Die beginsel van soewereiniteit in eie kring as waarborg vir burgervryheid in die Christelike staat

HIERDTEEKSE~iPLAAR GONDE GEEN 0 STANDIGHEDE CIT D ~

nr

LIOTEEK ER

er

.

i)

.nE

UOVS-SASOL-BIBLIOTEEK

0043981

DIE BEG INS E L V A N

OEWEREINITEIT IN EIE KRING AS

WAARBORG VIR BURGERVRYHEID IN

DIE C H RIS TEL I K EST A A

T.

l

IN

DU

CHRISTELIKE

SfAA! •

. lJeur

Verhandeline

voorgel'

ter vervulling

van 41.

\wee4e

deel. van dl. veNl.te,.

v1r elle

graad l·},[i.(}lU"lh.H

AR-llUM (atAt/J.lm ...i:.~~) ln dl. Fakulteit van lAtwre

en WY8be{S8urtea.un die

Un1veraltelt

van die

· ,\

HIERDIE EKSEMPLAAR MAG ONDJE!

GEEN OMSTA.N"mGHBD£ UIT DIE

BIBLIOTEEK V&~wY:OER WORD Nm

, "

~itUlt 'Wh <Hie'®:ra.nJe-j'~ \ ' ~'WAr~~·;r.£fN

~ .0"

::~,'A1~

'b~~ff

I ~'a ';. H: ,~,~ """._"_.

'KLA.'S, Ii"~~.",=,.===",=::;:.;:""..:":...,'.._"._....".."_...._.,,,,._

4 3

.9

8.1;...

"".:,."".,,,,

..

No__ --... '1,.:u:,; ..:;,!U!_._ .. _

~j!JHJ';lJJ~JI:¥.i.~,~

\-~~~rt~~~_...'~~~'~0~~~~~!,.-'~~,-~~'9~~:-.i'~ "

lIAN HX MUiJJJl:Jtwat. dew- haar s-be4.,

aalllllOe<11g1ng en seld.ellke .t.eun rq

.tud1ea ·.oontllk maak.

..

van f47 verhandelinG ay lotprlal.118

ell

tLankbartt aunblddlns

br1ng.

liit la 111wat. lAY 10

GOna41611k

bY6eat.aan. en

lIGt-ay

"'n

en

krag be6\lll.t1S het.. 1>1li

'Wa.

lcruat.eM

';jl S044.l1ke

&Or

awau.e,

GOU ~

JWl u. pl"Ot•• oor U'l'..rau.o. wa\ 1QV801 'b18~a bet. ora .Il¥ l.ewna.. en v8re14belkoulrag

lana-

8\4_r

bane .. laa'

ont.W1Jckel, 141 ek

VOQJt1,8 ..,

dank

bctt.u1g.

U

wa.

'n

pU.td•

..

lo_"'oeawr

on4er

ne ..

le14end.

band

ek dl. _rull.

van en

11.t4. Y1r 41. UhrJ..,--l1k ... wMkap cmftVana bet.. U

11-On4erakeld1ns"'.naoI

en lop...

he14.rhe14

lf.'

.tea4. •Il

~ ~

beal.11l16

nr·••

ula-tfn

vall U '~ll".

liaI-U1lc d8&1kook

nr

41... td.. nut.~p .. nICeVQt. ek gtJ4U1i.S .lO SoeclgunaUt)llk

van u ont,.V'ang .,.

i.an 418

4eo&11lc. en notJie ..

f,1k.~r

van

hler41 •

• erhal:¥lellna. He.. J.i'.. Uollol

'.t,

wil .ll VQort.a •

_..

Jl woordJie

van <lank

brlnS.

IOwl

aG aen

41.

Utellenbo ... li.J,.lCt-rl...

~r8

.11' hUlle

verdere ".r ....

61n8

van

418 kopt ...

Inleldlns

_{•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••}

Ulacl.,.

_7.

D18 aeak1eden1.

van dl •

.6eg1neel van

;aoewereln1telt. in 81.

Krlng...

41.

nOO1J'XUK

111.

Ui.

llepn ..

l

van

ooew.reln1 \el t In .1. Kr1na

t.er oudaru.14lng

van

elle

aaM-le"lngavorme...

11.

UOOF~tUK 1V.

aoelfereln1 wl t in ele Krine Aa Waarborg

y~

Bw·serYl'yh84...

108.

1,';..1.

1>1. drie fwld •• ntele

verho\ldtllge van, cUe .men.11ke

be.t.aan 1••

1)

(a) 410 •• l"bowi1ng van

41e ••

n.

teenoor

.y God,

(b)

41.

verhou41ng

van

41.

..na t,eenoor

41.

_d.men.

en

( 0)

41. v.rbo'U41ng

van

41.

.ena

teenoOr

41.

".re14.

en

alhOewel.

hl.rdle

drle fund.ente1.

verho'uc11nse

••

lu,..,.

w.derayd.

beInvloed,

1. éU.

t

veral

d.ie verlloud11ij) van dl.

,~ . 2)

akep .. l t.ot. 41. WI:.pper wat pr1Dalr bepal.n<l 1••

In 'n beaon4ere aln 18 41ft ooie 'Waar van dl.

~al.-~

'fini .. dat 8y ver\olld.ll6 van 418 JUn.like v8rOO\141118t.ot,

God .Y lewene- en ,,'reldbeakO\llng,. 8y Wl.be~o.rt.e en. I' weten4k'_p ••

1 _Invloed en

44tter.ralneer. 'l'l'O\.lCtn8, 418

val-"

v1nl •• &$lV8.r dle hart; a8 di. uitgange

.all

die lew8, en wl.

d.ur

Gode '-OON

1n

eli. hart.

S.srn>

la, we.'" alle

411)6. \Il t.

.Hom.deur fIom en tot Hom - ook 41. levena- en "'re1db4t-ako\l1ns. él.1e

lfy.beseer~

811

dle

VakwetAnakap. l'n vlr

41e

tJal.,ln1a

18

die goddelike .'oord-openbal'lng.

d18 He111ge Werlt.

1. Hetay dit 418 Url ••

nis-

UOdvan die Ukrlt

la,

hetay 'n pagan1.tie.-gelc.one~ueei'd. ":604,.

betay

oen

ot

an.ci.r~

ve~ab.olute.r4.

k0Bfl11ea-1mmanente verSkyn .. l

ot

teoJ'e

tle ..

afgod wat, veral "-n dl. O100.erl14t humau1atle a-seoriin teerde 1•• ratAl.llng. ultseéU.l1k

la.

'"

2. Vergelyk Dr. A.

Kun>er.

,.Ca.lvlul&r4'· p.

24

en p. 31

8.

die onm1sbare

brU. waardeur

.hJ

die

akepp1nsase68we "11 alen.

Dl" 8pI'Oekvanselt

da' daar oor

80 •

n

on4ene,,)

&008"ft'yheld"

-n rIk.

v.r8ke1a.enbeld

kon.. plia. aal

beat-aan,

~

en hiervan aal 41e Calvlnl.U, ... vlr 41e

~ltselo"ise

4le

• .nie

s'"

aanvaarbare •••••

h.n

"1. oor ..vryheld'· wU

be.1n. lal. eer. 41. outeur van Yr¥h814

.eet,

ken.

Op gJ-On4

van 41e

SOddeUke

.woor4openbarlng ken on.

God •• 41e YrlD1861tlge. di. lJri.ln1se. 41. Jk.Pl$r van all.

,.

cU.nse.

418 Jilmagt,lp wat, pbeol .. n-ai

eoe"Grein,

801t-.t.an41s

en onathank11k

la.

1>1.

vrlh814

vun 410

vr1llagUse

la

nie <leur 81 ander'

4eupe

pbln4 nla' maar t.e1"881t4.r\14

.1.

daar bl HOm pen

"'Ueuur

nla.

Hl.

418 attltsenMS .... ,

woi'd

C\eur nlka

ot n1eaand

bu1t.e

ltom beheer.,

bepaal

ot

beaU.r

nle. Hy 1&

volkoae onathalnkl1k wa~

a~

beat.aar1,

s-

4a

st.ea,

"11 en 4ade betret, en woi'd ook hier

4eur-

n1k .. ot

nlo.and

bult-.

Hom bepaal. gel.er

ot

yoorgeakr,..

nl..

iJy

4ade geak1e4 na

al welbehae

.n all •• vloe1

\l1;

Hom

YOOl""

en

1.

geblnd aan ay Wil. '()od

ru.

volraaak. In HOMselt. (i04 t •

• n beataan

"'-, en deur HOla

••

lt.

Hy

18 ver

bo

418 Dkep_l

verhewe.

Alle .. paal_ bet, hull.

ont,at.aan

aan HomW dunk•• Sk.pplna en altep .. l b... t.aan nl. op alSGelt nl., Ulnar Uit.

811

uur

HOIl.

Die

-rrybeld

van

God

ald.t.'-r

hl.rln dat.

Hl'

bo cU.

kring van

418 aaz-de

alr,·en dat. seen akepael.

bom

tun

dy ..

11

kan verroer

ot

beweea

nie.

God

la nle koamoa

nle.

en

di.

kOQtnoa in 61 seheel.

ot

dole lG nie GOCilUO. 4~lk.in 0Q<1. 1.

ge_ape

ot

aard.

nie. Dle hoelal $U all.es wat dluwln 'la •

.

1. 6Lt.hankllk VQn S1 v11. en word d.eur HOlUond.erhQu. Uaw' 1. niki wat 80lAder .Jy m"'S kan bestaan bl ••

Kort-oIl, OOc1aY't'lheld 1. absoluut en 1. a~n

se.n:

m&6 ot ge.ag onderworpe

nl..

;&jlt la 41e v:ryhe14 van 41.

If'Y,,, hellig. 8n r4tsverdlge

iJOd,

ell 0IIldu.t.l~ UOLQa.lt bn,. la Ul dle volmaakte Kenner van vryheid.,

1)1a VerlOI .. r J•• UI Ohrlatua 1. aa i-ildd.l.ar van dla genadeverbond In

8'

rells1.u.. voU_lei cUe Kon1ns tIle ae

KOn1ng*ap oor 41. 1181. t14.11k.e lewe

saull,

en t.e~noor Wie 41e tfol't'l'ta. ter.rena1f met ay 11..w8rtl1 g.~n enkele

lewena-a!ebl.d. a. el. beal tii kan han4haat

111..

