Het agentschap registreert en verwerkt de verloven wegens ziekte, bevalling en moederschapsbescherming. AGODI gaat na of een ziekteverlof kan worden bezoldigd en hoe dat kan.
Het rapport afwezigheid wegens ziekte onderwijspersoneel: kalenderjaar 2018 Al sinds vele jaren stelt AGODI jaarrapporten op over de afwezigheden van het onderwijspersoneel wegens ziekte en de ziektecontroles voor het onderwijspersoneel.
Meer informatie staat in het rapport afwezigheid wegens ziekte onderwijspersoneel:
kalenderjaar 201816. Dat rapport is ruimer dan de onderwijsniveaus van AGODI en omvat ook gegevens over het volwassenenonderwijs. Die rapporten worden telkens opgemaakt per kalenderjaar, niet per schooljaar.
2
Figuur 4: ziekteverzuimpercentage voor het kalenderjaar 2018
Het ziekteverzuimpercentage bedraagt in 2018 4,48% met eendagsziekten inbegrepen en 4,31% zonder eendagsziekten. In 2017 ging het respectievelijk om 4,35% en 4,18%. In 2018 werden er 2.853.170 ziektedagen genomen door het Vlaamse onderwijspersoneel. Dat is een stijging van 114.552 dagen of 4,18% t.a.v. het aantal ziektedagen van 2017. Om dat cijfer te interpreteren, moeten we ook rekening houden met een stijging van het aantal personeelseenheden, waar we te maken hebben met een stijging van 0,98%.
Een mogelijke verklaring voor die stijging is de toename van het aantal personeelsleden in de leeftijdscategorie van 56 tot 65 jaar. Door de maatregelen i.v.m. het verminderen van de mogelijkheden tot vervroegde uitstap en het opschuiven van de pensioendatum waren er in 2018 in totaal 38.261 personeelsleden in die leeftijdscategorie, tegenover 26.310 in 2017. Dat komt overeen met een stijging van 7,4%. Als we tegelijk zien dat het ziekteverzuimpercentage stijgt met de leeftijd, dan is die evolutie een bijkomende verklaring voor de stijging van het ziekteverzuimpercentage in het Vlaams onderwijs in 2018.
Enkele specifieke vaststellingen:
- Het aantal eendagsziekten is in 2018 gestegen met 4,20% of 4.467 dagen, terwijl het globale aantal ziektedagen steeg met 4,18%. In totaal ging het in 2018 om 110.823 ziektedagen van een dag.
0 2016 2018
1 2 3 4 5
Met 1dz Zonder 1dz
2017
2
gaan kijken in de leeftijdsgroep van 56 tot 65 jaar is 59,51% van de ziektedagen het gevolg van een psychosociale aandoening, terwijl dat voor de totaliteit van de personeelscategorieën in die leeftijdsgroep 44,88% bedraagt, een verschil van 14,63%.
Bij de leeftijdsgroep van 46-55 jaar is het verschil 10,52%.
- Van de mogelijkheid om deeltijds het werk te hervatten in het ziekteverlofstelsel werd in 2018 opnieuw meer gebruik gemaakt dan in 2017.
- Er waren 291.563 dagen VVP-ziekte. Dat zijn 52.485 dagen VVP-ziekte meer dan in 2017, wat een stijging vertegenwoordigt van 21,95%. In totaal hebben 2.578 personeelsleden dat verlof opgenomen. Het grootste aantal dagen VVP-ziekte wordt opgenomen binnen de leeftijdsgroep 46-55 jaar. De meerderheid van de aanvragers zijn personeelsleden die afwezig zijn wegens psychosociale aandoeningen, namelijk 42,44%.
- Langdurig verlof voor verminderde prestaties om medische redenen (LVVPmed) werd in 2018 opgenomen door 1.814 personeelsleden (219 mannen en 1.595 vrouwen) voor in totaal 552.788 dagen, in 2017 ging het om 1.500 personeelsleden en 442.014 dagen. Het gaat hier bijgevolg om een stijging met 20,93% qua personeelsleden en een stijging van 25,06% qua aantal dagen.
