De mycoflora van enkele typen eikenbos in Drente in 1976 en 1977

Bin4re4akteurs Dr.lt.A. Samson, Centzulbureau voor ScbJ..IIIrl,tlcu1-tw . . , Po$tbla 273, 3740 N:. B»ûû.N (tel. 02154 -147~) of ~ Sp41yklun 13, 3742

n

8AAJIJril (tel. 02154-17516).

Redakquren: Dr.H.A. VUl der Aa (B&am); on.&. Arnol.48 (Wija-ter)l J. OU.. {J:ortenhoef)J J, Geeslnk (Den Bel-der) 1 Dra.M.E. Hoordeloos (Leiden); Dr.J .A. Stal-pera (Baarn) •

UW artikelen voor de volgen4e COOLIA•a kunt U atur-.o 11au de e1:nd.redakt1e te BM.RN ot naar de vol98nd• adreuen:

januar1-n~r: J, OU., Zu.idainqel 23. 1241 ZH r.ortenhoef.

BBS'IVUR van de Nederlandse Myeo1ogtache Vereniging:

ora.F. Benjud.l'lsen, voorz.itter - MUllerweg 23, 5624 JC &in4hove.n, 'l'$.1. 04G-446288

..."r.ora.A.!. Jan:sen, vice YOOrdtat.er- Bio1oqisch Station, ~9 26, 9418 PG Wijster Dr.

Tel. 05936-441

Dr.H.A. van a.r A.I., Mkntarla - ~ste:rveg 90, 3741 Ge Baarn, ~1. 02154-12119

J. Geednk, 5*ftDJ..ng.Mater - J'ov&at:z:ut 17, 1782 DA Den Hol4cr, '-1. 0223o-t378S. GiroQr. 90902.

J.B.M. Prencken, Job. Geradtaveq 11, 1222 PH Bilvera~. 'hl. OJS-856622

Dra.E.J.M. Arft01da, Bolthe 21, 94U 'ltl Bolthe (vert.e9enwoordipr van de Plorakoa.iaaie)

'

Olllsl&g: Aapezgjllua IJAvua Link ex l'r. (ver9r0ti.ft9 lSOOx) f'oto: R.A. S..on

57

verschijnt driemaandelijks

COOLIA

KON'rAII:I'BLAD van

d#

DEEL

21,

NR,

3

JULI

1978

INHOUD pa9 • :

J. MAMS

en

J. PRENCKEN

--onz.

ltklkurd.M in 1977 58 P.B. JANSBH- PhylloportU rbodox~tbu• in Nederland 65

B.A. van der AA - Bedetlkifl9en tegen reqelmatige

kon-su.ptie v&n Aga.r.icus •crosporus 67 A.E. JANSBH -- De ~cotlora

van

enkele typ41n e1k.ru>os

in Drente in 1976

en 1977

69

B. JCI'I'S VIV.f WAVBREN -- Nc:>gaa-.11 de •stercorariue"-9%'oep

van het 9'Hlacht Coprinus 78

·--O

N

ZE EKSKURSJES IN

1977

J. DuM Zui<lsin9el 23 12•1 EB ~rtAnboef J . Fren~n Job. Gera4taweg 71 1222 PN Bilverau.

In 1976

vu

de dr<:wlgte ro groot,

a.t

er 8 ekskursies moeaten worden afgt:lut. 1977 bracht het er beter vanaf: slechts êên eka• · kursie kon niet door9aan a.Sat er wijvel geen fun91 varen te vinden.

De te~~peraturen over 1977 vuen ongeveer norma.al1 de regen-val 1A.9 iets boven norM.al. Dit is duidelijk te zien uit 4e

hier-onder op<Jt:no.tn tabel Mt de tea.peratu.ren en neersU9, ontleend aan de overzichten van het ~.N.M. I.

Te~~peratuu:r (in0c} Neenla«) (in UID)

1974 197S 1976 1977 normaal _{1974 197S 1976 1977 normaal} jan. S,2 6,4 4,0 2,7 1,9 62 84 98 70 6S febr. 4,7 3,1 2,S 4,6 2,1 42 26 22 78 49

....

.,.

s,s

4,4 3,1 6,8 4,7 48 77 30 38 42 april 8, 7 7,0 7,2 6,S 8,1 11 60 7 60 4S mei 11,3 10,5 12,8 11,5 11,9 41 3S 34

so

49 juni 14,3 U,S 17,4 14,0 lS,O

_ss

S9 31 S6 54

juU 15,1 17,4 19,0 16,5 16,8 90 63 37 48 77 aug. 13,0 19,4 17,8 16,0 16,8 _{6S 47 24 108 83} sept. 13,0 15,3 14,0 13,5 14,5 12S 7S 72 13 72 okt. 7,4 8,9 11,3 11,8 10,2 134 24 41 48 73 nov. 6,7 S,1 6,9 7,1 6,2 _{lOS 83}

_ss

₁₆₁ 72 4ec. 7,1 2,9 1,8 4,9 3,3 107 38 84 S1 62 TOtaal 886 671 S3S 781 738

In de hieroniSu 01)9&nomen 9I'&fiek zijn de r~gevens

ve-~erd per kwartaal veer9~ven. Men moet er wel rûenlNJ • • hou4en, dat cU.t gea144el4e qegev~ over Mt gehele land U.jnr plaatselijk kunnen qrote verschillen voor~n. Zie hiervoor het artikel van P.e. Jansen in Coolia. 21 (okt. 1977).

59

"

-..

r-..

r-•

t-r-

r-

_r-

r-"

r-

-

_I-

r-•

r

-•

.

lil ft

""

,.,,

Regenval

gesommeerd

~r

kwartaal

Bet is verhe~n4. 4a.t van alle ekskuraies soortenlijsten werden ontva~n! Dit varen er 15, gts~eid over een groot aantal

plaatsen door htt gehele land.

Tot nu toe 18 er niets qepubliceerd over de grote buiten

-landse ekakuraiea. Rr ie ed\Ur . . n 'IJrOOt artikel in beverkl.ng, dat een overzicht zal bieden ~r tM:tlt jaren op bezoek bij onze ZUiderburen.

7 mei, t.anagoe4 "'Huis ten Dcmck•, Rldd•d:erk.

Dit

turein

zal ten behoeve van een inventarisatie eniqe ma-len aoor de N.M.V. worden betoeht. Bij dtzt vroe~ voorja.araeks-· kuralt bleek het reeds een vaardevol terrein te zijn. Er verden

een JG-tal soorten genoteerd, vaaronéler enkele zeker niet alle-dugu, zoals blijkt uit de volqende opaarming:

CODOC!Jbct aporos (W.H.), Coprinus g.Z1cat1l.1s var. atcrosporus

(A.E.J.), RelveHa acetabulUlt (G.Z.),

KS.trophora

s-.!Hbera, #kt-last.(

u cbateri

(R.S.), canod'etlll

pr

.s.rrers.

(G.Z.) en

c.tlocybe

g•llbos•

(D.T.).

Bet is vel duidelijk, 4•t 41t lAndgoed, zoals de

nu.. aa.n ..

~eft, op een verhoging in het r1v1u-efl<leb1~, noq vele verras• sinqen kan oplevuen.

1.3 augustus, Kaateelboa van Neerijnen.

Dit bekende terrein leverde 107 soorten op, vurvan de vol-gende worden ~Jenoe..S:

Agaricu• . .

crosporus

Boletu-s 1npo,J1tus (P.T.) C/»JlàenJa vite.llJM (P.T.) Ganod'eru luc14um

H~.IIIIJCen. cr1spata ('I' .I(.) ClJtocybe sinopJca (P.B.J.) Unger~Mnnia giga.nua l'nocpbe jurana (B.L.) • gu&lo (B.L.) Lepjota acutosqu.ut)$4 "' ecJUnacea "' er1ophora (P.B.J.) • l>et.lerJ !Vr.)

De Reuzenbovist 4ee4 het in de S.tuve dit jaar goed. De eer-st·e schrijver h " f t deze soort bij een aantal bezoeJten in dec. streek liefst 17 .aal aangetroffen.

20 augustus, Landgoed Tvickel bij Delden.

In dit, vanouds bekende, ekakuraleqebied, werden meer dan 140

soorten

genoteerd. Br verden 13 RW"Iu1a-soort4ft 9evon<!en. Da.arn.aa.st veer een n.ieuve binne.nl&!XIse vondst van Aur1cularia aur1cula-juda.e. van de ver4ere belangwekkende vonclaten noeMn we

hier:

Boletus c.lopu.s

Gym:nopJlus t'Ulgsns Karasll:ius langu14us Omphllina ep1chysium (T. K.) Otidea cochZ.ata (F .T.} " buLonJa (J.P.) "' l•por.tna Inocybe

pusio

LeuoocoprJ.nu• br~s•onJ.i

Pbaeomara..tu•

suJ>Jnc.trn.ttu• (T.K.) PluUus ;.•udorobertJJ

R.bodopllyllus n1tens (nieuw voor ons la.rld, N,N,) Segulta.r1.a t•nu1s (D.T.)

Pe&iza pzaetervl•a

27 auqu.at.ua₁ Landgoed "Ruis un Droo.ck", Rid4erkerk..

Deze ekakuraie bevest19de de

•ning,

QP9eda.an tijdens de ee.rst·e ekaku.rli4, dat 4it terrein de moeite waard ia. Ben hele Mri4 soorten, die bekend zijn uit de kleiboasen lan98 de 9Z'Qte

rivieren werd er aangetroffen' een duidelijke aan.oediging om ook 44 resten van boasen in het rivierenqebieèl niet te Ver(Jeten. RuJ..m

90 soorten werden genoteerd. Daubij vaa o.a. Cort1nar1us blbulus, het m1nu.lkul4, aU<::bt bekende

.aar

vel alqemene gordijnzvamrDetje

uit voc:htiqe el.zebosaen, zeer alqe...an in <Se VeebUt.n:eJc.. van de

JroJetu. alb'd.u.t

• llll'1h$ OW..~ lt.teldus CU tot:ybe •gra-tJ• (Y. X .• ) Qnode~ acbper•• • pfe1fLer1 GN•tru. trJ~u lACUdl.l.- .tMu.l$0$ (F. T.)