Dl. ware aenabelcl

Q

t.

la tn

Ohri.tuG gewortel

ell

1n HeIa 1. 41. hale koamoa 1d .,

ware aln-.truktuur

gered en in beg1nael

vry. (want. Hy

18

Uerakepper van heel dle gevalle koamoa.) wat bui te HOIll bll. la aan 41e awlse 40ud .t5ewyen ontaoet 1u Ohristo",. 41. ~gter_ Dan aal 418

onvrye

rIk van dle

duisternis wat

raad.

e800r-,)

deel la, deu:r 41. awu.r4 van

al

mond

,;.oorde,,:'l

wor4.

Dit 18 dle

a.l11ge

a.e. wat.

vry11e1d

vU- on.

ver-.t,aanbanr en •n lewencle w.rkl1ltbe14

maak. Hy

verllg

en

1.1•

• u

W~

jil' la,

bekom d.l.

It«Ul..

U.

ko_bare be.1\t;ino

van

,_ V61. W

.d.~..

d.f!lelIII p. 448. en ~ohoutelU ..lud.er

'iee1\oor

418

abaolute "Ir3held van dla

vrymagt,lse

en ~r1.in1ge God leer oua

die

Ikepael vryhoid ken,

a.

'tt 4)

vryheid.

~

.

rel.at.lewe

vrYheid. ókepaelvryhe1d la a'teed.: atb.ankl1khelê1

van clle

Skepper --

en dit 'Wel in onderwo:rpenlleld aan ay

we',

:Jy

konstante wl1 binne alle

uepJ}lngltunk.1ea

en

Orien1nse.

wetakrlnge

e,n dinse.

Vlr cUe Ikep.el be~lten vryheid: QIU loa te we~a van 4~e bande wat YNQmd.1.

aalt dle

&kepsel ae

w .. ,

en,

ODl

konsekwent. te

'W•• ',

beteken

dit ander.yd., om gebonde .t. we}~8aan daardie bar. wat

nood.a.klik

1•• 11- 41. v...

van daardie wp ..

l.

Dlt

lmpl1 ..

er

.-.1

da4ellk

'n

wet.gehoorsaamheid deur wet.ver ...

..

VUlllns. Dle Wat' .. vryheld

1. 414 ...

t nl. In. at.el... lmat.lge loab8l.1d1ghelc1 ay le.enakr'86 .oak

nl.,

e,n wat bttgin, met onderwe:rplns aan

dl'

we

tt.e

waanao dl t ln onafskeldelike

5) ,

verband 8'W.1Ul.'

Ua

Ua

beaprek:l11S van 41e algenoeSGawnhel,a. van

GOd,tre!

di.

onaeltSGnoeg.aumh81d

van all.

koamle..

ver-akyuaela

on., eu

n4

ona

ullulamalclng

met.

41.

abaelute

aoe..

4.

Vgl. (J. HoXnUre. tf.a.u~

ot

U,l)el"'t.l·f p.

44

v.v. '

5.

Groen.ven ,1'r1n.t.erer .tel

41t 1n "ons.loof

en :tevolutl."

pp. 2,S

v.v.

toOG

yols'

ul>e

-ar.

vriJheld

la

<11. welP niet ln atelaelma/tig, lO$buncllghe1d haer levenakraoh1r

ZOttkt ••

n die

be81nt,

mei' onél.el"Werp1naaan

de

.e"ten

wa~lUe

het •.•••• ln Ollat.oll~ldellJk v.rband

2:1Jn.

1•

11.

l1ore1n1t~t.~it van God, "lord Q.rti3 set4-et deur clie

OUU$r-6)

'Wól"Penbeldvan alla verskynsels

aan UOd.

Paart.d.t

vloe1

d1t;

voort

dat

<U.sganae

kosmos aa $kel;>pl.ng van GOd ook

WGt.aa-ol.a.erdaan Gode

la.

DiekOtlmQ8 1. In clin_l." w.~k... llkheld wat van God atbanltllk la. Die hele akepping rtloet

in diena van.

God

ataan,

d.l.

in alnvoll&

wetagehoor8aam.tJ.el<t

waar-ul

t vrye

aktlwl tel

tt

vols~na ele

bevoesc1l1eldvoort-aprui

t.

Hlerd1e vrye ut-lW'S. tel tt

vola.na

.1. bevoegdheld

la m.i.

'n

b91~1lte

komponent van

.involle

wetagehoor-1) .

aaamll&ld.

<.loa, ko_08

1.

"n sroot .n ryk gehétel., in

volle

aln "n

kosmo., maar-.dit 1. ook

'll.

kaaIDo.

vat

als met ryke

....

alnverake1denheld vort.oon, en

lr~ dafU'dl.

verueldenhe14

beataan baie eamehangc waat"deur die eenheid bewaal' WON.

0ie kOllQoa

beat.un

111e

sooa God

In

.1aBelt nie • .al élle koailDtleaehet ê11e bee'ttaanawy •• van dl0 .1n, d ••••• 41t lQ lUê aelt'oe110eg8QWll n1e. :t:.;lke6ê8kape (U.liS ta nle

abaolu\.&t vry

nl..,.,

maar wya alt-ld VM

l).omHlf na,

<U,e tU~der

d1ns.

na die, .ameh,aus met cUe andere in

Clle KOSInOS - fUl

••••••• he ..

l 41e ko_oe

wY. eindelik. 'bo hom.el.f

uit

.na Hom

.

..

8)

t.ot

·"~18

aJ.les

l~fHJkape1••

l~ot.

utokert HU. ,tetoXtlQat·l.

van

l,..t \ial:vill1atlach

.venken.

tt p.,

78

V'Sl. i'l.-ot.

'stoker _

l.u1e

ljl.,.,.ge.rte

van cU.e

Skepplnsa-ldée~

pp.

25. 2ó.

V61.

<

nj,lJabeseer-te

en Leven.praktiJk"

onder re4akal.

12.

'i't'ansaendentfwl la daar'Van

seen volkome

ot

a.'b.olu:t8

vr¥held

sprake

nie. JUUl

h1~rd1e ay van dl.

Koa-mieaa tydai;!:,l'ens

bealt 6é8U akepeel Belta dle

relatiewe

vryll81d wat hy' behoort'

te

bent. :ulo. Indordaad

bee:r.

4aar

in die tydelike verkllkheld

aa SQvolg

VWl

die

aond.val

41e

ii1Q6t.e van dle

du1.t.ern1a.

de.onleae lu.vloede. JUloon 1n

~b.r1atu. ontluo.tt one

<11. Htir'lkepl>fIr

van

<lit! gevalle kouoa ..

en kan daar 1n

bes1nMl

'Il Nlatietle vryheid bereik word. In 41e seheal van die alt.pul vryhede ondel"akel

on. t,uaSêrl die

nat.uurvryhe14

en

kul tUUMT'yheld. Ulerdle

kouponente

van akepaelYrfheld

verakil

onderllng

ten

op.1S'-van 418

wyu

wurop lWll. van 004. athankllk. 1••

In

die

no.tuurryk

la di. dinge alleen

vry

in ag-V8l""re

hulle

onder"o~

la aan t\.U1kalonele en atl'wc.turel •

• ette

van

tJad

vir dla nat.uur,

hetay

.a

su.bJekte, hetay

a.

ob3.k1;8. Die <tinge

us.

1'. 41e rtk van 41e lUltUur

1.

na

tuur-we\Qat,lg lns.bed. mer la 6.~n plek vir v.rantwoordel1.k-hei4 nie. en ook' nie vir

keueevr¥lu.ld

nl.,

oD14at 41e

nat.u.ur-wette

k111&"

t.oegepaa

1...

l~at.uurdlnse

ken

geen seak1e4en1a

1.:041e ain van be8kaWll~a,...ontwlkkelin6 or prosrOlu18 nie •

• (lIlt. •n a1'alu1tende

ot

begrensde geaardheid 1,8 .1.

u.n

b1erd1e dltlt~e.

ble natuurdlrlge kan ae oOJ.kW vtm

uuallkAt

vrl-heid dien ln dle al.tl dat elle benede-mena11ke deur

ca.

..ne

13.

G~brw.k wOl'Od. IXo.or die fl(ltuurdln~e la tog n.og as Bulk.

t>ndeX~lorpeaWl eie wette -

wette wat deur

die kul

tuur-Yo,r.ner $ol"bledlG moet word in 61 beheern1nga... en

v01"l.'llng.-fU'beld.

Die rnena hét tn kul.tUUl'taak en dl t la '11 opdrag.

wnt 'Wort-cl 1n dié

oorspl'fonkllke ak.pplnsa ordlnan.1e. Uier· <U.e opdrag bantao.n 'Ver~l

daarin de.t

hy die nktuU-krflS't,e aal

9)

bf)haers en oudex-wcu.,).

Die

kroon Vnll die Skepping, <11. 1'4&118 as korl1ngsklnd, bet

'n

beat4itmrulns._, III 'n

opc1ras

is

.11e8 aan

hom

tO$vertrou.

In dl. be ..ntwoordlng

aan

hierelle

verantwoortlellk.

heerskappy aien ek die

vryheid

van 41.

kultuurvorme:r.

In d1.

ryk

van dle menaen

ay kul.tuur geld.

41.

funkalonele en strukturele normeJ en d1e

men.like

ê11nsst-rulc· ture ell

stlDlelew1nssvorme

la

alleen. vry ln onderworpenheid

aQJ1 b1erdie twlkuiollele en strukturele norme. Hierdie ,nonne 1.

nie kluar toetsopaa nie, muur a).l.wn in beginsel 686$1.;:Qet toopuaolnl)sOp(1.ras IUlll di0 menaJ en danrOfll bet. dan van. alle

.kapsels

all~i.m d1e 14a1'l' "n taak en 4ft

wel

in

onde:rworpen-9.

Gen.

1138

tekun dio menaJ.1ltehee:rlikaPPl oor en ouder· ve11p~ van die aarde, plante,

dlere,

allee Wat leot

en

dl* mens &elf.

...

•

14.

dla n.utu~ ten ope1~~e lW.fJJ:·Vatl éUe IDel18 \:.Qt varQ.n~woordE*llko

hool'

UG1"

seroepe

18.

lI~le kultuW"uoruo lij clUB l:.RMkawllaml en danr®

le a.1Emul.lko en kul tUUl~1"yhe1(1 "n n()l'nu~tle'W6 athunkllkhold,

. ,

d.l. fn verWl"wool~dallke kêUOOYryil.G14t

wen.oor

dode

IJ1e mOZUl1s - an JuiB dU'1rlu

kou

ay $1ule ..

ad~1

uit -

0..

krOOll vaa GOua ~k,*pp1ng gêl'OepO tot vl"'yl)oid.

Kragtenu diG workinge God. ton opsigte va.(;,die kOHUGrvere1l4e

en vevnuwo~lda

~nLlde skuil da.ar

cl1ep ill

die lilouallke .h.art

dia dora

llU. vry;l81cl wu.t

nl.

