Oriënterende rassenproeven bij ijsbergsla voorjaar 1981

(1)

STICHTING PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS TE NAALDWIJK

Oriënterende rassenproeven bij ijsbergsla voorjaar 1981

R.H.M. Maaswinkel

Naaldwijk, juni 1981 Intern verslag nr. 21

(2)

Samenvatting

1. Inleiding * 2. Orienterendrassenonderzoek bij twee verschillende

nachttempe-raturen op het Proefstation te Naaldwijk, 2

2.1. Opzet 2 2.1.1. Ingestelde temperaturen 2

2.1.2. Rassen (tabel 1) 2 2.1.3. Teeltmaatregelen 3

2.2. Resultaten 3 2.2.1. Percentage niet gesloten kroppen bij de oogst

(tabel 2) 3 2.2.2. Bruto-, afval- en netto-kropgewichten van de

opgenomen rassen 4 2.2.2.1. Nachttemperatuur 11°C (tabel 3) 4

2.2.2.2. Nachttemperatuur 6 C (tabel 4) 5 2.2.2.3. Vergelijking kropgewichten van beide

nachttemperaturen (tabel 5) 6 2.2.3. Aantal en percentage afwijkende kroppen 7

2.2.4. Gebruikswaarde en opmerkingen rassen 8

2.3. Diskussie en konklusie 9 3. Oriënterend rassenonderzoek op de Proeftuin te Breda 10

3.1. Opzet 10 3.1.1. Rassen (tabel 6) 10

3.1.2. Teeltmaatregelen 10

3.2. Resultaten 11 3.2.1. Percentage niet gesloten kroppen bij de oogst

(tabel 7) 11 3.2.2. Netto kropgewichten van de opgenomen rassen (tabel 8) 12

3.2.3. Gebruikswaarde en opmerkingen rassen. 13

3.3. Diskussie en konklusie 13 4. Oriënterend rassenonderzoek op de Proeftuin te Vënlo 14

4.1. Opzet 14 4.1.1. Rassen (tabel 9) 14

4.1.2. Teeltmaatregelen 14

4.2. Resultaten 15 4.2.1. Netto kropgewichten van de opgenomen rassen

(tabel 10) 15 4.2.2. Gebruikswaarde en opmerkingen rassen 16

(3)

Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3

proefschema rassen- en teeltonderzoek Proefstation Naaldwijk proefschema rassenonderzoek Proeftuin Breda

(4)

In het voorjaar van 1981 zijn op het proefstation te Naaldwijk en op de proeftuinen te Breda en Venlo oriënterende proeven met ijsbergslarassen gedaan.

Op het proefstation te Naaldwijk is de proef opgezet in 2 afdelingen waarbij

bij twee verschillende nachttemperaturen geteeld werd. In de afdeling met de la-gere nachttemperatuur kwam over het algemeen een hoger percentage opengroeien-de kroppen voor dan in opengroeien-de afopengroeien-deling met opengroeien-de hogere nachttemperatuur.

De proef in Breda was wat eerder gezaaid dan in Venlo maar beide proeven zijn op dezelfde dag uitgeplant. In Breda is op een lager temperatuuroiveau geteeld dan in Venlo.

Het percentage opengroeiendekroppen was in Breda hoog en in Venlo laag. Gezien de verschillen in Naaldwijk wijzen deze resultaten op een relatie tus-sen temperatuur en mate van opengroeien van de kroppen.

In Naaldwijk kwam alleen ras R voor verdere beproeving in aanmerking. Gezien het feit dat een aantal rassen in Naaldwijk en Breda alleen afgekeurd

zijn op opengroeien van de kroppen, is het te overwegen deze rassen onder hogere temperatuur nogmaals te beproeven.

(5)

Sinds 1977 wordt zowel in het voorjaar als ini.de herfst ijsbergsla in in de praktijk onder glas geteeld. In het voorjaar wordt bij de oogst vóór half mei over het algemeen als standaardras het ras Cristallo ge-bruikt.

Bij de oogst eind maàrt-half april ondervindt men nogal eens problemen met de kropvorming.

Br zijn aanwijzingen dat de dag/nachttemperatuurverhouding tijdens de teelt hier invloed op uitoefent. In de praktijk wordt veelal een nacht-temperatuur van 8 C en een dagnacht-temperatuur van 12 C aangehouden.

In het voorjaar van 1981 werden derhalve op het proefstation te Naaldwijk in 2 kassen twee verschillende nachttemperaturen ingesteld.

