Veerkrachtige robuuste natuur in het Rivierengebied: Info-Graphic

Veerkrachtige robuuste natuur

in het Rivierengebied

Het realiseren van veerkrachtige robuuste natuur in het rivierengebied in uitvoeringsprojecten lukt het best

wanneer gebruik wordt gemaakt van systeemeigen natuurlijke processen (DNA van de rivier). Het is van belang om maatregelen te nemen op de juiste schaal en rekening te houden met factoren die de ecologische veerkracht kunnen beïnvloeden zoals de waterkwaliteit en habitatdiversiteit.

ZWOLLE

DEVENTER

KAMPEN

ZUTPHEN

ARNHEM

NIJMEGEN

VENLO

ROERMOND

MAASTRICHT

'S-HERTOGENBOSCH

WAGENINGEN

TIEL

RIJN

MAAS

Connec-tiviteit Diversiteithabitat

Dynamiek Ecologische veerkracht Voedselweb Economisch gebruik

?

Het rivierengebied fungeert als de verbindende schakel tussen alle grote watersystemen van Nederland en het achterland. De Rijn en de Maas stromen vanuit Duitsland en

Frankrijk Nederland binnen. In Nederland monden deze rivieren uit in de Zuidwestelijke Delta en via het IJsselmeer in de Waddenzee.

Het is daarmee een belangrijke corridor voor veel soorten die migreren onder invloed van klimaatverandering en waterbeheer.

De Maas is een terrassenrivier die gekenmerkt wordt door een zeer smal rivierdal. Kernelement voor natuur in deze rivier zijn kwelgevoede geulen op de hogere terrassen. Door de goede waterkwaliteit van regionaal kwelwater leidt dit tot waardevolle natuur.

Op het schaalniveau van riviertak spelen ook de verbindingen dwars op de rivier, tussen binnendijks en buitendijks, een belangrijke rol. Veel soorten hebben de habitatdiversiteit in de

breedte van de rivier nodig om hun levenscyclus te kunnen

voltooien. Bij het nemen van maatregelen die hierop gericht zijn moet rekening worden gehouden met de schaal en het DNA van de rivier. Om veiligheid te koppelen aan natuur zou een “natuurdoorlatende waterkering” een mooie innovatie voor de toekomst zijn.

maas

recente

overstromingvlakte zandig laagterras ondiepe kwelgeul midden-terras

grondwater stand Het westelijk deel van de Rijn (Lek)

heeft getijdendynamiek. Inrichting met hoogtegradiënten afgestemd op de zonering van de getijden levert een hoge diversiteit aan habitats op.

vegetatiezonering zoetwatergetijdennatuur 80% 50% 20% overschrijdingsduur gemiddelde vloedlijn vochtige

ruite riet metgetijde- dominantriet slik metmattenbiesonbegroeidslik getijdegeul wilgenvloedboszachthoutooibos

soorten

gemiddelde eblijn

IJSSEL

De IJssel kent een veel lagere natuurlijke

dynamiek in vergelijk tot de Waal. Maatregelen kunnen het best aansluiten bij de huidige

landschappelijke hoogteverschillen en de aanwezige grondwaterdynamiek (o.a. rivierkwel). Systeemeigen elementen zijn geïsoleerde kwelgeulen en riviermoerassen.

oeverwal

oplossing lage dynamiek oude stroomrug GW GLW

W

AAL

De Waal is een hoogdynamische

zandrivier die van nature in staat is om haar zanddynamiek in stand te houden, waardoor ontkleien en het aanleggen van stromende nevengeulen duurzame maatregelen zijn die leiden tot

zandgedomineerde ecosystemen.

oplossing hoge dynamiek zandige

oeverval zandige bodem flauwe oevers

zandige/ fijngrindige ondergrond (water) zandige oevers breedte 30-120m diepte 2-3m

Discussie Info-Graphic uit project Handreiking Robuuste Natuur (BO-11-018.006)

Opdrachtgever Economische Zaken (BO-11-018.01-006) voor gebruik in Life IP Delta Natuur & NKWK Contact bas.pedroli@wur.nl

Auteur Wageningen Environmental Research Eindredactie G.Mol & N.H. Holz Amorim de Sena

Water-kwaliteit Diversiteit habitat Dynamiek Dynamiek