61

N•PIClOZJ• -" .. a.1c)e•ru<:'ell8 (P.T.) Plot~ gr1aopus

•

.ar:tnu

• ;.aJ.Jac.ns AAodophylJ~ lept:On1~• (M.N.) ft'lcbolc:.~ lasc1vwe (T.x..) rnoc~be ;vr1odor•

3 IIPte.tMir, trxen4aal (Radboud) Nij~r~~gen.

Hier w.rden 73 soorten 9evonden, waaronder de volgende aoor• ten verM141n.waard :z.ijnt CHtoc:yM alenndri ('l'.K.), een 1n oau land bep.pl4 ul4U»t. 9rote t.rechterzwu. 1!:4;n aa.rd19e VCII'Id8t ia altijd ner C.r1A1pellu.s atlpJ.w.zJu. Stn>phar1.a ragou-.nnul.tC:.

ie Mn aooz-t, die de laa.uu jaren Mrba.ald.elijk wordt u.nqetrof• fen, doch p.u 91dur-e:nde de oorlQ~Jajaren voor bet. eers t in on. land 1a ~n. In afval.hopu, in t:uJ.nen, op suo en op allerlei

~ beaeate c.rretne:n kan &ij vor4-" ..-ngetrotfen. Verd.er ft09

ra~Jna ct. cr•••1~• (M.N., 'I'.X.) en Rhodoph!lllua aubnd:J•tu•.

17 . . ptelllber, •Guntersu tn"', Bl"eWtelan.

Gu.ntentlin 11 44n van ont.a baat bekende kleiboann U.nttJI

de Vecht, wouvan de "rate auteur Mn lijlt bezit van OI\9'1Wir

500 aoorten. In vrij~l elJt lklku.rdenralaq blijkt d.e atan4v . . -ti9ft11d van de fluviatiele aoort AJMnJU: Jnauraea, die hier vrij-n l eUt ja.u &1 ~nde tbnUllen juen te voorscl'l.ijn ~t.

Zin tvHd4l opvallende Aaanie~ U A. Ut'Jckt-pdJac::ens~ die nu ook

n er &aMNs.lg vu. Ee.n von41t van

CMocf•,...

Mdn.aceus op eik hMft 41 9 ....,eren lang bi&J9 ~:n; het. bleet. hem \lltein41-11jk ~eh te &1jn.

a.n

J:>loeal.ezincJ uit de Ujat levut het volgende op:

Ag41rJcu1 •ugultUI' (B.L.)

aoletu. •lb.tchls (R.B.)

Cort1nar1u•

cryst•llinua

(R.H.) CNp.tdotUI •p1bryus (H.L.)

tOfU tl>»-11

oy•t.t•.t.n.

(G. Z.H. L.)

Inocybe cor~l1na

10 !!Rt..tler, Oost-Pl.-.rolancJ,

Z..cta.r1.u.t wll•~s

vu.

velut.tnu•

NycerY pcNrsonlana O:xyporWI popul1nus

P•&J U: ROCOs.t

fllle.lepbora •n~phal• (H.L.)

t'r.tcholoa.t se .tod . .

vu.

v1Z'g'UO.t•

d•s (P.I.)

lkakuraiea 1n <Ie 1JsMlaeupol4en 9u.ft tot 41 ~.nten •

behoren. In dit zich snel ontwikkelende qebied ka.en we steeds

voor venaasingen te staan. t1a.ar vindt men in ons land boaaen,

waar tijcJene ün e.kakuraie 7 soorten ult bet qealacht Helvell•

worden qevoaden, vaaronder bij:zoo4erhect.n &la H. villosa en H.

coriua? Betzelfde geldt voor bet 9ealacht Pluteas, wurvan éle

volqende soorten verden aangetroffen: Pluteua Nrv1nus,

..Unut1s-siii'IU8, ol1vaceus, th::>msoAU, v1llosus, nanu.s, lutescens, ulicJ-nu.s en ..urinus, waarvan de IDHBU bepaa14 zeldz.aaat zijn te

noe-men. OpvaU~ VOl, dat er lleehte Un Uct.r1U8, n.l. L. s.-1 -ungu.J:tJUtrB, -.ar ' '" Russula, n.l. R. atropu.rpuraa

wnte.n

C)evotl-d:en en geen enkele Bol . . t . Verder

noe.n

vij

a.

vol9ende aoorun.:

Hebeloaa populinUIID (C.B.) CJJ.to,p.Jlu.1 cretatus

Inocybe ~ta • hobsoni1 (P.T.)

Onygen.t cozv1..ol: CJJ tocybe

et

.

costat.t (l' .1'.)

Pbol1ot.t lut.trJ.a OtJd . . alut.tce. (J .F.)

S1.a:x:yH

centuncula

Pol51po.rus lentvs

Ag.rocybe erabLt R.a-.rJa ochra~v!uu

24 septnbar, L!Ddpd W.ldaa bil Goor-Diel)!nhd•.

Bier

~

(m9eveer

100 toerten ~n.

vu.rvan

4e

vol

-gende verDildeMva.ard zijn: Coprinu.~ goDO,pbyllus, Cdtola tron4o-u, Haucor.1.a subcoupwu, Pedza .-c.z-.11, f'rJ.cho~ . . woolbo-pe1a, COp.tnut: lagopJ.4•s, H•l Nll.a v.1lloa ~ PluUus ps•

udo.ro-bertJ.

8 oktober, Jtasteel Broekhu.ben bij Lee:rawa.

Op dit land~ ia het Rijksinstituut voor Katuurbeheer (R. I.N.) geveatiqd. Bet ia é4n van de moobte landqoederen aan de

:r:u.ldka.nt van de Utrechtse heuvel rWJ en 111!foo1ogisch no; slecht be

-kend. Ons lid G. Inmarzeel heeft een i)egln geaaakt • t de inven ... tariaatie en het ziet er naar u.lt, dat hier nog aeniqe verraaalnq

te voorschijn zal komen. Bij de eerste ekakuraie naar Broekhuizen

werden al Mer dan 100 soorten ge?Onden. Biervan no81Dtn we de

volgende: Clavulina he.lveola, Hycena cand1da (op Smeervortel), Pbol1ota aln.(oola en aur1vel1a, Pleurotu:s dry1nus, Sclerodara.~

areolata en strophar1.a sqUUIOSa.

15 ... 16 oktober, Weekend ... ekakural . . in de 0!518Vlng van Otterterp

(Fr.).

In de boasen teqenover het hotel

•a.t

Witte HUil"' te OlU%-terp en in het Wijnjeterperacbar VC"den veel *le~* pleJc)c.en in de

63

.yoologen in het hoqe Noorden 01t de talrijke intereuant. terrei•

nen aldaar t.e ·bezoelc.en. Hopelijk verandert dit in de to.komat. Een keuze uit de lijtt van vondsten vol<zt hieronder:

Coll~bia ~nradJana Rebeloma

leucosarx

Pbaeolus sclwe1n1tz11 Lycoperdon L~t1dum

Inonotus dryad.us Ps.Uoeybe seatila.nceata

Asterophora lycoperdoides f'y,phula erythropus

R1part1tus tr1cbPlom~ ~ 4!1cfon.t.

HIJ9rophorU$

laet:us

22 oktober, P'ort Rhilnauven bij Utrecht.

Dit prac:hti9e terrein, in beheer bij Staatsbosbeheer, lever• de een bijzonder rijke oogst aan allerlei soorten op. In totaal

werden er 126 soorun qenotêerd.. Bet zware hout op de fortwallen

en de schrale grasveldjes ertu&aen leverden talrijke bijzonderhe

-den op, vaarvan e..n a.antd bieronder wordt opqesoad; CoMCyH urhenH H'!/grophorus quJetus

..

erannuJau

n»ocybe ul.S.cS.s

Coprinus velox (J .F'.) • t»rritera

Cort.1nar1us u.rb.1cus Leptoglo.s.S'UDI ac-.rot:wa

Crepidotus amyg~losporus L90,PhyllWD baeospumwa

.. ep1bryu.a /llelanoleuca 1111crocepbala

.. luteolus Nel.anopbyllua echinatWD

Cyt1dia flocculenta Nyc~ bj . . . l.ts C..struar triplex N4:uoorJa bohenûc.t

G!11111Qp1Ju.s .tlavus (E.A.) PUth9r..Zla 111,1ltJpectat.tt

R•l"lla scev.ns11 " panaoolo.td•s

He~lOJDI: puailua (J .F.) Psathyrella puudogracJl.ts Ps1locybe 1nqutl1na Rbodopbgllus

•er1ceus

Stropilaria albo-cyana • .!nw>at.t 2\.l.ba.rJa autochtona (J.F.) ,. pal11d1spora

Volvar1ella mur1nella (B.A.)

• pub1pes (Vr. )

He~~ leucosarx

29 oktober, Pinetum "Sehovenhorat• bij Putten.

Dit bijzonder qevarieerde terrein leverde maar liefst 153 soorten op. Ben aardige vondst vu het k.operqroene

achijfzva-e-tje Chlorosplenlu.at aerugJnosum, va.uvan man vel vaak het aanq..,.

taste hout vin<Jt •aar zelden 4e: aooie groene vruchtlichamen. Een deel van de aard1q8te vondatetl wordt hiero:n4er ven~~tld:

Panellus aerotinus I.yo,phyllum plexipes

.DoJet.inus .ua.b1JJs lllacrocy•t14Ja cucUlltÎs

CJavar1adelphU6 junceu. (F. T.) stzopbarU JnWtCt.t:

Isclmode.r. res:1.no~uar LepJou georg.1.nae

fYphula

qu18qU111ar!o

Up.Uta: 1r1na

s novellber, zw.aneva t:er

bi :t Ca.llant!ooq. Bier verden in totaal

een aantal opaoaaen:

130

soorten

~n,

wurvan ve er

Clavul1no,PS1• be.lv.ola Cl1tocyH h!/dl'09r....,

cortinarius trJv1aJJ•

Fa!l()dJa ~~~r~ura Geattrum trJJ)Jex llygrol)boru. con:tcu.s • laetus " IÛVetiS

•

9h&.a-ooccineus

H1rneola

aurJcula-joa.

e

var.