Verder werden in beide kassen naast een aantal bestaande rassen enkele nieuwe rassen opgenomen met het doel na te gaan of het bestaande rassen-assortiment verbeterd kan worden.

De bestaande en een aantal nieuwe rassen werden tevens beproefd op de proeftuinen Breda en Venlo.

(6)

2. Oriënterend rassenonderzoek bij twee verschillende nachttemperaturen op het proefstation te Naaldwijk

2.1 Opzet

2.1.1. Ingestelde temperaturen

Kas 1: dagtemperatuur 12 C + lichtverhoging van 5 C nachttemperatuur 6 C

Kas 2: dagtemperatuur 12 C + lichtverhoging van 5 C nachttemperatuur 11 C

2.1.2. Rassen

In onderstaande tabel 1 staan de rassen die in deze proef op-genomen waren: Code A B C E G H J K L M N Ras 779 Grostona(805386) Starlina(805273) Cristallo Cortona(805342) Alpen Highland Great Lakes 54 Great Lakes 336 1755 1495 Herkomst Rijk Zwaan V.d. Berg V.d. Berg V.d. Berg V.d. Berg Takii Takii Takii Takii Rijk Zwaan Rijk Zwaan Opmerkingen Praktijkcas Praktijkras

(7)

2.1.3. Teeltmaatregelen

Gezaaid: 29 oktober 1980. Geplant: 17 december 1980.

Plantdichtheid: 13 planten per m2. Oogst: Kas 2: 23 maart 1981

Kas 1: 30 maart 1981.

Zlektenbestrljding

Aanslag: twep en vier weken na het planten is gespoten met Rovral (30 gram/m2).

Luis : tijdens de teelt is gerookt met Pirimor.

2.2. Resultaten

2.1.1. Percentage_niet_gesloten_kroppen_bij_de oogst Tabel 2. Percentage open gegroeide kroppen bij de oogst

van 15 rassen

(Kas 2 = 11 C nacht en kas 1 = 6 C nacht)

Object A B C E G H J K L N R S 0 P

Q

-•-"•—--•- •— - — i Oogst: 23/3 Kas 2 1 0 0 66,7 0 11,9 0 0 0 0 80,2 0 0 16,7 4,8 0 2 0 0 81,0 0 33,3 0 0 0 0 60,1 0 0 11,9 14,3 0 _ ... Oogst : Kas 1 9,5 0 100 11,9 85,7 0 0 0 0 71,4 0 4,8 11,9 33,3 0 30/3 1 2 11,9 0 97,6 9,5 78,6 0 0 0 0 64,3 0 2,4 4,8 26,2 0 Gemiddeld % Kas 2 0 0 73,9 0 22,6 0 0 0 0 70,2 0 0 14,3 9,6 0 Kas 1 10,7 0 98,8 10,7 82,2 0 0 0 0 67,9 0 3,6 8,4 29,8 0

(8)

Toelichting:

Van de objecten H, J, K, L waren alle kroppen open

(nooit gesloten geweest) bij de oogst 1 en 2 = verschillede herhalingen.

2.2.2. Bruto-, afval-,_en netto-kropgewichten_van_de 2P<?enomen_rassen 2.2.2.1. Tabel 3. Nachttemperatuur 11 C Object Ä B C E G H J K L N R S 0 P

Q

Bruto krop-gewicht van 12 kroppen 1 5050 6200 4450 5390 4570 5010 5390 4010 4860 5170 5800 2 4680 5910 4900 5970 5410 4800 4920 4640 4050 4980 5260 Afval van 12 kroppen 1 1050 1570 1080 1570 970 1790 1040 410 1160 1030 1820 2 1060 940 1150 1300 1060 1050 620 420 570 980 900 % af-val 1 20,8 25,3 24,3 29,1 21,2 35,7 19,3 10,2 23,9 19,9 31,4 2 22,6 15,9 23,5 21,8 19,6 21,9 12,6 9,1 14,1 19,7 17,1 Netto krop-gewicht van 12 kroppen 1 4000 4630 3370 3820 3600 3220 4350 3600 3700 4140 3980 2 3620 4970 3750 4670 4350 3750 4300 4220 3480 4000 4360 Netto krop-gewicht inperj 100 stuks 1 33,3 38,6 28,1 31,8 30,0 26,8 36,3 30,0 30,8 34,5 33,2 2 30,2 41,4 31,3 38,9 36,3 31,3 35,8 35,2 29,0 33,3 36,3 Toelichting: 12 = verschillende herhalingen.