'n

sondige .aanOr!:

la %:l1e,maar

'n dour GOd gewilde trel{ Vtul d1Q lnfitllsll1te hart. .uie

beeld-draer Gods oua.ol:'ske1hom Juis hierin

van dia <U:erdat

hi nl. onde:rworpa san ail lowenab$'Westu~ deur blinde lnu t.1nk VOo:t-lI-gedryf: wOl"d 111e.

'"al1awlu..r 1Uoat $rken word dut die Qellslil-:e vryheid.

da1.U~(U.\~

$o.tl<leval

a~raak

,Ul vax-tl"Oébel

la.

.iJie

vloek

van

d1a

>:-egverd1ge

God aal oak tan

opal

t}"ee

van.

Vl'yheltl ell

,{Jell"-like 'veran~w:>ot'c1a11kbfJ1J. ay

vêrre1k~mde

ko.uplikaa1oa IlB. Die v111•.sel~at(lrUkke van vryheid cl' GodlJ SkGl'p1flgUwerlt woi'd

aed,61""tólcul

b~le tlou

gaa1sl1. Die mans

ls

(lew--

t,eellnatu.~l.lk.

bande t~eblncl, ay hart a8 uitgant;o

van

c.U.elawe 1.8 up dle

.."lv1t.aa

t~rre%1aIJ

gerig,

ly

w.tl la verdoNc.

ay vet'lStan4 1.

l.5.

el'l1fS(~ tseeatellko

eo.d.

"fRit rHlture !let by fSOll.elg;goraal: OIll

ay leweus ... an

wêrel.dbosltou111g u1tonskriftuurlike

beu1naal.

op te bou. Onwet(tndheld in 890ste11ke dinge, dWllllrlS. ens.

lO)

la

gevolge

van dle-

verbllndl116

deur

die

aondeV'al.

Ul

M'

elAat van die Gond.,

dls110kneG Vtm,

'n

dranG

tot wetavGX-b.-e

...

king el'l •n

hater vall die Q$W' Ood

verordineerd.

bandD 80v01'<1."

Hy

woler

001te

erken

dL:'tt

tUle

geB8S

van UOdssdelosoêrd

1••

en

wil

daarom, ook

"vry"

van die deur God S. s telde

we

ft

wee

IJ.

~y

konaepsle van

Vl~ybeldhet

vertroebel,

en nou alan

hy

net

4"'0.8.1116

vlr'

sterre

aWl.

1>le mena aoek dikWels

81

V'l"yheld

in dle

moontlik-held

om

die

wet van 004

te

oortree.

(en

goddel()N

anarS1el)

Deur

hl.raio

6o(!doloso

versinsel

beland

b.y 1u v81.strlkko.

Dlt 1

s •

ti

vulao

probloems

tellinG

en "n v'(I,lstrik wa,U"1n

h¥

beland aa hy

redeneor

do.t

oortreding

van die soo.(!.e11ke wet

vryho1d

bled, en gehoorsaamheid

nan hierdie

wet

onvryh~lc1

b;rlng. ';.et4veMulllng en roep1nsoverVUllihS mfudc die men.

'1'1

natuur-beheerser

en 'n koning

oot' homself

en oor die e~rde

- uenullk vry. Volgen$ .l?rot. dr. ~tOker11) moe~ vryheid tra;.nsL.tir..c1.ent,. uode-veral:.k&t"é1, GEoliBl&llwOl'd as roepi~tlvurvul-11116' Gil dem h&.rn'lo:r118ar d1e hoogste vryheid van elke mana

10.

VGl.

ï:on1G; .ul:;,s,ndboe!tvall Q,OQex'otoralocrde DOf?P1D.tlok."

pp.

40\)-401

11. Vgl. l'.rot". ~toke"'t ..De

lu.tol'LJat1e

van 11&t t;al,v1n1sf,1soh l)ellken.·t p.

49

v" v •

met die hooante

vryh$ld.

'Van

elke

6ll(I.ér. en

aluull

aaan1 met

dl' al-\f'r'yhOld. OOda. \ford Vt'yheld gesoek 111 die

TAoout.llk-heid yun Wftt,IJ...-()O:rtli~d1ns. omUodf)"'Ue1yk ta ",ees, dan bot. dle Vl:'yheld van, metl8 &n mens asook van ldet1~ en God.

Per800nllke vryheid 1. du. pel·.oon11ke gehoor.a_-heid aan die wet van, God wat; moontlik

1$

de'\J.r die

verloaslng

van die Middela£\:r en die bwanellW 'W8);"k1ns van die H.illge

Oees. Hlerole 'Wc.:reper$oo.nlilte vryheid geak1.d. alleon in besin ••l. ell dl t dan oor die hele 11u.1e en in allo

leweri'-ol"don1.11se, ook aa gesagsdraer en seasgso:nderworpene.

1>le 8oen---verd1enat.e van di. z.tld({olaBr atrek

oor

dle gan... Vlen.llke 1."., en <18oo.r0111 la

al.sa

41' men. wat,

.,

hom in

tle1oa8

en

{SeeawlikEf

ain na .y eie

&.brd kan

out,vlkkel

12) en olltploQl, Yl"Y.

1~arttn8

vind ons die 1,autark~ <11.0op algselt

seatel-de ulndlvld.u'"nie (soo. dl. fiktiewe 111CU.vidual.l.tle .. 'teOl'l., leër). mattr oral kom a,le t)eeld van dié

prlnalplelil-.. .... 13> ..

ouaeltsenoegaam.

metlt.

ne.

vore.

Dl

t

la s.an "onder dat.

die hum~l.lam. teen

die

eer.te

begiusela

van cUe waro

vryheld

In velle

ver.et

kom nie, want dit ,,11 mellslike 'Yrlheld

at-hwlkl1k.

van

dle lntnll

.elf

en

onathatlkl1k

van. dle

t.l'*8l1a-sendente

God

atel.

12. Vgl. HOldS' uHancl'boek van a.e Ge:retorrueol"'de lJOgmatlek:

p 215

van lUenalik. vryheid geelen \ford, want andel'slua 'Worddla lnd1vldusllat.1eae vryheld81o~r wa.t u1tgaan van élló

ael.t-beaklkkiugsreS

'van die

soewereine indlvidu)in

d16 hand

se-werk.

_, _.

17•

.bUr:mtlge llumrul1a;';'ieae 8t..r()ml.n~)o Sleu. die weSEl van

wellslike vryheid 111keuse, nl. dle k6ua~ ven die doen van ' lu.ordle

ot

daardie. [i1erd.le slon1vg 1s t~ e1hlpllut,1EUl vlr

8U •n

ernstige

suak. ;')i' soort vryheid bots

d.an

tlet die ,

vry_ag van

God.

0 •.

1.

moet in k~uaé

d4n van

die voorwaurdea

Dio 11berall$t.1tlae vryhe1d.Qbeakouing rne'~ ay Gelyk. en 8&l.tt5elloe(.)BQDle v.ryh.d. aao d1e individu hou dio Govatlr

van

bwldelooa.b.o1d

ot

willok.u.r iu deurdat, die vr~/heid VkU

éU.~ ean. '.in inbreuk mauk op die vryhUld van •lt ancJ..el'i.

14)

Dle ·tQol·leU van die un1veraaliGm$ wil die hoosate

verbatld. of geheol t.or. v~l'los;.,.r van d.le mens proklameor. 1>1''''WON sedoen deur die 111dlvldu 40 U(l'{jl.van dla vrymakend. geheel te al(ln. Va~llud1 v14uole vryheid uf die vrylteld V~

•n g,r'08p kan daar onden"

'n

to tall t.are bowind geen $1)r-8ke

-Weea nie, want '11

sakere bevoorresto sosialo groep

ot

same-lewlng8vorm

ot pol.i tl1ek. party ontlVallS "n IIselt&;!enoef)someft

Yr:lh.eld wat die vryhede van indiyidue Qt Qnde~ ()roepe

u.-14. VGl.

'n lo.slng van J,'!"ox'.

i)'toker

oor uCn..r1ute11ke Vryhoid. 'I

18.

drels. Hior Gall dié reël Geld dut daa te vr~rer ulo een la,

~ 14)

df)B te ml1lder "tl""l'y Sill. die andero l/ee G.

slen1r..g vir dia Geda~'tiCdat die ;iJCnS na s;; 11lU1vld\.tel. t.yde-like beat-nun deur dia een ot luwor tydel1ko uuwolo'Wlllgsyorm

lnd1v1duele lid van die t.ransnendonco SOQu:mskL:\.pevolhe.1cl van

d1e ut:Ul.shuitl in Uhrla c.uo. l.JclfQ al BOU die lJonc.1utU' geen deel

aan Chria~us

llB

me,

'bly hy- tog nog beSl~ep$ill <110

'~anau.n-dell.ta .t4ê.tlohe1daSfJof.:lono!cap iIi clio Bom.levul ven S;J 601'.1:.8 hoot

l5)

J~atIl.,

.s~m.fJiu.g vlr dio e\f1go l(~wé, ubuolu't,E:) wUQL'de. .Jie els da~

"n Dlét.uanun '\iOd usol' guhoorsuW1 wooi.l lrInao liS ann uie lllellse,

slui t dle nbuolut.e on(.i~t'worpe.rJlJ.tila. aan EmiGe of..:wolowluseVOl"Dl

w-...:.

a.le ui~voel"ln~ van hi.uz'c:llti UOSlilllOl verl;rucs. so.nder erd,se ulta,):",del~111buiti. In so •n billike els word 'n ltmun8uteer

'Wat bul te d10 inwerkl:"l;; vun 8ll1{;Et Qamale'tl.1ui.)so Gruk"uur val.. et'kt~u. ,~:(it

die bevel

Vlm (5ehooJ:"Q.ue.:nlleid aan ·004wori dio

~-'Wolt van enigo $a.molew1tig.ae(,u~'le1a bo die .\.)lonaeh.oofQAturboor,

"ortl 86

',tl l1umelew1ngsvoi"ll'l

in

$y eJ.lea omvatt.ende prfitentJle

t.erUG5edr ins J en alle alverm.ofJ van dl. 6$8kape uwnel.titwlng.

14.

Vgl.

