Landschapsanalyse van Haaksbergen (2) (vervolg van nota 667)

NN31545.0720

NOTA 720 m e i 1973 Instituut voor C u l t u u r t e c h n i e k en W a t e r h u i s h o u d i n g Wageningen BIBLIOTHEEK DE HAAFF Droevendaalsesteeg 3a Postbus 241 6700 AE Wageningen

LANDSCHAPSANALYSE VAN HAAKSBERGEN (2) (vervolg van nota 667)

I r . A. C. V i s s e r

N o t a ' s van h e t Instituut zijn in p r i n c i p e i n t e r n e c o m m u n i c a t i e m i d -delen, dus geen officiële p u b l i k a t i e s .

Hun inhoud v a r i e e r t s t e r k en kan zowel b e t r e k k i n g hebben op e e n eenvoudige w e e r g a v e van c i j f e r r e e k s e n , a l s op een c o n c l u d e r e n d e d i s c u s s i e van o n d e r z o e k s r e s u l t a t e n . In de m e e s t e gevallen zullen de c o n c l u s i e s e c h t e r van voorlopige a a r d zijn o m d a t het o n d e r z o e k nog niet is a f g e s l o t e n .

Bepaalde n o t a ' s k o m e n niet voor v e r s p r e i d i n g buiten het Instituut in a a n m e r k i n g .

•

CENTRALE LANDBOUWCATALOGUS

0000 0672 6703

I N H O U D b i z . 1. INLEIDING 1 2. VERVAARDIGDE KAARTEN 4 3 . 2 . 1 . Inleiding 4 2.2. Kaarten 1830 4 2.3. Kaarten 1845 5 2.4. Kaarten 1881 5 2.5. Kaarten 1919 6 2.6. Kaarten 1935 8 2.7. Kaarten 1952 8 2.8. Kaarten 1963 8 2.9. Kaarten 1972 8 3 . METING VAN DE HOEVEELHEID BEGROEIING 8

4 . R E S U L T A T E N 9 5. B E R E I K T E NAUWKEURIGHEID 15

6. CONCLUSIES 16 7. SAMENVATTING 17 8. LITERATUUR 18

1. INLEIDING

Deze nota i s een v e r v o l g op nota 667 w a a r i n e e n v e r g e l i j k e n d o n d e r z o e k i s b e s c h r e v e n n a a r de kwantiteit van de b e g r o e i i n g gedu-r e n d e de p e gedu-r i o d e 1845 - 1972 in een gebied nabij H a a k s b e gedu-r g e n (Ov). De voor h e t o n d e r h a v i g e o n d e r z o e k g e b r u i k t e m e t h o d e i s gelijk aan die welke is b e s c h r e v e n in de nota 650.

Met behulp van k a d a s t r a l e g e g e v e n s , oude en r e c e n t e t o p o g r a -fische k a a r t e n , luchtfoto's en een t e r r e i n v e r k e n n i n g in juli 1972 is de kwantiteit van b o s s e n en b o o m g a a r d e n alsmede van houtwallen, b o m e n r i j e n , e t c . op k a a r t e n w e e r g e g e v e n . De gebruikte k a a r t s c h a a l is 1 : 25 000. De s i t u a t i e in de j a r e n 1830, 1845, 1881, 1919, 1935, 1952, 1963 en 1972 i s v a s t g e l e g d . Met de Q u a n t i m e t van de Stichting voor B o d e m k a r t e r i n g zijn p e r vak van 100 ha, dat i s ontleend a a n de t o p o g r a f i s c h e k a a r t , de h o e v e e l h e d e n g e m e t e n .

O p g e m e r k t w o r d t dat deze nota zich op een a a n t a l punten o n d e r scheidt van nota 667. In de e e r s t e p l a a t s heeft het o n d e r z o e k b e t r e k -king op een g r o t e r gebied, n a m e l i j k 3300 ha in p l a a t s van 1200 h a . H i e r d o o r kan e n e r z i j d s de v a r i a t i e in de v e r z a m e l d e gegevens g r o t e r zijn. A n d e r z i j d s zal h i e r d o o r de b e t r o u w b a a r h e i d van de t e t r e k -ken c o n c l u s i e s w o r d e n v e r g r o o t . De o n d e r z o e k s g e b i e d e n van beide n o t a ' s o v e r l a p p e n e l k a a r s l e c h t s gedeeltelijk. In de tweede p l a a t s b e p e r k t het o n d e r z o e k zich tot h e t v a s t l e g g e n en v e r w e r k e n van s l e c h t s twee g e m e t e n k e n m e r k e n n a m e l i j k de h o e v e e l h e i d b o s s e n en b o o m -g a a r d e n en de h o e v e e l h e i d houtwallen en s i n -g e l s . Van een n a d e r e o n d e r v e r d e l i n g van de l i j n v o r m i g e beplanting i s v o o r a l s n o g afgezien omdat h i e r v o o r nog geen m e t h o d e i s ontwikkeld. Bovendien i s deze o n d e r v e r d e l i n g m e t het o u d e r e k a a r t m a t e r i a a l m o e i l i j k te r e a l i s e r e n .

Het b e s t u d e e r d e gebied is gelegen t e n n o o r d w e s t e n van H a a k s b e r -gen. Het is op de k a a r t e n , die zijn afgebeeld in de figuren 1 en 2,

a a n g e g e v e n . De topografie van figuur 1 d a t e e r t van 1845, die van figuur 2 van 1963.

•

f

-

\ï

- K /i0,/ffcfi /ij,

^ f c ^

/ • •

Fig. 1. Topografie van het onderzoeksgebied in 1845 (Tweevoudige f-S^^JD ': > ^ L. ji j— vergroting van de originele kaart) Schaal 1 : 25 000 >É£~*"" \f'£s

2. VERVAARDIGDE KAARTEN

2 . 1 . I n l e i d i n g

T e n b e h o e v e van de m e t i n g van de lengte van houtwallen en s i n g e l s en de o p p e r v l a k t e n van b o s s e n en b o o m g a a r d e n zijn p e r j a a r -tal twee k a a r t e n getekend. V o o r b e e l d e n van d e r g e l i j k e k a a r t e n zijn gegeven in de nota 650 (fig. 12 en 13) en in nota 667 (fig. 11). A l l e e n van de s i t u a t i e in 1830 is geen k a a r t g e m a a k t m e t houtwallen en s i n -gels omdat de i n f o r m a t i e h i e r o m t r e n t in dat j a a r o n t b r e e k t .

Het t e k e n w e r k i s m e t inkt u i t g e v o e r d w a a r b i j is g e t r a c h t een zo goed mogelijke kwaliteit te r e a l i s e r e n . G e z i e n de v e r k r e g e n i n f o r m a t i e betreffende de k w a l i t e i t van een gravering kan w o r d e n a a n g e n o -m e n dat -m e t een g r a v u r e b e t e r e -m e e t r e s u l t a t e n w o r d e n v e r k r e g e n .