.Uctar1as cyatbula Up1oe. alM UJ)S.stll 1rS.n~. U,ptoglossua acerosum Pballu.s hlldrianus Pleurot.llus hypnoph11ua Ahodo,phvllus ame.Jdes " junc:Jnus " turbidus

lace:e.

(B .. L.)

l2 f'lO\rBibe:r, LandQo!d "euys te.n Dondc." te Rid4erkerk.

Dit

vu

~ ~rde ekakura1e naar dit land90f4, 9e<Jr9.an.il . . r4 in het kader va.n een terreln ... lnventarilatie. Er ~n 8S soorten gevon4en. Daarvan vermelden we de volqen~:

Clavuli.nop.ds Ja.et.1ooJor I'nonotu drya~u.r

cort.tner.1us tr1v1al.1s

r.e;.tau ueva

G.tiJOode.nt.~ ads,PrarSum (G.Z.) lfaraSJttus

recubans

•

pfeUfer1

(G.Z.)

19 ftOV'ellber , Noordoostpolder.

Beide bezochte bossen, het VoorttAr- en het Schokkerboe ble-ken bijr.on4u rijk aan paddestoelen te zijn. Daartoe zal cSe

over-vloedige regen in ~ vel h.tbl>en bi:J9edr•98n. Vooral in de diehte aparrebollf'l" vemd4e het van pa&iutoele:n. Op talrijke plaatsen kwa.n hier prachtige: ek••IIIPlare.n van een tot nu toe in Nederland onbekendti soort voor, n.l. calocybe obscur1ss1.M, ver-want aan de oot aangetroffen C. :LoJUdee. Ben 9NU verruaing

voor velen was wel het Spa.rreveertje, dat in bet SehoJtkerboe in dichte toefen op 11etst 5 pl&ataen qrd 9t'V'Otde.n. Voor zover

be-kend ia cUt de tweec!e v1t1.4Plaa.ta in ons lancS. Opvallenél v . . het voorko.en van Panellus s•rotJnu.s op o\IISe tlzenstu:aen in de dichte epa.rreboesen.

T. ~per vond in totaal 4e volgernt. CJJtocybe-toortAn: Cl1tocybe c:Utopa, 1nver••, - .eachro . . 1.1., aff. ~~~&Uc~,

nebulads,

et.

pap1Jlata, phyl.lo~, c:f. querc1M,

ct.

tenu1ss1. -. - en vibec.tna.

6S

Van de over19e vondsten volgt hier een bloemle~ing:

DaJ.dinJa concentr1c• Helvella quelet11 Ischnoder/111. benzoinUIII Psathyrella p~ . . Ripa.rtitis tz1cboloma ~reeella encepblla

Afkortingen van herbaria: R.H. Rijksherbarium,

B.A. E. Arnolds H.A.A. H.A. van dor Aa

F.B. F. S.njaminsen

Leldon

F.v.cS.B.

P.A. van den 8er9h J.D. J.

...

W.B.

w.

Banegraaff

H.G.

_••

Geesink T.K. '!'.

Kuiper

J.F. J. Freneken

J.W.

J. W1..., BddJa t.runca ta Nel4noleuca cf. stri.cti~s

Peziza

ddchelli Ramaria ochraceo-vJrens Strobilurus esculentus P.B.J. P.B.

Jansen

B.L. H.L. van der Lun

A.2.J. A.E.

J411s

e

n

M.N. M. Hoordeloos A.R. A.F.M, RtijnOers R.S. R.

swart

SChr. J.

Schreurs

F.T. F. TjallingH O.T. D. TjalUngU

v

r

.

G.A. de Vries G.Z. G.

van zanen

PHYLLOPORUS RHODOXANTHUS IN NEDERLAND

P.B. Jansen · Paul Wi.ndh.ausenveg 26

4818 TB Breda

Dtz. boleetaehtige p.ad.estoel met zijn sterk qevorkte

la.e.l.-1~ h in het veld gemakkelijk te herkeMen, iets wat van veel

andere soorten niet qezeqd kan worden. Op 31 auq. 1977 vond ik

ir\

Mt Schulsber9er bos in Zuidli.m!:lu:r9, ei9endoo van

Natu.ur-.:>nWDtn-ten, een fraai eksemplaar van deze soort met nog een pau 90heel beschi . . . lde ernaast. In de 'aar9&Qqen van

Fungus en

Coolia vindt

men zi'n n&all niet dikvi'ls vermeld. 011 eni9 1n%1cht u Jtrij9'0n over de venpreidin9 in Nederland hel> 1Jt na9eqaan, .,at er in FUngus en Coolia van te vinden is en velke vona.ten er in het

Rijksherba.riWI worden bewaard, 1n onderstaand staatje het

Datum vJ DdJ>laat.a vaarn..ar l.iteratvur herbarit1al 1940 (22-I ) _Bet Loo (G)

_Eka.Hyc.ver.

_{Pungu.s 12ol2}

1944 (VU ) _{- (L)}

--·

_{Pungu.s 16o 31 Rijkaherb.}

en

•

20149

19S3 U-VIII) Baarn (L) G.A • .S.

Vries

Coolia lz26 Rljkahorl>.

19S4 (2G-D ) Gulpon (L) G.A.de Vries Rl.jkabcb.

19S8 (S-x ) _{~~<~• (G)}

c.

au

_{Coolia So46 Rljk.sberb.}

1971 (8-IX ) _Bot Loo (G) _Kevr.de IClou- Rijk.sherb.

ver-Sehreutera

1977 (31-VUI)

Valkenburg

P.D.

Janten

Berb.P.e.J.

(L)

Stellig zu.llen er in ons land noq wel Deer vondsten bekend

zijn. ZO deelde Dr. Uuyaman mij mede, dat hij Phylloporus kende

uit de Achterhoek.

De meeste vondsten zijn gedaan in loofboasen of aan de rand d&arvan. In Europa koet maar ' ' " .oort voor, in andere delen van de wereld is het gHl&cht beter vertegenwoordigd. Singer verMldt

ongeveer 25 soorten.

over de syat . . . tiacbe plaats van Phylloporu• heerst nQCJal

wat onen.iqh41d bij de II'JCOloqiache Goden. SlechU enkele

menin-gen:

Sinqer (1975) plaatst het geslacht IMt xerocoau.r 1.n de aub-famdlie Xerooo.oldeae. watling (1970) echter verbant bet naar de f~lie

der Paxillaceae.

Beinemann

schrijft in de Flore

Ioonogra•

phique des Ol.ulpl9J')Ons du COngo: lat.n vij eraan denken, 4at 41e

tvee geslachten (PhyJJoporus en XeZ'OCOirUs) buiunqewoon dicht bij

elkaar staan en 44t banahaven ervan alleen maar 01111 praktitd'l.e

re-denen te rechtvaardiqen ia. Kdhner

&

Romagnesi

in de

"Flore•

over

Phylloporus: "coupure sans valeur•, de enige Franse soort is niet

te seMiden van Boletl,l.f subt:omrttneo.us.

En ten slotte zegt Niehael-Benn.i9: &etbaar en lekker, -.ar

te beschermen:

Literatuur:

Singer, R. (1975). Tbe Agaricales in .odern ta.x:onomy. lrd e4.

Cr

..er

,

Vaduz.

Watling, R. (1970). Br1t.1sh fUD9UI flora, Aqaries and Bolet.i. I. Boletae.ae: Gotlpbidiaceae: Pa.xillaeeu. 124 pp.

BEDENKINGEN TEGEN

REGELMATIGE

KONSUMPTIE

VAN AGARIC

US

MACROSPORUS

67

H.A. van~ A4 Eeale . . erw~ 90

3743 AL hun

1"1. aijn artikel over AgarJcu •croeporu• tr.u . ...Sller & J. Sch.&eff.) P1U:t (van der M, 1978) heb ik enkele reaktiea

ont-van9en van l.S.n, die de aoort ook bleken te lt~n en in ao.at-;e

9evallen reqelu.ti'i te eten. ~>e,u het a. onbekende vindpluuen 9int• h.eb 1Jt ben nrvecen

n.a.ar

w

.

toerakker, die op het IU:)Itlher-bu'iUII ~·tart. is Mt de beverki.n9 va.n bet gesla.c:ht AgarJcu.. voor Nederlud, zodat cle.u vuaprd41n9lol}e9'evens door heli Mde.r k\lAn.en wemSen btoozdeeld.

Un van 4e votldat.en vud qedaan door ons 114 de heer T. Stij .. ve, en vel in Mn grasperk iJ\ Art1• in 1974. Bet toen ver&&M14e . . eertaal verdl bet..rokken bij een prQ9l'...a van ond.e:r&o..k v&al'blj de hHr Stijve en a.ndere me4ewerkara van het laboratoriwn van

Neal,, in ZWitserland, verachille~

Ag•r1cus-&OOrten

onderzoch-ten op hun 98ha.lte aan kwik, c:aclnl1u., lood en selenium. De r . .

ul-tatAn van 41t onderzoek t.i'n 9epubUe.er4 (Stijve & Beeson, 1976) en van 41en urd, dat de heer Stijve aij erop heeft gwecen, dat Mt regelut19 eten va.n A.

•

cro•,por-.

