Toetsen vwo
Zuidoost-Azië
5
Gebruik waar nodig de atlas.
1 De ASEAN
Bron 2 Aandeel van export en import ASEAN
1 De ASEAN werd in 1967 opgericht. De oprichting van deze organisatie werd sterk gepusht door de Amerikaanse regering. Waaruit blijkt dat?
2 De ASEAN bestaat nu uit 10 deelnemende landen.
Als landen met elkaar gaan samenwerken, moeten er gemeenschappelijke kenmerken en belangen zijn.
Zoek op de atlaskaarten De aarde – Bevolking op of er veel gemeenschappelijke kenmerken zijn. Geef aan welke kaart(en) je hierbij gebruikt hebt.
3a China kan niet toetreden tot de ASEAN. Geef hiervoor twee redenen. b Waarom kan Australië niet toetreden tot de ASEAN?
4a Formuleer een hypothese over de handel tussen de ASEAN-landen onderling. b Geef met behulp van de bronnen bij deze vraag antwoord op deze hypothese.
c De omvang van deze handel valt sommige mensen een beetje tegen. Geef hiervoor een interne oorzaak en een externe oorzaak.
2 Palmolieproductie Bron 3 Palmolieproductie
Palmolie: productie en export
Land Hoeveelheid x 1000 ton Percentage
Maleisië 13.974 45,6% Indonesië 12.080 39,4% Nigeria 790 2,6% Thailand 668 2,2% Colombia 632 2,1% Papoea Nieuw-Guinea 345 1,1% Ivoorkust 270 0,9% Ecuador 260 0,8%
Rest van de wereld 1.610 5,3%
Totaal 30.629
Palmzaadolieproductie
Land Hoeveelheid x 1000 ton Percentage
Maleisië 1.594 46,1% Indonesië 1.219 35,3% Nigeria 204 5,9% Thailand 61 1,8% Colombia 55 1,6% Papoea Nieuw-Guinea 33 1,0% Ivoorkust 28 0,8% Ecuador 20 0,6%
Rest van de wereld 242 7,0%
Totaal 3.456
Bron: ASEAN, Statistical Pocketbook 2006
Bron 5 Gevolgen van de plantagelandbouw voor de natuur
Bron 6 Palmolieproductie op Sumatra
Op Sumatra wordt veel palmolie geproduceerd. Meer dan 2 miljoen hectare van het eiland is daarvoor ingericht. Deze olie wordt verwerkt in diervoeder, maar ook in voedsel en andere producten voor mensen. Het gebruik van deze olie als biobrandstof neemt snel toe. Uitbreiding van de plantages is dan ook te verwachten. Voor een belangrijk deel wordt deze uitbreiding gefinancierd door buitenlandse banken, waaronder enkele grote Nederlandse.
Palmolie is een waardevol product. Per hectare wordt jaarlijks zo'n 3,5 ton geoogst, goed voor een opbrengst van 700 tot 1000 dollar. Alleen al op Sumatra is dat een bedrag van zo'n 1,5 miljard dollar per jaar.
Bron: Oil Palm Agriculture in the Wetlands of Sumatra, uitgave EU, 2001
5 Beschrijf op verschillend schaalniveau het belang van de palmolie.
6 Over de uitbreiding van het oppervlak met oliepalmbomen wordt verschillend gedacht. Twee van de betrokken groepen zijn:
- bewoners van een dorp op Sumatra; in de buurt van hun dorp zijn nieuwe plantages gepland - de Indonesische overheid
Noteer van elk van deze groepen hun mening over de uitbreiding van de palmolieplantages. Zorg ervoor dat bij iedere groep een argument vóór en een argument tegen deze uitbreiding staat. Gebruik per groep niet meer dan 75 woorden.
7 De aanleg en het bestaan van oliepalmplantages is schadelijk voor de biodiversiteit van het gebied. Natuurbeschermers protesteren hiertegen, maar vaak heeft dat niet veel invloed. Daarom willen ze dat de biodiversiteit van de plantages wordt vergroot. Noem hiervoor een mogelijkheid.
8 Het Wereld Natuurfonds is tegen verdere uitbreiding van de plantages en wil graag het oerwoud behouden. Leg uit dat geld daarbij een belangrijk hulpmiddel is.
9 Wat is jouw persoonlijke mening over de uitbreiding van palmolieplantages? Geef voor die mening zeker twee verschillende argumenten. Centraal in je antwoord moet staan: Zijn er alternatieven voor deze plantageplannen?
3 Tropische neerslag
Gebruik bij deze vragen de klimaatkaarten uit de atlas.
10 Beschrijf de neerslagkenmerken van Indonesië op mondiale schaal en op nationale schaal.
11 Bij de neerslag die in Indonesië valt, spelen passaten en moessonwinden een belangrijke rol. Wat is het verschil tussen een passaat en een moesson?
12 In Balikpapan valt vrijwel elke maand veel neerslag. a In welk klimaat ligt deze stad?
b Uit welke richting waait de wind hier in juli, respectievelijk augustus?
c Geef een verklaring voor de windrichting in deze maanden. Vermeld in je antwoord de luchtdrukverdeling. 13 Welk klimaat komt voor in Makassar en omgeving? Noteer van dit klimaat zowel de naam als de letters. 14a Wat is in Manado de overheersende windrichting in januari?
b Welke windrichting overheerst hier in juli?
c Leg uit waardoor de hoeveelheid neerslag in deze stad in juli zo gering is.
4 Metaalertsen Bron 7 Ertsen in Indonesië
Bron 8 Kleinschalige mijnbouw
Op veel plaatsen in Indonesië komt kleinschalige mijnbouw voor. Gezinnen en groepen mensen zoeken naar bruikbare delfstoffen als goud, tin, steenkool en diamant. Als totaal, verspreid over het hele land, zijn dat tussen de 65.000 en 100.000 mijnwerkers. Met het werk verdienen ze tussen de 120 en 500 dollar per jaar. Soms is er een uitschieter, bijvoorbeeld als iemand een paar diamanten vindt.
Bijna al deze mijnwerkers doen het werk illegaal, hoewel in sommige gebieden de lokale autoriteiten toestemming geven voor het werk.
Naar: Small-scale mining in Indonesia, Jakarta, 2004
15 Veel metaalertsen komen voor in gebieden met convergerende platen. Welke rol speelt de platentektoniek bij het ontstaan van deze ertsen?
16 Ertsen komen vaak voor in aders. Geef een beschrijving van de processen die daarvoor hebben gezorgd. 17a Wat valt in bron 8 op aan de productiehoeveelheden per jaar?
b Op korte termijn zijn het vaak economische motieven die voor deze productiekenmerken zorgen. Leg dat uit. c Op lange termijn zijn het vaak politieke motieven die voor deze productiekenmerken zorgen. Geef hiervan een
voorbeeld.
18 Grote hoeveelheden erts worden door buitenlandse maatschappijen gewonnen en vervolgens uitgevoerd. a Op welke twee manieren profiteert Indonesië dan toch van deze ertsen?
b Wat zou er kunnen veranderen, zodat het land meer gaat profiteren van de opbrengst van deze ertsen?
19 Stelling: Privé-mijnbouw is veel schadelijker voor de natuur dan commerciële mijnbouw door grote bedrijven. a Noteer drie verschillende groepen die met dit thema te maken hebben.
b Noteer bij elk van die groepen de mening over dit onderwerp.
