De Deltadienstboringen – vervolg

56 AFZETTINGEN WTKG 34(2),JUBILEUMJAAR 2013

De

_{Deltadienstboringen}

-

vervolg

Anton Janse¹

Opsteker

In 2010 iser eendeterminatie verschenenvan

Kiden,

onder de titel; ‘De evolutievande Beneden-Schelde in

_België

en

Zuidwest-Nederlandnade laatste

_ijstijd’.

Hierin wordt deze eoceen-houdende

_laag

‘FormatievanKoewacht’

_gedoopt.

Tot dantoehad ik

_bij

de

_analyse

vande

_{Deltaboringen}

_nog geen houvast voor deze formatie

_gevonden.

Gekscherend heb ik weleens

opgemerkt

dat de

_{Deltaboringen}

een

opeen-volging

vanhiaten

_{zijn, opgevuld}

met watzand.

_Gelukkig

komenweooknu endan

_ondergrondse

‘eilanden’_tegenmet niet

_{verspeeld origineel}

sediment.

In_augustus2008 iserop initiatiefvanhet Natuurmuseum RotterdamenNaturaliseen

boring geplaatst

aande zuidkust

van

Schouwen,

met_{de zegen}vanhet

_Waterschap

Schouwen-Duiveland, bij

het

gehucht

Moriaanshoofd. Deze

boring

is slechts anderhalve kilometer

_oostelijk

vande bekende

bo-ring Schelphoek gelegen. Gelukkig

was hier het_grootstedeel

vanhet Laat Pleistoceen niet

weggespoeld

zoals in

Schelp-hoek. Het uitkomend sediment is per halvemeter

nauwkeu-rig

bemonsterdenbeschreven door Maartenvanden

_Bosch,

Venericorplanicosta

Zoals bekend is de

_{zuidwestelijke}

deltavanNederland groten-deels

_opgebouwd

door smeltwaterstromenvanMaasen

Rijn.

Nauwkeurig

onderzoekvanstrandmateriaalvan de

_huidige

kusten,veel

_{suppletiemateriaal}

uit het belendende

_zeegebied

leverdeeenaantal vondstenvan eoceneherkomst op. Nietal-leen klein

_spul,

_{verzameld op de stranden}vanSchouwenen

Goeree,maarook_groteresten van Venericor

_planicosta

en

‘Zwinwachters’, afkomstig

uit het

_{Grevelingensediment}

en

suppletiemateriaal.

Totver vanhet

_brongebied

uitwatnude Vlaamse-vallei heet. Zie de

_melding

van Dennis Leeuw in

Afzettingen

31

_{(2), juni}

2010.

_Onlangs

_{raapteik op het strand}

vanMaasvlakte-2nogeenzwinwachtervantweekilo

_op!

In de

vondstgebieden ligt

detopvanhet Eoceen 300-500

me-ter

_diep,

dus

_uitspoeling

door

smeltwatergeulen

is

uitgeslo-ten. Dusmoeten we naarandere

_{mogelijkheden}

_uitkijken.

Dat heeft

geleid

toteendoor

_{mij gewaagde hypothese,}

al 20

jaar geleden,

overhet bestaanvan een ‘Oer-schelde’. Dat dit nieteen

simpel

dooiwater

_beekje

is_geweest

_blijkt

wel uit de

_aangevoerde

substantiële stukken. Hierover wordt al

gewag

gemaakt

in de nieuwe Fossielenatlas op

bladzijde

18

figuur

13.

Maasvlakte

AFZETTINGEN WTKG 34(2),JUBILEUMJAAR2013 57

een

vakkundige

ouderotop dit

gebied.

De verzamelde

mon-sters

zijn hoofdzakelijk geanalyseerd

en

gedetermineerd

op vertebratenresten_enmollusken. De

lithologie

is _een klus

geweestvoorAndré

Slupik,

die ook het fraaie

eindrapport

heeft

_{samengesteld.}

In het

_traject

tussen31 en

36,5

meterkwam de _gewenste Koewacht Formatieaanhet licht!

Fluviatiel

_verplaatst

zand

_gelardeerd

metenkele

_laagjes

ver-slagen

veen;inhoudendeeen

kustnabije

Eemien fauna

_(veel

Macoma)

benevens de

_{nodige afgerolde}

Eoceen

_fossielen,

die nog

redelijk

tedeterminerenwaren.

Door C14

_datering

_{op de}veenresten lostelaten kon ook de

globale

ouderdom van de

_{gevonden laag}

worden

_bepaald.

Ervan

uitgaande

dat de fluviatiele

afzetting jonger

is dan de

meegevoerde

veenresten is deze

_geschat

_{op 32.000}

_jaar

BP. Een

kennelijke dooiperiode

in het Weichselien.

Voor

_mij

_eenhele

_opsteker,

_nahet

ponerenvanhet oude

stok-paard

over een ‘Oer-Schelde’.

Tevens het

bewijs

dat het

_{jarenlange uitpluizen}

vande

bo-ringen

geen

Sisyphus-arbeid

is_geweest.

Aanleiding

van dit verhaal iseen

uitgebreid verslag

in het

jongste

volume vanNetherlands Journal of Geosciences

(Geologie

en

Mijnbouw,

vol. 92

_{(1), april}

2013. A.A.

Slu-pik

et

al, getiteld:

‘The role ofa

proto-Schelde

River in the

genesis

of the southwestem

_Netherlands,

inferred ffom the

Quatemary

successions and fossils in Moriaanshoofd Bore-hole

_(Zeeland,

the

_{Netherlands’).}

Wordt

_hopelijk

overniet alte

_{lange tijd vervolgd}

metmeer

Eoceen nieuws uit het

Noordzeegebied.

‘AntonJanse,

Gerardvan Voornestraat165,3232 BEBhelle,