"'niet onl:l.aiU\keUjk• M9 worden 9fJ~• Van deze r . . ult&ten haal ik. er hier enkele aan,

ter verkl.&zinq van deze bedenk1f\91n.

In 27 onder1:0dlt.e -aoatua, b4horen4e t.ot 13 Ag4l'Jcu.- eoor-t.en ~ kwikgehalten gevonden van 0, 7-80 ~ bik per k.g 4foo99etf1c-ht, • t 4len veratanda, clo.t .J.lMn 1n A. • crosporue

" " 9-"'alt.e v&.n 80 aJ verliS gevonden, tezvijl de . . . . te andere

.ot\lten ai.nlkr dan 10 1D9 bleken te bevatten. 4 Monatera eehter

Mv•tun reap. 11,16 en 2 x 17 m;. A. •croaporUS' ia dua vel een

9eveldi9a uitschieter

e.n

de autwrt van 9tnoeDI1 artikel

veronder-atellen, 41.t •auch a level could be i~loatlve of Dercw:y pollu ..

tlon,

tor

ox.aple, by he.x:bic-141&1 treatme.nt of t'he lavn with

phenylm•rrcury aeetot.e, but we have not verltlecS thb."'

Deu q:aerkt.ng vu voor one unle1d1.nq a. inllchtlnt~en in te

vinnen bij Artla naar de JDOVeUjkhe14 van vervuiling ur plaatle

door epW.taicSdelec. Bet blMk

on.a,

dat er in Artia vel werd

te·

apote:n, Mar alleen onder atrvn:en ter betAU9elin9 van cnkru14 en nooit in open terreinen (.A. •cro•~ vu in 1974 veruae14 in

Mn cpupedt.J. Ilovendien blAken de

oebndltte

a14delen in het ~, ..

Uit het bovenetaande "M9 blijkc, dat er ~rdaad enige

red.en tot voorzichtigheld t u zake van het eten van deze soort 1a

fl8boden. Andere aoort.n uit het qealac:bt Agaricus etaan overiq.ns

buiten verdenking, Mt naM de gekweekte ch.uipi9Jl00 kcat uit Mt on~Suzoek van Stijve

e.n

Bessen qun.at19 te voonehijn. W.l valt het op, dat er binnen 6f:n soort bij vertch1llen.1e kollekties

s-urk ve.radûllenr1e resultaten wer\1en qeboekt. zo varieert het

~gebalte in 8 verschillende kollekties van Agar1cus ~ul1a

tu . . en 7 en 21 JD9/'k9 droocnevicht en bij 4 kollekties A.

campe.-trS.s tusaen 9 en 22. BJ.j dez.e haUte soort varieert het ea4aaiU»"

geha.lte

ulfs tuue

n

1.2

en

75 a9fk9.

Kort en cp>edr het auat ~1 vaat, dat venehUlende vilde

AgarJcus-soorten in seaat zijn om de gerinqe, in het milieu

aan-wedge hoeveelheden van bepaalde Mtalen te akkumuleren. Tevens,

dat er IJI'Ote verachUlen zijn, ~1 tuNen de verachilleDde

soorten on1Serl1n9 als tutaan 4e verschillende kollekties van fEn

en dezelfde

soort.

De heer Stijve heeft ons a.anqebode.n oa in het ka.e.nde

aai-zoen .ateriaa.l uit de Eea1p0lder op kvlltgehalte te onderzoeken,

volqens dezelfde •thode, die tot boYenbuproken re•ulUat le14•

de. Ik hoop, dat de zoaer en herfat ons Ye'i9e:tlnd zi'n en

vol-4oende .aterlu.l voor dit onderzoek opleveren.

Literatuur:

Aa, H.A. van der (1978). Agarlcus ucrosporus in de

Eellp01-4er.

Coolia. 21: 13-19.

Sti,ve, T. en Be••on, R. (1976). Mereury, C~Uit, Lead and

selenium content

ot

D.18hroom species belon9ing to the qenua

Aqaricua. Che.,sphe.re 2: 151-158.

··---·---DE HYCOFLORA

VAN ENKELE TYPEN EIKENBOS

IN DRENTE IN

1976

EN

1977

69

A.B. Jansen _{Biologiseh Station}

Wijster

{Mededeling no. 195 van het Biologisch Station, Wij&ter,

medede-ling no. 35 van de Afdel1Jl9 Veqetatiekunde en Pl.ant.enoeoologie

van de Land:bouVhogetel"tool, Wageningen) •

In Drente ko.en op zure, voedsel.arm. zandqronden enkele ty-pen eikenbos voor, die floriatiseh en bodemkundig verschillen.

ni

een viertal typen, vellte vegetatiekundig geden eni98 verwant-schap vertonen, heb ik nu twee herfsten een o:n4eu04!1k qedaan naar

de kwaliteit (wtD:e soorten) en kwantiteit (ve.lke aantallen) van de aycoflora (alleen makrofungi). Zoals te vervachten wu, bloken

tvee herlaten onvoldoende om ttelUtJe uitspraken te doen over de vtrtehillen in de myooflora van dez. vegetaties; wel is al een vdj du14eUjk beeld ontstaan omtrent de ove.reenkOIISten.

Eerst ril ik h1U in ' t kort ingaan op de veget.atletypen

vurln het onderzoek wordt geda.&n. Bet Querco roborJs - B•tuletum, eiken-berkenbos, is ~nUjk een opgaand bos van zomereik

<eu-reus robur) en kehte berk (htula ,PUbescens) en in iets

min-dere mate Lijsterbes (SOrbus aucupad.ot), Y\lilboom (Frangula al

-nu.s) en Kulperfoelie (Lonicera per1cly~wa). Door allerlei

be-heersmaatreqelen k.n zo'n bos ook wel uitsluitend uit eik be-staan. De kruidlug bedekt soas de hele bodem en bestaat voor een

t}rOOt deel uit Bosbes (VaccJIÛUJII myrt.lllu.s), vaak met veel

Boeh-t.iÇJe ••le (Desalwllp.sia llexuosa) en Pi.jpestrootje (NOlin.f.t

coterul.H), sans met veel ~foelie.

een

uitgebreide moslaag

komt nooit voor. Vann99 d• vele Bolbes duid ik deze assoei.otie

altijd aan met het synonieaa vacc1n1o-QtMrcetwn (VaQ).

Bieraan nauw verwant en eveneens tot het verbond Ouerclon

robor

J-petrAN:e behorend ia het V.folo~uerc.tum (ViQ) . In fe.i te

ia het V.folo-ouerc.tum een onderdeel van de aasoeiatle die bij

westhoff en Den Held (1969) Fago-Cuercetua ge:noe.c! wordt, maar

die ook andeft typen CIIIIVat. De synt.akaon.oade en de nomenkUtuur

van deze bossen 11 noÇJ verre van opgehel4erdl. De Beuk, wur de

nu. f'.tgo-Quercetuat naor verwijst, ka.t in Drente in deze

uso-ciatie nauwelijks voor. De differentilrende soort vaar het V.folo-OU.rcetum naar genoemd 18, Viola: r1v1nû.na, het Gewoon

tje, ontbreekt uouven.s ook. Bet opvallendate versChil met het

vaccinlo~tWD is de a-.natelU.ng van de kruidlaag, vauin

Croot!:llo.i98 arur (Stel.Z.da holot:tea), lUimop (Hedera helix-),

RUi<Je Vel4biea (LuzuJa pilosa), zevenster (2'rJent.tl1s europr4N),

Dalkru14 (Ho!Janth~ b1fol1t~~~) en Lelletje d•r dalen (Convdla•

rJa NjaJJ.s) voorko.n. De kruiden die in het vaccJnJo~~tWD

overhMrsen korae.n wel voor in •t V1olo-OuercetUIII, maar nooit zo .as~l.

Een varJA.nt van het Vlolooo(.)uercetum 1.s het VJ:oJQ-OtNtrcetWD

'"1licetostlllf' noe. prov., hulstrijk alltenbos ("IQ"). Bet ia

vaar-schijnlijk ontstaan door opelaq van Rulst

<Il•x

aqu.f.t'ol1ual1n een

Violo-Ouucetum en h" f t daar vaar de &ulat als vdj"-1

aaneenge-Sloten boomlaag aanvez.19 is, het beeld van de v~t.atie veranderd.

Het is " " donker bos qewor4en, vrijvel zonder ondergroei. Op

open plekken koet vel een kruidlaag voor; deze lijkt veel op die

van ' t Vlolo-Quercetu:m. En tenslotte het D1crano-ouerc.twn (DQ),

dat van deze vier typen waarschijnlijk de meest voe~eL&r.e bodem heeft. Bet zijn U.ge boejes, veelal kreupelhout of hakhout en vaak sleet\u

o,s-e<-15)

m boog, zodat het t\aast struiken d.jn.

Een aparte struiklaag ontbreekt en ook ia een ondergroei van

kru14en nauwelijks aanvez.ig. Wt:l i.s er op sc.aige plaatsen een

uitgebreide moalaag waarin Gaffelt.anäos (D1cranWit toopar1u)

overheerst en die verder een groot aantal 4ifferent1ir.mde

mos-soorten telt als on<Sencheid met de drie andere assoctat1et. De

plaatsing van de-ze auoc:iatie binnen het ve<;retatiekun41g over-zicht is nog onduidelijk. Vol98ft.S aOIIDJ.ge auteurs (Put.:·ge a Hofman 1968) zou het D1crano~tua net ale de t\iervoor ~

noetlde associaties behoHn tot het verbond Querc1on

robor.1-pet.raNe-, mu.r volgens Barkman (1974) zou het behoren tot het D1crano-P1nJ.on.