Het b e l a n g van d e z e v e r b e t e r i n g is nog niet n a d e r o n d e r z o c h t . E e n r o l h i e r b i j s p e e l t in elk geval h e t feit dat de i n t e r p r e t a t i e van het g e -b r u i k t e -b a s i s m a t e r i a a l ook m e t een z e k e r e , w e l l i c h t g r o t e r e ,

on-n a u w k e u r i g h e i d i s g e s c h i e d . 2 . 2 . K a a r t e n 1830

Voor het w e e r g e v e n van de s i t u a t i e van 1830 i s g e b r u i k g e m a a k t van k a d a s t r a l e g e g e v e n s . H i e r o n d e r w o r d e n ten e e r s t e v e r s t a a n de bij h e t K a d a s t e r aanwezige m i n u u t p l a n s w a a r o p de k a d a s t r a l e p e r c e l e n , die bij het o n t s t a a n van het K a d a s t e r ( o m s t r e e k s 1830) zijn g e v o r m d , w e r d e n w e e r g e g e v e n . In de tweede p l a a t s betreft het de k a d a s t r a l e l e g g e r w a a r i n p e r e i g e n a a r een b e s c h r i j v i n g w o r d t gegeven van de e i g e n d o m m e n . Deze b e s c h r i j v i n g b e s t a a t uit n u m m e r , g r o o t t e en c u l -t u u r -t o e s -t a n d van he-t k a d a s -t r a l e p e r c e e l b e n e v e n s een a a n -t a l n i e -t voor dit o n d e r z o e k van belang zijnde g e g e v e n s , die onder a n d e r e b e t r e k k i n g hebben op de v a s t s t e l l i n g van de g r o n d b e l a s t i n g . T e v e n s kon g e b r u i k w o r d e n g e m a a k t van de ' o o r s p r o n k e l i j k e aanwijzende tafel' w a a r i n v a n de bij het o n t s t a a n van het K a d a s t e r g e v o r m d e p e r c e l e n g r o o t t e en

cultuur zijn v e r m e l d . H i e r b i j i s t e v e n s e e n v e r w i j z i n g n a a r de k a d a s t r a -le e i g e n a a r en zijn l e g g e r a r t i k e l gegeven.

In het gebied w a a r o p het o n d e r z o e k b e t r e k k i n g heeft k o m e n in de r e g i s t e r s de volgende c u l t u u r a a n d u i d i n g e n voor: bouwland, weiland, g r a s g r o n d , g r a s g r o n d m e t b o m e n , b o s / h a k h o u t , b o s / h a k h o u t m e t h e i d e ,

b o s / o p g . , h e i d e , tuin, huis en erf, en weiland, h o o i - en bouw-land, weiland m e t hakhout, bouwland m e t weekhakhout, bouwland en g r a s g r o n d . C o m b i n a t i e s van de v e r m e l d e cultuuraanduidingen k o m e n in z e e r g e r i n g e a a n t a l l e n v o o r . Met d e z e gegevens zou het m o -gelijk zijn een c u l t u u r k a a r t van de s i t u a t i e rond 1830 te m a k e n . Voor dit o n d e r z o e k is een d r i e t a l k a a r t e n g e m a a k t . Op de e e r s t e is a a n gegeven welke p e r c e l e n de cultuuraanduiding b o s / o p g . hebben g e k r e -gen. Op de tweede is b o s / h a k h o u t aangeduid en op de d e r d e zijn de p e r c e l e n m e t de cultuuraanduiding b o s / h a k h o u t m e t heide i n g e k l e u r d .

De p l a a t s van houtwallen en s i n g e l s i s niet m e t behulp van k a d a s t r a -le gegevens te b e p a l e n .

2 . 3 . K a a r t e n 1845

De p l a a t s van houtwallen en s i n g e l s en van b o s s e n en b o o m g a a r -den is ontleend aan een v e r g r o t i n g op s c h a a l 1 : 25 000 van een van de oudste s e r i e topografische k a a r t e n die een s c h a a l van 1 : 50 000 h e b b e n . Het is wonderlijk hoe goed de s i t u a t i e van b o s s e n en s i n g e l s aan d e z e , t a m e l i j k s c h e t s m a t i g b e w e r k t e k a a r t e n , i s te ontlenen. Een s p l i t s i n g n a a r a a r d van de singel w o r d t niet op de k a a r t a a n g e -geven. E e n afdruk van de v e r g r o t i n g is in figuur 1 afgebeeld. Op de k a a r t e n i s het r u i t e n n e t van de R i j k s d r i e h o e k s m e t i n g zo goed m o g e -lijk aan de hand van een v e r g e l i j k i n g van de v o o r g e s t e l d e topografie m e t die van 1963 a a n g e b r a c h t . Op de o r i g i n e l e t o p o g r a f i s c h e k a a r t e n van 1845 o n t b r e e k t dit n e t .

2 . 4 . K a a r t e n 1881

Op de t o p o g r a f i s c h e k a a r t e n van 1881 is de signatuur van zowel houtwallen en s i n g e l s als b o s s e n en b o o m g a a r d e n g e d i f f e r e n t i e e r d e r

en duidelijker dan bij de k a a r t van 1845. H i e r d o o r zou een s p l i t s i n g n a a r a a r d van houtwal en singel kunnen w o r d e n a a n g e b r a c h t . D a a r het i n t e r p r e t e r e n van de s i g n a t u r e n e c h t e r m o e i l i j k i s w e r d afgezien van een n a d e r e d e t a i l l e r i n g . Bij het o n d e r s c h e i d van bos en w o e s t e grond is wel r e k e n i n g gehouden m e t de op de k a a r t gebruikte s i g n a -t u r e n . Of h i e r b i j al-tijd de j u i s -t e keuze zal zijn g e m a a k -t is o n z e k e r .

E e n f r a g m e n t van de o r i g i n e l e k a a r t , die op s c h a a l 1 : 25 000 i s getekend, is w e e r g e g e v e n in figuur 3 .

F i g . 3 . T o p o g r a f i e in 1881 Schaal 1 : 25 000

Op de voor de m e t i n g e n g e b r u i k t e k a a r t e n i s e v e n a l s bij de k a a r t e n van 1845 het r u i t e n n e t van de R . D . zo goed m o g e l i j k aan-gegeven.

2. 5. K a a r t e n 1919

De s i g n a t u u r van de t o p o g r a f i s c h e k a a r t van 1919 is eenvoudiger dan van de k a a r t van 1 8 8 1 . Op de k a a r t zijn z e e r weinig g e s l o t e n bos-c o m p l e x e n a a n g e g e v e n . De aanduiding w o e s t e grond m e t v e r s p r e i d e

o p s l a g komt e c h t e r z e e r veel v o o r . Voor de k a a r t die ten behoeve van de m e t i n g w e r d g e m a a k t i s een s e l e c t i e g e m a a k t welke w o e s t e gronden als bos zijn a a n g e m e r k t en welke n i e t . De houtwallen en s i n g e l s zijn op de t o p o g r a f i s c h e k a a r t duidelijk a a n g e g e v e n . E e n differentiatie is h i e r i n e c h t e r niet a a n g e b r a c h t . Op de k a a r t is een r u i t e n n e t aangegeven dat niet o v e r e e n k o m t m e t dat van de huidige t o p o g r a f i s c h e k a a r t e n . Het thans g e b r u i k t e net i s op de t e m e t e n k a a r -ten aangegeven door m e t een r e k e n k u n d i g e t r a n s f o r m a t i e h e t oude te v e r p l a a t s e n . Dit w e r d mogelijk g e m a a k t d o o r d a t op de t o p o g r a f i s c h e k a a r t e n van 1935 zowel de oude r u i t l i j n e n a l s de c o ö r d i n a t e n v a n de hoekpunten van de k a a r t in h e t c o ö r d i n a t e n s t e l s e l van de R . D . zijn a a n g e g e v e n .

