft initieel gebruik gemaakt van het gratis programma.

“Augustus heeft Mieke eerst een paar weken gewoon een gratis cursus gedaan,

volgens mij was dat 4 weken. En uiteindelijk kwam daar dan een boek uit voort dat je

voordeliger het coachprogramma kon doen.”

De laatste belemmerende factor is dat Sophie graag wat meer theorie achter de opdrachten

wilde weten en dit nog niet beschikbaar is gesteld.

“Ik zou dus iets meer soms een theorie erachter willen, al is het maar hier kan je er

meer over lezen.”

3.3.3 Optimalisatie van het coachingsprogramma

In onderstaande paragraaf worden de resultaten van de interviews beschreven die antwoord

geven op deelvraag 5: “Hoe kan, volgens deelnemers die het coachingsprogramma

succesvol hebben afgerond, het coachingsprogramma geoptimaliseerd worden?”

Voor elke belemmerende factor zijn door de deelnemers verbeteringen genoemd hoe het

coachingsprogramma geoptimaliseerd kan worden. Een punt, dat door Sophie, Lotte, Julia

en Lisa is aangegeven, is om het programma gebruiksvriendelijker te maken. Lotte benoemt

dat het fijn is als er gemakkelijker door geklikt kan worden. Lisa geeft aan dat het prettig is

als het programma voor elk apparaat goed functioneert.

“Het is maar een heel klein dingetje, maar dan had ik zoiets van: als je nou bij de

cursus op de opdracht klikt dat je dan bij wijze van spreken ook gelijk naar de

opdracht gaat. En dat vond ik dan in het werkboek. Het was een klein ding maar dat

was dan gewoon lekker geweest als je dan gelijk naar de opdracht gaat en niet weer

19

eerst met de laatste opdrachten bezig bent, dan moet je een eind gaan voordat je bij je

opdracht bent.”

“Ik deed het [...] op de telefoon en ik had ingesteld dat ik mailtjes kreeg [...] als d’r

weer iemand wat gepost had van je groep. En dan druk je d’r op en dan kwam je op de

site eigenlijk met die berichtjes. Dat was af en toe wel eens wat. Dat dat niet helemaal

lekker liep. Met de foto’s. [...] Dat je er iets wou opzetten dat het gekanteld was. [...] Er

waren een paar mensen die typten eerst alles in Word zeg maar en dan kopieerden ze

in het systeem of in Skinnyminds. En dan kreeg je hele grote ruimtes overal tussen.”

Sophie kan zich in deze uitspraak van Lotte wel vinden.

“Het was niet zoals Facebook bijvoorbeeld of voor Instagram, dat je heel makkelijk

door je post kan swipen dat je duidelijk ziet, waarom iets bovenaan staat. Je kan het

sorteren volgens mij op meest relevant of wanneer de laatste bewerking is gedaan in

de post bijvoorbeeld. Ik denk dat op dat vlak, op gebruiksvriendelijkheid, daar gewoon

wel veel winst te halen is.”

Het tweede optimalisatie punt dat genoemd wordt is voornamelijk gericht op de lessen en de

recepten die Skinnyminds aanbiedt. De deelnemers richten zich vooral op de laatste paar

lessen in het coachingsprogramma. Over het algemeen vinden ze deze nog wat te vroeg

komen, doordat ze het zelf opgestelde doel nog niet behaald hebben. Ook vinden ze deze

lessen niet uitgebreid genoeg. Saar verwoordt dit mooi.

“Dus die laatste lessen zou ik als ik hun was aanpassen. Die zou ik wat minder

definitief maken. [...] Ik denk dat het een klein percentage is wat in het eerste halfjaar

echt zijn uiteindelijke doel behaald. [...] Ik weet niet hoe je dat zou moeten doen. Ik

denk dat je die lessen misschien ook een deel erin moet zetten en dat je dan

misschien, dat je er misschien nog niet bent. Het is toch nog niet zo zwart wit zeg

maar.”