In

l.ealng van llrof. A.ltok$r

oor

uCh.rj.s~el1ke Vl'l.b.e1<1'*

lG)

-vorme 1n die hartall~ gctrat.

lJl~ pe~soQl~11th.e.1d" eie volle rw'ti.G11ko el\:61atons1a.

het 'Il rCllg1ouo-trs.nozonclc:n,tc WOl"ta-l en £aC>fl él.aar111

,aa

~yeel.lke werklikheid te 'bo. In (.Llel;tort::l"l1rtJl ay selt-heid

gaan hy ook dle tydelike g(-ULtef:Ul ..l~ap i:.e bowe. 1,1e deur dle

go,loot 1I.. CJlriatuo ln~seplant ls. atu.,:I.n an lid VS41 (tie 1.1ooawn VlU'1 Olw1G't.ua in die persocnll1U;., r,~llblotuJ~~vr Jh.d.d, tlut ilOm.

17)

deur- geen onkele llatlel~w111:30vcrbtUld ont.noerl.1ktHl "'()I'd nie.

A~klJll di t beklenrt.oon dut oua ill a1(~lig van (1).$

lietsldel3 die rells1euo$ tr9.nel~o.nd~11S1r.'VU!l t~10 eoaelike Belt-h$ld bo alle tyd(flllte plastiese strukture van die llerkllkheld

lC)

moet handhaaf.

.

'

•

•

16.

17.

18.

VGl. op;p. j6ti van ~tle~llk: It0l:lze Vol.ltGV1"iJhaden.

,-vgl.

:.11'191": %nlelfl.lng ... lO ... ~;:r~bf:G('crte der 1~et81deul.

1>. 160.

In <lie haudhawl11S van b1êl"dle eetlenBl(11e pr.1nl:llepe

16 soos liooyen;e'-i,rddit> awl Ha1plla en ..oZ:'0S-:l van d.

uhr2.stellJke opva,t~1ng dar persoonlijke vryl101d. geliJk die in 0hrletu$ in de r"G11s1euzo volh~1d val:); lJ.a1U' z1n

verworven ls.

Ge~n

t5ezln.

~een straat.';,

gt.101: tydallJk

kerk-1tla'til tuut ook, kLUldan Ulw1swn dezo pat~soonllJk.'

rel161euze vr1Jheld ontrooven •••• ,l)eze

J.~E~11Gieuz.evrlJ:-heid van da u!U'-lf.!tan-paraoo:l kleeft zij aloollt.s 1n

Jhr,iatua als den ni.uwen wort"l vaa bet menschengeBlaoll.t: (~f.d.i,.

n-

203).

i

t

20.

s.Re1diugu

"·Ut.

l"'é.;'fiS,; 4jJ~1a;;'~;;leprake Ol-' su.pf.;;J:>101~1iJ~l ~ d.aal'deur

lit)

beu! b'_y. Geen

aena

het die l"'&b ui t. hQ..Jsal:f' 0.;\ oor o.ndul""e

die I!t.erke vord. ;lierdie rGE) i:.H3hot)l"i; ui (;slui t.11.d: aan die .JkepIJer V~llldle kosmos, die .,1rJllr;t1:;lt) JOU, dl0 j~.l.ot;)n

Bu-rins

deur dia aOluloval varbree:tt is, l>as.it. ui t. hom.el!

~O)

nool

to

anlge l~lC.Goor :mdere n10'. ,,110 gC'sa~E~rt W11li>:(~e la

21)

ven ;"00. 3eli()le~eoru. ...u1&G ~!;e~a.)$Ul"c.;:;l~OU~VUHb G'i

rela-t.10\ie SOO\i(~1~oli:11cel't; 1>.1 d1a $'"H11t') ,ioda - 'Xl $OO~lel"(l11)j....

22)

ttJl t go~)1:t.ld ann In kOEJpf$tenalo8fft~;1". oiJ"ilgtenu <1.1$

19.

---,----~---20.

21.

:We ]oatt.ners-::.el d.1t.1n

'1C1:e

:.:ei"ormc(l 1<;ctl~ltle.of

ll't:Ut}l;J\.111bulo11'·

aous vo.lt>'

u.lw

llber"~-lov.ing

BOul

ot

W10 Calvlu1a t. haa 00."6 bio Il (u~uuauor u:_;aitHl ''; '.:J4QSfi' ar ... '

tifialaJ. tll.t.lt.,ot10u$ w.tl.1oh

-ra1i1la

some 4lt.IU,

above

() tllG:rG4! IJ (p.

391)

.

Vgl. 11.1:'.J,H l~uyptU:"; 'ivalvin.1Sliltl p. ua.

II\~~aaI'de gQddelijke OOt'flIll"O.lli)

ven

het gSlGag miSkend

wOrdt, claur blijft, :.:,.ool.an6 veorkl'ao.bt. [liet. ulotg.duof4

la, g;eonlteua <lan h~t. uiterste van lOBP~4nd.ighc1(l, of het uitur'sl;.e veIl alavet'1l1j. lf ~Ol"oen v •. l'"f·1.us·c,el'or,,,Onseloo£

en f~.volutl.'·

p 21).) ,;. . ' _, ' If

21.

beg1neel OQ ooreenkomat1s die ...to van, aod .~ handel. word

ondord,ane aangespoor om Vir dle behou<1,van wet én Ol~de

SQ-noor.amnhe1d vir dle m.agte bo hul,lo te betoon -

s-hoorlaam-beid

aan é1ie

s•••

slidraera

wat a8

verteenwoordlp:r.

tJoda

op-tree

OlD

te reseer

ooreenkom.tlg

OOd.

we

t. 'JroueuI, tU,,8

lIlenl

1. al.l"eoda 111 8y konsensie aan God Sêbin4.

1),1ti 1. •n heerlike, 'Vri'heid om t,e

erken

dat 4&ar selag la. Daaromeer dle Obri.ten., op grond vall

41.

~krlt.

dle,

owerh.eld aa <ll.~eau.

U04a.

01'

maa. ester.

reik, n1e

verder aa wat. die .Llolmagt1se. 41e ~o.vel-eln oor elle bel. •• ep-pi,ns,

verord.en nie.

tJ"ex-beo.een soaaslClraera

ls nie

pluua-v.rvaz~X*a van GOd op aurde nie, en derhalwe 6eQn maatwbbera met. <u'... eltd. mag aa wat God. oor 41e raense het.

nie.

UOda

2;j)

wette

en

beperkinge S.14 ook vit'

mapbuet-a

en

ampte.

Ul

tgaunde van

bogenoemde atan4punt la 41t kon ..

-kwent, om

f,e

beweer dat die 6•• ag.ond.rwo~pe.ne all.een.

vry

1.

W8.l'Ulfu'rby hom awl die NgDlatlge gesas vau hulle vat daarmee oor hom beklae 1•• ondorwerp. Dl. warfl vryn.1d la :n1e dS.' wat in .t,elHl.matls. loabfUl41gheld.•y l.e.8n~ag .oek Id.t;t.

maar d14 wat, begin met. C)Iulerwerplns aan _ttEt w~et~ dit in

ollatakeldellke

"erband

.~aan.24)

2}. Vgl. \.iJmeoll1u HOnze

Voa:.vriJheden"

p.

'64.

24.

VSl.

Gt-oen v. ;t?rluateroel"'l f,o:tlgeloof .n ..~e"olutl."

...

Ook tn gesagdraer

kan

onvry ••

08. t1anue&1"

h.Y "

~~un diu Wl<lerktmt la daal'éU.e gAJa8tel1k-vo;J.{9:'ooide

ell -mondige

tIl$UOwat, bom

Clall

onresna;is.

se.ag

ond.erwerp.

ook onv't''3 -

aelta

teonoor

God

onvry.

Ou.arolit 1. lydelik.

veraet

en dl.

reg van

prote.

deur Calvyn ettresverC11s.

:Die gealUeden1a en praktyk lewer t;&J.l~v~orb.t3l.dG

van mona. wat alawe 1. van hUlle 11eerl.ra,

en dan toG

noa

Wytilanne .001' Qoc1

d.urdat, hull.

1n <Jhristua

vrys.koop

la

van

aonde.

(Dlnk uun pnul.U4 88 ro.adsewlnse

aan dle

Kolo.-.enaieae

alaw •• ) f,iaar

daar la w14e.vv()orbe~lde van

peraoM wat vry

1. onder 'n godvresende

owerheid" Illaar toog llOS in

aonde.lawerny

.(frk••r.

:.ui t

1.

41.

llb.rut_.

watteon

ge8BB té

velde

~.k.

en

in

g.I"'gaverbrek1ns

dle real1aerlu6

van

,.1e.en..-v:rYh:'t1dt*

.d.en.

Dle irau ..

rewolu.le

byvoorbeeld

lo •• r die

. dOgalaa van ,.41e verklarlng van 41. reste

van d.ie

_na,u

Nl Dleu, 111maitre,

lt

.41.. m.na \ford met vrye en gelyke

". . . I.

as)

~ost.

sebor. en

bly 41t.

Hen..

.

Dié

moel.rna Dlena

baalt.

'n moderne vryheldaverlange

(ot,

om trleor Jul.

te ••es.1

mod.rne

anar61é.)

D1e vryheld

waarna ona verlans.

18

t

n '

v,.yh.ld

van hoir

rans. en suiwerder

gebal te •

~

amp of sebg nl. in oOl'"eenatellAllllns met

41. ~

en dl.

23.

Me Wéf, Qoda.

~fa(i%'owerheid ell Olldordaan bUiS VOOrdie

Sod-delike

s

erestlgl'lold, 18 'n volkome h4U1aon10 t.u.aan ge.ag

,26)

en vr311e1d 41. reaUl'taat.

.

Dit ia d.l. vr ...

van el1. 11.:&-8

en

41$

v.t-AJltWQordel1.khold van 410 indiVidu

teenoor

God

27)

wat

W81:'$ vryheid ten

gevolge

aal.

b'.

.uIe regte en

vrl-hede in

dte

burS8rl1k& lewe

moet

u.1t di.a.ltde bron

als.lel

word

w.aru1t

die ho'

gelag

van die oWQrheld V10êl, nl. 418'

,.

ablOlute

Soewereiniteit

GOd ••

•

•

.uie bo.taande kuraorl ... \I1t-een8óttlng aal

lnllg-gewend wee.

by d.1.

toepaaa1n6 op

<11.

bes;rlp

burgerv.rybe14.

Burgervl'\yheiêl 1. •n

bel~1_

komponent

VWl

4J.e l"fIlatiew.

~

lkep8elvrybGld

ell 1. nou verbind

aan rullS1euae

vr¥held. Dlt la "n h1at.o:rle.. relt. dat. dle vryheid

ot

kne$lkap van

'n volk van hulle reliste atba.ns. 1110aUl"dvan hulle relt-steua. l.eer.telltnge en 'bog1npl. druk

onteen.eglik

81

.tempel

Ol) '11

volkslewe at,

want l"G1161ed1eu aa baala

waarop die .t.rUktuur VfJJl die belê 'b\.Wgerllke le". en ook 41.