E e n f r a g m e n t van de t o p o g r a f i s c h e k a a r t van 1919 i s in figuur 4 w e e r g e g e v e n .

2 . 6 . K a a r t e n 1935

De t o p o g r a f i s c h e k a a r t van 1935 komt qua u i t v o e r i n g o v e r e e n m e t de huidige t o p o g r a f i s c h e k a a r t e n . Het a a n g e b r a c h t e r u i t e n n e t ligt e c h t e r v e r s c h o v e n ten opzichte van het nu op de k a a r t e n v o o r k o m e n d e . Dit net i s e v e n a l s bij de k a a r t van 1919 door het a a n b r e n

-gen van een t r a n s f o r m a t i e v e r s c h o v e n .

2 . 7 . K a a r t e n 1952

Voor h e t m a k e n van de k a a r t e n w a a r o p de b e g r o e i i n g i s v o o r g e s t e l d w e r d g e b r u i k g e m a a k t van de t o p o g r a f i s c h e k a a r t en l u c h t -foto's uit het a r c h i e f van de T o p o g r a f i s c h e D i e n s t . Deze -foto's zijn

opgenomen voor h e t s a m e n s t e l l e n v a n de t o p o g r a f i s c h e k a a r t e n .

2 . 8 . K a a r t e n 1963

E v e n a l s bij de s a m e n s t e l l i n g van de k a a r t e n die de s i t u a t i e in 1952 w e e r g e v e n i s voor de s i t u a t i e van 1963 g e b r u i k g e m a a k t van t o p o g r a f i s c h e k a a r t e n en l u c h t f o t o ' s van de T o p o g r a f i s c h e D i e n s t .

2 . 9 . K a a r t e n 1972

O m d a t geen r e c e n t foto- en k a a r t m a t e r i a a l aanwezig i s w e r d voor het m a k e n van de k a a r t e n van 1972 een t e r r e i n v e r k e n n i n g u i t -g e v o e r d . H i e r b i j zijn de wijzi-gin-gen in de h o e v e e l h e i d b e -g r o e i i n -g sinds 1963 n a g e g a a n . De v e r k e n n i n g is in juli 1972 u i t g e v o e r d . Het gebied is in d r i e dagen b e w e r k t , g r o t e n d e e l s vanuit de a u t o .

3 . METING VAN DE HOEVEELHEID BEGROEIING

De m e t i n g van de o p p e r v l a k t e n van de b o s s e n en b o o m g a a r d e n en de l e n g t e n van de houtwallen en s i n g e l s is u i t g e v o e r d m e t de Q u a n t i m e t van de Stichting voor B o d e m k a r t e r i n g (zie ook nota 650). De lengten zijn b e r e k e n d uit de o p p e r v l a k t e n van de lijnen die op de k a a r t de ligging van houtwallen en s i n g e l s aanduiden. Door van enkele

lijnen m e t een bekende lengte ook de o p p e r v l a k t e t e m e t e n w a s het mogelijk de o m r e k e n i n g s f a c t o r te b e p a l e n .

De lengte van houtwallen en s i n g e l s in de j a r e n 1963 en 1972 zijn t e v e n s m e t een s c h a a l l a t g e m e t e n ten behoeve van h e t in nota 699 w e e r g e g e v e n o n d e r z o e k . H i e r b i j heeft de lijnkwaliteit van de k a r t e r i n g geen r o l g e s p e e l d w a a r d o o r e e n h o g e r e n a u w k e u r i g h e i d is

v e r k r e g e n dan bij de m e t i n g e n m e t de Q u a n t i m e t . In p a r . 5 zullen de v e r s c h i l l e n t u s s e n de uit m e t i n g e n m e t de Q u a n t i m e t b e r e k e n d e l e n g t e n en de m e t de s c h a a l l a t g e m e t e n l e n g t e n p e r vak van 100 ha w o r d e n b e w e r k t .

4 . R E S U L T A T E N

De lengten van de houtwallen en s i n g e l s en de o p p e r v l a k t e n van b o s s e n en b o o m g a a r d e n p e r vak van 100 ha zijn voor de d i v e r s e tijdstippen, u i t g e z o n d e r d 1830, w e e r g e g e v e n in t a b e l 1 en t a b e l 2. De vakken van 100 ha zijn ontleend aan de t o p o g r a f i s c h e k a a r t w a a r -bij dezelfde r u i t l i j n e n zijn g e h a n t e e r d . De ligging van elke r u i t is in t a b e l 1 aangeduid m e t de c o ö r d i n a t e n , in k m , van het z u i d w e s t e -lijke hoekpunt. De figuren 5, 6, 7 en 8 geven de in de t a b e l l e n v e r m e l d e h o e -v e e l h e d e n in g r a f i s c h e -v o r m w e e r . In de figuren 5 en 6 i s de -v a r i a t i e in de h o e v e e l h e d e n p e r j a a r w e e r g e g e v e n ; in de figuren 7 en 8 de v a r i a t i e p e r vak over de v e r s c h i l l e n d e j a r e n . S p r e i d i n g s c u r v e s , w a a r i n p e r j a a r t a l een r a n g s c h i k k i n g n a a r h o e v e e l h e i d b e g r o e i i n g p e r vak i s g e m a a k t , zijn op een zelfde wijze

getekend a l s in figuur 16 uit nota 667. Ze zijn voor wat b e t r e f t de h o e v e e l h e d e n houtwallen en s i n g e l s in figuur 9 en voor w a t b e t r e f t de h o e v e e l h e d e n b o s s e n e n b o o m g a a r d e n in figuur 10 w e e r g e g e v e n .

De gemiddelde h o e v e e l h e i d houtwallen en s i n g e l s p e r 100 ha i s voor de j a r e n 1845 tot 1972 g r a f i s c h v o o r g e s t e l d in figuur 1 1 . E e n zelfde gegeven voor de b o s s e n en b o o m g a a r d e n , m a a r dan voor de j a r e n 1830 tot 1972 i s v e r m e l d in figuur 12.

