Die O.B. Jaargang 3, no.44

(1)

Gereg

i

s

t

re

e

r aan

d

i

e H

.P.K. as

'

n N

uusb

lad.

La

DERDE JAARGANG.

WOENSDAG, 20 SEPT. 1944.

No

.

44. Stelsel Gebaseer op Partyskap Kan

Nie Bestaansveiligh

e

id B

rr

ing

O

.

B. -:

Idee Enigste

Wat

Kan See vier

· Genl.

J.

A. Smith

,,,Genl. Smuts

se

s·krikb~>n;nd is nitge

d

ie

n i

n Suid-Airikn,

m

nar gee

n

nud

er

mag

wut op

di

eseLi

d

e stelsel

,·an partysku

p

gehaseer is

,

kn

n

Sui

d

· Arrlka oi'

di

e

wcre

ld

red met die

een

oi an

tl

er

b

estna

n$·

beYeillg

in

g

n

ie

.

A

s

Sm

u

ts di

t ni

e

met

110 par

l

ementsJc

d

e

k

o

n

doen n

i

e, s.n

l

gce

n nud

e

r

pa

r

ty

cli

t met

m

lnd

e

r ka

n

regk

r

y nlo, wa

n

t

d

i

e stclse

l

is

· r

er

l

<eor

d, lt

et

ge

nl.

.T

.

A

.

S

mltl

t, A

d

j

u

t

li

•

· K

.

G

.,

ver

l

e

d

e

Din

s

d

n.gnn

nd in di

e ('o

lli

ng

w

oo

d-:m

a

l

, O

bs•e

J

'

vnt

ory,

,

·er

ldaar

t

oe

lt

y e

n

genle

.

,J.

S

.

d

u To

it

.

'

n

groo

t

go-h

oot t

o

eges

:

p

r

cel<. het

.

Genl. Smith h

o

t met

ve

rwysing n

a

die verioop

van die oorlog

en die

leed-vermaak van vyandiges

wat meen

dat

die O.B. se dae

getel

is omda

.

t dit lyk

of Dultsland verloor

,

gese

dat die

Os-sewabrandwag

n

ooit nouer verwant or

meer afhan

l

dik was van die

voortbe-staan van die Duitsc ras

as

die

res

van die

Christelike

.

beskawing nie

.

Want as hierdie bakcrmat van die

Christelike

kultuur

ly,

ly ook

Enge-land en die res van

die

beskawing.

I

n 1

914 was

da

ar ool'

'u

norlo.~ en oo

l

c

to

e

i

s

du

nr

n

et soos

n

o

n

.1:\'eske

l op c

lie

l

'e

b

e

ll

e,

,

m

n

a

r (li

e

r

ebellcgeos

lt

et ge

-w

e

n

e

n in

1924

r

egoer.

Die wapens

mag die

eon

of ander

op

die

slagveld

'n oorwinning besorg,

maar

di

e

wil

va

n

'n

volk om te

l

eer is

'n

onver-winlike wapen

.

Dit was hierdie wil

o

m

t

e leef wat Duitsland na die

vori-g

e o

orlog Iaat herleef

h

et, en wat

o

ok

ons

b

e

l

angt·ikste wape

n

is.

D

ie idee van die Ossewabrandwag

is

b

esig om

geweldige afmetings

aan

te

n

eem

,

en

dit kos nou a!

geen

pro-fe

e

t meer om te voorspe

l

dat die

enig-ste idee wat kan en sal

seevler,

die

van

d

ie Ossewabra

n

dwag Is nie. Genl.

S

m

uts

m

et

sy s

k

rikbewind

is

uitge

-d

ie

n

I

n Su

l

d

-

Afrika. Oor

sy

reget'ing

kan die

aasvo~Is nog draai₁

maar niks

me

e

r n

i

e. Dit is

'

die wet

van die

na-t

u

r

d

at mense wat op

so 'n

wyse

h

u

ishou, moet ondergaan

.

En

van-d

ag staan mense wat ons bevog het

₁

klaa

r o

m Smuts te verlaat.

Hy

be

-lowe aan bulle bestaansbevelllging

v

i

r

n

a die oorlog,

mn

ur s

p

r. v

r

n us

h

y

in

lti

e

rdi

e

o

rl

ogs1nre met u

l

sy

tung

e

n n

oo

dw

ette tot beskikki

n

g

ni

e

i

n

staat

i

s

o

m

b

estnn

u

sve

lli

ghei

d t

e

wanr

· l)or

g

ni

e,

lt

oe kn

u h

y

di

t

u

n

d

ie oo

r-log w

narborgl

As

lr

y

di

t.

