Braille_Maatschappijwetenschappen_HAVO_2011_deel 2 van 2

deel 2 van 2

Symbolenlijst

/ slash

* sterretje

( ronde haak openen ) ronde haak sluiten & ampersand

" aanhalingsteken = isgelijkteken

Opgave 1 Onderwijsvrijheid en onderwijskansen 2 Opgave 2 Crisis in krantenland? 7

bladzijde 2

Opgave 1 Onderwijsvrijheid en onderwijskansen

tekst 1

naar: Derk Walters - NRC Handelsblad van 4 april 2009

Tussen dwang en recht

1. De gemeente Nijmegen wil zwarte en 2. witte scholen mengen. Dit is in strijd 3. met de grondwettelijke vrijheid van 4. onderwijs, zeggen critici.

5. De gemeente Nijmegen wil, in samen-6. spraak met de basisscholen zelf, tegen-7. gaan dat de stad vol zwarte en witte 8. basisscholen staat. Die situatie is een 9. ongewenst bijeffect van de vrijheid van 10. ouders om zelf een school te kiezen 11. voor hun kinderen. Vooral witte ouders 12. fietsen graag de halve stad door om 13. hun kind naar die ene, juiste school te 14. brengen. Bij de overgebleven scholen 15. blijven kinderen van witte ouders weg 16. en die scholen worden dan al gauw 17. alleen nog bevolkt door kinderen van 18. allochtone ouders.

19. Daarom heeft de gemeente in samen-20. spraak met de schoolbesturen besloten 21. vanaf het schooljaar 2010/2011 een 22. centraal aanmeldpunt in te voeren. 23. Ouders mogen een lijstje opstellen, met 24. drie tot zes voorkeursscholen. Een 25. centraal aanmeldsysteem bepaalt aan 26. de hand van een aantal criteria ver-27. volgens welke school het wordt. Een 28. doelstelling van het beleid is een 29. verdeling per school van 70 procent 30. kansrijke en 30 procent kansarme 31. kinderen*1.

*1 Volgens de definitie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en

Wetenschappen wordt de categorie (kansarm of kansrijk) bepaald aan de hand van het opleidingsniveau van de ouders, de verzorgers of de voogden.

34. gemeente. Immers: uit artikel 23 blijkt 35. dat ouders de vrijheid hebben om de 36. richting van een school te kiezen - de 37. levensbeschouwelijke of onderwijs-38. kundige grondslag. De vrijheid om een 39. specifieke school uit te zoeken, staat 40. niet in de wet.

bladzijde 3

tekst 2

naar: K. Heij & W. Visser: De Grondwet in eenvoudig Nederlands (2007), pagina 61

Artikel 23 van de Grondwet

1. De regering zorgt voor het onderwijs.

2. Iedereen mag onderwijs geven. Maar de overheid houdt toezicht op de kwaliteit van het onderwijs en onderwijsgevenden.

3. De overheid zorgt voor openbaar onderwijs. Openbaar onderwijs is voor iedereen. Ook voor mensen met een godsdienst of een bepaalde levensovertuiging. In de wet staat hoe de overheid zorgt voor het openbaar onderwijs.

4. (...)

5. In de wet staan de eisen die de overheid moet stellen aan de kwaliteit van het openbaar onderwijs en het bijzonder onderwijs*2.

*2 Bijzondere scholen zijn, in tegenstelling tot openbare scholen, opgericht door particuliere instellingen zoals verenigingen of kerkgenootschappen, maar worden wel bekostigd door de overheid.

5. Het bijzonder onderwijs bepaalt zelf hoe het onderwijs eruit ziet.

6. De eisen voor de kwaliteit van het basisonderwijs zijn zo opgeschreven, dat de kwaliteit van het bijzonder en het openbaar onderwijs hetzelfde kan zijn. Het bijzonder onderwijs mag wel zelf bepalen welke boeken en welke andere leermiddelen het gebruikt. Ook mag het bijzonder onderwijs zelf bepalen welke onderwijzers lesgeven.