26.

Vgl.

Makke,

p.

78

24.

28)

()werbel(l rUB.

1Jw:"gtn.'wegteen -vryhede 1.

<.lf

t wato dle volk en

.

d1e

~llkole :persoon

.8

ele lewGneeX1atens1e 'béslt. en me~

nUl6 t8enoo.. $lko lllQ$fJoul"ekrydlns

vafl

die Qw.rn.eld veNod1s

a~)

mottt wol"d. Dit het

te

doen mét cU.e verhou41ns~ Itll4t en

n1e-,. tu,a.t,J poll tlek en nie-poli tiek.

Van hierdie 'burservryheld moet

ou.

poll ti.•lt.

vry-heid outlerskel,

wyl.

die 11beral1ame en demokl'&ale

tei

tllk burge~yhtU.d

met

pol.l t.leke ..-ryn.ld

id.entlt1'er.

ot

andel'slna

'"

.hul.elt mislei

ta."

41e se(lQ8't4J dat die verllee van bur-Ser-lik. 'n'yluJde

wellig

'd.eur '41. aanwin.

in poli

ti.ko vryheid. vergoed aal word. Nog

Cln4.re wll

burgeM1"yhe1d van

.tem-reg athankllk atGl. Op h1tu"4ie

WY"

bestaan dUil dl. ne181116 om(11~libe,fiall.tleae

ot

demoltratl$se ..tate Dlet dia liere

regatnAt te vereenselwig - natuurlik 'n bale a1mpl1.ti ... • n fiktiewe slenlng van 'n arn.•tlg. afJ.ak.

28.

Val. 8ootitn...

(1'. '91)& H.?redeat1naf;lon; u

en

,*-

v. l>rlnatA"rt

"Ongeloof

en

HeVc)l.uU.~!.

u~ooaell

(bureer) vrijheden \Ill, iB he~ v6cSr alle (l,1ngell. J100(U.S

dat ~lJ met d. ware

VriJheid,

In

'verbruld etaan. -,De

ware

~lJhGld is dle welke nlet l.n, etolaêlmat1ge

loabtUldlS-he14

haar

levenllkraoht

zoekt,

ell

Mo bea1nt ..

t.

ouo.er-worplnS

AM do wetten

we.armé8

bet

aanzlJn

CUl40 w8.1.... vaart van atBat en lllaa'~.ObapplJ in onafsOheldeliJk

verbaud

zijn." P. 2'2.

25.

Die gront.U.Geril van hiordle teorie soos Looke, Ue

l~,ont.eaqu1.u ell

:~tousseauverab.oluteer 418 individuele mens en ., politiek.

roste

by hUll.

uitwerking

van

4ié

volltaaoeW.rëi111~lt. sedagte.

H1.na.~ vergeet

hull.

dat,

41e

Ill.usesealas

t

n .rellg1.u_

.or~lg.lIleanak~p

li.

Verabaolu-'tering en

verats041116

Vtm

41.

s-ln41v14ue •.r4hé14 van U. "

.ena en

81 pollti.ke ~gte ••

mt.tls

41••

orr.kw balMI

't.usaen. 1ndividu en

g.eunaltap.

dl ••

nkalins

en die

.am...

lewinsavo~

(wat.

41.

eintlike b\W~.rvrlheld-1n8tana1e8

1.).

Ule tikt.ie .... oor.panning van

di.

lndlvidu.

..

l»tekal118

op

Jw-lcU.eae

680184 la dl. b.Oek.t.&envou dl. m..an1.tla ..

lopnaamde reS.t.a&.taSe4aste -

ook

in

dle

.oc1er..

'-14. Dl•• terlc;ate wreek h1er41.e

opvattius

van

Yolk'-.oew.rein1

tAtlt

bOa ui

t.rwwd

lu. 41e ra4Ucaal.-<teruOkratiG"

teorie van ~tOU8$."U.

.1>ie

v()lk.aoew.r.ln1~it (lans- 41• • ag van cUe .WJIlNi) WOI-4 In to 'tall tire

sin

in die

"et-gowlng8tunlca1e Sékon.. nt-reer,

en 1061•• konaan.nt.

ontneem

<lit aoll

die regeringe ... en bestuursw.rltaatUDhe1<l van die

etn8it

.lh aelt.tan41ge karakter. .iJlehl.rln

boslote

"erab.olu ...

~r1ns vantU..J~ldl...

v.

tsew1ng.tunkale

(m.to. di. aaana.1Ul t

van

41.

volk d.lit.arag·t.er)

bers in

bomaelt

di.,

kiem van 41.

ss,u

lsakrl.S..

en

ataataont,blndl11S. 8008

ons

b,YcUe

ver<lel"

belwld..e11ngvan 111erd1e netelige saak nog aal alou.

'Jy

d1e

teor1e~

vau dS.e liberaliste

en

deraokrat.CI

•

•

•

ldent1flBer, kOiJl die bucnnl:atleae l)(u,·aoonllkhe1da1delial'

na vore.

a1erd1e

porBo,,1nllkheldJfld ..

aal

probeer

<110

vrihe1.d

van dle burger red.

Uie matel"Ujle b.unuml.tleH X'êsataatekonaepdle

..

kU1m.1n.eor lu: 41., l(lur van 41.• indiv1duele

vryheldareste

wau.rvau· dio wUl.trborE~nB die en1g.ete d.oel van

In.

8tuuta-'0)

velWas

la. £n

vortIer pl'obeer

(lit 't.evergeeta

0lU

dl • • tant. uit 01llto11tJS8mot behO\lc1vun hUll. t,vryhedetf. te re-kOllatrueer.

1):011tl.ke vrybtlld. dek nie 'n ruime veld nie. Ult,

1.

'n tip1e,

blnneatautllke

at.nseleontht1d.

onloamaakllk verbind. a.an dle

lntol'ne

s••

asatrul('cu"W'"van

tU.e

sts.ataveri)a114

S008 ultgedX"\.lklti die heerskappy 'bevo.btdlleld van die owerheid oor die ol1CleNaan. Dlt 1a ,<Ue reg en bevoegdheid, wa~t'.aM

ondordane toege"

la om en1gálna mee

.t,e

apreuk ten opeist.

van <U,e

owerbeld.bel.elt1

ot

in

verband.

me

to dle

vraag

wie

die

owerl181daamp 8&1 b.k18~.

8urgervryheld 1& 'n veel ru1.InertaogrlP. en 8008 ~

• Oila nos verdel" ui

t d1~ verlwldollns .al alen, ra&k dj.t 41. vorhoucJ.1ug

van

ataa~ en n1e- ..

t~,utt.

politiek en ni.-poli tl.lt.

wel nuttig

en

110<11e kun lfeaG

vil' dla ba$kel"Ol111g

v~n

bur8~r.

l1ke ,reste.

:':'n

tos kw!

di

t

moontlik w~(~o

du'C

'n

bepll{~d. Btuat

al dle

burGerv~yhedeaan 'il o1l4erdwlo

wattrbors.

mam" arul hl.ll.le $okero polltlelte vryhede

ot

poli tleke mede.&6bGu-$kap o:ntllou. Dle teunoorgof4telde kan natuurlik ook waar weeG, 111.

tl.at •

n

volk hoogstaande

poll

tl.ka

.Dl$deaesgen$kap gonl.et, maar dl. bursoMryhede

kwyn

ot

vel"é1wyn onder

staat.-.kapanale

ef}.

mao.usurpiual_.

In 'n demokratiese

staat

by.

voorbeeld

kan

burservryhede

onder dle

meerd.rnelcla&oowe-~el1U "_'1t,

ot

volkaw1.1-po.tlAaat verdwyn.

~1' volk.le ••• ~~

minder

politieke

regte

ot ••

1-..

vaart be.taan, mu,tU'

waarln dl.

S.G8tel11te goedere ot' eiendom-11kb.ec1eserespekteer

ot

,1n81".

gehou word,

1$ Verkla.lik.r

31)

bo 'n welvarende land met dwang en o.tlt"oS.

III die modorne demokra:t1ea8 en liberalistiese S~<;fte

1S alle burgers

e1n..

tllk mede-resent.$;

elkoen 18

lntegrercn14 d,eel van die volka30ewet'ëln. Dit 1. vererend, maar '0 d1kwela

an wat

'11

meni

tot. die mlnd,erhe.ld

'behoort,. 1.

dns,r41•

..,voorres"

gerins.

Dit 1&

'll

$ol1d~rl1nse V1"~held wat

on.venllydellk op

4161 deapot.l$Jlle van d1e UleGrd~rheld uitloop, veral as daor'

aeen

kornpGtensle'begrenalug

Vlr

dle .taa tsowerheld

ton

opa1gt;e van d1e 11le-tJtaut.llke burgervrvhe1<1-1nat,un.alea gegee ls nle.

Volkom.e

ell

voort4urende

e~n8te~ul1She1d

van dle volk 1.

on-d(Jnkbaar. en waxmQar dle w11 van (12.0 llloe:rdorl1e1d dry:£'vear van die 30a8.S ls, BOU {11()m1nd.erheid in dia oormutS ven die

t('hmp8r~y

:rotte

van

Q),ltQvrcdenll.e1d

en

fS$en

w'lurborg van.

Geluk 'bosl t me. Verdruk~;:111&

U1ctr"d._noto.Dy~)

dle meerderheid dl t

mas goedvind.

1$ nie behaugllk

nl0.

Van otldel'at 'Word ion h1e:rd1e sttn~() deur m1duel Vell elle a t0ri1l'03 dte SQewereine VQlkSi;S0asS in

'.n

111ddepun.t belig'" gt,\aLl Va1rwa~~rdit. t\S alvor~~10811d.a s'tuat6(lasag namens d.le volk

aan die volk. <11ewet Gee -

IUllta Lii~~ vorbt'el~ln8

van elk.

teol.la~ld. Jl ~la du.s •n soort OilIilS€) van die atutit. Vir

af,aatagoa&g behoort all.e. wnt ras he.t, dan te awig_

•

•

•

!)1t pae nou bie.r om •n a'U1were td. teonae'Vê.lllfS, van

alo ware p(,)ll'~leke vt'911ede

soos

<lie t,ialvl:nls dit.

veratulIll.

te

Du~trbeetaan. fn ryke vflX'1a.ale VtUl l"oger1.J.lSuv(,)l'"jj}("

Slegs Bekere ragerl!ágQvorme BE::.l'by stlkf)re volke ~m.n pn.. 1>1t hans allaa

at

V{Ul bulle baflka;wlnSG"()~Ii:o.ud1~wld, aard. l~ollg1.~.