l

u

m

.gee,

w

ru

u

o

m do

e

n h

y

d

lt nie no

u n

le1

]

ln

ar

di

e wl'

r

el

d

e

n

S

ui

d-

AI"

r

il

m

sui

n

ie

regg

e

ma

al

< l

m

n

wo

rd

met

cll

e

stel

-so

l

w

at

S

mu

ts

ge

b

ru

Jk

n

i

e,

e

n i

n

f>"Y

pl

ek s

al ook

geeu nuder mag

w

a

t

o

p

Iln

rtrsk

ap

gebasecr

i

s,

bestaans,

· e

ili

g

-lt

e

i

d k

a

n b

ring n

l

e

,

want

us Sm

u

tg

m

et

sy

110 p

arl

e

m

ents

l

ede dit n

i

e kon

d

oen

n

le,

h

oe

l

m

u

'n

n

ud

e

r 1

1arty

m

ot

mind

e

r par

cle

m

e

nt

s

l

c

d

c

dit r

egl<ry1

BEGINS

EL

S

YJ

m

i

OYANSE

L

Die stelse

l

is v

e

rl<eerd

,

en die

w~

rel

d

het al

geleet· om nie

meer

te

glo

nan die

liberallstiese

partyskap ni

e,

w

n

t

jy

m

oe

t j

o

n

beginscls

n

)

rkwn

n

-se

l \

'

ir s

t

e

m

me

n

og '

'

oo

rd

nt

Jy

b

eg

in

b

et, n

nd

e

r

s

k

o

m

jy

n

ie nan 1

1i

e

b~winll

ni

e

.

Daar

o

m is daar 'n

geweldige

to

ename van vertroue in

die

Ossewa-.

brandwag

,

en

ons sien daagliks

hoe

daar

₁

in die pers

oot· die

Beweging

geskryt

word.

~fin.

Ho

fmevr

bet

on-langs nog

gese

dat

daar net

een

vy-a

n

d Is om teen

te veg

e

n dit is die

O

ssewabrandwag.

Afrikaans

-

· sowel

as Engelssprel{endes be

g

in besef dat

d

ie een

p

erd doodgery i

s

en

die ande1·

bo

l

rug

-

want sedert

192·!

was die

Nasionale Party

aan bcwind wat

werklik gemeen

het dat by iets gaan

aoen. Dit was

'

n komblnasle van dia

Nasio

n

a

l

e

en

Arbeid

e

rs

p

arty.

Alma!

het

100 persent tro

u

teenoor die ar

-beider en

100 perse

n

t

trou teenoor

naslonalismc

venvag,

d

og in

1933

Is

die

l

and van

g

oud

af

gestoot weens

die

gewetenlose spekulas

i

e met

geld.

'n

Lan

d

wat ekonomies

w

u

r

g kan

n

le

met

d

ie partystelse

l

gere

d

word nie.

O

n

s sien nou weer

h

oe die H.N.P.

·n dee! van die volk uit sy

geleder<:

:;kop.

Daarm

ee er

k

e

n di

e

I

e

i

er

d

nt

.

sy

p

arty

di

e

h

e

l

e

,

· o

l

k

nl

e

k

a

n our

vnt

nl

e.

I

n

tee

n

ste

llin

g

m

et

lti

e

rdi

e op

t

re

cl

e

·mn

u

it

s

l

n

itin

g s

t

u

nn di

e

K

.

G. se Yer

· ldu

rin

g o

p

E

l

s

b

u

r.

g

cl

at

h

y

n

io

l

ey

!

'

h

oe

'n mnn

i

n cll

c ver

J

e

(l

e

g

es

t

:e

m

lt

c

t

ni

o

. mnnr n

e

t

o

i

b

y

'

n

g

o

e

ie

Afr

ilcn·

n

c

r

o

n

r

e'P

ll

b

Jil

{e

ln i

s.

D

n

n i

s

h

y

w

e

i

· :co

m.

lli

e

O

.

Jl. i

s

du

s

i

n

s

l

u

it

e

nd

Oil

Imn d

i

e

b

e

l

e

,·

o

l

k o

mvnt.

Die mense

sion

bierdie waarhel

d

m,

en hu

ll

e begin besef dat die enlg

-ste

waarborg vir volkseenheid en we

i·

vaat·t

'n

ewew

i

g is tllssen wer

k

gewers

en wcr

l

memers. D

i

t

i

s

d

i

e

n

asio

n

ale

:~osialisme,

gelyke beregtlgi

n

g

va

n

a.lle dele van die volk

.

Die

O

ssewa·

brandwa

g

is besig om

.

'n arbeidslaer

op t

e

bou

uit aile

workers van die

volk

.

Dit

is

egter nle net die man

wat met die pik en

g

raaf we

rk w

at

'n

arbeider

is nie

.

Elkeen wat diens

verrig

in

belang van die

ge

meenskap

is

'n worker of by in die kantoor o

r

i

n

die

fabriek

staan.

na

n

rom o

or·

w~eg

di

e

O

ss-e

w

abr

mul

wng

t

ans

di

e

st

i

gtl

n

g

,

· an

'

n

gemee

n

sk

ap

s

r

a

ad

wa

a

ri

n die

best~

b

re

iu ,

· nn di

e

land

sa

l w

ecs o

m

le

i din

g

to

·!::'1'1'

o

p

e

kono-

.

mles~ .ge

bl

ell, so

w

e

l

Yir

d

i

e

'

we

rl

,e

r

us

'

i

r di

e

w

er

l<g

e

w

er

.