7. Bijzondere basisscholen krijgen van de overheid evenveel geld als openbare basisscholen. In de wet staat hoeveel geld het bijzonder voortgezet onderwijs van de overheid krijgt.

tekst 3

Hieronder volgen twee losse fragmenten uit het overleg dat de vaste Tweede Kamercommissie voor Onderwijs Cultuur en Wetenschap op 20 januari en 10 februari 2010 voerde met drie bewindslieden over SEGREGATIE IN HET ONDERWIJS. Daarna volgt de samenvatting van standpunten van partijen uit verschillende politieke stromingen.

1. FRAGMENT 1

2. Staatssecretaris Dijksma:

3. (...) Inmiddels zijn wij in elf gemeenten 4. met pilots begonnen om na te gaan 5. welke maatregelen werken: de vaste 6. aanmeldmomenten, het werken met 7. dubbele wachtlijsten, voorlichting aan 8. ouders en gemeenten die met scholen 9. afspraken maken over bijvoorbeeld 10. plafonds aan de groei van scholen. Als 11. je verstandig bent, betrek je bij dit 12. schoolspreidingsbeleid ook het 13. huisvestingsbeleid. Dat doet men in 14. Nijmegen (...) In Nijmegen en Deventer 15. vinden de meest vergaande projecten 16. plaats, waarbij men echt de leerlingen-17. stromen naar scholen aan het

18. beïnvloeden is, maar wel binnen de 19. marges van keuzevrijheid voor ouders. 20. FRAGMENT 2

21. Staatssecretaris Van Bijsterveldt-22. Vliegenthart: (...)

23. Nee, Ik vind het belangrijk dat álle 24. ouders gebruik kunnen maken van de 25. vrije schoolkeuze (...) Ik geef ook aan 26. dat Nederland het echt niet slecht doet 27. als je de leerprestaties van de 28. landse allochtone leerlingen in Neder-29. land vergelijkt, bijvoorbeeld via het 30. PISAonderzoek*3, met die bij andere 31. nationaliteiten.

*3 Sinds 2000 wordt om de drie jaar in een groot aantal landen een representatieve steekproef getrokken van 4.500-10.000 15-jarige scholieren die uitgebreid getoetst worden op hun kennis en vaardigheid op het gebied van moedertaal, wiskunde en natuurwetenschappen.

31. Sterker, wij doen het

32. beter dan landen waar sprake is van 33. een vergelijkbare samenstelling van de 34. allochtone bevolking. De instroom-35. percentages van allochtone leerlingen 36. in het hoger onderwijs zijn de afgelopen 37. jaren spectaculair gestegen (...) Je ziet 38. dat het percentage van de autochtonen 39. steeds meer wordt benaderd (...) Van 40. de inspectie krijgen wij door dat er 41. volgens de inspectienormen heel veel 42. goede zwarte scholen zijn. (...) Anders 43. ontstaat een enorm negatief beeld; wij 44. moeten opletten dat wij het beeld niet 45. cultiveren en juist een witte vlucht 46. veroorzaken (...)

STANDPUNT A

Gemeenten moeten per wet gedwongen worden om een tweedeling in het onderwijs tegen te gaan. Er moet nog dit jaar een wet komen waardoor gemeenten naar eigen inzicht maatregelen kunnen nemen waar scholen zich niet meer aan kunnen

onttrekken. Dan gaat het om dubbele wachtlijsten, een loting- of postcodebeleid, een vast aanmeldpunt en vast aanmeldmoment, zodat alle leerlingen op hetzelfde

moment kunnen worden ingeschreven. Op die manier moeten de zwakke leerlingen verdeeld kunnen worden over de scholen.

STANDPUNT B

De regering moet de kwaliteit van de scholen bevorderen, inspelen op initiatieven van onderop door deze te stimuleren en te steunen. Er zijn initiatieven van veel scholen en stichtingen. Dat is een buitengewoon goede zaak. Van wettelijk afgedwongen mengen mag echter geen sprake zijn.

STANDPUNT C

Het realiseren van gemengde scholen moet van onderaf komen en de persoonlijke keuzevrijheid van ouders dient gewaarborgd te blijven. Ingrijpen van de overheid werkt averechts.

tekst 4

naar: Anja Vink in NRC Handelsblad van 16 januari 2010 (sterk ingekort) (Anja Vink is freelance onderwijsjournalist)

De scheiding arme en niet-arme leerlingen houdt dit land dom

1. De oorzaak voor het falen van 'zwarte' 2. scholen is niet de kleur, het geloof, de 3. taal of de cultuur van de leerlingen, 4. maar de achterstand en de armoede die 5. dominant zijn op deze scholen. Maar 6. hardnekkig blijven we deze nieuwe 7. scholen voor de armen 'zwarte' scholen 8. noemen. Met deze term vegen we de 9. vraag onder het tapijt of een fatsoen-10. lijke maatschappij zich het wel kan 11. veroorloven dat we in de 21ste eeuw 12. scholen voor de armen hebben.

