Met toestemming overgenomen van Kennislink – bijdrage 25 januari 2008 Fossiel reuzenknaagdier ontdekt

85 AFZETTINGEN WTKG 31(4),2010

Mettoestemming overgenomen vanKennislink- bijdrage 25januari2008

Fossiel

reuzenknaagdier

ontdekt

Adiël

_Klompmaker

*

Knaagdieren

De officiëlenaam voor de

knaagdieren

is ‘Rodentia’. Ze

zijn

de

_talrijkste

_{groep onder de levende}

_{zoogdieren (40%)}

enworden in vele

leefomgevingen aangetroffen.

Veruitde

meeste

_knaagdieren

_{wegen minder dan 1}

_kg.

De zwaarste

weegt

daarentegen

60

_kg

enkomt ook uit Zuid-Amerika.

Knaagdieren

hebbeneenkenmerkend

gebit.

Zowel bo-venals onder zittentwee

snijtanden

die

_onbeperkt

kun-nen

groeien.

Hoektanden ontbreken waarnade

kiezemij-en

volgen.

De kiezen hebben zo’n kenmerkendevormdat desoortvaak

_bepaald

kan wordenaande handvan 1 kies.

De vondst

De vondst vande schedel is

_opmerkelijk.

Zelden worden schedelsvandeze ouderdomzo

compleet gevonden.

Meestal worden alleen losse kiezen of

_{fragmenten gevonden.}

Deze schedel heefteen

lengte

van53cm.Het

_gewicht

vanhetbeest wordt

_geschat

_{op ongeveer 1000}

_kg.

Hiervoor is deschedel

op verschillende manierengemeten.Voor

_{vergelijkbare,}

re-cente

_knaagdieren

bestaater eenverbandtussendeze

sche-delmatenenhet

gewicht.

Met

_behulp

vandezerelatie is hel

gewicht

van

Josephoartigasia

monesi berekend.

Dieeten

_leefomgeving

Het dier heeft

waarschijnlijk

zachteonderdelenvan

plan-ten en/of

_waterplanten

enfruit_gegeten.Het nattemilieu

bestond uiteen

deltagebied

met

daarbij

bossen. Andere beestendie

_{tegelijkertijd}

leefdenwaren

bijvoorbeeld

grote

roofvogels, sabeltandtijgers

enanderegrote

knaagdieren.

Géénmuis of rat

In veel nieuwsberichten valt te lezen dat hetom een super-muis of-ratzou gaan. Dit is echter nietcorrect.Dit fossiel valt onder de familievande Pacarana’s

(Dinomyidae)

ter-wijl

de echte muizenenrattenkomen uil anderefamilies. Van de

_Dinomyidae

leefter

_overigens

nogmaar 1 van, de

Dinomys

branicki die

ongeveer 15

kg

weegt.Alle andere soorten vandeze familie

_{(ongeveer 50) zijn}

al

_{uitgestorven.}

Drs. Wilma Wesselsvande Universiteitvan Utrecht doet onderzoekaanfossiele

_knaagdieren,

metname aande kie-zen.“Leuk,maarniet

_verrassend,

dater weer een zeergroot fossiel

_{knaagdier opduikt}

uit Zuid-Amerika.” Wessels

ver-telt daluit dezelfde familie ook de

_{uitgestorven,}

even-eensZuid-Amerikaansesoort

Phoheromys pattersoni (700

kg

en3meter

_lang)

komt. De vondst werpt echterook veel vragenvoor haar op,

bijvoor-beeld hoe derestvanhet

ske-let eruitzagen waaromzezo

grootwerden.

_“Hopelijk

ko-men erde komende

jaren

nog

meer vondsten

bij,

zodat er

een

completer

beeld

_geschetst

kan wordenvandeze

knaagdieren,”

aldushaar conclusie

Referentie

Rinderknecht,

A.,enR.E.

_Blanco,

2008. The

_largest

fossil rodent.

_Proceedings

ofthe

_{Royal Society}

B. doi: 10.1098/

rspb.2007.1645.

*Adiël

_Klompmaker,

e-mail:

_{adielklompmaker@gmail.com}

Josephoartigasiamonesi.

Dino-mys branicki.

InZuid-Amerikaiseen

_{reusachtige knaagdierschedel}

ge-vonden. De

_goedbewaarde

schedelvanhet beest is 2-4

mil-joen jaar

oudenhetgrootste

knaagdier

ooit.

Vraag

een

willekeurig

persoonnaareen

knaagdier

en

hij

of

zij

noemt meestal de muis ofrat. Datzewelzo zwaar konden wordenals eengroot

paard bewijst

de vondstvan

een fossiele reuzenschedel in

Uruguay.

Degrootsteooit! De nieuwesoortis

_gedoopt

metde

_geslachts-

ensoortnaam

Josephoartigasia

monesi.OnderzoekersRinderknechten Blanco

publiceerden

de vondstvande 2-4

_{miljoen jaar}

oude schedel in

_Proceedings

ofthe

_{Royal Society}

B.

Twee reconstructiesvan De bovenste toontde_gevondenrestenin hetlichtbruln/geelende gereconstru-eerde onderkaak in hetdonkerbruin. Bron: Andrés Rinderknecht.

Tweeexemplarenvan Bron: Lucia He-lenaSalvettiDe Cicco