{

;co

n b

e

L'lng

e

b

ots

Y

nn

n

nt

rtr

e

ni

e

,

e

o cll

c

Yer

t

ee

n

-wo

o

rdi

gers

\'llll

di

e Yers

l

il

ll

e

od

e

b

e

· l

ange s

n

l

b

l

nn

o

lli

er

di

e gc

m

ce

n

s

kap

s

-raud

I

ei

d

ing gee.

Di

e

O

.

Jl

.

ka

n d

it

doe

n

, wa

n

t

b

y

w

il

m

et

e

ll

<e

m

a

n

ge

-se

l

s

,

omdnt ah

n

l

s

u

a

m cl!

e

,

· o

il<

uf

tr

m

a

ak

.

'

n

I>o

Jili

el<

e J

m

r

ty

lmn dit ni

e

d

oe

n ni

e

,

w

nn

t

b

y

m

oet

di

e

b

e

lan

ge

t

ee

n m

e

lm

a

r la

nt

uf

spce

l

In sy

'

oo

r

t

-du

re

ud

e

s

try

d

o

m di

e bcwi

nd t

e

b

e·

ma

g

t

ig

.

Aan di

e

werknemer

s

In

die

nywerheid

sc

die Ossewabranctwag:

ons wil nl

e

jullo vakbonde

vernietig

nte, maar ons wil julie inskaltel by

iets

groter

as ju

l

vakbondc; ons wjl

julie i

n

skakel

by

d

i

e volk waarsom

l

er

julle nooit jul

· stryd

ka

n

wen nle.

YE

IU

il

E

SINGS

.I:

'

RO

N'

r

Daar word

ged

ur

i

g gevra

ho

e

die

O

sse

wab

ra

ndwa

g

hierdie nuwe

staat

gaa

n bring.

Too

bom twee

jam·

gc

-lcd

e

die

vrang

ges

tel

i

s deur Die Bu

r

-ge

r bet spr

.

gea

ntwoord dat

h

y me

die een of ander

kwaksalwer-middel-:'tj

ie het nie,

mn

n

r du

t

di

e Osse

wa

-ll

r

n

ndw

a

.

:,r

di

e

w

lk

l>'O

wil

,

· o

or

b

er

ct

e

n or

ga

ni

seer

d

nt J1:y

in

s

t

aat

sa

l w

ecs

Vervol

g

Ol

l

bls.

2 ,

kol.

4.

· Meer Genade

Weduwee

vir Sko

ll

ie as V

i

r

va

n

Poliesman

By sy

aftred

e

as

Adjunk-

k

ommi

ssa

-ri

s

v

a

n Polisio

in Wes-Kaapla

n

d kon

ge

lede bet It

.

-kol.

R. Deve

n

ish hom

uitgelaat

oor die

skandelike

behande-"

lin

g

wat die polisie van die staat

ont-vang.

}l'y

het

gese

dat h

i

e

r

die manne

wat die la

n

d teen misdaa

d

beskerm

op 'n karige salari

s

(verk

waarmee

hull

e

in die stede ni

e

kan u

i

tkom

nie.

Hy was

soms

verpli

g

om

'n man na

die plattela

n

d te

stuur

net om hom

kan

s

te

gee

om 'n b

estaa

n te maak.

Wmm

l'c

r

'

n kon

s

t

n

b

c

l

r

m

d

erti

g j

n

nr

ge

t

ro

1r

e

di

e

11 s

.uitr

e

e, o

ntv

nn

g

by di

e

'

'o

rs

t

e

lll

<e·

p

e

n

s

io

en

\'1111

£10

)

lo

r m

n

and,

het lty

gese

. Ind

ie

n

'

n l

w

n

s

tab

e

l iu

di

e

u

i

t

oo

i

"

e

n

i

n

g

\'liD

sy

ge

,

· aarllk

e

pli

gte

s

t

e

rf, wo

r

d• a

n

s

· y we

duw

ee

75-J

A

RI

G

E K

O

R

P

ORAAL

S

E

O

FFE

RV

AA

R

DIG

HEID

'

n .nool

gees v

an

oflcrv

a

ar

di

g

h

ei

(l

vir

di

e

Y

o

ll

•s

lJ

e

w

eg

i

ng wo

rcl

geo

p

c

n-b

a

ar d

e

ur h

o

r

p

.

Will

e

m

Br

it

s

"V

an

:U:

a

nru

n

rd

.

Di

e

waard~ge

ou

v

ad

er

w

at

OJ)

S

D

ese

m

b

er

e

.l

<

.

75 jnnr

s

al

w

ees

, kom

ge

r

ee

lcl Jill

e

ll

<e

o

.

n

.

-

v

e

r

-b

'1ld

e

rin

g

,

e

u w

e

i

met

'

n

tJ·npri

e

t

s

1

0 m

y

l Y

e

r

o

r

• n

bnie

s

l

egtt- p

nd

.

i\let

d

ie j

on

gs

t

e

fnnk

s

i

e

b

et

b

y

14 m

n

nd

j

i

es (

w

n

t h

ys-eli'

v

nn dra

a

d

e

n

b

a

mb

oes

mnal<

)

m

e

t di

e

fi

ets

a

u.

ge

-r

y

.