13. Natuurlijk: bij onderwijssegregatie is er 14. een overlap tussen achterstand en 15. kleur. Nederland heeft een van de 16. meest gesegregeerde schoolsystemen 17. van alle westerse landen: in dit land is 18. 14 procent van de

basisschool-19. leerlingen van niet-westerse afkomst, 20. en op liefst 12 procent van de basis-21. scholen is de meerderheid van de 22. leerlingen van niet-westerse afkomst. In 23. de vier grote steden zit 80 procent van 24. de niet-westerse leerlingen bij elkaar op 25. school. Dat percentage ontstijgt de 26. Verenigde Staten, waar in vergelijkbare 27. steden de helft van een school uit 28. zwarte leerlingen of 'hispanics' bestaat. 29. Maar dat onderscheid in kleur miskent 30. het bestaan van blanke achterstands-31. leerlingen. Liefst 20 procent van de 1,5 32. miljoen leerlingen in het Nederlandse 33. basisonderwijs is een achterstands-34. leerling. Bijna evenveel gekleurd als 35. niet-gekleurd. Uit recent onderzoek 36. blijken de arme blanke leerlingen in 37. Zuid-Limburg net zo gesegregeerd op 38. de basisschool zitten als hun gekleurde 39. lotgenoten in Rotterdam. De midden-40. klasse mijdt ook deze blanke scholen. 41. Uit Engels onderzoek uit 2007 in op-42. dracht van de OESO, blijkt dat Neder-43. land een hogere scheiding van arme en 44. niet-arme leerlingen in het voortgezet 45. onderwijs heeft dan Engeland - toch 46. het klassenland bij uitstek. Deze 47. segregatie heeft uiteindelijk tot gevolg 48. dat maar 5 procent achterstands-49. leerlingen terechtkomt in hbo of hoger. 50. (...) Mijn ontdekkingsreis door onder-51. wijsland leidde me uiteindelijk naar de 52. Verenigde Staten, het land dat meer 53. dan vijftig jaar wisselende ervaring 54. heeft in de strijd tegen de school-55. segregatie. Ongemerkt is daar de 56. afgelopen acht jaar in rap tempo een 57. nieuwe vorm van kleurenblinde school

58. integratie ontstaan: men kijkt niet meer 59. naar ras, maar naar inkomen. Meer dan 60. vier miljoen van de zestig miljoen

61. Amerikaanse leerlingen gaan naar 62. 'public schools' in steden als New York 63. en Cambridge, waar een maximum 64. wordt gesteld aan het aantal achter-65. standsleerlingen: maximaal 30 tot 40 66. procent. Uit onderzoek blijkt dat de 67. prestaties van arme leerlingen vooruit-68. gaan en misschien nog wel belang-69. rijker: de prestaties van de midden 70. klasseleerlingen lopen geen schade op. (...)

71. Welk belang hebben Nederlandse 72. ouders en hun kinderen uit de midden-73. klasse bij een soortgelijk systeem in 74. Nederland? (...) een land met een 75. onderwijssysteem dat een grote groep 76. leerlingen niet weet op te leiden voor 77. een zogenoemde kennismaatschappij 78. waar een groot tekort is aan goed 79. gekwalificeerd personeel, snijdt zich 80. lelijk in de eigen vingers.

tekst 5

naar: Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt, 10 juni 2009

'Ouderinitiatieven zijn een belangrijk middel om scholen mooier te kleuren'

1. "Dat je kind op een gemengde school 2. zit, is goed voor het kind zelf, maar ook 3. voor de ouders en uiteindelijk voor de 4. samenleving. Daarom zetten vanaf 5. 1995 ouders uit het hele land zich in 6. voor het mengen van scholen. Ze 7. maken reclame om het naar school 8. gaan in de eigen buurt te promoten. 9. Verder lobbyen ze bij politici, woning-10. corporaties en andere organisaties in 11. de wijk om met hen samen te werken

12. aan gemengde scholen in de buurt. 13. Want bij een gemengde buurt hoort ook 14. een gemengde school."