'3)

lewens- en wBroldbeskou1ns. ont.wl.k:;'::e'l.1ng.d1treralls1~rl11g.

Die goataldllOld van '1.1 volk, uyvoorooeld, aal dle .tnndpunt, 13U 110UClj.uS van die uta&taow$rhold ook

~~r~otlJ.ks

~~.. Vi?).. Vnn

Pr1nstere:r: .

,Ongeloof en ~u,volut1 •• IJ p.

227

35.

Vgl. Dl;;. KUypé~:

.,ue

~lIl~en. Gratie'! l.XI p. 60

Van hierdie vQ,urr,~u~n4e llfi,Qrheld 'Wil. dle voora

t.rola.ra

van die liber&liUlae eu ruó..lkl,al"uCilwokr.s1e met bulle

,.uro1t

na'turel-" ••

a •. dev1e.e niks 'Weet

nie.

bepaal, '000. blyk. ui t die verak1l tua;:,;on laude met. •Il

pa-triotiese

&1'i lil

la.nde met "n

f)E~Q,tstlese bevolld.ll6.

4n eers ..

~,

genoamdo l{:tn(Á~W~I.U.r alec 'Volk v1t' aie ;publl$ke tUitWl:. me"le,~t.

word elle ow~n:heldsgoQagvan.afllt getampel" ueur diu ~oeêl gefSráend~ volkslnvloe4. Iu die l,{i~a$enoo!iicte l.a.nua w~a.r di. ol;.d61."uane in onver$k1.111ge aorgelooBhéid alle. aan die ower-!wid oorl0ia1";., ea).

(u.~

olfEtrhalul£l&6 be':.:.'lwuat't.akynllk almeer

4ruk"tend 'W01:-d. lndien <lle volk nog op

lGa~ena11k.

't.rup gtau:n., ga£..tl.die ower,l~ld wa.ur.akyll11k lU Olllaellll11ke

Sewel.<lpl.-gll.i& vorvul. liaarakYllllk anl di. o'Werhold hom op atlul't:J(unti1t.>"8

gebied. weitas 8t;,eur I;;iUU. die volk wat op egol.t1eae trap at.aan.,

~

t~.tn volk daarel1t$el1 in menslike ain kragt.ig on hoog on~-wikkel 1&, on in die publl.,](o analt van die vade:rlarld. belang

8t,Ul, Bul dia c:nrerheléla"/ftsEl'" wfu·U'skvnl.ik •u ote~d.$ hoir

~ Q. v ~

'4)

kn.t~akter UWi.ltl~elll, en <leur die vol.ksS.:nvloed 6&tetuper 'UoM..

Vlo iSw! tsel~Be deliiokX-aale IOU ~un oomblik in .>Ja.ootoel&n4, kon bosto.un nieJ en Galta 1. d1r, 'tQ betwyfel

or

d.le llloderne demo.. krat1ese Eftelsel. "lau. dla Verenl{5de lltate van Jwof"lká 1n

'5l

wtits8u11ke stat~t.Bverbtlndnog ,::seensprnke nie. .Die 8waardsnag

1a dQHr nog in

onged1t:f'e:renal¥er-de

vervle8t1usavorme bellute,

~ 36)

en III goedgeorden<le olf$rbe.ldsUls,aJlel1 OHl no(" ont.breek. . Ook ,

.

l)le meea skamele vorm van poll t1ek:e vryheid lUoe\.

dan Juis

d,áár 'Vorwag wortd wan.l" dl\t nntuur:m_ilU

nOt>

op 'n

8al verskll V$ll opinie mJ.:lder wee-a, want d1a jU1S beue.wlnga.

}7)

ont;wl~{ellng en kersten1.ng WQt mw.u1tormltelt tewccg'brlns.

lntelJ.ektuele agterstand

ontnOef:l belarJgstelll:ëig

in J~ld1e

..

aangeleunt.hede.

ens.

?ot'

n

leidende nua1ona11tel t kom

a.

gevolg daorvan cUe goddelike 1'o£'1'1nS tot kersteniné)8aka1e ten opsigte van die progl"e8s1.wft btUlkaw1uceoll twlkkCll116 Tan

•n na tu Ul'gelowl ge of kul

tuurgel.owlge

uaalr.>llal1 tel t (IOC), wa'to

,8)

die naturellebevolking 111 one ele gëve.l

1e.)

Uie (fhJill~(!i>~I'E.Vfi\~J$ V.H.£~ ·VOLl.l~l~~ ~;,~~1)i!.a.l;.GUii.HUAAJ.'.

veral soos ena di'ti bj1 "n primit.iewe volkslewe aal waarneem, bestaan d~,ar111,dut die onderaane d.1e reS sul hê 0:01 hulle 1l04. 'Vt)(}l' aie owel~helclte beklae

ot

vertol tot dle owerheid .-lg. HllWV~t;n, la die Kgotla vun <11e;3W'J8J1SWat.os,die 1'1t.eo·V'DJ) 41.

1'3asoo'f,oea, ella_ tn uprOkunde voorbaeld. al~.k·d10:res. }100

S.-rins ook tll., .kan invloed U1't.oef:$ll op die IJt.aollsbele14.

,6. V81.

_l.<l.r,.

III p.

'19.

37

tt

Vtsl.

tiU3I)er. "O$.lVln1smH. p.

105.

HIQ.t' 1$ dUB

'n

element're openber1.ugs'Vorm van dle pu.blieke Op1.1l1e wnt 'n 1>olal:lU1lte bostanddoel VUl politiek.

,

vryhéid

gGno&m

kan word,

aanw8aig.

Uie kOllse:U.s1e

van

dl. p~lm1tiewe volkere ('u oe'langrlke komponent van publieke opinie) kan later ontwikkel tot "n olUAeerQ\.)~e bolwerk teen elle d6$!'oI;.1$W.e van iedere atautaalmll8, omdat dia li.g van c.t1.

gewet,e eu pUblieke opinie 'uea tanddel., van die gemene graai.

la.

III die lIle.a t.otHll

tIre

atQt.G van die lIlod.ornet,yd

on~breek 11lel"dl.eelementlre V<>X1li1 van poll'tleke modesessen.kap

eelts nla, $OOS byvoorbeeld iu die U.:J.i.J.:i.- dlktatuur ..et.

ly aO\fJets. Dit hans tul.kene van. die persoon VQi.~cU.. owerh.e14 at

ot

daar sts,to sal bestaan. waurln hierdia reg PQll.tl •• geen gewlg dra ni~. 'n '\\Ulitêr ...totall '~re diktatuur lllet 8y .0

gevaarlike 8'Watil'dmas.

ot

éU,e' veroweraar mat, sy dWallE9J1otS.e••

gedurende •tl. besett1iltS kC,(Las .Wka voorbeelde voorkOl'll.

!.o~;ttli"Ji\!;K~~:I.)bestaan daarin dat; die at,aataomlerda.n.e d.l. reg sal

hê

om

cUe Q'werh&ldab9l.e1<l

(veral

ul

retleercele1é.tJ 1n dle

open-baf:U' te kri t1se~r en, l;.e 'beoordeel. .:ub11eke op).n.1ain poll-tieke sln v~'¥)kry h1ero:otlur v61"al 'Jl. rype:r"e bGtekttn1..

.,Il't;.-alen

dQt.ïM'Wl af die t,oetsrag in '11 teI"r1.to1:r dew" mldd.el van

geheiue

atew;I1r18

beoeten

'Word,

XOr:l lllel"<lie vorm van politioke

oedoaaSoonakap veral t.ot s;~und oude,r le1dl11$ van poli tleke

"

~a41.1e.

bepaalde eonyoud1e setorr:ruleet'de .tall

tkun4ls-(lculk'beelcle

by

die toonafulSewende vollta8l"oepe wat b1.~ a.

39>

dr.er.

vau"

dle

volltaoor't\U61:tll.)

ge14.

1nsang te ltULt Vind.,

In. noue

aan.l.ul

ting hierby

saan

dl.

taoNt1e..

en.

prakU ... politieke

pl:'Opasan4a

(d.•l.

at.tee.tie .. o.lnvloe41ns

"

van 41e 'I01kloort.u1s1ns>

".t

ln buman1atl•• -g.oI'1lfnt.eerd •

..

•ta

te ..

lt. •n revaluaie

.as

voorberei. .oara

418

I"8vo1u.10-40)

nlre

1.1er8 inderdaad

41.

res.rlngakaa

teel

w11bemaBtls...

In 41.

meer gQvorderCle .tate

he~

41é .'aat.owel'he14

.. lt

•n vorralnpt.Qk

ten ,u~n.l.•n van 418 openbare _ning.

aange.len

hl

wttn •n w••• n11U na.loW. publieke opinie

41)

ln nie kan rese.r

nie.

l~.noor 41.

dell:lo-l1b.ral.

1d.o10618 lfet.or ona om

aan

te

ne.Ol

(lat

<lle ..

()~n'b8l'8

menins" •• It

"8e.r.

Ma.u-

dit.

het. in .y logiese vorbanêlsu'wUktuur •n lntCtsr-ret¥1e

funksie

11'1

elke at@te"eae.

:Uaaraonder 101.\ cU•• 'aatH6nheld IllS

lnt1e:rdaadnle kon verwerklik nle •

•it.8

organe vun <11eopenb.... mening ·dlen 4t.

vry •

•prank.

vers.rlns'

ell

verenlsill68.

pol'1.tlek.

()1"'pn18a.l""

'9. Vgl. ~~.4.w.d•• l III p. 429

4U.

V$l.

a.w.

P. 4'1

41.

In

di.

a.w••

w1

l.~ot. Ur.

UOO1'8Weer'd d.1~

auk

k.rtlagt.lga

I,lede ... o'lerhe14 behoett.,

om ha~r taalf te kunnen

VOl-brengen, den .WWl der,publiC) Oplnlon. die haar poll1ilek

leg1t1l.oeert

111bet na1il(male

denk.n.

tt

per., rad10. p~otea. pet181e,

ena,

131 hierdie politieke l'e£~te at,uan (lle

vry. setlaste-U1tlns

op ataafdtund1ae scbiod op tale voorgro:tld ..

14e "8

van apraak komveral

tot

\.l1'W.ru.kttlUa In

dl.