. Di

e

mnndji

es

i

s

w

er

klll

< 'n

Imn

s

-w

e

rk. l>nard

e

u

r

l

w

n

di

e

l

<

onunondo

'

n bai

e

m

o

ol b

e

d

mg!,

'i

e

b

yoe

u

br

in

,

g

.

Hy mi

s gce

n

Yerga

d

er

in

g

ni

e e

n

o

u m

e

t

.

di

e

lnnst~

'"l'e

r

g

ad

e

rin

g

h

e

t

l1

y

w

eer

10 /·

b

y

.

ge

dra

.

,E

k

'

oo

l

,'

'

se

l

<o

rp

.

Brit

s

, ,

o

n

s

gee gl

ad t

o

mi

n

'

ir

di

e

g

ro

ot

Yolk~ilewegin.g''.

Dnnr lt

y

· se

lf nie

'

n w

e

l

ges

t

c

ld

e

u

m

is

n

ie

,

wo

r

d

s

y

o

pol"i

er

ht

g

d

es

t

e

m

eer

wnm;

-ll

ec

r

.

-

(Iu

gest

un

r

.)

'

n '}l

e

n

s

i

oeu \ll

n £

2 lO

s

.

p

er

mnnnd

b

e

ta

a

l, w

nt

mind

e

r i

s

a

s

wn

t '

n

s

ko

l-lie, wa

t

m

is

ld

e

n

s

y b

e

l

e

l

o

w

e

rum

mi

s

daad

'"l

'e

rk

wi

s

ltet,

o

p

sy

oud

a.g

'"l'

nn di

e st

o

ut

on

tv

au

g

.

'l'otsover ko

l.

Devenish.

Hierdie

skandalige

toestand duur al

sedert

die Uni

e

vo

or

t.

Partye het

gek

o

m en

geg

aan, maar nog niles is

g

edoen om

· hierdie

h

ar

d

we

rk

ende dee

l

van di

e

v

ol

k behoo

rli

k te vergoed vi

r

ll

u

l

ar

b

eid nie

.

So

u di

e

r

e

d

e

misk

ie

n

w

oes

dat danr

s

o min poli

s

l

e

i

n e

lk

e

l

<

i

es

n

f

d

e

lin

g

i

s·

d

nt gec

n pa

rt

y ltom

n

n bull

e

b

o

ef

t

e

st~ur

ni

e 1 '

n

Ste

m

is

m

os

al

\rat

'n tln

rt

y

se

hnrt w

ee

l

c

Jllll

llk!

W

EIER KR

U

GERD

A

G

"

Die Tra

n

svaalse sowel as

d

ie Vry

-staatse

l\Iunisi

p

a

l

e

verenig

in

gs bet

eenparige

besluite

o

p

h

u

l

jo

n

gste

kon-gresse g

e

n

ee

m om die

re

geri

n

g te

''ersoek o

m

10 Ok

tobe

r

,

ve

r

j

aardag

van pres

.

Kruge

r

, to

t v

a

k

ans

i

edag te

v

erklaar. 'n

P

aar dae

gele

d

e llet die

Transvaalse

Pr

ovi

n

s

l

ale Raa

d e

e

n

pa-rig besluit om

d

iese

l

fde versoek t

o

t

die reger

i

ng te r

i

g

en

gev

r

a

d

a

t

d,ft

Kru

g

erdag gen

o

em moet w

o

r

d

.

A

n

n 'n

nfY

anrdigin

g

\

'

tm di

e

Tran

s

· l'ao

lse

s

t

n

d

sr

ade

.l

t

.

e

t di

e roge

ri

n

g

egte

r

g

e

on

t

w

o

ord dat

hy

di

t

n

l

c

raad

s

aam

a

g

o

m

'n

l'erand

e

r

.i.ng

,

I

n di

e

l

t

uidi

go

a

b

nOl'JIIIIl

e

om

s

t

a

nd

l.g

h

e

d

e

'

' aan te

bring nie.

Onder

,a

bnorma

l

e omstandighe

d

e"

bedoei die rege

r

ing natuurlik di

e h

ui

· dige

sameste

lli

ng va

n

die kab

i

net wat

byvoorbee

ld

me

er

bes

or

gd

Is

oo

r

d

ie

v

e

r

s

l

caftlng

v

an

voed

sel aan di

e

be

vol

-k

i

n

g

van

I

•:

u

ge

land

as van S

u

i

d-

Af

r

i

-ka.

elreg

1. VERMENG VAN D

I

E

B

E

S

T

E

B

L

AAR

.

2. DIE ALLERBEST

E

MA

· NIER RY

P

GEMAAK

.

~

O

ok

U

kan daar

d

i

buiteng

e

wone

geno

en

tevredenhei

S?naak

.

(2)

KOl\11\HSSIE-AGENTSKAP

LAAT U MEDE-BOEREXDE-BOERE SE YWERIOI!l KOM:¥ISSIEAGENTSKAP, DIE

YOLKSKOPER

MARK

Bepert, Wolboteratnmt 02.

NEWTON JOUA.NNESBURO, U PLUIMVEE. ElERS, LE\VENDEHAWE, VRt;OTE E:"< ALLE ANDER SOORTE PRO·

Dt.TKTE v"1R U VOORDELIO VERKOOP.

l....tosc - ,DIE:-.;s .• ,

ONS WEET U VERKIES OM U

VENDUSIES IN DIE

TRANSVAAL

IN

AFRIKANER-HANDE

TE GEE.