15. Aan het woord is Lonneke Sondorp, 16. directeur en oprichter van de Stichting 17. Kleurrijke Scholen. Met een start-18. subsidie van het ministerie van

19. Onderwijs richtte Sondorp de Stichting 20. Kleurrijke Scholen op. Deze stichting 21. zet zich samen met ouders ervoor in 22. om segregatie in het onderwijs tegen te 23. gaan en ondersteunt zo'n 100 ouder-24. initiatieven gericht op een toename van 25. gemengde scholen.

26. Bovendien zorgt de stichting ervoor dat 27. ouders mee kunnen praten over sprei-28. dingsbeleid en over de manier waarop 29. in een gemeente aan gemengde 30. scholen wordt gewerkt. De stichting 31. bestaat nu twee en een half jaar en 32. vertegenwoordigt al meer dan 100 33. ouderinitiatieven in tien steden.

34. "De ouders organiseren voorlichtings-35. avonden, timmeren aan de kwaliteit van 36. de school en ze organiseren leuke 37. evenementen in en om de school." 38. Sondorp vertelt over het succes van het 39. lobbywerk door ouders. Hoewel

40. gemeenten en schoolbesturen eerst 41. nogal terughoudend waren om iets aan 42. onderwijssegregatie te doen, staan ze 43. er nu een stuk meer voor open (...)

Opgave 2 Crisis in krantenland?

tabel 1

Totaal verspreide oplage dagbladen (3e kwartaal 2008)

* Het Parool wordt niet tot de landelijke bladen gerekend De tabel bestaat uit 3 kolommen:

Kolom 1: Titels

Kolom 2: Oplage 3e kw 2008 bron HOI Kolom 3: Oplage index tov 3e kw 2007

Betaalde dagbladen

AD; 460.288; 95,8

Het Financieele Dagblad; 63.348; 99,3 Nederlands Dagblad; 32.128; 102,1 NRC Handelsblad; 211.317; 94,8 NRC.Next; 80.413; 101,4 Reformatorisch Dagblad; 55.592; 98,0 De Telegraaf; 718.833; 97,5 Trouw; 103.797; 98,5 de Volkskrant; 258.569; 96,1 Het Parool*; 88.356; 100,0

Totaal betaalde regionale dagbladen; 1.520.448;

Gratis dagbladen

DAG; 355.234; 104,1

Dagblad De Pers; 301.827; 65,5 Metro; 487.736; 101,8

Sp!ts; 362.353; 100,7

Totaal gratis dagbladen; 1.507.150; 91,8

Nederlandse Staatscourant; 4.678; 90,4

Totaal dagbladen; 5.104.917; 95,8 Zondagbladen

De Telegraaf op zondag; 674.727; 98,1

De Twentsche Courant Tubantia op zondag; 46.922; 100,8

Totaal zondagbladen; 721.649; 98,2

tekst 6

naar: Trouw, 22 juni 2009

"Er zit nauwelijks nog vet op"

1. Morgen presenteert de commissie-2. Brinkman haar advies voor versterking 3. van de journalistiek. Wat merken de 4. lezer, luisteraar en kijker van de crisis 5. in deze branche?

6. De Volkskrant kijkt dit jaar nog tegen

7. twintig ontslagen aan en het nood-8. lijdende AD stuurt 124 van de 421 9. redacteuren de straat op. Ook Trouw 10. ontkomt niet aan bezuinigingen en laat 11. alle mensen met een tijdelijk contract 12. gaan.

13. De kwaliteitsjournalistiek in de 14. geschreven pers staat al langer 15. structureel onder druk; steeds minder 16. mensen, vooral jongeren, lezen een 17. krant. Teruglopende advertentie-18. inkomsten en het aanbod van gratis 19. nieuws op internet maken het kranten, 20. maar ook de televisie en radio moeilijk. 21. Niet voor niets gaf minister Plasterk 22. (media) daarom de

commissie-23. Brinkman opdracht om te onderzoeken 24. hoe de media kunnen innoveren en 25. welke maatregelen kunnen helpen een 26. pluriforme pers te behouden.