O m d a t het niet duidelijk is hoe de k a d a s t r a l e gegevens van 1830 m o e t e n w o r d e n g e ï n t e r p r e t e e r d zijn voor de h o e v e e l h e i d b o s -sen in 1830 twee punten in de figuren a a n g e g e v e n . Het ene punt,

T a b e l 1. L e n g t e van houtwallen en b o m e n r i j e n in k m p e r vak van 100 ha voor d i v e r s e t i j d s t i p p e n J a a r Vak 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 1845 1881 1919 1935 1952 1963 1972 X 243 244 245 246 247 243 244 245 246 247 243 244 245 246 247 243 244 245 246 247 243 244 245 246 247 243 244 245 246 243 244 245 246 Y 469 469 469 469 469 468 468 468 468 468 467 467 467 467 467 466 466 466 466 466 465 465 465 465 465 464 464 464 464 463 463 463 463 5 . 3 2 , 2 2 , 7 2 . 9 5 . 2 8.0 6 , 8 7 . 8 6 , 5 3 , 8 6 , 2 1 3 . 1 1 0 , 3 5 . 8 1.2 5 , 3 8 . 2 9 . 7 8 , 8 0 . 3 1 0 . 8 5 , 9 4 . 7 1 3 . 0 9 . 7 1 5 , 0 1 6 . 5 1 2 , 7 1 1 , 6 8 . 2 12. 1 1 3 , 3 1 5 , 0 9 , 5 8 . 9 6 , 2 7 , 4 7 , 1 8 . 9 9 , 9 8 , 6 1 1 , 0 8 . 7 8 , 8 1 8 . 4 1 1 , 5 8 . 1 5 . 8 9 . 9 1 4 . 1 8 , 8 1 0 , 0 3 , 6 1 5 . 7 1 4 . 2 1 0 . 5 1 9 . 4 1 3 , 7 1 6 . 4 1 7 . 5 1 9 . 4 1 4 . 9 1 4 , 4 1 1 , 4 1 5 . 3 1 4 , 0 10 1 6 , 0 5 , 1 8 , 2 4 , 1 9 . 8 9 . 6 7 , 4 1 1 , 8 6 , 8 8 , 1 1 5 , 9 1 1 . 7 1 0 . 1 6 , 2 12, 1 1 4 , 0 1 1 . 7 1 4 , 9 8 . 4 1 4 , 3 1 1 , 1 1 2 , 3 2 0 , 8 1 8 , 0 1 5 , 8 1 5 , 5 13, 1 1 4 , 3 1 3 , 0 7 , 9 1 4 , 8 1 3 , 6 G e m i d d e l d 8 . 1 1 1 , 6 1 1 , 4 8 1 3 . 8 5 , 9 5 , 5 2 . 4 9 . 4 1 0 , 5 6 . 9 6 . 7 6 . 3 9 . 5 1 3 , 6 9 . 4 1 1 , 1 5 , 8 1 1 , 3 1 0 , 5 5 . 7 9 . 7 9 . 8 8 , 3 1 0 , 5 1 5 , 3 1 5 . 6 1 1 , 7 8 . 9 1 0 . 1 1 2 , 1 1 1 . 0 8 . 5 4 , 6 1 1 , 2 8 , 9 9 . 0 9 . 3 6 , 0 6 , 4 5 , 7 3 . 1 6 , 2 1 0 , 9 6 . 7 7 . 8 6 , 4 9 , 7 1 4 , 9 9 , 9 1 0 , 4 7 , 9 1 2 , 8 1 1 . 7 5 . 5 1 0 , 0 9 , 8 9 , 7 1 1 , 0 1 3 , 8 1 1 , 8 1 4 , 4 9 . 8 9 , 0 1 0 , 5 9 . 7 7 . 5 3 , 5 7 , 3 9 . 6 9 , 1 8 5 7 , 4 6 , 0 5 , 8 3 , 3 5 , 8 1 0 , 8 6 , 1 6 , 3 6 . 1 9 . 3 1 4 . 1 8 , 4 1 0 , 2 7 , 0 1 2 , 0 1 0 , 3 5 , 4 9 , 5 8 . 9 9 , 7 1 0 , 0 1 1 . 7 1 1 , 8 1 2 , 8 9 . 5 8 , 4 1 1 , 2 8 , 9 7 . 7 3 , 4 7 , 4 7 . 2 8 , 5 6 . 2 5 , 5 4 , 5 4 . 3 2 , 3 4 , 8 8 . 9 4 . 7 5 , 0 3 , 0 7 , 3 8 , 3 5 , 6 6 , 5 3 , 6 4 , 8 5 , 5 4 , 7 6 , 9 4 , 4 3 , 9 4 , 9 8 . 4 8 , 7 8 . 5 6 , 2 8 , 7 8 , 9 6 , 2 9 , 5 5 , 4 1 2 , 4 7 , 6 6 , 2 Gemid-deld 8 . 1 5 . 7 5 . 3 5 . 7 3 . 9 7 . 6 9 , 6 6 , 9 7 . 9 5 . 9 8 . 4 1 4 , 0 9 . 5 8 . 9 5 . 4 9 . 7 1 0 , 6 7 . 4 1 0 , 0 6 , 5 1 0 , 3 9 , 7 1 1 , 0 1 4 , 4 1 2 , 7 1 1 . 7 1 2 . 2 1 2 , 6 1 0 . 9 9 . 8 6 . 9 1 1 , 7 1 0 , 8 10

Tabel 2. Oppervlakte van bossen in ha per vak van 100 ha voor diverse tijdstippen Jaar Vak 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 Gemidd 1845 7 . 9 1 . 1 0 . 2 2 . 0 2 1 , 7 8 , 8 5 , 4 4 . 6 6 , 6 2 , 2 1 9 . 8 6 , 8 7 , 4 0 , 9 0 , 0 5 , 6 9 , 9 1 7 , 4 6 , 0 0 , 0 5 , 6 1 1 , 9 3 , 8 7 , 5 0 , 1 1 7 , 8 1 1 . 9 6 , 6 2 , 1 6 , 5 2 0 , 0 8 , 4 2 , 0 eld 7 , 2 1881 1 0 , 0 8 , 6 1 5 , 9 1 8 , 3 2 7 , 3 3 6 , 5 1 9 . 7 1 7 , 2 1 7 , 0 1 5 , 4 3 9 , 7 1 4 , 7 1 3 , 1 3 , 9 2 , 8 4 4 , 1 2 0 , 2 3 5 , 2 1 4 , 0 0 , 2 2 2 , 6 2 7 , 4 7 , 5 1 3 , 8 4 , 8 2 1 , 2 1 3 , 0 9 . 5 7 , 7 6 , 2 2 9 , 1 8 , 9 2 , 2 1 6 , 6 1919 8 , 2 2 0 , 8 3 5 , 2 3 4 , 9 2 8 , 5 1 3 , 8 1 9 , 1 2 9 . 8 1 2 , 5 3 0 , 5 3 8 , 4 1 2 , 6 1 3 , 5 7 , 1 6 , 5 3 8 , 1 1 4 , 4 2 1 , 4 1 2 , 1 2 , 7 1 9 . 3 3 1 , 5 2 8 , 6 4 . 3 3 , 5 1 6 , 8 7 , 6 1 6 , 9 5 , 5 6 , 5 2 7 , 9 7 , 6 5 , 7 1 7 , 6 1935 8 , 6 2 9 . 2 1 0 , 6 1 8 , 8 2 9 , 4 1 8 , 0 1 6 , 1 1 8 , 2 9 . 8 1 3 , 8 2 2 , 5 1 0 , 0 1 3 , 3 4 , 5 3 , 1 8 , 1 1 , 5 9 . 1 6 , 2 2 , 6 1 4 , 5 5 , 2 8 , 6 1.9 2 , 6 8 , 4 5 , 0 7 , 2 0 , 4 1 , 8 2 2 , 3 4 , 0 2 , 7 1 0 , 2 1952 7 . 1 2 1 . 9 1 0 , 5 2 3 , 1 2 5 , 9 1 6 , 7 1 3 , 1 2 2 , 5 1 1 , 6 2 0 , 4 1 2 , 3 8 , 7 1 0 , 4 5 , 0 4 , 6 5 , 0 4 , 4 7 . 6 5 , 9 1.7 8 , 6 1 0 , 4 5 , 1 2 , 2 3 . 2 4 . 6 3 . 2 7 . 7 2 , 2 1 , 2 1 6 , 4 5 , 0 2 . 5 9 . 4 1963 6 , 3 1 9 . 7 1 0 , 3 2 2 , 2 2 5 , 8 1 6 , 9 1 2 , 3 2 2 , 0 8 , 6 1 9 . 5 1 0 . 4 7 . 9 1 0 , 4 4 , 0 4 , 3 ' 3 , 1 3 , 5 7 . 9 4 , 5 1 . 3 8 , 8 8 . 3 3 , 6 1 . 6 3 , 2 3 . 6 2 , 2 5,9 2 . 1 1 . 4 1 1 . 4 4 . 7 2 . 7 8 , 5 1972 9 , 1 2 4 , 2 1 6 . 8 3 3 , 5 2 3 , 7 1 5 , 9 1 0 , 8 2 7 , 9 7 , 4 3 2 , 0 6 , 6 4 , 7 8 , 8 3 , 3 3 , 0 2 , 9 1.8 6 , 6 2 , 5 1 . 3 8 , 8 7 , 1 0 , 7 1,9 2 , 7 3 . 9 2 , 0 5 . 5 1.5 1 , 3 9 , 9 4 , 5 2 , 1 8 , 9 G e m i d deld 8 . 2 1 7 . 9 1 4 . 2 2 1 , 8 2 6 , 0 1 8 , 1 1 3 , 8 2 0 , 3 1 0 . 5 1 9 . 1 2 1 , 4 9 . 3 1 1 , 0 4 , 1 3 . 5 1 5 , 3 8 , 0 1 5 , 0 7 , 3 1 . 4 1 2 , 6 1 4 , 5 8 , 3 4 , 7 2 . 9 1 0 . 9 6 . 4 8 . 5 3 , 1 3 . 6 1 9 , 6 6 , 2 2 , 8 «. -. 11