0 TOT

U DIENS.

0 Wesrands(' Venduafslacrs

(Edms.) Beperk

.

Posbus 46,

Foon 62-1764.

MARAISBURG.

of

Ponbure 245,

Foon 66-2799,

KRUGERSDORP.

MARKAGENTSKAP

VROEE

MORE-MARK

KAAPSTAD

Q

BETALING GESKIED ONMIOOEL· LIK, WEEKLIKS, MAANiJELIKS

OF SOOS VERLANG.

()

BE.bTE Ut;r;B.'IE.!IiDE PB\HE.

• MllVNA.Al{

&

VAN

SCHOOil

E

i

enaa

r:

GUSTAV RETIEF.

TSIOf

oon

2·0212.

AANDAG

.

!

v

• EXCELSIOR

WYNE

verowcr

3 silwer heke1·s

en

ver

skeie

eerr:;te pryse op

P

mu·l

W

yn·

tentoon

stelling

19-t-3.

Beste!

direk van

Produseerder

JOHN

SCHOEMA.'\",

,.EXCELSIOR"

VLAKTEPLAA TS-STASIE,

K

.P.

Per r~r &ltd Of'lllng

Spesiaal

..

2/3

10 /-Rooi J eripiko

.

1 /9

8/-Wit Jeripiko

. .

..

1/9

8/-Malmsey

.. . .

.

1/9

8 /

-Soet Muskadel -

rooi

1/8

7/6

Soet Muskadel

wit

1/8

7/6

Soet Port

1/8

7/6

Port

..

.

..

1/6

7 /-Pontak

..

1/6

7 /-Worcester Hock

1/6

7 /

-Spesiale Sjerrie

1/6

7/-Sjerrie ..

..

1 /

5

6 /

6 Moskonfyt

..

1/6

6 /

6 Voeg

by

5 /

-

vir

Kissie en

Bottels

en

20 /

-

vir Vaatjie, wat vergoed

sal

word by terugsending

spoorvrag

be-taald.

L.W.

-

Wyn word

o.lleen

in

Kis-sies van 12 groot bottels of Vaatjies

van

5 gel!. en meer verkoop.

Termo:

K.M.B. plus treingeld

na

sylyne of K.B.A. plus treinkommissie

v.o.s. Vlakteplaats-stasie.

LET WEL. - ~lo•kcm!yt word nllcen

..-oor-alen In kl•sles \'Wl 12 bottels or In 4-~:el.

tmrba'o, u"l\Al"Op dlo dcp. 0/- en 10/- res-pektleweutt Is.

VIR DIE BOEREJEUG

Ont

st

aan

,-an die Laer

Vir

die

behoud

van

die

Boere-volk

teen die

gevaar van aanstor·

mende Kaffer-hordes,

het

die

laer

'n baie be!angrike rol

gespeel.

Waar-skynlik

het die eerste laertrek

in

die

geskiedenis

van

die

Afrikaner-volk

plaasgevind

gedurende

die

Eerste

Kaffer-oorlog

1779-80.

In

September van die jaar

1779

het die eerste oorlog uitgebreek

tus-sen

die witman en die Bantoe in

Suid-Afrika. Die Kaffers het by

dui-sende die grens van die Grootvisrivier

oorstroom. Twee Boerekommando's

het dadelik opgeruk teen die

aanval-lers en hulle verslaan

en

oor die

rivier verdryf. Baie het

egter

agter-gebly en

skuiling

gevind

in

die digte

bosse. Die volgende winter bet die

Xosas weer die Kolonie binnegedring

en planne

is

beraam om bulle terug

te dryf. Kommandant Adriaan van

Jaarsveld wat al in die vorige

Kom-mando's uitgeblink het

as

Ieier

en

krygsman, is

deur

die regering

be-noem

tot

Kommandant van die

grens-kommando's.

Voordat

bulle egter

kon opruk

teen die

Kaffe

rs

moes

eers

voorsorgmaatreels getref

word

vir die

families

van die

grensboere

en

die Hottentotte. Wes van die

Gro

ot

-visrivicr

in die

Noord-oostelike

Kaap-kolonie

is

dadelik twee

laers

getrek,

een

vir die iamilies van die

grens

· bocre en

die ander vir die Hottentotte.

Hierdie laers is

in

die

vorm van 'n

vierkant getrek en die opening

tus-sen die wic!e is

verskans met

doring-takke

.

'n Klompie mannc onder

Iei-ding

van

'.n

Laerkommandant hct by

die

laers

gebly

om

dit

te beskerm.

Hicrdie vorm van verdedigin

g

was

die

eerste voorbeeld

van laertrek in

ons

geskiedenis.

VOORTREKKERS

Laertrek het

'n

baie bclangrike rol

in die dae van die Trekkers en

daarna gespeel;

sonder die lacrs sou

dit onmoontlik gewees hc

t

om

teen-stand

te bied teen die Matabele- en

Zoeloe-impies. Die lae

r

kan beskou

word

as

die Voortrekker-for

t

op

wiele. Om laer te

trek was dit

nood-saak.lik

dat die

Trekkers

in

g

roepe

of

geselskappe trek. As grocp kon

bulle hul maklikcr verdcdig.