De vra.aqatellin~n van Mt onderzoek kunnen al.B volgt ~

-schreven vorden1 heeft i~u ve9'etat1etype zijn eic;pen IIIYCOflora, zijn er dlfferentilre-nde $00X't.eft?r vertoont de myeoflora van ver-wante veqetatietypen ook vervan.ttct\ç • t elkaar, in het bijzon-der die van het hulatdjke eikenbos met • t Violo~~tWD en cSie

van het D.icrano-ov.rcetwn met de overige typen en kan op grond hiervan Mer 4uidelijkheid ver.kregen vorden over de plaats van deze veqetat.iet in het vt~qetat1ekundi9 systeem..

0111 deze vraqen te kt.mnen baantvoorden zijn in de ~e vegetaties perm.anente proefvlakten ui•zet welke regalMtig af-g1zoeht worden .. Er ia gekoun voor een proefvla.k.grootte van 1000

ID , vu.rbij rekening la c;pehouden M:t het minJ.muaareaal en de

homogeniteit. Boe 9r00t het adnt••Mreaal 11, de miniJrQI opper-vlakte waarop vrijwel d le soorten fungi van 41e vegetatie U:

vinden zijn, i.s niet precies beleend. Bet vord.t in bosHn CJHebat op 1000.4000

.2

.

Bet pro.fvlû: m.ag du.a zeker niet kleiner zijn.

71

'!'abel 1. Aantal soorten. per vegetatietype

DO VaQ ViQ IQ

totu.l aantal soorten per Y8f;etatletype lOl 146 114

90

waarvanr ge.een•chçpelijk in alle types 42 42 42 42

•

in ui taluitend 3 types l3 l3 l3 30 30 30 • in uiteluitend 2 types 20 20 l l l l 6 6

s

s

in uitsluitend l

type

26 2S 12 7

Pro.fvlat.ten 9I'Oter clan 1000 m2 zijn in 44; Ne4erU.r~••

bo

n

en

meestal niet tDtU hoalo9een. Vooral van de hulstrijke eikenbossen

kon een enkele ma.al g.-n homoeieen stuk van 1000 m.2 gevonden

wor-den, zodat hiervan een paar proefvlûten kleinoer z1jn.

Van •t DJ:c:r•no-ouarcetWD ondexzoelt ik 3 proetvla.kten, van de

andere vegetaties iets Mer, nl. 8-10. OVer ' t D.1crflno-QtNtrcetua

ia nl. al vrij veel bekend, uit onderzoek dat in de herlat van

1972 en 1973 9ed&&n is cSoor Paul Ypelaar (cSoktoraalvert1&9 1974).

Bet begin van 4e herfat van 1976 vaa in Drente, net als

el-~ra,

droo9·

Pas na regen 1l\ sept.ealber vu ' t eincl . . ptember

zover dat Mn behoorlijk aantal soorten per opname 9f:noteud kon

worden. voor Mlll aantal eooxten bleet het een aleebt jaar, ik

vond vrijvel 9MJl ~qycorrhl.u-padd . . toelen zoals CortS.mrS.us,

Inocyb4, RuU'uLI, Boleten en tteJcel.cvUIIDitl\. De strooisel- of

houtbewonende paddestoelen ale Cl.ttocybe, Collyb1a « \ lt!JC•na

wa-ren vel talrijk.

De alfJ&l.open herftt (1977) begon het ael~n veel eerder.

Rona half a1J9U.atua 1110eat r~laatiq op ekskunie 9eg-aan worden.

De myoorrhi&a-paddeltoelen varen talrijker 4an in 1976,

maar van

9l'Ote aantallen vaa ~ apx:ake. Ook de bod:eat- en atrooiee

laoor-ten varen iets talrijker in 1917.

In deze tvM seboe.nen heb 1k 1n totaal ea. 200 soorten

CJe-vonden. Bet juiste aantal ~t 1k n09 niet omdat veel "moeilijke"

soorten, uit de qeslacbten Cort.fnar.1us en Psathyre.lla1 ft09

qed.e-terminM%'4 .oeten worden. De 9eqevens vor4en in " n a.bunda.ntle ta.-bel qeranqsehikt. In zo'n tabel ia dan van iedere soort af te

,,..u."..,u.,

•

U

•

C.l.,.._.~ . . e • ....,.,...,. c

.,.,..\_

. ,__ ..

_{,_}

...

'

-....

_

..

.,..:~-

..

...

.

.

....

,

..

..,.,_

.,._

Jl, . . lHU.ittt Jt

..

,

_,

t

..

UU

,

... ,_

.I.•

...

.

..

...u ... ~ ....

·~~--·

-~

...

·-

·

~._..,,

,...v...,.u

•

~·

_--~

_{.,...,\_~,..}

-

'

""""'

..

·~-~u.

"

...

'--"''-...

...

•~ N . .

··""""'

.,.-

.

...

"..

.,

.

...

...

c.~,..,_

c....u..,....,

,

.,

,

_._

'-~

-

--·-....

' - '

...

-&... • ._"._,...

._

•

•

,...,u

.

...

.

.

.

$wti-IW •hUW ClUNJ"t . h U t l t e, _ht..t• '"'-'_tl"·'' MM-bl••U• f d i -Ct~tl ...

...

_{...,._..,}

_..

_w

_,

_

_{_}

...

-

....

~

--·-­

CU...,.. n-u.

...

~

.

.

...

···~

--

_ _ , . , '0

...

• ~ ~*

...

1""'-•

,

__

.,...._

Cotl}1.1a , _, . . . t)..,U. ..., . . . t. ~'""""

,

_lllnhw

,

_,

u

.. .,..,

_{u - - u -}

."''

Pl-.••

••

,..

•

•

...

..

._.

..

,

,

...

,

...

...

..,._

...

''"

..

...

_~

..

.

_,...'- ...

:1.6,"'""

•

..,..._ u.u .. w . _l t . ... . . . ,..."...u ... t. h t n - - - - . U t

.,....,

..

.,...,...

.

.

.

,

..

• •

_'

.

.

•

•

_,,

.

•

_'

•

•

•

.

,,..,

.".,

.

r a • f r t

..,,.,

.

..

....

,.,,.

"

.

,

.

'

"

,

.

.

_'

.

•

•

•

•

,

.

..

..

,

.

.

,

..

,

..

.

,

'

..

'

.

'..

'

..

,

..,

.,

.

..

.

_,

•

_•

_••

•

,

"

.

,

•

'

.

•

•

.,

.,

.,

•

"

"'

.

.

.

"''

"'

'

"'

'

'

.

,,.,,

..

,

.

.

,

,.,

..

.

.

.

.

.

,

...

..

,

_.

.,,

_..,

..

.

_.,

,

.,

,,

.

,

.

,

.

.

'

.

,

..

.

,

....

,

..

,

,

...

.

,

,

.,

..

,

.

,,

.

.

,

,

,

,

.

.

_,,

'

.

·

·

.

.

_,

.

.

..

..

_,

.

.,

,

..

.

...

.,

.

.

,

,

!

,,,

,

,,

,,

..

,

..

,.,.,,,

.

,

,

..

,

..

,

..

,~,

..

.

•

•

• •

•

.

1

. • • ,

,. , " ' >rf , . , , _{t I}

'•f

_{r " f}

,,

"

.

. .

.

.

.

'

,

f . , ( , !• , • • • , • .•1 ~ , ~

•

•

.

'

•

...

•

•

..

.

, ,!

' ' ' '

•

.

..

,,

'

.

'

.

_•

' '

•

•

••

••

• t , ,

'

..

• t t '

'

.

_•

.

_•

_•

'

'

.

,.

,.,,,

,,,

.

,,

. . . t , '' ' • r

•

.

'

.

'

'

• •

_•

•

•

'

•

.

•

•

_'

t ,, • t t ~

i

.

,

: , ,,,

•

•

•

••

•

•

•

••

•

•

•

,

.

.

,

•

•

•

,,.

_,

.

.

,

.

,

..

_{, , ,}

.

,.

" ' '

,,,,

.

•

•

•

., •• , , , f t .

...

..

• •

•

•

•

_•

•

•

•

'

•

•

_•

•

_•

.

'

•

•

•

•

•

•

•

_'

.

••

•

•

•

..

.

.

'

.

.

.

,

.

'

_•

•

•

•

'

•

.

'

.,, •1

•

••

'

•

•I

••

..

'

•

_••

•

..

.

_,

_,

.

.

_{. , ,}

_'

..

_,

.

_,

_.,

•

..

.

,

.

,

.

.,

...

.

,,

.

.

..

.

.

,

.,

..,

.

.,

'

.

.,

'.,

.

.

.

,

,

• t· ~ · '·

,

....

, , . , , '

••

_•

•

...

'

•

•

••

'

•

•

•

74

lezen in Wlke proefvlûte.n deze qevoude.n h en om hoeveel ek sem-plaren het ging (obun4ant1e). Tabel 2 1s "n uitt.nkael va.n deze

abundant.ietabel. 0111 het oveniehtA.U.jk te hQUd.e.n U het voorkcae.n

van maar 64 soorten ve~l4. Op een enkele uitzondering

n.o

zijn

soorun • t " n in dle typen Lage presentie nht cpqenoeen.. oe

abu.ndantiea djn in feite de ma.xi.Mle abu.ndantl" van de herfsten 1976 en 1977. De aandu.id.ll\gen Ml:lb«n de volgeneSe Mtekenh:

r (rare) • 1 of 2 ets., o (oc:ca.sional) • 3

t/• 9 eka.,

f

(fre-quent) • 10

tl•

29 eks.,

vt

(v~ frequent) • 30

tl•

99 eka., a (e.bundant) • 100 tot 500 eJta. en va (very aburuSant) • • e r 4a.n

500 eka. , alles per 1000 ~.

In tabel 1 h het untal soorten per vegetatietype vermeld.