3 , 1 ha b o s p e r vak van 100 ha duidt aan de g e m i d d e l d e h o e v e e l h e i d van gronden die de cultuuraanduiding b o s / o p g . of b o s / h a k h o u t h e b -ben g e k r e g e n . Bij het a n d e r e punt, 5, 2 ha b o s p e r 100 ha i s t e v e n s

r e k e n i n g gehouden m e t gronden die zijn aangeduid m e t de o m s c h r i j v i n g b o s / h a k h o u t m e t h e i d e . Het lijkt, m e d e g e z i e n het v e r l o o p van de

c u r v e , a a n n e m e l i j k dat het e e r s t e punt b e t e r in o v e r e e n s t e m m i n g i s m e t de gedachte opzet dan h e t t w e e d e . V e r m o e d e l i j k m o e t e n de g r o n den m e t de aanduiding b o s / h a k h o u t m e t heide u i t s l u i t e n d tot de w o e s -t e g r o n d e n w o r d e n g e r e k e n d . De g e m e -t e n h o e v e e l h e d e n bos van 1830 zijn in t a b e l 3 p e r c u l t u u r a a n d u i d i n g v e r m e l d . T a b e l 3. O p p e r v l a k t e n in ha van opgaand b o s , b o s / h a k h o u t en b o s / hakhout m e t heide in 1830 V a k 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 Opgaand bos A 0,9 -0,4 0,2 9,9 1,5 1.9 0,9 4,4 -0,8 1,5 0,1 0,1 -0,6 3,6 1.7 1.4 -0,2 1,3 0,2 -0,1 0, 2 1,7 1.3 0,8 1,7 0,3 2,6 - Bos/hak-hout B 4,7 0, 2 0,4 1,4 1,2 8,3 2,4 0,4 0,9 1, 2 5,9 2, 1 0, 2 0,8 -0,2 0,9 8,5 2,7 -0,3 4,8 0,6 0,6 -2,7 3,1 1,5 0,4 1,4 3,9 0,9 0, 5 Bos/hakhout m e t heide C -5,4 0,8 -2,1 1,2 -6,2 1,2 1,6 -0,9 7,8 0,2 -0,6 1,1 2,1 3,7 -4,9 4,1 1,9 3,0 1,4 13,8 2,2 2,4 A + B 5,6 0,2 0,8 1,6 11,1 9,8 4,3 1,3 5,3 1,2 6.7 3,6 0,3 0,9 -0,8 4,5 10,2 4,1 -0,5 6,1 0,8 0,6 0,1 2,9 4,8 2,8 1,2 3,1 4,2 3,5 0,5 A + B + C 5,6 0,2 0,8 1.6 16,5 10,6 4,3 3,4 6,5 1,2 12,9 4,8 1,9 0,9 -0,8 5,4 18,0 4,3 -1,1 7,2 2,9 4,3 0,1 7,8 8,9 4,7 4,2 4,5 18,0 5,7 2,9 12

D o o r d a t een eenduidige v a s t s t e l l i n g van de t e g e b r u i k e n h o e v e e l h e d e n niet mogelijk i s , w e r d in v o r e n g e n o e m d e figuren, b e h a l v e in fig. 12, de s i t u a t i e van 1830 niet aangeduid.

De v e r s c h i l l e n (v) van de g e m e t e n h o e v e e l h e i d van elk vak m e t de gemiddelde h o e v e e l h e i d zijn p e r j a a r t a l b e r e k e n d . Met deze v e r

-s c h i l l e n zijn de -standaardafwijking Orrö ) e n <*e s p r e i d i n g , die gelijk i s aan de standaardafwijking gedeeld door de gemiddelde hoeveelheid v e r m e n i g v u l d i g d m e t 100%, b e r e k e n d . (Een en a n d e r i s u i t g e b r e i -d e r o m s c h r e v e n in nota 667)

In t a b e l 4 i s de s p r e i d i n g van de s i n g e l s p e r j a a r en in t a b e l 5 de s p r e i d i n g van de b o s s e n p e r j a a r a a n g e g e v e n .