In Natal

was

daar

'n

menigte

klein, verswakte

laers en dit

is

ook een

van

die groot

oorsake waarom honderde Trekkers

onverwags

aangeval

en uitgedelg is.

Die

klein laers

kon

geen

doeltref·

fende weerstand bied teen die

bloed-dorstige Zoeloes

nie.

Aan

die

hoof

van

elke trekgeselskap

het

'n

ko=andant gestaan. Hy was

die hoof en Ieier

van die trek in

geheel.

Om die leier behulpsaam te

wees met

sommige van

die

werk-saamhede is

ecn persoon

uit

die

trekgesclskap aangestel as

laerkom-mandant. Hy was

· aileen

verantwool·-delikheid verskuldig

aan

die Icier,

en was verantwoordelik vir

die

laer-trck en

moes

toesien dat alles

be-hoorlik geskied. Waar

in

die

mid-dag

uitgespan

word, moes hy 'n

ge-skikte plek aanwys vir laertrek

en

indien nod

i

g, die lacr gereed bring

vir

verdediging

.

Die

laerkomman-dant moes ook sorg vir

die

orde,

wet en dissipline in die laer.

On-reelmatighede moes deur hom onder

die aandag

van

die leier

gebring

word

.

Hy was ook

verantwoordelik vir

die

gesondheid

en die

sindelikheid

van die

laer as

'

n

geheel.

Gesond-heidsmaatreels is

deeglik getref want

behalwe gevalle van

kindersiektes het

ander ernstige

epidemics

nie

voorge-kom

nie.

Die Trekkers

kon dit ook

nie waag om deur

siektes

ver

swak

te word

nie.

'n

Ander

plig

van

die

laer-kommandant,

vera!

gedurcnde

die trek

van 'n stryd- of

ve

glacr

,

was

saans tc

sorg vir brandwagt

e

en

om

vir

die veiligheid van die

laer

en die trekosse toe

te sien.

Die ,;>li~te

en verantwoordelikhede

van die

l

a.:r

-kommandant was dus nie maklik r.ie

.

IS U KAB DAD; :BESJ<ADIG IN 'N ONGF.LUR?

Jlrlnt: dlt nl\ ono on slen <liD r<'~nltaat : :

ROELOU

BARHY

(Edms

.

) Bpk.

RORERTSON - ~IONTAGU - ROXNIEYALE - LA.JNGSBURO. OD!I npcsla.UaC!Cr ln bnl<wt•rlt, vcml on~;clul< en me~nnlese horstelwerl;, en smrt'r vnn Ko.tTe.

A~;ent(' vir: Fur <I, Flrestoncbnn<IO en l'lnns~:eree<l•lmp. \'lN!I.'IOE EN DEEOC.Un; DltJNS OEWAA.RBORG.

DIE O.B.

,

\\"QE::-.;

SDAG

.

20 SEPT

.

1944.

H.N.P

....

Bewind Sal

O.B. In Ban Doen

Genie.

Du

Toit

Staat

Met

Voorbeelde

Genic. Du Toit, wat

saam met

gcn1.

Smith

t

e Observatory

gepraat bet, het

.:!:c>waarsku teen

die

ge\'aa

r wa.

t

die

Os-sc

.vabrandwa:t

bedreig

ind

ien

die

II

:'\

P. aan bcwind sou

kom.

Sy

he

t

\"CI'\\'YS

na Europa waar daar

'n broe

-derhaat

lo~<~-:cbrand

het in

di

e ,be

-\'

rydc" Iande en

Fransrnan

Fransman

\

'Nmoor. Ook

in oos land

b

oor on!;

die

clrei~<'IIlCnt

van:

.

,O

n

s

sal

ont-hou"

S11r

het

on

lao

.a:;s 'n

boek oor

~c-nl. Smuts

gelecs.

Unnrio

~(:

die

NlU'JW{Il:

Ullf

d

i

e

O

.

ll

.

in

1!)1(1

Oi(•

~root<.tc•

14'1'\UUr

1 ir die

tt't.:Cr

in

g-

wns,

mnar

~o:t•ul.

Smuts wou 11om nie in di

e

hun cloPn nic

omclnt lty

·~t'glo lu~t

dat

uic·

H

.

N'

.I'.-l

t'iers

dit

b

<•

ter

sou

doeil

a" h)Sc•li.

Die nfgelopc

jare

hot

ge-to

c

Jn

hop

re(\'

gon

l.

Smnb

clie

H..Y.P·

lc•i<•1·s

t..:c·oorc

l('

t-1

het

.

Maar

di

e

O

.

B

.

is

noe-

n

ie

deur

dr.

:\!alan

veroietl~.; ntt: In

tlie jon,gste

tyd

het

hy

weer

'oorblad-nlms

gewo

rd

nndat die K.G.

~t· I

rei.:!:

hPt om

se

lf

'n

verl<iesings-rr

•nt to-

skep. Toe dr.