27. De economische crisis komt daar nu 28. bovenop. Kwaliteitsmedia moeten goed-29. koper en door minder mensen worden 30. gemaakt. Wat merkt de lezer, kijker of 31. luisteraar daar uiteindelijk van?

32. Nu al springt in het oog dat journalis-33. tieke producten dunner worden, of 34. worden samengevoegd tot goedkopere 35. varianten. "Je moet korten waar het

36. geen pijn doet", zegt hoofdredacteur 37. Pieter Broertjes van de Volkskrant. 38. "Goedkoper produceren scheelt me 39. anderhalf miljoen euro per jaar. Dat doe 40. ik liever dan veertig (redacteuren) ont-41. slaan."

42. Het aantal geschrapte pagina's in 43. kranten valt nog mee en de minuten 44. nieuws op radio en tv blijven ongeveer 45. hetzelfde, maar hoe nieuws vorm-46. gegeven wordt, is aan het veranderen. 47. NOS Nieuws voelt nu geen probleem, 48. omdat het binnen de publieke omroep 49. het hele jaar een vast budget heeft, 50. maar het commerciële RTL Nieuws

51. draait nu al elke euro om. "We maken 52. steeds de afweging of ergens een 53. cameraploeg heen moet, of dat een 54. interview kan via een telefoon-55. verbinding. Er zit nauwelijks nog vet 56. op", zegt hoofdredacteur Harm 57. Taselaar.

58. De inhoudelijke verandering blijkt al 59. sterk bij de zakelijke nieuwszender 60. BNR Nieuwsradio. Zo is het journalis-61. tieke reportageprogramma 'De Front-62. linie' vervangen door een discussie-63. programma met mensen aan de tele-64. foon. "De duiding heeft ingeleverd, er is 65. minder journalistiek en meer info-66. tainment", geeft hoofdredacteur Van 67. Gessel toe. (...)

tekst 7

naar: www.commissie-brinkman.nl/rapport/de-volgende-editie/

Enkele aanbevelingen van de commissie-Brinkman:

1 Een heffing van enkele euro's per jaar op internetabonnementen.

Zo kunnen innovaties van dagbladen gefinancierd worden. Voor de consument wordt het duidelijk dat nieuws en nieuwsgaring niet gratis zijn.

2 Programmagegevens moeten openbaar beschikbaar worden, zodat niet alleen omroepen maar ook andere media hier wat mee kunnen doen.

3 Versoepeling van de bepalingen rondom persconcentratie.

Dit biedt de mogelijkheid voor dagbladen om de distributie gezamenlijk te regelen. 4 Samenwerking tussen dag-, opinie- en nieuwsbladen en de publieke omroep om

bladzijde 10

tekst 8

naar: een artikel door Jan van Groesen namens de Stichting Media-ombudsman Nederland; bron: de Volkskrant, 28 september 2009 (sterk ingekort)

De juiste vraag is: wat is nieuws?

1. Via internet hebben burgers toegang tot 2. alle informatie die zij wensen om iedere 3. dag zelf hun eigen, persoonlijke krant 4. samen te stellen. Deze toename van 5. het aantal nieuwsbronnen kent echter 6. een keerzijde. Volgens sociologen kan 7. een dergelijke 'Daily Me' een gevaar 8. inhouden voor de democratie, omdat de 9. mens geneigd is slechts het versmalde 10. 'venster' van zijn favoriete nieuws te 11. openen en zich af te sluiten voor 12. andere opinies. Dit kan leiden tot 13. gebrek aan begrip, miscommunicatie 14. en uiteindelijk tot intolerantie.

15. Vergeefs zoeken wij bij 'Brinkman' een 16. pleidooi voor kwaliteitsjournalistiek. Het 17. woord komt in het rapport niet voor. De 18. commissie komt niet verder dan de 19. mening dat de krant "de binding met de 20. lezers kan versterken door bijvoorbeeld 21. binnen bepaalde thema's diensten 22. (symposia, themareizen) en producten 23. (wijn, dvd's) aan te bieden."