- Deze evolutie is verklaarbaar, omdat personeelsleden wegens de aard van hun aandoening meerdere jaren van LVVPmed gebruik maken en er elk jaar een aantal nieuwe personeelsleden bijkomen. De perioden waarin personeelsleden gebruik maken van LVVPmed hebben geen invloed op hun ziektekrediet, maar er is wel een bezoldiging voor 60% van het volume dat de personeelsleden niet meer werken.
- Bij de mannen situeert het grootste aantal personeelsleden met LVVPmed zich in de leeftijdsgroep 56-65 jaar, bij de vrouwen in de leeftijdsgroep 46-55 jaar. Opvallende vaststelling is dat 424 personeelsleden jonger zijn dan 46 jaar, 70 zelfs jonger dan 36 jaar. Wellicht zal een grote groep van deze personeelsleden een heel lange periode met verminderde prestaties werken, nl. tot aan de vooravond van het pensioen. We zien ook een stijging van de psychosociale aandoeningen bij LVVPmed. In totaal is 16,71% van de dagen LVVPmed het gevolg van een psychosociale aandoening.
Controle van het ziekteverzuim in het kalenderjaar 2017
In 2018 werden 19.117 controles uitgevoerd door de controlefirma. In vergelijking met het vorige jaar is dat een daling door een gelijkblijvend budget, maar met een indexverhoging van de prijs van de controles. 31,49% van de controles gebeurden op initiatief van Certimed zelf, op basis van afgesproken criteria. Op initiatief van de werkgevers is 22,56% van de controleaanvragen uitgevoerd. Daarnaast stijgt ook het aantal controles op initiatief van het personeelslid. Hun aandeel bedraagt in 2018 45,47%.
Personeelsleden AGODI in een dienstonderbreking wegens ziekte, geboorte of adoptie tijdens het schooljaar 2018-2019
In het schooljaar 2018-2019 waren er 110.594 personeelsleden afwezig wegens ziekte. 11.313 personeelsleden waren afwezig naar aanleiding van de geboorte of adoptie van een kind.
2
Tabel 12: aantal personeelsleden in ziekteverlof
onderwijsniveau Aantal
Basisonderwijs 46.441 48.850 49.817 1,98%
Secundair onderwijs 54.134 55.442 55.736 0,53%
DKO 4.046 4.139 4.255 2,80%
CLB 2.481 2.596 2.643 1,81%
Totaal AGODI* 105.207 108.963 110.594 1,50%
* Op het niveau van AGODI worden er dubbeltellingen uitgesloten.
Een personeelslid dat een ziekteverlof heeft en in meerdere onderwijsniveaus staat, wordt maar 1 keer geteld. In de afzonderlijke onderwijsniveaus zal dat personeelslid per onderwijsniveau worden geteld. De cijfers voor het totaal van AGODI zijn dan ook lager dan de optelsom van de cijfers voor de verschillende onderwijsniveaus.
.
Het aantal personeelsleden dat ziekteverlof opnam in het schooljaar 2018-2019 is gestegen met 1,5% ten opzichte van het schooljaar 2017-2018.
Tabel 13: personeelsleden in TBS ziekte, onbezoldigd ziekteverlof, VVP wegens ziekte en langdurig VVP wegens medische redenen
Dienstonderbreking Aantal
TBS ziekte (vast benoemd) 2.649 2.906 3.178 9,36%
Onbezoldigd ziekteverlof (tijdelijk) 1.935 2.050 2.311 12,73%
VVP wegens ziekte 1.606 2.002 2.337 16,73%
Langdurig VVP medische redenen 1.207 1.515 1.834 21,06%
Is het bezoldigd ziekteverlof van een personeelslid uitgeput, dan komt die persoon terecht in een stelsel van TBS ziekte (voor vast benoemde personeelsleden) of van onbezoldigd ziekteverlof (voor tijdelijke personeelsleden). Voor al deze rubrieken noteren we een stijging in het schooljaar 2018-2019.
Het langdurig verlof voor verminderde prestaties wegens medische redenen is gecreëerd vanaf 1 januari 2015. De doelgroep bestaat uit personeelsleden die binnen de huidige stand van de medische wetenschap hun totale opdracht nooit meer volledig kunnen opnemen.
