ODDS AND E N D S /
STUKKIES EN BROKKIES
R E K E N A A R : E IE T Y D S OF ... O U T Y D S ?Die abakus of te lra a m is voor die geboorte van C h ris tu s g eb ru ik om berekeninge te doen. Interessant is dat die abakus byvoorbeeld nog vandag in sekere banke in die Ooste as h u lp m id d e l g eb ru ik w o rd .
So vroeg as 6 eeue voor C h ris tu s se geboorte is bam boesstokke in C hina en die ooste gebruik; teen die 1 2de eeu is die " s u a n - p a n " algem een in C hina gebruik.
D riehonderd tw ee en veertig ja a r gelede is die eerste re kenm asjien deur die n eg e ntie n ja rig e Blaise Pascal (1 623-1 6 62 ) gebou om sy vader,
'n F ranse b e la s tin g g a a rd e r en geeerde
w is k u n d ig e , m et berekeninge te help. H ierdie masjie.n kon optel en aftrek.
i & l!
Romeinse abakus.
8
S
(Encyclopaedia Britannica, Vol. /, 9de uitgawe)
6 3 0 2 1 X 5 4 0 3
(Encyclopaedia BrHanruca. Vol. /. 9da uitgawe)
O m verdere o nn o dige ty d v e rk w is tin g met berekeninge u it te skakel, o n tw e rp n D uitse w is k u n d ig e , G o ttfrie d van L e ibn itz in 1671 'n — toestel w a t kon ve rm e n ig v u ld ig en deel. 'n M a s jie n w a t hierdie fu n k s ie s kon u itvoe r, is e gter eers teen 1 6 9 4 gebou.
G edurende die 18de eeu is verskeie p og in g s d eu r w is k u n d ig e s en m eganici aan g ew en d om 'n m asjien te o n tw e rp w a t kom m ersieel bem ark
ko n w o rd . E nke le s w a s L e p in i (1 7 2 5 ),
B oistessandau (1 730), Pereire ( 1 7 5 0 ) en H ahn (1774).
Die vader van die m oderne rekenaar is sekerlik die B ritse w is k u n d ig e en m eg an iku s, C harles Babbage (1 7 9 2 -1 8 7 1 ). Sy sto o m a a ng e drew e re k e n a a r h e t b a ie k e n m e rk e v a n d ie hedend a ag se re k e n a a r g e h a d, w a a ro n d e r berekeninge, d ata b e rg in g en die verm oe om i n l i g t i n g w e e r t e g e e . A a n g e s i e n ingen ie urste g n ieke nie ver genoeg o n tw ik k e l w a s nie, het sy patente nie gerealiseer nie. A u g u s ta A da B yron, sy a ssiste n t en die dogter van Lord B yron, kan beskou w o rd as die eerste program m ee rd e r in die geskiedenis!
Die firm a S cheutz in S to c k h o lm bou in 1 8 5 5 'n
m asjien gebaseer op Babbage se idees.
n M a sjie n w a t deur m iddel van ponskaarte in lig tin g kon verw erk, is deur H erm an H o lle rith in 188 7 o n tw e rp . Die a kku ra a th e id van hierdie u itv in d in g is bew ys tyde n s die g eb ru ik d aarvan in A m e rika a n se se nsusopnam es van 1 8 9 0 e n 1900. H o lle rith stig die "T a b u la tin g M a c h in e C o m p a n y " — een van drie m aatskappye w a t in
1911 die 'C o m p u ter T a b u la tin g R ecording
C o m p a n y " vo rm (later bekend as IBM).
— 'n Reuse rekenaar is gedurende die Tweede W ere ld oo rlog o n tw ik k e l deur n stu d e n t van H arvard, H o w a rd A iken. Die "M a r k I" het 4 5 3 6 kg geweeg, 8 0 5 km bedrading gehad en het 3 3 0 4 e lektrom eganiese skakelaars gehad! — R ekenaartegnologie het sedert 1 9 4 6 o n tw ik k e l
to t m asjiene w a t nou die "m o d e rn e " m ens se bondgenoot is.
— Die m asjiene vaar redelikgo e d teen die m ens se brein. ''In chess gam es, co m p u te rs ofte n beat th e ir h u m a n opponents, th o u g h in one m atch the c o m p u te r w a s excused fo r e cce n tric play because it had recently been s tru c k by