Tevens is aangegeven hOeveel soorten hiervan ult.sluitend in

'6n

v~tatietype voorkomen, hoeveel uitsluiten4 in twee of drie typen en hoeveel in alle typen. Uit deze tabel blijkt on.dddelM lijk ieta intJereuants. De soorten die qe•ensehappeUjk voorko-lllel'l. in tilfee vet~et.tiet~n bll.jken zich in 4 kCIIbinati . . te

9E'oe-peren: DQ-VaQ, V*ViQ, Vi(rlQ, V~IQ, de t@el 1. 'l'heoret1ed\ :ouden de kOIIbinaties DQo-ViO en DQ-IO ook kunnen voorkomen, maar dat blijkt niet het cpwa.l te z.ijft. Iets dergelijks zien ve blj de t.oorten ~11• 9eMenscbappelijk voorkc:aen in 3 veç-etat.ietypen. Er

zijn geen soorten die in DO. ViQ en IQ tje~Deenscli~pelijk voork~

men of die in DQ, vao en IQ C)emM:ntch.l.ppelljk voorkomen.

42 Soorten (21\) blijken in alle vier 6e vegetatietypen voor

te ko-en. In tabel 2 kunnen ve zien da.t het vooral e1(}8Mne, meest op stxooitel of hout qroeiende soorten bet.reft alt

AnnJlla-rJ.ella ,...llH, Hvl)bolou fasciculue, lfVcena galuicu.lata, Collv-bJa butyraccM -.aar ook aryoorrh.iz.voxmut alt Uctariu.s quietus en RussuJa ochroleuca. van een aantal van deze C)82Deensch.a.ppelijke soorten kan geze9(1 worden dat ze een voorke\lr hebben voor een be-paald v~etat.ietype, vat blijkt uit een hogere presentie en ab\mooo

dant.ie. zo heeft Uccar1a pro:daa Mn voorkeur voor het

Dicra.no-Ouercetum en het vacc.tn.îo-oue.rc-.tUID en CollvbJ• peron~ta voor het

Violo-Quercettlll:. De voorkeuren zijn niet altijd even opvallend,

mu.r waarac:hijnlijk ia dit na nog twee herfsten onderzoek beter te Moor4elen.

Ook van de soorten die in 3 van de 4 Ye9Bt.atietypen voor

ko-men, zal Mt vnsp.r:eidinglbeeld n09 vel dui.delijker worden. Maar er zijn zeker IlOOrten bij die Hn ve<Jetatietype zullen differ•~

tilren ten opzichte van het andere. Bijvoorbeeld ~n1ca

crobu-Jua, IM.ra.s.adus splachno1des, Strophitria aerugJnosa en M}Ct!na

ha . . . topus. Dtze soorten zijn qevonden in het VaccinJo-ottttrcetu.a~,

het Violo~~tum en het hulst.rijke eikenbot en ik vel'IDQ8d dat ze in het voec.Sselarmere D.tc.rano-Quucetua niet z.ullen voorkc::men, daar het alle soorten van meer voedselrijke boesen zijn. SOOrten al.s Harulfáus andro.saceus, z..ctarJu.s t.tb1d'us (• L. theJogalus

a. Neuh.), A.Mntta rUbna.M en ~na c.1Mulla, welJee ik tot nu toe in het D1crano-Querc.tua, bet vaocJnJo-Que.rc.tum en het

Violo-Queroet:• heb qevonden, zullen vaarachijnUjk in het hulet-djke eike~ niet voodtaMn. In a.ze 9111•Uen spreken

we

trouwene van neqatief 41ffeJ:ent11.Hnde soorten, u ont!>reken nl.

in de betreffende veqetatie. De positief c.U.fferentifirende soorten

kc.en verderop ter sprake.

Dan :zijn ar de soorten die in tVM V8J9etat1etypen

9f!Men-s~lijk voor~n en die derhalve 41fferent1~~nd zijn voor

die twee typen ten opzichte van de twee typen waarin ze niet

voork~n .. Voor het Dicrctno-Quercetu• en het vaocJn!o-()uer«tum t.o.v. de andere typen zijn dat bv • .ten1ta c:ltr.1n.a, A. tulva,

Lf:cc.t.da ..ethyst:ea, Z..ctarius ca.~apboratus, L. chrSisorrbeus.

voor het vaccinJ.o-Ouercetwa en het V1olo-O'tHtrcetum t.o.v. de

andere typen bv. HyceM epJ.pterygJa, 11. stylobtt..s en CJJtocybe

flacctd4.. Bet V.toJo-cuercetua en het hul.etrijke eikenbos hebben

lllillU wein19 soorten gemeenschappelijk: 6 soorten die uitsluitencl 1n deze twee typen voorkomen en in een 9erlng aant.l terreinen. S.t.Ulf<le 98l<lt. VOOZ" de $00l'Un van het vacc1nJo-Querc.tum en het

hulstrijke ellenbos. Door hun lage presentie ia over een

eventue-le binding van deze soorten aan de" V898Ut.iee nu nog nauwelijks iets Mt zekerheld te zeqqen.

Uit de hier genoeaac!o overeeMomsten kan de konklusie

get.rok-ten worden dat er verwant:sch.ap bestaat tussen de mycotlora van de

vier vegetaties. De verwantschap van het vaccinio-Cuercetum Mt het Violo-Quercetum is het duidelijkst: in totaal 96 (42 + 30 + 13

+

11) soorten 9'••nsehappelijk. Het D1crano-Que.rcetum is het meest verwant Mt het vaocinlo-Ouerceeu.: 75 soorten gemee.nseha;ppelljt.

De verwantscl:\.Ap van het D.icr~uoetua met het VioJo-OtJereetua

en met het hulstrijke eikenhos ia v" l gerinc)er, resp. SS en 42 soorten gemeenteh~elijk. Bovendien zijn dit alle weinig

speci-fieke soorten, in <lie zin, dat ze in 3 of zelfa Alle 4 de vegeta-ties voorkomen. De verwantschap van het hulstrijke eikenboa met

het V1oJo-QuwoetUID en het VaccJtUo-Quuoetum is qua

se«tenaan-tal ongeveer even groot, resp. 78 en 77 soorten gemeenschappe-lijk. 011 de vuvantadlap van de Yefietatiea in een cijfor uit te druJt:Jten kunnen w bv. 6e formule van BarkiDan ~en'

c + 1

V •

V

as

+

1 • waarin

e

het

aa.nul

soorten ~enadlappelijk ia, a bet aantal dat alleen in de ene V419'Utie voorJto.t en b het aantal da.t alleen in de andere

76

1.8

~. l. l . l

2.S

3.6

Het hul.aUijke etJt.e~, Mt V1olo-Quereettlll en het

V•cc1-nJo-Ouerc•tta z.ljn bet . . . . t aan elkaar verwant, en binnen cUt bldt djn het hulstrijke eiltenlloa .n het V1olo-OtN>.rc.tua het

. . . lt. VUVMt .. De Ven'&fttld'lç V&ft 4ue ) M t het Dier~

ec. h . . . 1 gerl.nqer. Dit vijlt erop d.at het. Dicr~et.u.

.s. ..

dlh:n Diet tot bet verbond Querc!o.o robod-J>I!U••• Mboort •

•

Ua ~ 4e ""'tatietypen r&n9Kftikken, zoals in 4e ~llen CJe'"' beurd ia, in 4e vol9ord.e D1cn~~w., Vaccinto-Ouerc.tu,

VJoJo-Quucetuar, huiltrijk eUtentx. 4an ia dat de vol9Qil'4e waarin 4e

•••t

verwante ngetatJ.etypen • t 41chtat op elkaar en 4• minet venranu het verst van el.ka.&r

at

etaan. Dit ia tevens de VU"'IIIO-deUjke n û s van voedaelume

naar

voe4 .. . lr1jkere bocSea.

Behalve 4e&e ov.r . . nk~ten &1jn er natuurlijk ook de v~­ ach.Ulen. Ieder W9etat1et~ Maft een aantal soorun dat alLeen in dat type zijn gevo~n. Jn deze groep zullen de kan- en 4iffe-rentilrende soorten gezocht .oeten wo~n. Maar ook alle 1100C'Utn

41e tot nu toe slechts " n Jteu

9l'fON1en

zijn Utt.en in dea qroep.

a.t

ia du.ideUjk d.at de~• eetlaalige n.let in 4e eerau pl ... u in ...,_,.Jtl.n,g ttc.en aU keuoort: of 41.fferentil.r~ IOO%t.

YOOI' het Dicrano-Quercet,• kunnen al,t 41ff:enntilreDOI 1oor• tMI ~no..s vo~n: CantharalJu ct.bt.r.1.u.•., Cordyceps co~nacrendo.,

4iven•

Q)rt!narJus-soorten, enkele lhoc!lbe-sOOrten (bY,

z.

ov•·

tocy1tJ1).. Tbelephora terrat.rJI en enkele lt.kehw.-en. De

pr.-Hntle en fl>undantie van eoDD19e van deN •oort.en l t niet •1:9 Mo9 en ook zijn hier

•ar

drie terreinen onderzocht. Maar 1aa1n met de resultaten van hit ondeno.t door Paul Ypelaar kUMen 4eu eoor·ten M t vrij qrote zekerM14 be1chouvd worden als

differen-t11.nnde 100rte.n van het D1cr•no-QuoR"ota t.o.v. de an4ue v~­ t.atietypen.

Het VaccJDto-Ou-Ucet ... Meft wellewaar 25 soorte die 1k tot

nu toe allMl'l &Lar heb a&Aqetroffen,

...ar

hW'l praeAt1e i l zo l&a4 dat het txekken van ~u.~l•• niet qoerecheva.ar41go4 ie. voor

het Vlo~c. en het h...Uuijke eD:enbce qel4t onqe.,.:r heuelfcSe. A.lleeA ~~aruaiu# oplphyllo14ets heb ik uitaluit.and in

het Vlolo-QuercetWII gevonden: ~ze soort qroeit nl. op dood

klia-o,Pbl.a en op de· 9E'Qnd groeiende kl t-op koat. in de onderzochte

ve-getat1etype:n alleen in • t v1olo-Querceea. voor. Soorten die

al-lMn in bet hulstrijke eikenboa voorkoMn zijn a.lle slechts 1 mul 9evonden. Dit ia te weinig 01111 konkluales uit te trekkenr ik

vond het zelfs te veini9 01111 ze in 441 hier qepresenteerde tabel op

tAl 1\ . . . D.

a t D1c:r•no-Ouercet• komt. hierbij dus naar voren als de

ve-~t.&Ue Mt de .aast karakUriltieke paddeatoelenllora. Ik heb

9Q41de hoop dat na nog twee hert.ten onderzoek de differentJ.Irende

eoorten van ' t V•cc1nio-ouercetum, ' t V1olo~erc.tum en van het

hulstrijke eiJcenbos veel du14el1jker naar voren zullen komen.