Ook zouden Lieke en Anna graag wat meer aandacht willen creëren voor een onderwerp dat

gaat over ‘na het coachingsprogramma’. Hoe je kan omgaan als je weer wat aankomt. Lieke

wil graag weten hoe je psychisch kan omgaan met deze verandering.

“Het wordt nu volgens mij niet echt aangekaart. Dus als je d'r bent, [...] ja toch nog

wat handvaten. Je leest ook wel dat je altijd nog wel zeg maar ongeveer twee kilo wel

weer aankomt. Dus ja hoe handle je dat? Zeg maar psychisch.”

Anna geeft aan dat ze wel door haar coach daarmee is geholpen, maar dat het in het

coachingsprogramma zelf nog een toevoeging zou zijn.

“Nou ik was in het begin heel erg bang om weer aan te komen. Dus misschien een

stukje angst. Dat was echt mijn angst. En ook misschien een les over stilstaan en dat

dat ook best wel kan duren. Daar liep ik tegenaan, maar met mij meerdere. En dat is

als je aan het afvallen bent wel, ook wel groot, een angst. En ik kan me niet herinneren

dat daar heel veel aandacht aan werd besteed. Wel door een coach hoor, maar niet in

het programma zelf.”

Bovendien wordt door Julia opgemerkt dat het handig is als je na het coachingsprogramma

een soort naslagwerk hebt, waar je op terug kan vallen.

“Stel dat ik bijvoorbeeld over iets van een jaar of twee jaar als het toch wat weggezakt

is ofzo, als ik dan niet zelf iets had aangelegd, dan ben je alles kwijt zeg maar. Dat zou

20

Voor Tessa mochten de lessen en het coachingsprogramma wat individueler gericht zijn.

“Het had denk ik geholpen als er nog meer specifiek, gewoon ingezoomd van wat is er

dan precies bij mij. [...] Het is wel heel algemeen. Als er echt wat meer specifieke

vraagstukken zijn dan kom je d’r eigenlijk niet uit.”

Naast concrete aanbevelingen voor de lessen is nog een duidelijk verbeterpunt voor de

recepten genoemd door Julia.

“Misschien een iets betere zoekfunctie ofzo? Mijn ervaring is altijd wel wat ik dan kijk

in mijn koelkast van wat heb ik nog liggen en wat moet nog op zeg maar. Dat ik dan

probeer bij producten iets te zoeken. Wat ik dan kan koken als je dan zou kunnen

intoetsen. Iets van andijvie ofzo. En dan vervolgens een aantal recepten met andijvie

erin ja daar zou ik wel wat mee kunnen. Misschien zat die zoekfunctie er ook wel in

hoor alleen heb ik niet gezien.”

Dat zou ook gelijk een oplossing kunnen zijn voor het probleem waar Saar met de recepten

tegenaan liep.

“Ja, weet je, recepten heb ik sowieso niet zoveel mee. Ik heb een glutenallergie. Dus

ik kan heel veel dingen niet eten. Ik eet ook nog plantaardig. Dus ja, weetje recept met

vlees, daar heb ik niet veel aan.”

Sophie denkt dat er nog veel verbeteringen mogelijk zijn in de community, door haar ‘het

platform’ genoemd.

“Ik vond het platform kan nog wel verbetering krijgen. Dus handige tips om iets te

posten. Ook je notificaties of gewoon een app. [...] Het is nu nog niet helemaal netjes

en mooi afgerond denk ik. Ik denk dat ze nog wel mooie stappen kunnen maken voor

het platform. Ik zou sowieso een app willen hebben, denk ik. Eentje waar heel

makkelijk een handzaam en makkelijk in gebruik is. Nu zijn het van die kleine dingen

die ook een beetje irriteren. Gewoon notificaties zien terwijl je ze niet hoort te zien of

je enters niet werken als je in een post schrijft en zulke dingen. Ik denk dat dat het

enige is wat ik online een beetje vervelend vond. Dat gewoon niet helemaal

gebruiksvriendelijk is, maar qua coaching of dat de opdracht online kwam vond ik

helemaal prima.”