Het netto kropgewicht is het gewicht van de Bruto, afval en nettogewicht van 12 kroppen

krep inclusief jf wordt gegeven in

4 ombladeren. grammen.

(9)

2.2.2.2. Tabel 4. Nachttemperatuur 6 C Object A B C E G H J K L N R S 0 P

Q

_______ Bruto krop-gewicht van 12 kroppen 1 4600 5300 3750 4760 4580 5050 4660 4340 4270 4120 5760 2 4230 6230 3810 4850 5000 4800 4910 4080 3730 • 4060 5380 Afval van 12 kroppen 1 830 1500 840 • 1310 1080, 1100 440 340 960 580 1150 2 680 1900 560 1000 950 960 950 380 370 860 800 % af-val 1 18,0 28,3 22,4 27,5 23,6 21,8 9,4 7,8 22,5 14,1 20,0 2 16,1 30,5 14,7 20,6 19,0 20,0 19,3 9,3 9,9 21,2 14,9 Netto krop-gewicht van 12 kroppen 1 3770 3800 2910 3450 3500 3950 4220 4000 3310 3540 4610 2 3550 4330 3250 3850 4050 3840 3960 3700 3360 3200 4580 Netto kropge-wicht in kg per 100 stuks 1 31,4 31,7 24,3 28,8 29,2 32,9 35,2 33,3 27,6 29,5 38,4 2 29,6 36,1 27,1 32,1 33,8 32,0 33,0 30,8 28,0 26,7 38,2 Toelichting: 1, 2-verschillendeherhalingen.

Het netto kropgewicht is het gewicht van de krop inclusief +_ 4 om-bladeren.

(10)

2.2.2.3. Tabel 5. Vergelijking kropgewichten van beide nachttemperaturen Object A B C E G H J K L N R S 0 P

Q

Bruto krop-gewicht van 12 kroppen afd. 2 4865 6055 4675 5680 4990 4905 5155 4325 4455 5075 5530 afd. 1 4415 5765 3780 4850 4790 4925 4785 4210 4000 4090 5570 Afval van 12 kroppen afd. 2 1055 1255 1115 1435 1015 1420 830 415 865 1005 1360 afd. 1 755 1700 700 1155 1015 1030 695 360 665 720 975 % Afval afd. 2 21,7 20,7 23,9 25,3 20,3 29,0 1 6 , J-9,6 19,4 19,8 24,6 afd. 1 17,1 29,5. 18,5 24,0 21,2 20,9 14,5 8,6 16,6 17,6 17,4 Netto krop-gewicht van 12 kroppen afd. 2 3810 4800 3560 4245 3975 3485 4325 3910 3590 4070 4170 afd. 1 3660 4065 3080 3650 3775 3895 4090 3850 3335 3370 4595 Netto krop-gewicht in per 100 stuks afd. 2 31,8 40,0 29,7 35,4 33,1 29,0 36,0 32,6 29,9 33,9 34,8 afd. 1 30,5 33,9 25,7 30,4 31,5 32,5 34,1 32,1 27,8 28,1 38,3 Toelichting:

Het netto kropgevicht is het gewicht van de krop inclusief + 4 ombladeren. Bruto, afval en nettogewicht van 12 kroppen wordt gegeven in grammen.

(11)

, 2.2.3. Aantal en percentage_afwijkende kroppen

Tabel 6. Aantal en percentage afwijkende kroppen bij

15 rassen en 2 nachttemperaturen (afd. 2 = 11 C nacht en afd. 1. = 6 C nacht) Object A B C E G H J K L N R S 0 P

Q

Afdeling 2 Aantal 1 0 4 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 % 1 0 9,5 0 2,4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 11,9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7,1 Afdeling 1 Aantal 1 0 8 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 4 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 % 1 0 19,0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 9,5 0 2,4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Gemiddeld Afd. 2 aant. 0 5 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 % 0 11,9 0 2,4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4,8 Afd. aant. 0 6 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 % 0 14,3 0 2,4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

N.B. Onder afwijkend wordt hier verstaan: genetisch niet verlijkbaar met het merendeel van de planten, behorende tot eenzelfde ras (dat wil zeggen onzuiverheid van het ras)

(12)