24. Wat is nieuws, is de vraag die zich 25. opdringt. De dagbladsector achtte de 26. opkomst van de digitale media zo 27. bedreigend dat men te gemakkelijk is 28. meegegaan in de rage van entertain-29. ment, sensatie waardoor veel vertrouw-30. de lezers zijn afgehaakt en nieuwe 31. lezers wegblijven. Aandacht voor het 32. serieuze nieuws is deels al ingewisseld 33. voor kopieergedrag van weetjes die 34. meer met roddels dan met nieuws te 35. maken hebben.

38. rondgepompt, zowel door de gedrukte, 39. de audiovisuele als de digitale media, 40. en staat ver af van de verantwoordelijke 41. rol die de media in een democratische 42. samenleving moeten spelen.

43. Het is pijnlijk om in het rapport-44. Brinkman een verwijzing naar de on-45. afhankelijkheid van de journalistiek te 46. moeten missen (...)

bladzijde 11

Opgave 3 Nederland tegen terrorisme

tekst 9

bron: naar Crimelink, 16 juni 2008 (en Knack, april 2010)

Crimelink is een tijdschrift en een website over criminaliteit en veiligheid. Knack is een Belgisch actualiteitenmagazine, opinietijdschrift en weekblad.

Rik Coolsaet: "Plaats terrorisme in perspectief"

In dit sterk ingekorte artikel wordt Rik Coolsaet, docent internationale politiek aan de universiteit van Gent, geïnterviewd door Hans van Scharen.

1. U schreef dat de impact van het

2. internationaal terrorisme na 9/11

3. werd overdreven. Ziet u die

over-4. drijving nog steeds?

5. "Jazeker. Er vinden wereldwijd pakweg 6. een paar honderd aanslagen plaats die 7. te maken hebben met internationaal 8. terrorisme. Het is niet juist om inter-9. nationaal terrorisme te beschouwen als 10. een fundamentele bedreiging voor 11. samenlevingen."

12. Sommige politici of opiniemakers 13. zullen vinden dat je met zo'n uit-14. spraak de angst van 'de mensen' 15. bagatelliseert*1.

*1 bagatelliseren = als onbelangrijk voorstellen 16. "Nee, ik zeg alleen dat de angst niet in

17. overeenstemming is met de werkelijk-18. heid. Ik wil deze angst niet bagatelli-19. seren. Want dat de angst bestaat en 20. reëel is, is precies de reden waarom ik 21. erover schrijf. De vraag is hoe je die 22. angst beantwoordt: neem je een hele-23. boel maatregelen of probeer je de angst 24. van mensen te relativeren door middel 25. van rationele argumenten? Die laatste

28. minder bang zijn. Plaats de spiegel van 29. de werkelijkheid tegenover de angst. (...)

30. En als je bijvoorbeeld kijkt naar het 31. laatste rapport over terrorisme in de EU 32. van Europol, met het overzicht van 33. 2007, dan zie je dat het aantal aan-34. slagen in Europa wel is verhoogd ten 35. opzichte van 2006. Maar ruim negentig 36. procent van de aanslagen bestaat uit 37. heel kleinschalige acties als brand-38. stichtingen van de Baskische ETA*2.

*2 ETA: een terroristische organisatie die aanslagen pleegt in de hoop dat de Spaanse regering een onafhankelijk Baskenland zal erkennen.

39. Het heeft dus niets te maken met 40. catastrofaal terrorisme door jihadi's*3.

*3 jihadi: deze term verwijst meestal naar iemand die zich bezighoudt met islamitisch terrorisme.

41. Wat we moeten doen is het terrorisme 42. in perspectief plaatsen en het plaatsen 43. naast andere risico's die het leven 44. kent."

45. Uit dat Europol-rapport blijkt ook dat 46. van de honderden aanslagen in 2007 47. er slechts vier gerelateerd zijn aan 48. 'islamisme'.

49. "Maar de publieke opinie associeert 50. terrorisme nog steeds met moslims. Dit 51. beeld komt dus niet overeen met de 52. cijfers.

53. Aan de andere kant wil dat niet zeggen 54. dat sommige moslimextremisten niet uit 55. zijn op zo grootschalig mogelijke

56. terreurdaden. Daarvoor moet je 57. inlichtingen- en politiediensten de 58. mogelijkheid geven om die te verhinde-59. ren. Waar ze tot nu toe goed in ge-60. slaagd zijn in Nederland en België. 61. Maar nogmaals, het is geen kwestie 62. van onderschatten, maar ook niet van

63. overschatten."