42)

hou van ltongr ••

a8,

versadét-l.ns. en

v8.l".n1s1ng.,

.et

dl.

enls.

te

verboél op

dl'

waarvan 41. tel

t.llke

werk ••

u11he,14 saris

..

la op oUSEfboot-oawuheidaan 41e

at.aat.vet.teJ

41. aat'lramU.tls

ot

btadêrt van

41.

g081e

aed•• ,

en

atoorn1.

in dl.

uitoetening

van

d~e

regte

van watt.ctr

r.gbebb.nde alt

nou ookal 1••

Ul.

taOél.rne

41kkt\4r8

aal.

hl.Nle meel'

sevOrderde

vorm van

pOlltl.k. _d."668nakap

ho• .,.naaDld

nl.

éiul4

nl_.

en

dlt 1.

'n

bevy.

d,,~ hulle

aosenaSDá4.'~6

nl.

toet-aweS 1n

41e aln vau pO.lt.18"8 pO.llt18ke •• de .. sseuak6lp

1.

nt••

Vl. pora aa orgé8n vun d.l. publieke OiP1n1e gebruik

modert1t.

me"t.O<lea

van beInvloeding

en

lelcU.ns van

da8.l"410

opinie •

..

'Xll(Lerdaad

dlen

dl.

per.

8$ 41' m14(181by ui.t.tek om

..

dle

ow.~helclabeleld

J,nabllek

te

krl.U.eer

an

te 'beoo1"d.eel, veral deur ay 1nl..ld1ngaart.1k.ll,

komm.nt.aNt,

korre.poneleuale

kolOGne •• a.

art.Uela.

Daarom

tI'.,

tioderna 41ktat.l.1l"8 om dl.

pera

te,

mon~pol..1M.:ren in 41e.n.• van, hull.

propaSwld.4m.'J.lene-rle t4J &kakel. By

In

diktatoriale

aanvaardi1'l8 van cU.••

tab.\.-be.'\.L~ 'Word ..

ke.r.

blaa1e dadel1k verbled en

~pseh.t.

Ver-Jikl~l.nde redak~ •• lfOt'lCi gedwlns

tot

41.

aanetell1118

van ••soedge&l11deu redakf;el#$ en

Jo.rnaliGte.

..~tUl

41e

para word

v()orS(UJkr'yt wat. sepub118eél"1Il8g word, ell die vurp11St.1ng

om oor bepaalde onderwerpe met, a1Hpat1. én waar<lerl116t.e

skrywe, word OPB818. ",;lke dasbladakryw.:r

ena.

word

(S8bln4 deur 1:»er8verorden1Jl61&,Jo.rnalla~-veren1ts1n68 en -kode. wat; deur dla owerheid

~h.8r

WON.

Kortom,

di.

per. .e

mlciclel

4')

van

volkaopvo.dlna

word. In cu.ena VIW die masat.aat, 6e8\81.

Nostana mas

daar nle

u.S.t

41e

oog

verloor

word

nl.

dat ln 80uunlge state di. kult,urel. ell at.aatkundlae OllrlI>he14

van 41e Yolk "n ru1ale persvryheld

sevaarlik

en

onl>1"akt.lea maak, nl.lIl daardle burger11k. le"e waar alleen dle meea elemen\lre

vora

van politieke me4••

e868nakap

tule hOort, 800.

bYYoorbeeld

ona

pr1mit.1e.e

naturellebevolklng.

In 'n .taat.

Bet,

dl. uer4.re

mat..van

polltieke

... deaeggenakap hoort.

due

t.U18' tn

vry.

per. w~'tt krl 'lek aal

lewer

op 41.

pollt.ieke

gelootabelldan1.88

yan .. kere

sroepe

en

di. regeerbele14

van

41.

owerb.ld - .aal" Jeri t.iek mas nooit. op SO

In vl"

geuled dat. dit

10..\81',

<lat. dit. aig op..

• etllk van laraadwl111g-onJu1.te berigte bedien, ot 41e

.t.u.t.·

app8J'aat. aal. kortwiek in .1

:regaltappend.

twlkale

ot

'1

roep1n6 0Il'l die orde t.e hanêlhaat nl••

}

r ~ Dit 1. Jul. uit Qalvin1.t1 ... kring

wat

41e 6&4&61;,8

van 41_ I,Helllge reg van opat.and en prOtia.'· te YOorakln w-.e. Vir 41e ~alvlnl. la

dit

maklik .0.

ataat_sasag

te

aehooraakm,

vel"al omdat

hy

In alle ware gesog dle godcLellke

e08we-relnltel'i:,eor -

'n gehooraaalnlle1d

terwille

van

die

sewetA.

f-Iaar ds.ardle gohooraarunl\8ld 1mllllaeor ook tu ontembare m0e4

OPJin dl8 nalW van die 11esverdlge teen dl.. onresverdigheid

van _kere

wette te prot.e8tee~.

Krastena die

gerestlSl161d

van dl. Koning

van dle koning8 word aan ~1 beelddraer.

41.

r-S van appll wen alle

_.

onderdrUkking

verl.een -

'n NS

.

wat wel ln

atate

met

'11 .. erder. mat~ Vb.npoli lIteka

med.-.eggenskap

to.

gel •• t.

word.

(op

CIU'i8telike

atandpWl

t

word

aan

41.

oud.roan. alle akt1ewe "••rat.unclareS

onCiel.

~1.6.

lyd.llke

teenstand

word

sebled.)

Ui.

r.S

van petisie bring

vrye

6edaste-u1tlng op

•tu.

tkuncllS. gebied na vor..

hter

Dl081', gedink

word. aan

patti.l •• me'!;.'n algemene polit.i.ke doel waarin byvoorbeeld

"besware teen aan.h.ang1ga

wet.sont.verpe,

teen

beallat~111ge

van

beat.uu.raorsnne,

en•• geopper

word,

ot

waar daar

b1

dl.

ower--heid dle refling

van "n

laak

van algemene nut bepleit

WON, ~

ena. l'etlalea van

pur.one

en

ot-gun1.(l.t~a

lllet 4.altuncllge ondervlnd1ng

ot

status dra hi4", die •••• te

gewls.

en <Ua owerheid.persone hou

veral

hiervan

aantekeninge.

VOJ...~NuijJI(lE, .P0Ll'1'If.;K1::.: Ml;;.I)_~Utt..;.NSl'.Al'.

'n reg wat.

41.

bogenoemde vorme van

polit.ieke vryheid in.luit,

1.

'n retS wat. aan dle staat.onderdane gegee word Oal te besluit oor.

dl. peraoon (.) wat elie overheid.amp

..,,1 o.klee,

en

cU.t

at.aan

a8

8temreg

ot toet&reg

bek.n4.

Ol~l.te-11k-btJuaatd •• temS.... S1;lgd. burger. van d1e 81;,utt. om op gesette tye die toeta aan te 13

ot

die reg wat d.l~ owerheid stel en h.mdhuat ltel in ooreenat.eraruina met dl •• et VAn liOd .008 d1'ti leet in ~le harte van dle .t4tll1geregtigcl. burgera, i ••

Dl. mon.like po.ltiverinsa.erk i8 in h1erdi. aondig. bed.llng gebrekkig, e:n daarom moet di. polit.leke seloota.be.lyden1a van die owerheid

en dle verwerkllklns da~rvan getoet8 wo~

aan

die wet van God. .!\•.nigo ata,.1;atel.el .81;

nl.

Vlr

'n

politieke volmondige

volk

vooraienlns DUUU<: vir 41e ordelike \lit,oeten1116

vau

hi~rdle

res

nie, hou seert rekening met 41. wet van God en die normatle.e vryheid vall dle .•• na

ni..

.ui8 stemreg mag nl. ultt.neam word van dle per.one wa1;

di.

draera van die

see.telik-44)

kul turele ertenia van die nll.ie ls

nie.

Ult. waa re ada

Calvyn

w.

t beweer het da to di. hoogat.e

politieke vryhuid on

di.

Bsluklrlgat.8 volkatand

d44r waar

••

.. lts

alle laere owerhede (mag1at.ratu. interiore.) deu..r die

. ' 45)

volk eelt by keuae

a&l~6atel

ia,

gevind aal

word.

Dit .ou seker nie ongeoorloot

Woua

om

te

konkludeer

dat die opv..,ttlnge VUil Calvyn hol:'1tekon aa voora t.under VWl •n

k.onsti \uoionolo ataatainrlgt.1u6 n1e.

"n

vryheid onder cUe "et.t.,

reg.r1ng

van"eo deur die volk .. lt

geko,••

anne in

ol~erworpenheid aan

die

absolute

.oewereinlteit

van God

---46)

"

Ju1at,e

vermenGing

vall dle

arletokra~le.e

.et

41. burgerlike

41)

:regering" ODldat'n kon1naakap maklik tot, tl:oannlG kan

vorval, die rQge~lng van

die vernaamste.

kan tot part.yrei).rlng

van elle

weiniges

lel.

en

41.

hoel mo.kllk,.te

varval

'n

volk-regering

tot oproer. 'n l{O~S

ot

outQkraat verval in die

VfU:"IIOGklnSonl met ay nl at te wyk Vtln l'ogvordlghGld, 8Ode'

dit velliger en beter la dat meer aa aen dle roer iu hande

8al

hl,

sodat hulle •• kaar aal help, leer en V8rtll&an. en

sodat

wanneer iemand homselt

Dleer vorhef a8

wat. dl

t pua,

daar-ander best.rattera

.n me.eters

at1l we.a

OJ!J 8y

willekeur

te

bedwing.

.ule au1....:r-4.nk.nde ~l.'ten het in d.l. Yel"le4e

DOS

alt14

na

ruim.

volksinvloed

op die

staat.beleld

geatrewe.

Uit. wae nog alt-yd 'n begeerlike S08d dat dl. volk in nl .,

rnuge e.n .~v.nde by die publieke saak betrOkke sal weea, ook

ten

opalgte

van dl0 k.US6

valt

41.8

owerheldaporaoon(e).

.1I1•

• l.kt,oral.. klf.at:lle was vir 41. Calvlnlat,l ... Jur18te en

46)

politlci

nog altyd tu n~ors.-klnd."

47.

48.

In ay

Inatitu.l.

Boek IV Ha. 20 par.

8

8tel Oalvyn dl.

aaak &._ volS

a

"Xn4ien .. n 41e drie r&serlnaavonlen.

<u.•

4e wlJ.geren

awlleu

l.

op

zich selt overweegt,

dan zou

ik seen_una willen

.ooohenan,

c1at.

ót

de arlat.ooratJ.aohe l"ege:rlngavor'lll,

eSt

eeD yora, die be8~t

us.

t een JUlste

verm.engs.Q6

van

haal- •• t

de

burgerliJke

regerins

all.e 8n4el"e vonaen verre te boven

saat."

Vgl.

2rot.