2.2.4. Gebruikwaarde en opmerkingen rassen . -Code A B C E G H J K L N R S 0 P

Q

Gebruiks-waarde + ~" "~ + _ _ ~~ " ™ ™ + ~. " Opmerkingen

wat om blad, nogal droog rand, weinig - geen aanslag alle kroppen gesloten, wat om blad, nogal - veel droog-rand, niet uniform, wat aanslag

bijna alle kroppen open, nogal om blad, wat - nogal droog rand, wat aanslag

nogal om blad, wat droog rand, weinig - geen aanslag nogal wat open kroppen, weinig om blad, wat - nogal droog rand, iets - geen aanslag

alle kroppen open, alleen om blad, niet geschikt, hoog gewas, wild

nogal wat open kroppen, wat om blad, iets droog rand, geschouderde onderkant, wat aanslag, wat zachte kroppen alle kroppen gesloten, weinig om blad, iets droog rand, lijkt iets zwak van onder

bijna alle kroppen gesloten, zeer compact (te klein voor

0

deze teeltwijze) harde bollen, zeer weinig om blad, iets droog rand, lijkt wat zwak van onder.

lijkt qua type veel op marmer, bijna alle kroppen gesloten wat omblad, iets los, veel droog rand

aantal open kroppen, ongelijk in kropgrootte, wat los, wat om blad, iets droog zand

alle kroppen gesloten, ongelijk in kropgrootte, kroppen wat bros, nogal droog rand, groot van omvang, weinig - geen aanslag.

(13)

2.3. Discussie en conclusie

Van de nieuw ingezonden rassen waren de meeste rassen onvoldoende qua gebruikswaarde. Het merendeel van de nieuwe rassen gaf

een te hoog percentage opengroeiende kroppen.

Voor de oogstperiode eind maart lijkt buiten de in de praktijk geteelde (.standaardrassen) alleen ras R voor verdere beproeving in aanmerking te komen. Voor een wat latere oogstperiode zou behalve ras R ook ras S beproefd kunnen worden.

Uit de proef blijkt, dat het percentage opengegroeide kroppen bij de kas met een lagere nachttemperatuur over het algemeen hoger is, dan bij de kas met een hogere nachttemperatuur.

Dit positieve effect van een hoge nachttemperatuur op de mate van open-groeien van de kroppen treedt echter niet systematisch bij elk ras op: twee rassen blijken bij lagere nachttemperaturen juist een betere kropvorming te geven.

Hoewel uit de gegevens blijkt dat overihet algemeen een hogere nacht-temperatuur gunstig werkt op de kropvorming, lijkt de grootste

winst in kwaliteit door veredeling bereikt te kunnen worden. Afgezien van hun gebruikswaarde blijken zeven rassen nauwelijks kropvormings-problemen op te leveren.

Aangezien het niet te verwachten is dat op korte termijn rassen beschikbaar komen met én een goede gebruikswaarde (onder artdere hoog kropgewicht) én een goede kropvorming (harde, gesloten bol), .lijkt het gewenst dit temperatuuronderzoek in de nabije toekomst

(14)

3. Oriënterend rassenonderzoek op de proeftuin te Breda 3.1. Opzet

3.1.1. Rassen

In onderstaande tabel 6 staan de rassen die in deze proef opgenomen waren, vermeld.

Tabel 6. Overzicht van de opgenomen rassen

Code A B C D E F G M N Ras 779 Grostona (805486) Starlina (805273) Fortessa Cristallo Lavallona Cortona (805342) 1755 1498 Herkomst Rijk Zwaan V.d. Berg V.d. Berg V.d. Berg V.d. Berg V.d. Berg V.d. Berg Rijk Zwaan Rijk Zwaan Opmerkingen Praktijk ras Praktijk ras 3.1.2. Teeltmaatregelen Gezaaid: 10 december 1980. Geplant: 3 februari 1981.

Plantdichtheid: 12 planten per m2. Oogst: 22 april 1981.

Temperatuurniveau tijdens de teelt: Dagtemperatuur :

's morgens ophalen tot 10 C

ventilâtietemperatuur: donker 11 C licht 15 C. Nachttemperatuur: stooktemperatuur 8 C ventilatietemperatuur 9 C. Ziektenbestrijding:

Aanslag: Na het planten is gespoten met Rovral. Luis : Tijdens de teelt is gerookt met Pirimor.

