Otolieten van Miste

AFZETTINGEN MINSTENUMMER 2003 42

Otolieten

van

Miste

Kristiaan Hoedemakers*

Een aantalvan de

gevonden

soortenkomt nogsteeds in de Recente faunavoor of iszeer nauwverwant aande Recente soort,

bijvoorbeeld Trisopterus

luscus

_(Linnaeus,

1758) (fig. 1),

C. coelorhincus,D.aff.

_{macrophthalma.}

P. aff.incisusenMeluccius merluccius

_(Linnaeus,

_{1758) (fig.}

8).

G.

_labiatus,

T.

_sculptus

_enA. nobilis

zijn uitgestorven

soorten. P. incisus enD.

macrophthalma

komen in de Recente faunameer

zuidelijk

voor

(Middellandse

Zeeen voor de kustenvanWest

_{Afrika), terwijl}

vertegenwoordi-gers vanhet genus

Acropoma tegenwoordig

inhet Indo-Pacifisch

_gebied

leven. C.coelorhincuskomt_nu

_langs

de kusten van het

_oostelijk

en

westelijk

Atlantischbekken

voor, met

uitzondering

vande Noordzee. De

overige

ver-noemde soorten leven nu nog steeds ondermeer in de Noordzee.

Over het

_algemeen

heeft de associatie eenneritisch

ka-rakter, mesopelagische

vissen

_(C.

coelorhincusis eréén

van) zijn

in hetbekeken materiaal zeldzaam. Zodraer meer otolieten

_{gedetermineerd worden,}

zal dit beeld

ongetwij-feld

_bijgesteld

dienenteworden.

_Hopelijk

kan _een

gron-digere

studievan de otolietenvanMiste in de toekomst

uitgevoerd

worden.

Geraadpleegdeliteratuur

Gaemers, P.A.M.,

1976. NewGadiform Otoliths fromthe

Tertiary

ofthe NorthSea Basin andaRevision ofSome Fossil and Recent

_Species.

Leidse

_Geologische

Mede-delingen

49 : 507-537.

Gaemers, P.A.M.,

1990. Definition ofthe classical Palaeo-gene-

Neogene boundary

in the North SeaBasin

by

meansof Gadidaeotoliths

(Pisces). Tertiary

Research 11

_(2-4):

97-144.

Huyghebaert,

B. &

Nolf,

D., 1979. Otolithes de Téléo-stéenset

biostratigraphie

des Sables de Zonderschot

(Miocène

moyende la

Belgique). Mededelingen

van de

_Werkgroep

_voor TertiaireenKwartaire

_Geologie

16(2):

59-100.

Nolf,

D., 1977. Les otolithes des Téléostéens de

l’Oligo-Miocène

_beige.

Annales de la Société

_royale

Zoo-logique

de

_Belgique

106 : 3-119.

*KristiaanHoedemakers,Minervastraat23, B-2640Mortsel,

België

Toen bekend

werd,

dat het bestuur van onze

vereniging

een

graafactie

in Miste

plande,

waren

mijn

verwachtin-gen

hooggespannen.

Hetzoudan ook deeerstekeer

wor-den,dat ik op deze beroemde

vindplaats

zoukunnen ver-zamelen. De

_{verwachtingen}

werden ruimschoots

_ingelost.

Reeds

_bij

_{de aanvang werd}

_duidelijk,

dat de

_afzetting

van

Miste zeer

rijk

is aan

goed

bewaard materiaal. Het

lijkt

me, dat zelfs de

rijke vindplaatsen

nabij

Heist-op-den-Berg,

die door de WTKG enkele malen ontsloten

_werden,

het tegenMiste moeten

afleggen.

Demeest

_opvallende

fossielen_waren

_natuurlijk

de talloos

_aanwezige

mollus-ken,

vaak

_goed

bewaard.

_Sporadisch

kon

_je

inde_grove zeef ook otolieten

_vinden,

in dezevenmet

fijnere

maas-wijdten

waren deze veel

talrijker aanwezig.

De bemon-sterde

_laag

is dus ookzeer

rijk

aandeze

_{visfossielen,}

die meestal

_{vrij goed}

bewaard

_zijn.

Tot_nutoeheb ik helaas nog geenkans

_gezien

om veelvan het verzamelde

_gruis

uit te

_pikken.

Om deze reden werd_erook niet

gepoogd

om een

soortenlijst

optestellen, dezezouin dit stadium veelte

onvolledig

en

onjuist zijn.

Dit bericht zal dan ook

beperkt blijven

tot de

vondsten,

die ter

_{plekke gedaan}

werden.

Iemand die de otolietenvanMiste wil

_bestuderen,

stootal

gauw op eeneerste

_beperking:

de schaarsteaanliteratuur hieromtrent.De

_enige

die otolietenvanMiste

bij zijn

stu-dies betrokken

heeft,

is PieterGaemers

₍₁₉₇₆

_en

_1990).

De associatie is echterzeer

rijk

en

gevarieerd

enverdient zekereen

grondige analyse. Op

heteerstezicht is de asso-ciatiezeer

goed vergelijkbaar

metdeze_vanhet

_Belgische

vroege Mioceen

(Heist-op-den-Berg, Antwerpen). Op

al dezelokaliteiten is er eendominantievan twee soorten Gadidae:

Trisopterus sculptus (Koken,

1891) (fig. 2)

en Gadiculus labiatus

_(Schubert,

_{1905) (fig. 3).}

Alswe

ech-terabstractie makenvandeze beidesoorten,tredenerwel verschillen op.

Rekening

houdendmethet

_beperkte

mate-riaal datreedsbekeken

werd,

ishet meest in het_oog

sprin-gende

verschilmetde associatiesvan

België

het

_talrijkere

voorkomen_van

Acropoma

nobilis

(Koken,

1891) (fig. 7)

en

_Coelorynchus

coelorhincus

(Risso, 1810) (fig. 5).

Bo-vendienvalt de

_aanwezigheid

vanDentex

macrophthalma

(Bloch,

1791) (fig.

6)

op.

Laatstgenoemde

soortis

zeld-zaaminhet

Belgische Mioceen,

waar“Dentex

gregarius”

(Koken,

1891)

demeestvoorkomende zeebrasem

(fami-lie

_Sparidae)

is. D.

_gregarius

_{kon ik nog niet in}

_mijn

ei-gen materiaal

herkennen,

maar wellicht hebben andere leden wel zulke otolieten in hun materiaal. Eenandere

opmerkelijke

vondst is een otolietvan

Pomadasys

aff. incisus

_(Bowdich,

_{1825) (fig. 4)}

die hiermeevoorheteerst

positief

in het Mioceenvanhet Noordzeebekken herkend

AFZETTINGEN MISTENUMMER 2003 43

Enkele otolieten uit het Mioceenvan Miste