21

Hoofdstuk 4 Discussie

Dit kwalitatieve onderzoek in een kleine groep succesvolle deelnemers in combinatie met

het literatuuronderzoek geeft de mogelijkheid tot optimalisatie van het coachingsprogramma

van Skinnyminds. Een belangrijk resultaat is te vinden in de Big Five persoonlijkheidstest bij

het onderdeel: openheid voor ervaring. Ook behoren het einde van het

coachingsprogramma, de inactiviteit van de deelnemers en het matchen van de coachgroep

tot de belangrijkste resultaten. Deze resultaten zullen kritisch worden bekeken. Daarnaast

worden ook sterke en zwakke kanten van dit onderzoek benoemd.

4.1 Belangrijkste resultaten

4.1.1 Openheid voor ervaring

Een verrassend resultaat is er bij het onderdeel ‘openheid voor ervaring’. Er werd verwacht

dat deelnemers hoog op dit onderdeel scoren, omdat de literatuur (22, 40) aangeeft dat dit

een significante rol speelt bij het volgen van een online coachingsprogramma. Ook bij het

onderzoek ‘

The Influence Of Character: Does Personality Impact Coaching Success

?’ wordt

een positieve correlatie gevonden tussen openheid voor ervaring en het succesvol afronden

van een coachingsprogramma (41). Dit verschil is te verklaren doordat ‘openheid voor

ervaring’ een breed spectrum heeft en op verschillende manieren geïnterpreteerd kan

worden (42).

4.1.2 Einde coachingsprogramma

Een ander verrassend resultaat uit dit onderzoek is dat deelnemers vinden dat het

coachingsprogramma ‘gek’ en ‘niet op een optimale manier’ eindigt. Het einde wordt te

definitief beschreven vanuit de visie dat je je doel behaald moet hebben, terwijl dit volgens

de deelnemers niet zo hoeft te zijn.

De ervaring die deelnemers met het einde van het coachingsprogramma hebben, kan

gerelateerd zijn aan het feit dat aan het eind van een afvalprogramma deelnemers juist meer

barrières ervaarden in plaats van minder. Ook wordt beschreven dat een deel van de

deelnemers de eerste zes maanden na de interventie moeite hadden met aanpassen. Dit

kan opgelost worden met voortgezet contact, gedragsaanwijzingen en steun. Hierdoor

vermindert de mate van gewichtstoename (43).

Skinnyminds biedt dit in de vorm van het

lifestyleplan. Er zijn weinig onderzoeken te vinden of het wel of niet behalen van je doelen

effect heeft op gewichtsbehoud na het coachingsprogramma. Er wordt door een onderzoek

wel aangetoond dat wanneer deelnemers bij één bepaalde interventie hun doel behalen, de

prognose van gewichtsbehoud in de toekomst groter is (44).

De onderzoekers verwachtten dat wanneer Skinnyminds zou focussen op een ‘peak-end’,

deelnemers een positievere ervaring met het coachingsprogramma zouden hebben. Uit

onderzoek is gebleken dat er sprake is van een ‘peak-end’ regel. Hierbij wordt gesteld dat

men vaak een retrospectieve evaluatie maakt op basis van het meest extreme effect dat

men daarbij heeft ervaren. Dit is voornamelijk gericht op het einde van deze ervaring,

waarbij men alle andere delen van de ervaring buiten beschouwing laat (45). Voor

Skinnyminds zou een ‘peak end’ betekenen dat er bij cliënten een overheersing is van

positieve ervaring aan het einde coachingstraject. Op basis van deze ervaring zullen

deelnemers het coachingstraject evalueren.

4.1.3 Inactiviteit deelnemers/coachgroep

Er werd verwacht dat deelnemers actief zouden deelnemen aan het coachgroepforum. Dit

blijkt niet voor iedereen het geval. Gedacht werd dat deelnemers gemotiveerd zijn door hun

deelname aan het coachingsprogramma. Ze willen graag gewicht verliezen wat niet gelukt is

middels andere afvalmethoden. Daarnaast is in de literatuur te vinden dat actief deelnemen

gewichtsverlies bevordert en dit vervolgens de motivatie vergroot (46). Ook werd het

coachingsprogramma door deelnemers als duur ervaren. Er werd gedacht dat deelnemers

hierdoor gestimuleerd zouden zijn, waardoor men actief deelneemt aan het

22

(47). Onderzoek naar verband tussen geld en gewichtsverlies stelt, dat dit alleen op effect

heeft korte termijn (48).