(15)

3.2. Resultaten

3.2.1. Percentage_niet-gesloten_kroppen_bij_de oogst Tabel 7. Percentage opengegroeide kroppen bij de oogst

Code A B C D E F G M N 1 12,5 5 3 , 1 100 9 , 4 14,1 0 98,4 2 5 , 0 9 6 , 9 2 17,2 6 5 , 6 9 8 , 4 9 , 4 17,2 3 , 1 9 6 , 9 3 2 , 8 100 3 10,9 5 9 , 4 8 2 , 8 3 , 1 25,0 0 9 3 , 8 15,6 9 8 , 4 gemiddeld t/ra 3 13,5 59,4 9 3 , 7 7 , 3 18,8 1,0 9 6 , 4 2 4 , 5 9 8 , 4 Toelichting:

(16)

3.2.2. Netto kropgewichten van de opgenomen rassen

Tabel 8. Netto kropgewichten van de opgenomen rassen

Code A B C D E F G M N Netto kropgewicht 1 49,3 66,2 54,0 57,8 51,0 56,0 63,9 54,3 47,1 2 54,0 60,7 63,3 53,9 52,3 65,6 57,5, 53,7 46,9 in kg/100 3 53,0 51,0 53,5 56,5 66,5 47,2 56,7 45,6 43,2 stuks gemiddeld 1 t/m 3 52,1 59,3 56,9 56,1 56,6 56,3 59,4 51,2 45,7-Toelichting:

Netto kropgewicht is gewicht bol + ongeveer 9 ombladeren 1, 2 en 3 zijn verschillende herhalingen.

(17)

3.2.3. Gebruikswaarde en opmerkingen rassen Code A B C D E F G M N Gebruiks-waarde + -+ + + -" Opmerkingen

wat opengegroeide kroppen, wat omblad, compact, iets droog rand, goedgesloten onderkant

veel open kroppen, nogal wat afwijkende kroppen (Ie herhaling 14,1%, 2e 7,8%, 3e 6,3%) nogal omvang, wat droog rand

bijna alle kroppen open, geen droog rand

enkele open kroppen, qua type tussen botersla en ijsbergsla in, wat droog rand, gesloten onderkant wat - nogal opengegroeide kroppen, nogal omblad, iets droog rand

praktisch alle kroppen gesloten, lijkt veel op D, wat droog rand, gesloten onderkant

bijna alle kroppen open, nogal omvang weinig omblad wat - nogal opengegroeide kroppen, nogal omvang,

nogal aanslag

bijna alle kroppen open, nogal omblad, geen droog rand, nogal omvang

Over het algemeen zat er in zover dezelfde rassen op proeftuin Breda 'stonden als op het proefstation Naaldwijk, dezelfde lijn in qua

ge-bruikswaarde .

Procentueel waren er bij alle rassen in Breda meer kroppen die open-gegroeid waren dan in Naaldwijk. Gezien de latere plantdatum en

de toegenomen instraling c.q. temperatuur is dit moeilijk verklaarbaar, Van alle rassen die in Breda opgenomen waren de rassen

Cristallo en 779 naar omstandigheden nog het meest redelijk. De nieuwe rassen vielen tegen qua gebruikswaarde.

(18)

4. Oriënterend rassenonderzoek op de proeftuin te Venlo 4.1. Opzet

4.1.1. Rassen

In onderstaande tabel 9 staan de rassen die in deze proef opgenomen waren, vermeld.

Tabel 9. Overzicht van de opgenomen rassen

Code A B C D E F G M Ras 779 Grostona (805386) Starlina (805273) Fortessa Cristallo Cavallona Cortona (805342) 1755 Herkomst Rijk Zwaan V.d. Berg V.d. Berg V.d. Berg V.d. Berg V.d. Berg V.d. Berg Rijk Zwaan Opmerkingen praktijkras praktijkras na gin mei praktijkras be-4.1.2. Teeltmaatregelen Gezaaid: 19 december 1980. Geplant: 3 februari 1981.

Plantdichtheid: 11 planten per m2. Oogst: 14 april 1981.

Temperatuurniveau tijdens de teelt: Dagtemperatuur:

's-morgens op halen tot 13 C ventilatietemperatuur 15 - 18 C. Machttemperatuur:

stooktemperatuur 9 C.

Ziektenbestrij ding:

Aanslag: na het planten is gespoten met Rovral. Luis : tijdens de teelt is gerookt met pirimor.