1;a-. ?;~. lJlepenbor.t., ••On. X.ol.Mnt'· p_

17.

In hierdie verband la dlt. int.et'e8uant QIIl ilJ't,lkel lA van

die

~.nt,lreyolu81on3re

part.y te lee8: ..~ het volk,

zoo-wel

in ziJn pol.1.tleke ge•• t88otroom1n{)en ala

naar

:41Jn

maataohappel1Jk leven ill ziJn yeraoh111end. openb.,.11~n den 1nvloed. op bet ~taatabel.ld kWUlen oetenen, die bet

Die toetBN8

le

wesenlik die mans 80

res

op

selfetenavryll.old. •n vrybe1d. Wtl ti deur die Ïiorvo.rmlngswyd

weer ln ere heratel

18

en

aa aodunlg

deel

18 van ona

1:($to1"'-matorleae

vryheld.

Kuyper praat dan ook vtm dl. ..recht van. Dle •• prokon"

en

pppor ln

dl4

vorband dle

"easle

van dle

konaen8~..

Vie

.

konsensie

ls 'n akal$ van dle bewusayn,

wog.pas

op

'n

bepan14e

daB4

ot

telt

wat

sodelike

kour vra.

Vir

d~8

vol"

dln61ng van

h1erc:llé

kon.enalo-ak.ie la drl.ërlel nodlg" nl.

1.

41e bewaring van (Jode..

t.

in ona bewussyn,

2. dle d.aad

wat beoord.~l

moet.

word, moet. Jul.

en

na wa.ar- ..

held voorgestel word, en

,. die daa4 moet, aan 41.

Geopenbaarde

lf11 van God auiwer

get.oet.

\ford.

Die gewete van dl. geestelik-kulturele

volmondltSe ataatsvolk

moet

due •n

aande.l

hl

in

41e benoeming

enl

ot

49)

Wtalebeleld van hulle

staatsowerhe1d.

En dlt moet (;londls-en vorant.woox-dellke monae: W008 wat aal. besluit oor 'wle dl. aWllaramagrDonol>olle aal. beheer.

Dle belangrlke

te

tel

to

ln verband meto poli t10ke

van reoht8waue

toekomt.

d.ul

tal.

Yoor

belde

naar

at-zonderliJko wlJ~G van V61"tegonwoordlg1ns gOBt,reot<l

moeten 'Worden mot, toepassing

van kleareOh.t ••••• "

JUEHlc8os;.;onukup 1a da.t cli1:, (800S Ueoperibua%' in swmre6) "n

kleluood 1a \la.; met

alO' i.)r()o1;aw val~ulg~1ê)101(j.

en

vorMt. ..

'Woordu11khe!.d v'oc.>r ~. ijohanteel" lUuot \lord.

Dia owerholdst;enuG 1~

"n

uoptellko,

toevertrouo

SQuatS wae B:;

oorapro115

ni~l

in vore

ot

volk v1nd

nie,

maor in

di0 Ulmppor en !;.!';)ogste ~;etgower

alloen.

D!t

10 ook d10

rode

lluurOtl dio ondel"dnull vola~eltt.o GohOOl"tltlL'UllhB1d.voraku.ld1s la. l~o,~tan$ 10 dia vorutelike tUlt) nie onbopork n1u, on die

olidm:'uune moet kragteno hulle aap tii) bursers taen

gronaoor-ulwoidins deur die owel"lio1d'r14l.ak. V61"uulu hullo OLl deur middel VLUlhullo toetBrog ~on tl1$6$UsUX'palSle

op

to t.reo, clan

1 IS hulla ontrou en. verraaiera. Dle sehooranwuholdapl1g van die onderdane vi.nu

'n

St'01l8 W&l~ die 01ferheld,.wetsuwl:lg Mt.

die goddolike 8\$bod in stryd kom, en du.uron 1a dl t, gODlodond

;-lOc)duuukllk dat, dle Btau-.;aburgcr op die aOflOt.~O "~~'ddlu

~ootll

cul ua.nlê.

ltnlO van diu

uona

$0\101 III ay doeu os 1n donks, OH uUU,ook

..

pOsltiVEh!l' (Jl) Juridiese to~olrt. L100t durhulwe in dl0 Ohr1a-telllte rogst-aat 1u ooreoxlst.or.wl:tli5 llo~a Llot dla wet;.VW',l00d vir di(.\! Ju.t"idloBO ltt\lu. ~:n.a.iou die até.i;:-d;.ao\lOrllOlu, hlGl"'1n

ontrou, Q,dJol:\1c.ruu QIl ollvero.:.rt.\worde11k v()~r God lU, en

uolta

volgende oleks1e die owerheid 'by d.le \iet van Jod wooS en hom

1;.8 11G bevind. •n ;ul.der Godo-gotroUG party laoet dn;."ldie

Hierin slan

die

Christelike

Onderdnan Geen

selt-wetsowende bevoegdheid nie, wnnt alloen (Ue oworhe1d. staall vir

hom in

die

van Uod-godelegeerde amp en voer

he(.~raka.ppy.

Politioke QodoUéGaOnokap la ln dia wortel duarv~

onderwerplng

ann

God,

wcmt

IiJteJ:l1rQg

ls Gteeds •n

simbool

van

Gods aoowerol111telt, ou diu owerhoid aan wie 011.6 onBuelt

onderl'/erp., word op •n geloWllYl wyse setoets.

Dle C~i8tcnburser moet. volm.ondlse po11tlGke moela-lleggenaknp ela kre.gtena ay see.tellk-ltultur&le mond1gheid .n

ay ke.t,01a van dle" Wet VQn Qod op Juridieae gabied. Uy kan

otlderl$kol tUIUJen suke .at. polities

res

ot

Val"ktHJrd ls, on moot, !jO)

Clua nie alleen ay node en bohoet'tea bekond llu.l.c,k nie" ook

nie ne~ ay ~ltlek

oor

die

owerheid se rese~rDele1d openbual"

51)

nie, maar ook oor die weli en die reg beskik 00 van 'n

..

aleGte ot

onwaard1ge owerheid reGtens ontolao to raak,

d.w.a.

aonder d.le goddelose atantal;Feep of

revolusie.

1.)1e

OMioten-yolk ls te'.:-lloor Godverantwoordelik v1r die wyse waarop hy

hom laat regeer, en moet be8110 vun beskl&oare

eerbare middele

voortAurend

6obru1k mu~k

Otl byvocrb801d

vun 'n Gode....

onGehoor-aame o~orh.eld ontalne

t.c

raak. tJt·i)mreg mag dus nic '11 voor.r·eg

50. liie

res

wat

d1e

pr1mitlewe natuurvolk het! 51. Dle reg wat die ongekerstende ku1t.uurvolk~hot.!

•

•

•

41•

•• ~a WQ,t mlabrullt. word om vlr die poal.iea van die hoosste •• 1"

vyande

VéUl

ood

te kies

mu,

f4Li~l' dle

reste

pe,tlsone wa~

n1D nll.een wette 8ul pusaeeX'wat. vir tiie olld(>I'Ciano bei1auWD aal. WeEt8nie, luaar ook llla.erdaad d1enJioreauti uoda abl, waos.,

52)

moet, wau.rdlg bevind word •

In h10rdle verband 18 dlr, l11wreSliuiU't. om di. :ue_-wet.te VWl die Unte YWl ~U1d-~r1ka t.e kontrole(ltl", verial 800.

dit 111die "Konaollcia81e van elle U.awe~1ieH Owa'!; 46 van 1946) vervat. 1111

'.(1) 1.cl.are blanke persoon wat. In Un1.-at.aat.ilbUl"s-r la, ~

(118 ou.d..rdODl

van ••

n ...

n-t,wlnt-lg

Jacar

ot

meer

bere1k lwt" ••••• 1. 'by yoldoen1:ng vu.n eU•• oepalin,S8 Vk.ti b.1er41.

we" ser.Stig om as

Jd.ser

gere618'é,.r·uer 1',e word.

4.(1)

Iedere raanllke nie-blanke la d1i!#

.i:'rov1na1e Auap

dl.

(JO.le noop, wat.

-(a)

In

Un1.-.t,ao.tal:)\~rg.r 18 'Wat,

een-en ..

t,w1n1ilg Jaar oud

ot

ouer 1.

en

dew:'

seen eon van

dl. ln w,..t,lk ..l G éS81lOeDlCl.

onbev04Js4hec1. s-raak wore! ni.J en

(bl 1n etaa,t 18 OlD &lelt a~ lUU:W te tAken en al a4re. en beroep n.er 1;8 akr'1t 80nde~ dat 8y luuld op ~nlge wy..

deur 4Inlge pel·.oon ge.tu.ur 'Wurdr en

6t

..

(C)•••••

(.lendom)

te~

waarde

•••

van mlnG~n.~15

(be~).

4t

..

..

(4)

tn inkomste v~n

mlnstens £96 per Jáar het

_{•••••}

"an minstens

CSO

per JalU'••••••••• (le)

by

voldoening

aan dla 'bopalinge van h1ord16 wet, g~1"ogt1ëon ae kleaer

gerogistreer

te word.

5. (1) Iedore lllru~1kcnie-blanke ln d1~, l'l"ovlm~l&ml'~ul,wat _

(0.)

'n

Unle-8to.ataburger 1B

wat

eon-on-twintig

Jaar

ot

ouer

la en deur

goeneen vnn

dio

in o.rt.lkel

6 genoemde

onbevoe8\'lhed.e Boraat

\fora.

nio:

en

(b) III die

goval

ven In

naturel

'n sel"tltlkllat

krasten.

aub-art1kel

(5) van hierdie

artikel

•••• verkry

het,

on

6t

..

( c ) • •• onroerende go.tl ter waarde van mlns tene CSO

beBl

t,

ot

sulke f;O.d met 'n Jaarlikse 'fleurde van mln.tens

elo

huur,

6t

18••••••• by voldoening van die bepalingo 'V1:J,n hlerdle

wet,

e

oregtlg an aa kieser gereg1streer

te

WON •

•••••••••••••••••••••••••••

6. (1) 'n Pm"soon 1ts .nie

s~rE)6tlg

om ll) on1g8 ntdell116

sere-gistreer te

woro

ot

gero(51atreer te bly

ot

om do.o.rln

te

Item

nie

-(a) In<Uenhy in dl. un1e

ot

in dle mandaatgebied

Suid". s-J!.tr1ka skuldlS bevlnd 1. -(1) aan hoogverraad •• 411 •••• J

ot

(11)

aan

mooN,J

ot

(111) aan enlge ander m1adryt en da.arvoor gevonnJ,.

la

. tot 'u tydperk

van sevangen1eut-rat.