Art. inter!• account of tbe mycosoc1ologieal il\vestlgations 1n

oak-bireh cc-unities on acid, nut.rient poor, san4y soils in the

province of Drente in the Netherlands is gi

ven.

A nwaber of

perma-nent plott are bein9 inveatiqated iJl each of the folioving

plA.nt-a.ssoc.1at1on.8: Querco rOOoria•Betuletua (• V•ce1n1o--Cue.rcetuat,

VaQ), V1olo-Qu.rcetum (ViQ, part of the Pago-Owrcetwn),

V1olo-Oue.rcot:wt •illcetoeua• nC*. prov. ('"IQ'",

a.n

Zle.x-deh oak wood}

an4 D.tcrano-QuarcetUIID (DQ, an oak c:oppic:e) o Th.e syn.ayste.M.t.ie.l

posit.ion of the latter two 1s vneertaino

Table 1 qives the tot.al nuà>er of species of ea.ch v~t.a­

tion type and the n\l.llber of species 9rOW'in9 in only ene type, in

on.ly two or t.h.ree typeS, an4 in all type.&. Jn table 2 the dis

tri-bution of abundan.ee valuel 11 qiven fox- a aelected. n\lllber of

species. Piq. 1 gives the affinity-1n4icea between the

usoe1a-t.1ona in queati.on aeeording to Barkac, b&aed on their .yeoflora.

'nl.e Vaccin1~~tua, tht Violo-Querceeu., ard the ll•x rich

oak woods are IDC)I:t related and t.h.ere ia less aff'inity vith the

Dicrano-ouerc•tuato 'ft\e Dicrano-Ouercetua appeared to have

41stinct differential s~ci . . , partly u a resu.lt of previous

1n-veatiqations o 'l'he 41fferent1al epec1ea of the other association.s

have leas distinct preferenceao

78

NOGMAALS

DE *STERCORARJUS GROEP*

VAN

HET GESLACHT COPRINUS

a.

kits

van

waveren

In 1971 g.ven wij 1n O>oli& (1971: 4-8) een OV'erZiC!ht: .et sleutel en korte buehrljvi~n van de toen bekencte 7 soorten van de "atercorariua•-groep van het ~lacht Cop.r.tn:us (in Bnqel&nd

"narcot1cus"•groep genoead, hoewel "ttercoruiua" 4e o~ue n .... is en ook door JCiUmer 1 .PoiM.9fleai in de Flore analyt.ique wordt gebezigd) 1 Met ult.zondering van 6e zeer kleine en vitte, op Mat 9E'04'iende

c.

velox, lijten •lle 1 .oorten makrosJtopiacb sprekend op eU.aar: kleine tot middelgrote Copr1.n1 Mt 1n ft09 niet

ver-vloeiende toestand granaatvoradfle, .tsgrijze, met "n

melig-korrel!~

topla.a9

bedekte hoeden (5-25 . . hoog en 2-20 - breelS), 41e later uitspreiden en vervloeien: stelen 15-60 x 1-4 . . en Vit. De

qe!neere

ue

erde leur

zij

vervue

naar ons

uitvoerig

artikel in Per800ll.1& (1968; 131-176).

In 1972 pul>Ueeerde Orton (1972: 135-150) een nieuwe sleutel

tot deze groep, waarin noq werdW~. opqenomen: twee door wa.tllng (1972: 127-133) buebrev~

soorten

(C. tds,porus • t l•sporiqe buidUn en C. sclerotiger), C. storooreu. (• c. wloK); c. tu.z,e.. rosus (van welke soort echter alge.een iD ~ literatuur en ook door ons wordt a&ntJenaDen, dat zij identiek ia met

c.

•Urcora-rJus), c. sa~~ Ortoor c. t'oetldellus orten en c.

6.-1-t.alts Orton. Orten (1972) schrijft van c. ••~ces (door ons a.sttjda en ook nu na onderzoek van het typemateriul QP9evat all

2-spori~ vorm van

c.

sterc»ntrlu.s) dat het enige vench.il met c. ste.rcoradu$ (cSoor Orton dus c. tube.rosus ~. van welke soort hij het bestaan van •~ 2-spod9e vora niet verweldt) liqt in het substraat en de reuk. All aubstrut van

c.

st•rcoradus (J«ven vij destijds (1968) aan: op en u.ut meathop41n, be.est 9ru en !De.ft9Well van . , . en gras. Voor C. sacc~.s geeft Ortlem

un1 •on soU in

tr••

•

•,

het9een o.i. geen essentieel verschil ia.

In vat reuk vaard is (het enige 4an nog ov.rblijvende ve rschil-kenmerk) veten wij uit 4e t>rUjanU vooxdz•eht van de beer Benja•

ain&en, enkele jaren qelecSen op de Dag van C\lyk gehowSen. Boven-dien ~ men er dan ll09 vol98n8 Ortora een "4iscr1ainating noM" voor hebben.

c.

:fN:tJ.4•llus ver•d'I.Ut vol9ene Orton van

c. welox

(door Orton

c.

stercorar1us C)enoeiiiiS) allecan doordat baar aporen

Orton kon niet aangeven of de basicSitn 4-spo.rlq varen (•basidia

~ngly 4-spored, not noted•!),

zo4at

zij ~at 2-sporiq kunnen

zijn c;twee•t • t qrotere aporen als res-ultut (een v"lvuldig in

het t;ellacht Copr1nua voorkomend verscl\ijMel). Wij hechten in

het licht van het vele materiaal, dat vij van 4e soorten van de

•atercoruius--qr041p'" za98Q, ook geen va.ard:e aan het alleen maar

vaarschijnlijk 9'8Chte 9YQV&r korrelige aspekt van het hoedopper

-vlak (de soort is Sleehts op Un vondst gebaseerd!).

c.

rutola.n.t-tus ia de nieuwste, 400r Springael & Ialer (1977) beschreven soort van deze groç.

Maar nu C .. sE!IIl.li.t.Je: In 1960 bHchreef Orton de in Nederland.

r109 niet gesignaleerde c. c1Muolloccosu.s (ook veer Mkrosko--pheh sprekend op de aMere soorten van deze qroep gelijkenen met 91'0te sporen (11-13 x 5,5-7 ,.ua) die door een flink perisporiu.

worden o.geven (maar q44n zwarte stippen en Ujntjes als bij

c.

nan:ot1cu.s en c. lünJi:) en 4-sporiqe basidiin. Wij ond:uzoehten destijds het typemetertaal en vonden, dat de ~i4iln niet 4

-D&&r 2-sporig varen. Wij apraken toen de verwachting uit U%8),

dat er ook vel een 4-aporige vorm van deze soort zou bestaan. In

1970 schreef Orton ons, dat de 4-aporige vorm inderdaad

vu

~­

vonden en toen vij he• dat ja.a.r toeva.lUg 1n Ed.inburgh ontmoet-ten, vertelde hij, dat de 4-•portqe vor. zelfs algeMoer was. Bij achtte het toen niet belangrijk 4e&e 4-spori~ vont in de

litera-tuur te li9J'aleren.

In 1972 herstelde Orton zijn waarnemingsfout, vaarbij hij bov'enc.Uen de 4-sporige vorm tot nieuwe soort verhief,

c

. sem1tale.

Reid (1972: 22) verhief deze zelfde 4•spor1ge ver• (66k in 1972, beide publikati . . ontvingen vij in dezelfde .,..k:) tot nieuwe va.rilteitJ c. cJner.ot'l()CC()$U$ var. •ngustisporu.s, van de hoofd-soort alleen door dt iets kleinere en 811W11llere sporen

versehU-lend (zoals vas te voorzien) . Wij beste.ac!en hier eerst geen

u.n-4aeht aan, maar na.ar oanle141ng van een door ons ••gemaakte ver-gad.ering van de British Hyeologica.l SOciety op 12 november 1977

1J\ Ktv, geheel gewijd aan het probleem van de aoortafgrenz.ing, benaderden vlj tf.atling in Edinburgh met 4e vraag of het nu. echt

z.in had de 4-.porige vorm van C. cJ.nereot'loec<>IU$ all nieuw

tak-aon te beaehou.wn. Zowel Watling ala Keap varen zo vriendelijk

ons uit:qebr-.14 U antwoorden.

In Bdil'lburgh hou4t Kei~~' :tieh al jarenlang intensief bezig • t de bepa.liJ\g van inte%'fertil1teit en intersteriliteit van in

kultuur gebrachte en uit sporen ve.rkr8911D hyfen van Coprinus- en

Psathyr•U.l-IOOrten. Zijn resultaten brachten Orton en Watling

ertoe 2- en 4-sporige vorM:n van Coprin.u.-soorten, die in de

kweek intenteriel bleken te zijn, te beschouwen all apu u

aoorten en naar analogie daarvan dit ook te doe.n ::,ee 2- t:-. .;-

80

te brenqen.. Van4aar de 2-apori9e c. c1J'»r'«)/loccul~u:t:· ve.raua: 4e 4-aporige

c.

s~tale. Orton (1972) achzeef de 2-aporlge

c.

c!ne-reptlocculoau.s nJ.ei meer te hebbeD ge'I'Oaden, zodat hij niet kon

z.e.gqen of er ook Mkroaltophche veraehUlen bestonden tus.sen

c.

c1nereot'loccu.losus en C. s-.tt.t.le (• 4-aporiq),

.aar

dat bij het

l>eat.c van ~ . . n l vUID0444e. Zij U.jn ft09 niet vepubUOMr.S:

verder achreet hij (1972), dat bet vuUilrc v~ de

8pee1f1d.-teit van 4e 2- en. 4•aporige vorm van

c.

cinu.o

.tlocculosu•

ft09 niet J11109elljk vu geveest . . t de Jtvn k•thoden, daar de aporen

•••tal

celfe weiqerden te oo.tkiuan.