(19)

4.2. Resultaten

4.2.1. Netto kropgewichten van de_opgenomen rassen

Tabel 10. Netto kropgewichten van de opgenomen rassen

Code A B C D E F G M

Netto, kropgewicht in kg/100 stuks 1 35,0 53,0 46,0 46,0 39,0 47,0 50,5 30,0 2 40,5 55,5 46,0 49,0 41,0 52,0 47,0 34,0 gern. 1 + 2 37,3 54,3 46,0 47,5 40,0 49,5 48,8 32,0 Toelichting:

Netto kropgewicht is gewicht bol + 4 ombladeren. 1 en 2 zijn verschillende herhalingen.

(20)

4.2.2. Gebruikswaarde en opmerkingen rassen Code A B C D E F G M Gebruiks-waarde + " * • • + + + + + Opme rkingen

alle kroppen gesloten, iets droog rand, wat omblad, compact

nogal omblad, heterogeen (+ 11% v.d. kroppen), wat droogrand, alle kroppen gesloten

alle kroppen gesloten, iets droog rand, wat omblad alle kroppen gesloten, qua type tussen botersla en ijsbergsla in, goed gesloten onderkant, wat - nogal droog rand

alle kroppen gesloten, iets droog rand, nogal omblad alle kroppen gesloten, qua type tussen botersla en ijsbergsla in, wat droog rand, goed gesloten onderkant alle kroppen gesloten, nogal omblad, geen - iets

droog rand

alle kroppen gesloten, zeer aanslaggevoelig, iets droog rand

Buiten de rassen Cristallo en 779 die beide in de praktijk ge-teeld worden komen uit de proef de rassen C, E en G voor verdere be-proeving in aanmerking.

Deze rassen gaven goede bollen.

Ras B is eigenlijk door het percentage heterogene kroppen niet geschikt voor verdere beproeving. De niet-afwijkende kroppen waren wel goed van dit ras.

(21)

5. Slotdiscussie en conclusies van de proeven

Uit de proef op het proefstation te Naaldwijk blijkt, dat het percentage opengegroeide kroppen bij de kas met de lagere nachttemperatuur over het algemeen hoger is dan bij de kas met een hogere nachttemperatuur. De proef in Breda was gezaaid 10 december en geplant op 3 februari; de proef in Venlo was gezaaid op 19 december en ook op 3 februari geplant. De gemiddelde nachttemperatuur lag in Venlo iets hoger, maar de dagtempe-ratuur was in Venlo + 3 - 4 C hoger dan in Breda.

In Venlo waren er geen open kroppen.

Gezien de verschillen in reactie wat betreft het aantal open kroppen in Naaldwijk bij de twee afdelingen, lijkt er een relatie te bestaan

tussen de gemiddelde temperatuur die gegeven wordt en het aantal open kroppen.

Hoewel uit de proef in Naaldwijk bleek dat een hogere nachttemperatuur een gunstige invloed op de kropvorming uitoefent blijkt in Venlo een hoge dagtemperatuur bij alle rassen tot een goede kropvorming te leiden. Deze indruk ontstaat echter na vergelijking met de resultaten, ver-kregen op proeftuin Breda. Uitgebreid temperatuuronderzoek met verschillende dag- en nachttemperaturen zal tot een meer gefundeerde conclusie kunnen leiden.

Gezien de verschillen in gebruikswaarde van enkele rassen op de diverse proefplaatsen zouden enkele nieuwe rassen nogmaals beproefd moeten worden.

(22)

Proefschema proefstation Naaldwijk -"' H 5 N 4 K 3 A 2 Q 1 0 10 B 9 E 8 L 7 G 6 J 15 R 14 L 13 P 12 S 11 E 20 S 19 J 18 Q 17 L ' 16 A 25 K 24 N 23 B 22 H 21 G 30 P 29 C 28 R 27 O 26 2,25 m Toelichting: Proef in 2 herhalingen

In beide afdelingen lagen de rassen in dezelfde volgorde Afdelingen : B - 3 - 2

(23)

Proefschema proeftuin Breda L 5 N 4 E 3 A 2 E 1 F 10 B 9 G 8 M 7 D 6 G 15 D 14 C 13 F 12 E 11 E 20 A 19 M 18 B 17 N 16 M 25 F 24 D 23 E 22 G 21 B 30 N 29 A 28 C 27 E 26

Proef in drie herhalingen Ras E komt* totaal 6x voor.

(24)

Proefschema proeftuin Venlo afdeling 18 D 8 F -7 A 6 E 5 B 4 G 3 M 2 C 1 B 12 M 11 D 10 G 9 E 16 C 15 F 14 A 13