Doordat personeelsleden deze dienstonderbreking meestal nemen voor een langere
2
Verloven in het kader van moederschapsbescherming en bevallingsverlof
Bevallingsverlof, verlof wegens bedreiging door beroepsziekte tijdens de zwangerschap, verlof wegens moederschapsbescherming tijdens de zwangerschap en tijdens de lactatie zijn verlofstelsels die allemaal te maken hebben met een zwangerschap of bevalling.
Daarnaast zijn er nog een aantal verloven zoals adoptieverlof, omstandigheidsverlof naar aanleiding van een geboorte en geboorteverlof die door de moeder of een partner kunnen genomen worden.
Het aantal personeelsleden dat gebruik gemaakt heeft van die verlofstelsels is in 2018-2019 globaal gedaald met 1,28% t.o.v. 2017-2018.
Vooral in het kleuteronderwijs hebben personeelsleden recht op verlof wegens bedreiging door beroepsziekte en verlof wegens moederschapsbescherming. Er geldt een specifiek risico voor zwangere vrouwen en vrouwen tijdens de lactatieperiode. Het aantal personeelsleden dat op die dienstonderbrekingen een beroep doet, daalt in 2018-2019 t.o.v.
2017-2018 met respectievelijk 2,81% en 9,88%. De daling bij moederschapsbescherming was al ingezet in het schooljaar 2016-2017 en heeft betrekking op het verlof wegens moederschapsbescherming dat toegekend wordt tijdens de lactatieperiode. Volgens wetenschappelijk onderzoek van de Werkgroep Wetenschappelijk Advies van de Vlaamse Vereniging voor Arbeidsgeneeskunde is gebleken dat bij vrouwen die borstvoeding geven CMV18-blootstelling geen risico is als de baby geen extreem laag geboortegewicht heeft (ernstige prematuriteit – minder dan 34 weken en/of < 2 kg). Verwijdering wegens CMV tijdens de lactatieperiode is vanaf 1 september 2016 dan ook niet meer erkend in het kader van moederschapsbescherming, behalve bij extreem laag geboortegewicht van de baby.
Tabel 14: personeelsleden in een dienstonderbreking n.a.v. geboorte of adoptie van een kind – alle onderwijsniveaus AGODI (EPD)
Dienstonderbreking
2018-2019 evolutie t.o.v. 2018-2019
Bevallingsverlof 6.228 6.187 6.166 -0,34%
Bedreigd door een beroepsziekte 1.880 1.848 1.796 -2,81%
Omstandigheidsverlof n.a.v. de geboorte
(10 dagen) 1.452 1.367 1.452 6,22%
Onbezoldigd ouderschapsverlof 1.248 1.163 1.078 -7,31%
Moederschaps-bescherming 551 516 465 -9,88%
Overschrijding postnatale periode 89 108 120 11,11%
Facultatieve verlenging bevallingsverlof
bij hospitalisatie kind 221 225 201 -10,67%
Adoptieverlof 23 29 33 13,79%
Geboorteverlof 2 3 2 -33,33%
Totaal 11.694 11.446 11.313 -1,28%
2
Tabel 15: personeelsleden in een dienstonderbreking n.a.v. geboorte van een kind – per onderwijsniveau* (EPD)
Bevallingsverlof 2018-2019
Bedreigd door beroepsziekte
2018-2019
Moederschaps-bescherming
2018-2019 Aantal
personen
Vergelijking 2017-2018
Aantal personen
Vergelijking 2017-2018
Aantal personen
Vergelijking 2017-2018
Basisonderwijs 3.531 2,20% 1.663 -1,83% 284 -8,68%
Secundair onderwijs 2.422 -2,93% 139 -8,55% 181 -11,71%
DKO 137 -3,52% 2 100,00% 1 0,00%
CLB’s 153 12,50% 3 -25% 0 -100%
Totaal 6.243 1.807 466
* De cijfers opgesplitst per onderwijsniveau verschillen licht van de totalen, doordat personeelsleden in meerdere onderwijsniveaus kunnen aangesteld zijn.