JAlap achreef ons 1n dec.~ 1977 van 8 Copr1nu.-aoort..n

WJC8l1UIII 1D kultuw: tA hebben verJcre9en, . . ar u.J tqereJcen4 van

c.

cJnu.o.flocC'uloeue ba4 Mt n1n1c;. aatedul, 4at hij ena.n kreeg, gewei4)erd U kiemen. onze kennJ.I: van het o~n.od: • t

·behulp van reinkulturea naar interferi:.t.li.teit en 1Dterater111U1t

v.an. tû:aa en de ~lqu.Jtkl..a9en velJte .en hieruit aag .ten, ia

.helau nlhU. W.lj zullen

-.n

grond19e atwUe van bet werk van

J;np en ook van lllb Call4Dd in Lyon, - t vier werk vij door

w..-eenko.t van J.IOalagneli in kont&kt tw.e.D, .,.ten -.ken 011 leta te

be9rijpen. van ~ de IDOrfolooq-te.ksonoo~~ deze proev.n en hun

H-aultaten 1D zijn ei~n werk moet i.npu.Mn..

van -.ycoloqileh

uiterat

bevoegde

cijde ontv~n vij de

vol-gen4e uiteen&ett.lng, welke vij cSe lezer van COOlt.a. onder 4e aan.-4a.cht JD098.ft brengen: TWee qenetiach versehUlende taks& blijken bij nader onderzoek •eatal ook vel morfologiaehe (lll&ki:o- of mikroskoplaeb) venchillen te hetlben, al -.oet 'ID8n 4aar 80118

erv

DUr zoetu:-·a.t qenet1aeh venchil blijkt dan hieruit, dat d4

ene taku. 1Dt.ntedel :ljn en 4eu intersteriliteit 18 af te

leiden uit het ~09 van de h.yfc ah deu (bij het tw.ken) . . t

elkaar wordel'll l)eJtonfrontMrd. Zijn ~ niet bekend. of

illderdaad ook niet uitgevoerd tulleen wat aiaschien twee tak:aa

zouden kunnen zJ.jn e.n lijken .,rfolog1acb.e venebillen tuaaen &~ze twee t.akaa inderdaad afvedg, dan - t e n voorlopig deze twee

takla als 14ett.tiek worden bMehouwd. De zaak wordt echter vMl

gek~UeeerdU vanneer tvM t.akaa alleen. venehillan in 2- of •-•porigbe-14. Dat 11 niet Mn &uivu IDOZ'fol09ilch veraehil. Maar vanneer er behalve in het aantal aporen per bui<liWD q4i'n antSere verschillen bekend zijn en kvee.kproeveD niet het teqendeel hebben

.,..".zen, beschou.we een deze twee takaa voorlopig als reap. een

2- en 4-apol'19• vora vari Mn en 4e&elfde aoort.

Klap op <lil vuurpijl wat betreft. c. c1nereofloccolosus: &e14 (1972) aehrijft, 4at hij alle ekacapluen van het typtu.teri.&al

van

c.

c.1.Muol'locculoaua:

heeft OftiSerzocht

en dat

hij op een

der

fragMnten kle.!M sporen von4 '"1d\1c:h atz'on9lY aU1J9Mt.e that

Orton'a type gatbering may have 1ncl\11Sed at le . . t OM fruitbo!Sy

'

ons onder de aan4aeht 9e})rac:ht van W..tll.n9, va.a 41e.ns reaktie 4at

•tn herbaria uny speeS..ns beoome mixed vith amall frA9JDitf'U froa other tolden. • Dat zou dan betekenen, da.t tijdens ~nlfde

ekakuraie W.e zeer naw verwante nleuve aoor~ ~ ~vonden •.

De lezer van COolb zoelte het verder maar uit.

Literatuur~

Kits van waveren, B. (1968}. 'ft\e •atercorariu.s'"-9l'OUP of the 9enu1 Coprlnus. Persoonia. 5.21 131-116.

kits van Waveren, E. (1971). De •st.ercora.rius"-qroep van het geslacht Coprinu.. Coolia 15.1: 4-8.

Ort on, P.D. (1960). New check Lilt of Bdt.iah Agarics and Bola-t i . P~ 111. Notea on qenera and &p41c1ea in the list. Trans. Brit. ~ool. Soc.

43,

159-439.

1960.

Orton, P.D. (1972). Hotel on Br1t1ah Aqarica: IV. Notea Aoyal Bot. G<ln. l!dlnb.

32.

l .

135-150.

Re leS, D.A. (1972). Coloured Illuatzat1ons of rare and interea-Unq Funq1 V. Punqoru• Rariorwa Iconea Coloratae Pars VI: 22.

Sprinqael, R. & I•ler, L. (1977). Coprinus rufola.natua nov. spec. Sterbeeckia 11: 2-7.

Natlln9, R. (1972). Notea on SOM Bdtiah Agarica III. Notes Roy-al Bot. Gdn. Edinb. 32.11 127·133.

Voetnoot van de auteur:

Sc::bryver sult deh niet verantvoor4t:lyk voor 4e 11\ ~ ~

qe-banteerde spelling.

EEN ZELF TE

MAKEN

TEKENSPIEGEL

J. Geuink Javastraat 17

1782 t:tA

oen

Belder

En.1~ jaren 9eleden heb ik op een •oag van euyk• de gelegen· h.t14 ~n een zelfvervaar41qde eenvoudige tekenspiegel te de·

.onstreren.. Van verschillende kanten. zijn. er reakties op qeko•n.,

veelal . . t het verzoek, er in. Coolia een stuk cwer te achrijven en dan vooral Mt werktekeningen. Aan dat verzoek zal ik hierbij voldoen.

82

omdat de in de handel te verkrijgen tekenspiegels voor l ie

f-hebbers veel u 4uur in aanschaf zijn (enkele honderden CJU.ldena),

ie het nutt.ig te veten, dat het • t beperkte aiddelen toch heel

90ed mogelijk is, betrouwbare tekeningen van aikroskopl&ehe pr~

paraten te .aken, mits • n bereid h et:n kol\le . . ie te ~n aan de

perfektie.

Om een deel van een ai.k:roskopiach beeld natuurgetroUw na te tekenen, liqt het voor de hand 4a.t lldkroskopisehe beeld op het

papier, waarop getekend gaat worden, te projekteren. Dat is he-laas wegens de lichtzwakte van een mikroekoop zeer moeilijk te

verwezenlijken. Men kan echter het probleem ook oplossen door de

zaak oa te draaien, n.l. het papier • t potlood op "n of andere . . nier in het ailtroskopische beeld te projekteren. Welnu, zo

wer-ken tekenspieqela. Het licht van een buro~ iS al stuk 1Jeno&9

OCD potlood en papier zodanig tA verliehtt:n, &t het via tvee

spie9t1l8 tA19'elljk • t het .S.kx'Oikopiaeh beeld ge.z.ien kan vorden.

In het beeld ziet men dan het potlood, zodat het te tekenen

onderdeel van het rnikroskopisch !>eeld llechta over98trolcken hoef't te worden.

Hier is .aar weiniq aateri••l

voor

nodigt een beetje blik, een stukje spiegel, een achtuuitkijkspiegt:l voor een fiets, schuniertjea, tripleka, wat

aoweer

en een dosis handigheid.

ten stuk blik knipt U in de vorm zoals in f19. 1 ia w . . ~­

geven. Croot:IU leng-U ongeveer SS DID en het ronde qedeelte

Ofl9•-veer 40 IIID in doorsnee. Daar knipt U een ron4 stuk van 22 111111 door--snede uit, zodanig, dat dat verkr~n stuk blU net niet cm het

deel van het olc.ula.ir, dat in 4e tubus van. het m1.kroskoop glijdt, past, .aar wil 0111 de schroe.fdraad, waar de bovenste lens van het okulair

mee

zit vutqeachroefd. Het verd.ient •ai'IJ)eveling het gat iets te nauw uit te knippen en daarna met een ronde vij 1 zolang

uit U vijlen tot bet dt:el met de schroefdraad er net doorvalt.

Dit bel&n.CJX"i:lke o:na.rdtel is nu aan bet okulair vast te ach~

ven, &t ongestoor4 in de tubu.s blijft paasen. Pig. 3 z.al U al

4ui&tUjk

.aten.,

va.ar

het

cm

<JUt. Vervolqena knipt U MD stuk

blik volgens fig. 2 uit met

een

grootste lel\9UI van SO 1111 en breedte

van

23 'IIID. Daar

moet

weer

een,

maar nu v-ierk.nt, stuk van 13 x 13 • uit 9eltnipt worden. De

on.v-v

..

r 2 IIDbn<!e strookjee aan twee k.&nten buigt u onder een boek van

900

op

a.

stippellijnen n . . r boven. Bet 9rot1t deel linkl buigt U onder een hoek van 90°

op de stippellijn naar beneden

en

het kleine, meest links

recht-hoekig

a

..

ltje "a", 45°

.,.er naar

boven. Dat kleine rechthoekje,

gemerkt •a•, sol4eert u Mt Mrs.soldeer boven een gasvl.-etje

op 4e pl.u.ts, ook met

•a•

aangegeven, op het . .

.nu

blik volgens fig. 1.

.

.

.

ert·

i:

I

B

:

,i-·

I

1

a

'

6 • I