!\falan

onlangs

'u

vergatlerm;:;

op

~lalrnesbury

sou

hou

waar dr.

\'an

Rcn

sburg

kort

te-von:;

·n

uitnocllging

tot samewcrltin:t

.1an

hom J:erlg bet.

''us

sp:-. baie

be-~o;t·rig

om

te wect wat

hy sou

ant-woord

Sou hy e;eiJruik maak

,

·an

die hagllke toe,;tand waarin

die

lanol

't·rkeer

om

'n vercme;de front

t~c:l

clio

Smuts

-

bew

ind

te

skep?

Hy

het

N:t<•r r.:c•<•n wuorcl

our die landsto<'·

~lund

t.:t•rep

nit•, maar in Jilek

dnar-' nn nilt..:c>roldnar-'p: , W<dnar-'r.: met di

e

O

.

B.

!ft

II~

iu•t

J.:<•..,i•

h)·

W<'J"k nie

~aam

nwt

'

l

'

...

ialm

l'tl

Dim:n.an

ni

c

en

nog ruiu

-d<•r

nu•t

dr

.

\'an

Rensbur~. ~Iensf'

wat

ve•·Jcdc

lcc

er

no

g ste

mm

o

aan

gcr

y

het

vii

· dr.

:\

!

a

l

an se

kandidnte

,

bo

sc

f

nou dat

hy

no.c; 'n

groter

11;c

\

·aar v

• r

die

o~sowabrandwag

is

as

die huidige

r

egc

rln

g.

Dlo

Re

.c;

Nlng het ampt

e

-nnrc bclel

0111

a.an

die

O

.

B

.

te

behoort

<'n

hy

het ons lede

In di

e

tronk

go

-s

myt.

No:;tnns

Ycrwyt

die

H.X

.

l'

..

ll'it•n

die Ht'J.:"Cl'ing dnt

11~

te

lllnl•

or1t

rN•.

rOOHJll:ELrm

As

d.1:n ·n Yerkiesmg

kom

,

sa

l

h1er-d1c Jtoltuei

\1

eer met mooi

bel

oft<:!:!

kom,

rouar wat daarna

sal gebeur

a:;

hullc- aan b(•wind Is.

k

an o

n

s ons

I'OOr:<tel

ml:t w~<t

tans t:.:beur.

By

die vorige vcrkie:>in.l;'

bet ·n man soo,

dr

1\arl Dremer plegtiglik

ve

rklaar

dat

h}

bedank

as

d:rekteur

>

an

Die

Kruithorin~

weens die

blad se

vyan-di~hoid. J~ort

nn

die YCrkiesing ...

er-nN•m on' Nrter

dat hy tot

voor!oittcr

l'erlll'i

h.

'an

Die

Ji.rulth

oring

se

tli-rl'l!~ic·

l'n

~<·dertdll'n

Ya

l

die l)lnad.ii<'

ons

nog

k 11llltier

nan at:..

· terore.

In

'11

under

kit·~aid(')fn~

nonr die hoof·

1wmmamtlnnt

hom

~o

be)

'IH'r

b

et

,;r

ui<•

ll

.

.l\.1'.-lwnditlaM dat lly

!J~nn

in

ll<•t,iu~

t..:l'l.orn

h<'t met die

A

.

li

.

O

.

wat

hom

;.:ewnar!<lm

het om

nie teen

ml\clc•

· Ait•ilwners

J;nnt

to

Ides

nie, be·

)'\\ c·1

· danl'dic

· pn.rlcmentslid

110m

uou

om

di<·

huofkommandnnt

uit

e

l

ko

op<•nhare

li~g-num

te ''

erk

.

So erg

trPc hy teen hom op dat

selfs 'n

oa-s

i

onalis gcwaarsk

u het dat bulle nie

die

v

uur

wat tans in die mied brand

na

die

skuur

moet laat versprei nie.

Hl<·rd

i

c

cJ

lu

.

g-('

i

s

'n

nuuduiclin~r

un

ho(

• "nndi~

di<•

H.X.l'.

t~en

dil'

O

.

H. ~nan

·optrc>t> tlie dag u:. by uun be·

11

iud

"om.

ll) !>lll

hom non

gel'n

))l')l)l'tt•

hou uie.

o.n

..

fcde

sal

ult hul

"E'rl;:

gc·~lwp

"ord,

want

on~

•>Dthou

DOl-( ~CH•d

hOC

Cl'n

)UD

di(•

}{.:\

.

P.·

~(')<returi..,sc

nan

'n

'rnestellcr

ge::.c

hd:

,'Ioc·muar, ek

'H•et

naar

j)

)l('tk!''

Hierdie polltici het

onlangs

op

hm

kongres

IJesluit om die Engelse en

ltlc\lrlinge tcrug te

wen

vir hul

party,

maar

hi

crd

i

c

terugwenning

geld

nie

vir u

en

my

nie, bet

genle.

Du

ToiL

1-:l'Rf.

In pluns daarruu "ord u nog

uitgc~lwp.

llit

toon

11

die

uandig·

h<·id

wnt

ons

te

l\n

gt.e

kan weos

ilie

dag n<.- hil'rdic mense dio rung in han·

d<•

· J,n.

llullo het reeds

.gesc

bulle

gunn

diNlelfde Jloodrc;;ulasies

gebrnil•

no.;

tlit·

rcg-criut;, cu tot•

,

gcnl.