T a b e l 4 . S p r e i d i n g van houtwallen en s i n g e l s op d i v e r s e tijdstippen

J a a r Gemiddelde h o e v e e l h e i d Standaardafwijking Spreiding

p e r 100 ha in k m in k m in % 1845 8,1 4 , 3 53 1881 1 1 , 6 4 , 1 35 1919 1 1 , 4 3,9 34 1935 9 , 0 3,1 34 1952 9 , 1 2 , 9 32 1963 8 , 5 2 , 6 31 1972 6 , 2 2 , 3 37

T a b e l 5. Spreiding van b o s s e n en b o o m g a a r d e n op d i v e r s e tijdstippen

G e m i d d e l d e hoeveelheid Standaardafwijking Spreiding J a a r p e r 100 ha in ha in ha in % 1845 7,2 6 , 2 86 1881 1 6 , 6 1 1 , 2 67 1919 1 7 , 6 1 1 , 2 64 1935 1 0 , 2 7 , 9 77 1952 9 , 4 7 , 0 74 1963 8,5 6 , 8 80 1972 8,9 9 , 3 104

P e r vak van 100 ha i s de s p r e i d i n g rond het gemiddelde van de w a a r n e m i n g e n van de j a r e n 1845, 1881, 1919, 1935, 1952, 1963 en 1972 b e r e k e n d . Deze zijn in de figuren 13 en 14 op de p l a a t s van h e t vak v e r t i k a a l aangeduid. H o r i z o n t a a l is in de figuren de gemiddelde

h o e v e e l h e i d u i t g e z e t . F i g u u r 13 b e t r e f t s i n g e l s , f i g u u r 14 b o s s e n . E r i s n a g e g a a n w e l k e h o u t w a l l e n e n s i n g e l s o p a l l e k a a r t e n , v a n 1845 t o t 1972 v o o r k o m e n . D e h o e v e e l h e d e n z i j n w e e r g e g e v e n i n t a b e l 6 . T e r v e r g e l i j k i n g z i j n t e v e n s o p g e n o m e n d e g e m i d d e l d e h o e -v e e l h e d e n -v a n d e g e m e t e n j a r e n . T a b e l 6. H o e v e e l h e d e n h o u t w a l l e n e n s i n g e l s p e r v a k v a n 100 h a d i e v a n 1845 t o t 1 9 6 3 o p k a a r t e n w e r d e n v e r m e l d e n i n 1 9 7 2 b i j e e n t e r r e i n v e r k e n n i n g w e r d e n h e r k e n d m e t , t e r v e r -g e l i j k i n -g , d e -g e m i d d e l d e h o e v e e l h e i d o v e r d e z e p e r i o d e V a k L e n g t e in k m ( A ) G e m i d d e l d e t o t a a l i n k m (B) A : B i n % 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 totaal gemid. per vak 1,2 0,5 0,4 0,7 0,8 1, 3 1,9 2,0 2,3 0,2 1,8 3,8 2,4 1,3 -1, 2 1, 3 2,1 2, 2 0,1 1,0 1,7 0,8 3,4 1, 1 2,8 3,9 3,6 3, 2 2,5 1,6 2,3 2,6 1,8 8 , 1 5 , 7 5 , 3 5 , 7 3,9 7 , 6 9 , 6 6,9 7,9 5,9 8 , 4 1 4 , 0 9,5 8,9 5,4 9 , 7 1 0 , 6 7 , 4 1 0 , 0 6 , 5 1 0 , 3 9 , 7 1 1 , 0 1 4 , 4 1 2 , 7 1 1 , 7 1 2 , 2 1 2 , 6 1 0 , 9 9 , 8 6,9 1 1 , 7 1 0 , 8 9 , 1 15 9 8 12 21 17 20 29 29 3 21 27 25 15 0 12 12 28 22 2 10 18 7 24 9 24 32 29 29 26 23 20 24 20 14

Ook m e t b e t r e k k i n g tot de h o e v e e l h e d e n b o s s e n en b o o m g a a r -den is een s o o r t g e l i j k e v e r g e l i j k i n g g e m a a k t . H i e r is n a g e g a a n welke b o s s e n t u s s e n 1830 en 1972 op dezelfde p l a a t s a a n w e z i g zijn. De v e r d e l i n g o v e r de vakken i s h i e r d e r m a t e g r i l l i g , dat a l l e e n de totale h o e v e e l h e i d van het o n d e r z o e k s g e b i e d i s g e m e t e n . Deze b e d r a a g t 47 h a . T e r v e r g e l i j k i n g zij v e r m e l d dat in t o t a a l over de d i -v e r s e j a r e n , 1830 n i e t m e e g e r e k e n d , in h e t gebied w a a r o p het ond e r z o e k b e t r e k k i n g heeft gemiondondelond 370 ha b o s en b o o m g a a r ond v o o r -k o m t .

5. B E R E I K T E NAUWKEURIGHEID

E e n b e o o r d e l i n g van de v e r k r e g e n r e s u l t a t e n kan m e t behulp van een a a n t a l g e m e t e n grootheden w o r d e n gegeven.

In de e e r s t e p l a a t s is de n a u w k e u r i g h e i d te r e l a t e r e n a a n de m e e t r e s u l t a t e n van g r o e p j e s van 5 r e c h t e lijnen m e t een totale l e n g -t e , in he-t -t e r r e i n , van 3750 m e -t e r . Op 5 k a a r -t e n zijn p e r k a a r -t -twee van deze g r o e p j e s a a n g e b r a c h t . Bij t e l k e n s één e r v a n lopen de l i j -n e -n -n o o r d - z u i d , bij a -n d e r e o o s t - w e s t . De o p p e r v l a k t e va-n de lij-ne-n,

die door de Q u a n t i m e t zijn g e m e t e n , m e t een r i c h t i n g evenwijdig aan het b e e l d v l a k van de Q u a n t i m e t , zijn s y s t e m a t i s c h g e r i n g e r dan de o p p e r v l a k t e n van de lijnen m e t e e n r i c h t i n g h a a k s op het b e e l d v l a k van de Q u a n t i m e t . Voor de bepaling van de v e r m e n i g v u l d i g i n g s f a c -t o r die w o r d -t g e b r u i k -t om ui-t de g e m e -t e n o p p e r v l a k -t e n van de in he-t k a a r t b e e l d v o o r k o m e n d e lijnen de lengte t e b e r e k e n e n is het g e m i d -delde van de w a a r n e m i n g e n van de 10 g r o e p e n lijnen aangehouden. De s p r e i d i n g rond dit gemiddelde is te b e r e k e n e n . Deze b e d r a a g t 1 1 % .

In de tweede p l a a t s is het mogelijk g e w e e s t de m e t de Q u a n t i m e t g e m e t e n w a a r d e n voor de h o e v e e l h e d e n houtwallen en s i n g e l s in 1963 en 1972 te v e r g e l i j k e n m e t de w a a r d e n die m e t een s c h a a l l a t zijn g e m e t e n en die w e r d e n v e r m e l d in nota 699- De s p r e i d i n g van de gevonden v e r s c h i l l e n b e d r a a g t voor de s i t u a t i e van 1963 7%. De s p r e i d i n g voor de s i t u a t i e van 1972 blijkt a a n m e r k e l i j k g r o t e r te zijn, n a m e l i j k 23%. Dit zal o n d e r m e e r zijn v e r o o r z a a k t door het feit dat door b i j z o n d e r e o o r z a k e n de k w a l i t e i t v a n de voor de m e t i n

gen m e t de Q u a n t i m e t g e b r u i k t e k a a r t s l e c h t e r w a s dan van de k a a r -ten van a n d e r e j a a r t a l l e n .