64. Deskundigen vrezen een selffulfilling 65. prophecy: als je je beleid te veel 66. richt op één specifieke groep - lees 67. moslims - dan loop je het risico het 68. tegenovergestelde te bereiken van 69. wat je wil, dus verdere radicalisering 70. van individuen of kleine groepen. 71. "Pure repressie werkt contraproductief. 72. Het gevolg is dat je de samenleving 73. opsplitst in moslims en niet-moslims, 74. precies zoals de neoradicalen willen. 75. Linkse, rechtse of islamitische haat-76. zaaiers moeten op dezelfde manier 77. worden bestreden." (...)

78. (Een groep deskundigen) zegt dat 79. het altijd individuen in een groep 80. zijn, die ervoor zorgen dat radica-81. lisme doorschiet naar geweld.

82. "Ja, religie of ideologie worden gebruikt 83. om terreurdaden te rechtvaardigen, 84. maar zijn op zichzelf niet de bron ervan. 85. Bij alle mensen die radicaliseren

86. - religieus of politiek - zie je hetzelfde 87. vertrekpunt: een gevoel dat een relatief 88. grote groep onrechtvaardig behandeld 89. wordt. Een heel kleine groep gaat 90. proberen om via terreur iets aan die on-91. gelijkheid te doen." Rik Coolsaet ver-92. wijst naar de zeer recente conclusies 93. van de Nederlandse geheime dienst, de 94. AIVD, die jarenlang twintig jihadisten 95. volgde, die de strijd nu hebben op-96. gegeven. "Dat komt niet door de dure 97. overheidsprogramma's tegen radicali-98. sering, integendeel. Wel omdat ze nu 99. een job hebben, een huwelijk of 100. kinderen."

101. In Nederland zie je, als je dat ver-102. gelijkt met België, aan de lopende 103. band vrijspraken. Blijkbaar is de 104. rechterlijke macht lang niet altijd 105. overtuigd van het feit dat er straf-106. rechtelijke overtredingen worden 107. gepleegd door radicale moslims. 108. "Ik zie dat het aantal vrijspraken in 109. België relatief klein is. De verdachten 110. die naar een rechtbank worden door-111. gestuurd, worden op basis van het 112. politiedossier ook bijna allemaal ver-113. oordeeld. In Nederland, de Verenigde 114. Staten en Groot-Brittannië is dat niet 115. het geval. Verdachten komen daar in 116. meerderheid vrij omdat er niets straf-117. baars kan worden bewezen. (...) In 118. België is de tenlastelegging veel

119. strakker en duidelijker omschreven, op 120. basis van de vraag of een verdachte nu 121. wel of niet een misdrijf heeft gepleegd. 122. In de Hofstadzaak werden verdachten

123. en getuigen uitvoerig ondervraagd door 124. de rechter over de rol van de islam. In 125. België was dat nooit het geval bij 126. terrorismeprocessen. De politiek-127. ideologische en religieuze kant van de 128. zaak heeft bij terrorismeprocessen in 129. België nooit zo'n rol gespeeld als in 130. Nederland."

131. Tot slot. U schreef eerder dat we niet 132. op de goede weg zijn als het gaat om 133. de bestrijding van terrorisme. Hoe 134. staan we er nu voor?

135. "Wat er verandert, is dat men niet 136. langer vermijdt om over de grond-137. oorzaken van terrorisme te spreken, 138. ook niet in de Verenigde Staten. Ook 139. daar beseft men dat het terrorisme-140. verhaal niet eindigt door de kopstukken 141. van een terroristisch netwerk gevangen 142. te nemen. Men beseft daar nu lang-143. zamerhand ook dat je terrorisme alleen 144. kunt overwinnen via een gemeenschap. 145. De handreiking*4 die de Amerikanen nu 146. doen naar de moslimgemeenschap, 147. toont aan dat men leert van de tot on-148. voldoende resultaten leidende repres-149. sieve aanpak van de laatste jaren.

*4 Deze handreiking slaat op het nieuwe beleid van president Obama. 149. Als

150. terrorisme mede voortvloeit uit een 151. gevoel van onrechtvaardigheid, dan 152. moet je ook iets doen aan de onrecht-153. vaardigheid waaraan die kleine groep 154. extremisten zijn hele verhaal ophangt." Einde