De

,

Jager

on lung-s

\

l')'!:;elnnt

is

uit die kurnp, bc1

'u H.N.

t>

.·IW<•rnnt

'11

hooiartikel

ge

· sln·yl'

oncl<'r

tli('

OJISlirli:

,;rerkeCI:dc

m<·nsE-

lo~gelut\1

1"

In

d1e

aan"es1~;

,·au

die

kommunis-1 lese

ge

\

aar sal

hierdie mcnse nle

huiwer om die

O.D

.

lc>

v

ernletig

nie

w

die

volk

sodocnd<· uitlewer aan

die

rooi revolu::;ie

Ons lee!

op 'n

vul-kaan

·n

~Ian

wat lcennls bet >an die

feite

h

<'l

vir

spr. gegi!

dat dlt nog

net

~omml~e

pcrsone

i:o

wat

die

k

leu

r-linge tcrughou \'an

gewe

ld

.

Daarom

ruoet

ons

dankbaar wc>es

dat die

K.G\

,·erklaar

hl'l

dat 'oordat

d

ie

O

.

B. deur

die

politic!

in

die ban g-edoon

word,

ons Sl' If 'n

York

l

esi

ngsfron

t

:;aan skep.

Die

v

ergad1'ring

Is

met ge

bed

.c;e-oven d

eur

l

;omdt.

A.

J

.

\'

isse

r

.

Die

o

.

n

-wag was ook op

dlrns

~

"er

jlzarsdagk

ett

ing

;

n

'-<•pt.: Ell•na c;,•rlcke, Ccorge; Chris -tina S. Stet•nl,nmp. Au,;hrablt••. Petronella

Joost~. Loxton; ='ormnn Voratt.!r, Loxton;

Jeanelle Oart~r. Rontlebosch; Ernest H.

Eloft, Brits 'rbeodorus Pott:ICier, Utrecht. 22 Sepl.: :lillrle Bnroar<l, Georg~: Flo· rina J. Olivier. t.a:nbr~cl.:sdrl!l; Hugo \-aD Atlrdc, J\Ialm~uburr; :l!lchncl KIWhoCf,

Wood-stock; Elizabeth L. liUJ:O, !Joorr~sbur~:, I' I·

co!nas M. Smtt. Frs.;;crburg; !Ja-rtbo. M. SmJt,

Fras~rburt:, Jan Smlt, Co.:n:u..-oa.

23 :<~pt.: l'letcr Wlum, Stclh'nboscb; Japle V.;;rnoel, Btluufort·~'c:,; Cartna du Pl~asls,

:-:oordu Paarl; Johan 1-'. H. M. de Y!lllcn;, Beau! •rt-'IV~a. W. J. Krugc:. Mo.Ue· tleld: Mar.:ot du P!e . ..,;.s, Panrl, JobJln de Vlllltrs, Btl&urort·Wc9, Anc!rlcs L. v. d.

Heevcr, Vllll!lltop; Joho.n L. Venter, PJete:s·

bur~:. Helena C. ="ol Bethlehem; Gabriel

Kotz~. Blo~mr .n:eln.

24 :<ept.: :>!nrtna J. Swancpocl. Worcester; Wtllcm J. P. Duvenlmnc, Vn.n ZIJisrus, Chris·

st.a Glllomcc, Postdum.

26 '-cpt.: Ella Wq;~ncr, Ceres; Johanna C.

l-'ro.oltcn, Cnledon; Cornellu J. du Bruyo, Karrccdouw: Anna 13. Rosaca'\.1, Tamboc..-s-kloof; Jacobus Koch, Observatory; C. Rogers.

Mlddclbuq;: Core ttoota, Utr~hl; Marlhn. , .. Staden. SJ>rlngbok.

20 ~pt.: Hester Barnard. George; Harriet Buq;cw, Ucllvlllo; F~alo. Wuld<•man, Crn<lock; l>;ooml Scr!ontcln, Ad<.lo; Annette Ocrmls·

huyc, Parow; Kalharlna 13uq;cr, Coodwood;

Car! F. l.htlenhouoco, Slcllcnbosch; MMn

Oouws, Prtna Alben; Pierre <lu Plcsols, Port Bllwbeth; P.lnle du Plessis Port I::ll~o.bcth;

Marcin de Lnnsc, Montn~;u; Joslno. Burger, M ,nt.a~;u. Juha.nne3 de Ja,.;('r, Ph·t<trsburg;

Cornel us \'lsa!';lc Pletersbur0 • Anno. C. Kl:· BlCn1 Zeerunt.

2'7 S<'Pt.: Picrr~ J··. ch.' \•o::;, Bcnurort-~Ves, Emma Dt•yJrl, f'<nratQn; Christina J. BJorn, ~en..,.evlil~. Ju:-rle U. Gouw~, Prtns Albert; Tho::nns Lnlsky, Cc-rnarvon, lS'cl!c &.?. Rus· tenbuq;; Richard Whc~ler, Bethlehem.