T e n a a n z i e n van de n a u w k e u r i g h e i d van de o p p e r v l a k t e b e p a l i n g van de b o s s e n en b o o m g a a r d e n i s een w a a r d e te b e p a l e n uit een v e r gelijking van de in tabel 2 g e n o t e e r d e w a a r d e n m e t e e r d e r t e n b e h o e ve van nota 699 m e t de Q u a n t i m e t b e p a a l d e w a a r d e n . Voor de m e t i n -gen is van hetzelfde k a a r t m a t e r i a a l g e b r u i k g e m a a k t . Het b e t r e f t h i e r de m e t i n g e n van de h o e v e e l h e d e n b o s s e n en b o o m g a a r d e n in de j a r e n 1963 en 1972. De s p r e i d i n g in de v e r s c h i l l e n p e r vak i s voor 1963 7% en voor 1972 5%. Deze c i j f e r s duiden u i t s l u i t e n d op de r e p r o -d u c e e r b a a r h e i -d in -de m e t i n g e n van -de b e p a a l -d e h o e v e e l h e -d e n .

De n a u w k e u r i g h e i d van de i n t e r p r e t a t i e van de t o p o g r a f i s c h e k a a r t e n en de w e e r g a v e op de k a a r t e n w a a r m e e de m e t i n g e n zijn u i t g e v o e r d is niet na te gaan.

6. CONCLUSIES

Uit een v e r g e l i j k i n g van de v e r k r e g e n w a a r n e m i n g e n m e t die van nota 667 kan de conclusie w o r d e n g e t r o k k e n dat de v e r g r o t i n g van het gebied aanleiding heeft gegeven tot e e n g r o t e r e s p r e i d i n g in het w a a r n e m i n g s m a t e r i a a l . De aanwezigheid van e e n a a n m e r k e l i j k g r o t e r e o p p e r v l a k t e jonge ontginningen zal h i e r a a n n i e t v r e e m d zijn.

Ondanks deze g r o t e r e s p r e i d i n g v e r t o n e n de c u r v e s van fig. 9 uit d e z e nota en van fig. 16 uit nota 667 eenzelfde b e e l d .

F i g . 1 1 , w a a r i n de totale h o e v e e l h e i d houtwallen en s i n g e l s is aangegeven, wijkt op een a a n t a l punten s t e r k af van fig. 15 uit nota 667. De u i t b r e i d i n g van het gebied zal dit v e r o o r z a a k t h e b b e n . In de figuur is te zien dat de afname van de h o e v e e l h e i d s i n g e l s in de l a a t s t e j a r e n s t e r k e r is dan in de a n d e r e j a r e n . Wat de h o e v e e l h e i d b o s s e n , w e e r g e g e v e n in fig. 12, b e t r e f t i s de s i t u a t i e a a n z i e n l i j k g u n s t i g e r . De t o e s t a n d is h i e r sinds 1935 t a m e l i j k s t a b i e l . De figuur wijkt s t e r k af van fig. 17a uit nota 667. Dit zal g r o t e n d e e l s zijn v e r -o -o r z a a k t d-o-or een v e r s c h i l van i n t e r p r e t a t i e ten a a n z i e n van de -opname van w o e s t e gronden m e t v e r s p r e i d e o p s l a g b i j de b o s s e n .

E e n v e r g e l i j k i n g van t a b e l 4 m e t de t a b e l l e n 1 en 16 uit nota 667 en van t a b e l 5 m e t de t a b e l l e n 2 en 17 uit nota 667 l e e r t , dat de v e r s c h i l l e n t u s s e n de w a a r d e n uit beide n o t a ' s voor de s p r e i d i n g en de g e m i d d e l d e h o e v e e l h e d e n p e r j a a r v r i j groot zijn. De t e n d e n s dat

de s p r e i d i n g in de h o e v e e l h e d e n bos en b o o m g a a r d e n g r o t e r is dan in de h o e v e e l h e d e n houtwal en singel i s bij b e i d e o n d e r z o e k i n g e n a a n -w e z i g .

F i g u u r 9 ( s p r e i d i n g s c u r v e s van houtwallen en singels) en fig. 10 ( s p r e i d i n g s c u r v e s van b o s s e n en b o o m g a a r d e n ) v e r t o n e n eenzelfde b e e l d . A l l e e n de c u r v e van 1972 in fig. 10 wijkt s t e r k af, wat w o r d t v e r o o r

zaakt door een v e r d i c h t i n g van enkele b o s c o m p l e x e n in h e t n o o r d o o s -t e n van h e -t gebied.

In de figuren 13 en 14 zijn geen r e l a t i e s m e t h e t type gebied, jonge of oude ontginningen, te ontdekken.

Als a l g e m e n e c o n c l u s i e kan w o r d e n g e s t e l d dat de t o e g e p a s t e m e t h o d e van w e r k e n aan h e t g e s t e l d e d o e l , een i n v e n t a r i s a t i e van enkele l a n d s c h a p p e l i j k e k e n m e r k e n , heeft b e a n t w o o r d . E e n h o g e r e n a u w k e u r i g h e i d bij h e t b e p a l e n van de gegevens zou een g r o t e r e z e g g i n g s k r a c h t van h e t gegeven c i j f e r m a t e r i a a l b e v o r d e r e n . Aan de ontwikkeling van h i e r t o e g e s c h i k t e m e t h o d e n w o r d t g e w e r k t .

7. SAMENVATTING

De h o e v e e l h e d e n b e g r o e i i n g in een gebied van 3300 ha nabij H a a k s b e r g e n zijn g e m v e n t a r i s e e r d voor de j a r e n 1830, 1845, 1 8 8 1 , I 9 1 9 , 1935, 1952, I963 en I 9 7 2 . H i e r b i j i s een o n d e r s c h e i d g e m a a k t t u s s e n de lengte aan houtwallen en s i n g e l s e n e r z i j d s en de o p p e r v l a k t e van b o s s e n en b o o m g a a r d e n a n d e r z i j d s . Deze k e n m e r k e n zijn b e -p a a l d voor het gehele gebied, t a b e l l e n 4 en 5, en voor elk vak van

100 ha, o v e r e e n k o m s t i g de v e r d e l i n g van de t o p o g r a f i s c h e k a a r t , dat in het gebied v o o r k o m t , t a b e l l e n 1, 2 en 3. De gegevens zijn in e e n a a n t a l l e n figuren s t a t i s t i s c h v e r w e r k t . A l s b e l a n g r i j k s t e c o n c l u s i e s kunnen w o r d e n genoemd: a. de s t e r k e v e r m i n d e r i n g van de h o e v e e l h e i d houtwallen en s i n g e l s de l a a t s t e 10 j a a r in v e r g e l i j k i n g m e t de a n d e r e j a r e n sinds 1845; b . de v r i j w e l gelijk blijvende h o e v e e l h e i d b o s s e n g e d u r e n d e de a f g e -lopen 35 j a a r ; c . de n a u w k e u r i g h e i d van de m e e t r e s u l t a t e n , die n a a r s c h a t t i n g in dit o n d e r z o e k c a . 15% b e d r a a g t en die bij een a n d e r e wijze van •werken, w a a r v o o r thans een o n d e r z o e k is begonnen, a a n m e r k e -lijk b e t e r zal kunnen zijn.

8. LITERATUUR

MENZINGA-WAAIJENBERG, J . P . , 1 9 7 1 . L a n d s c h a p s a n a l y s e m e t b e h u l p van luchtfoto's en Q u a n t i m e t . ICW nota 650 , 1972. L a n d s c h a p s a n a l y s e van H a a k s b e r g e n . ICW nota

667.

VISSER, A . C . , 1972. L a n d s c h a p s a n a l y s e van 'De M o r t e l e n » . ICW nota 659.