4.1.4 Matchen van de groep

Tot slot werd verwacht dat wanneer de coachgroep gematcht is op leeftijd en mate van

overgewicht, deelnemers meer gemotiveerd zouden zijn en hierdoor meer zouden afvallen.

Er werd gedacht dat deelnemers zich beter kunnen verplaatsen in de ander, waardoor men

elkaar meer kan steunen. Ook zou men elkaar passende ervaringen kunnen vertellen, waar

andere deelnemers meer uit zouden kunnen halen doordat men dezelfde dingen meemaakt.

Dit komt ook uit de interviews naar voren. Sociale steun bevordert het gewichtsbehoud na

het coachingsprogramma (32). Dit kan worden vergroot door de coachgroep door middel

van een matchingsproces tot stand te brengen. Volgens onderzoek blijkt dat juist sociale

steun via een internet community een belangrijke rol speelt in het gewichtsverlies van

deelnemers. Dit heeft te maken met anonimiteit, gemak en gebrek aan oordelen (33).

4.2 Sterke kanten

Wat dit onderzoek sterk maakt, is dat de interviews van tevoren door de onderzoekers

onderling zijn geoefend. Vervolgens zijn de interviews geoefend met de docentbegeleidster.

Hierdoor is, voordat de interviews werden afgenomen, bekend waar op gelet moest worden.

Ook zijn de eerste vier interviews afgenomen met aanwezigheid van beide onderzoekers. Zo

kon aan het eind van de interviews feedback gegeven worden. Deze punten hebben ervoor

gezorgd dat de interviews op een hoger niveau afgenomen konden worden. Daarnaast is

van tevoren geoefend met het programma Zoom. Dit was voor beide onderzoekers nieuw.

Het afnemen van de interviews verliep hierdoor naar tevredenheid. Ook konden hierdoor de

interviews gemakkelijk worden ingepland en kon er een uitnodigingslink worden verstuurd.

Door in interviews dieper in te gaan op bepaalde onderwerpen, zijn andere onderwerpen

besproken die op voorhand niet waren bedacht. Deze nieuwe informatie geeft mogelijkheid

tot een betere optimalisatie van het coachingsprogramma. Naast dat bij het onderzoek

gebruik is gemaakt van interviews, is er ook gebruik gemaakt van de Big Five

persoonlijkheidstest. Hierdoor is naast de informatie die verkregen is uit interviews, ook

informatie verkregen uit de persoonlijkheidstest. Hierdoor kan een completer beeld

gecreëerd worden van deelnemers aan het online coachingsprogramma van Skinnyminds.

Dit leidt ertoe dat er persoonlijkere aanbevelingen gedaan kunnen worden.

Om resultaten te ontvangen van de Big Five test is gebruik gemaakt van screenshots.

Deelnemers kunnen uitkomsten van de test niet aanpassen. Dit verhoogt de

betrouwbaarheid van het onderzoek.

Tijdens het onderzoek is overzichtelijk te werk gegaan. Zo is gebruik gemaakt van een

literatuurtabel waar de belangrijkste uitkomsten van de gevonden literatuur in werden

beschreven. Ook is na het coderen van de interviews gebruik gemaakt van een codeboom.

Hierdoor werden de resultaten overzichtelijk genoteerd, zodat deze gemakkelijk verwerkt

konden worden in het onderzoek.

Tot slot is tijdens het onderzoek gebruik gemaakt van wetenschappelijke literatuur. Hierdoor

wordt de motivatiefactor van meerdere kanten belicht. Literatuur kwam met elkaar overeen

wat het onderzoek sterk maakt. Ook is aan de literatuur hoge eisen gesteld. Zo is er zoveel

mogelijk literatuur gebruikt met een IF hoger dan 1,5 wat bijdraagt aan een kwalitatief sterker

onderzoek.