, 1972. Het effect van een r u i l v e r k a v e l i n g op de s t a b i -l i t e i t van de b e g r o e i i n g in h e t -l a n d s c h a p . ICW nota 699.

lengte in km 2 0 r 16 12 8 -4 1845

till

n n

1 2 0 16 12 8 4 -0 1 1919 ₁₉₃₅ 20 16 12 8 4 0 1952 1963 20 16 12 8 - <\-0 1972

m

gemiddelde

»-.-•-•-«-«-t-«-«-«-OKMCMCMCMOI «CM woHnrorom •-«-»-»-•-.-•-'-«-»- CM OKMCMOICMCMCMCMOJ cocomci

vakaanduiding

F i g . 5. Lengte van houtwallen en s i n g e l s in H a a k s b e r g e n op d i v e r s e tijdstippen

oppervlakte in ha 4 2 3 6 -30 24 1 8 12 6 O

m

1845

Lil lfl

m

1 8 8 1 3 6 3 0 2 4 18 12 6 O 1919 ffl

T 1

1935

M

ta

m

tb

30 p 24 |-18 12 6 H O 1952

Mû

m

1 9 6 3

TfflhJlkmJl th

3 6 3 0 24 1 8 12 6 0 1972

TTTJN

llrfi>rU fil

-N(n^io'Oi^oooo^wcn^io<Of^o(>o>o«-oicn^iotOfN.<DO)0'-«(n gemiddelde

m

tu

1

m

IL

-<Mpr«iO(Oi^a>o>o^<Mn^n<o^coa>o>-c«m^inieK«oao—om F i g . 20 vakaanduiding 6. O p p e r v l a k t e van b o s s e n en b o o m g a a r d e n in H a a k s b e r g e n op d i v e r s e tijdstippen

lengte in km 20 r 16 12 8 4 0 28 24 20 16 12 8 4 Vak1

Q

Mb

10 11 12 13 14 15 16

-llr

]

r n . . . . C

llf

-, 24 20 16 12 8 4 0 2 5 26 27 2 8 29 3 0 31 32 33

M

Jaar

Fig. 7. Lengte van houtwallen en singels per vak van 100 ha op diverse tijdstippen

oppervlakte in ha 3 6 1 - n r-. -vak 1 2 3 4 3 0 -24 - i-i - i 18 - " r ' 12 -r T L Fl -r 6 -0" c : 4 2 r 9 10 -|11 12 36 -30 - n 24 -18 - r 12 - -Jj-| " -i "I -i -y

:i c ...]:..„

„ \ 17 18 19 20 3 6 3 0 24 18 1 2 -0

- -ITh f lh .mi

42 p 36 -25 26 27 28 30 24 -18 - p 12 - i-n

o' ftrtm lu "hn

r i p. 5 6 7 8 f- ™ _ _ "n r

ITrh \i

p

[ [...

13 14 15 -,16 TTl _ -1 - ,

1 J" TÎTl rflfThT h

21 22 23 24 p. n H r

-ni r IT, "hm

29 30 31 32 33 "L. ~ _ _

I r _rm >rrn îïïlrrlrrrh

m.-a.iowwM in-o>*KM<"KNi io-aincgm<M IO^OWKWP)CM l o ^ m « ! " « «^-oijowmtM m^HmnnmcM B O S S E S ' SS2mS!C!£! ««"nSKor? •»oo.-minio^ i « " r « « > s •»cowwuof. •»oo^mtfxoN -»«o^-miniof. •»«.-minion ^«»rîÏÏCSt 2 £ l ; ? £ £ £ œaoo>o>oto>o> a)coa>o>o>o>o» «ocoo>o>o>o>o> cocoo»^»o>o»o; cocoo>o>o>c&o> aoa>o>o>&o>o> awcoojtwa» < o * 5 î ^ - ? ? 5 5 ? Ï 2 2 ! ™

F i g . 8. O p p e r v l a k t e van b o s s e n en b o o m g a a r d e n p e r vak van 100 ha op d i v e r s e tijdstippen

lengte in km / 100ha 22 r

/1919

A-1881

I I I I I I I I I ' 1 I I I I I I I I I I I I I ' ' I I I

eenheden van 100ha

F i g . 9 . S p r e i d i n g s c u r v e s van houtwallen en s i n g e l s op d i v e r s e tijdstippen

oppervlakte in ha/100ha 4 4 4 0 36 32 2 8 h 24 2 0 16 12 8 , 1 8 8 1 f: .is r~' ..s -—"* ! / /"

US-r

/ ,/ / •— •' ! i

-"'iL

_••'¥ / /..._

? .

'!

'1

y

>v

/1 /, : ' • / // *• r i I 1919 1972 1935 1952 1963 1845 '" ^ ^ . Ä T S ' — ; ' " ^ > ^ 9 ^ -4 - - • -4; ' jttS*£S G S M S - *- -: " . ; ' ' ' ' i i i i i ' i i i i i i i i i i i i i i i i i i eenheden van 100 ha F i g - 10. S p r e i d i n g s c u r v e s van b o s s e n en b o o m g a a r d e n op d i v e r s e tijdstippen 23

gemiddelde hoeveelheid houtwallen en singels in km per vak van 100 ha

12 10 8 6 4 2 -J I L J I I I I I l l l l I 1830 ^O'öO ' 6 0 ' 7 0 ' 8 0 ' 9 0 1900'10'20 »30 '40 ' 5 0 ' 6 0 ' 7 0 '80 j a a r

F i g . 1 1 . G e m i d d e l d e lengte van houtwallen en s i n g e l s per vak van 100 h a van 1845 tot 1972

gemiddelde oppervlakte bos en boomgaard in ha per vak van 100 ha

18

1830 '40 '50 '60 '70 '80 '90 1900'10 '20 '30 '40 '50 '60 '70 ' 8 0

jaar

F i g . 12. G e m i d d e l d e o p p e r v l a k t e van bos en boomgaard per vak van 100 ha van 1830 tot 1972

spreiding per vak 80 60 40 20 0 60 40 20

M

I

•

H 6 0 40

-2oL

0 60 |-40 2 0 0 6 0

-4oL

2 0 12 13 14 WL 15 16 21 17 18 19

1

2 2 2 3 24

M

1

1

2 0 2 5 2 6 6 0 4 0 b 2 0 2 7 2 8 2 9 3 0 6 0 4 0 -2 0 0 31 3 2 3 3 2Ll L J L 0 4 8 12 0 4 8 12 0 4 8 12 0 4 8 12 0 4 8 12 16 gemiddelde hoeveelheid houtwallen en singels in km per vak

F i g . 13. S p r e i d i n g en gemiddelde van de h o e v e e l h e i d houtwallen en s i n g e l s p e r vak over de d i v e r s e tijdstippen van w a a r n e m i n g

spreiding per vak 100

0 6 12 18 0 6 12 18 0 6 12 18 0 6 12 18 0 6 12 1 8 2 4 gemiddelde hoeveelheid bos en b o o m g a a r d in ha per vak

F i g . 14. Spreiding en gemiddelde van de h o e v e e l h e i d b o s s e n en b o o m g a a r -den p e r vak over de d i v e r s e tijdstippen van w a a r n e m i n g