Heeft de wetgever zijn doel behaald?

Zoals  eerder  in  dit  hoofdstuk  besproken  heeft  de  wetgever  het  besluit  van  7  maart  2013   vervaardigd  omdat  hij  meende  dat  er  onwenselijke  gevolgen  waren  bij  het  ontstaan  van   een  fiscaal  relevant  belang  uit  een  vergoedingsvordering.  Vervolgens  was  het  doel  van   de  invoering  van  art.  5e  AWR  om  de  praktijk  meer  duidelijkheid  te  bieden.  In  deze   paragraaf  wordt  behandeld  of  de  wetgever  dit  doel  heeft  behaald.  

  Mijn  mening  is  dat  de  wetgever  zijn  doel  wel  heeft  behaald.  De  situatie  nu  is  vele   malen  duidelijker  dan  de  situatie  toen  de  vergoedingsvorderingen  net  waren  ingevoerd.   Discussie  in  de  literatuur  ging  voornamelijk  om  het  wel  of  niet  ontstaan  van  een  fiscaal   relevant  belang  bij  een  vergoedingsvordering.  Deze  onduidelijkheid  heeft  de  wetgever   nu  weggenomen  en  daarom  heeft  hij  zijn  doel  behaald.  Wel  is  het  belangrijk  om  te   realiseren  dat  de  wetgever  absoluut  niet  alle  onduidelijkheden  heeft  weggenomen,   waardoor  er  nog  steeds  ruimte  voor  verbetering  is.  Als  de  vergoedingsvorderingen  door   gemaakte  afspraken  in  de  huwelijkse  voorwaarden  niet  meer  gelijk  zijn  aan  art.  1:87   BW,  dan  is  art.  5e  AWR  niet  meer  van  toepassing.  Onduidelijk  is  hoe  de  

vergoedingsvordering  dan  behandeld  moet  worden.  Dezelfde  vragen  als  voorheen   spelen  een  rol,  zoals  behandeld  in  hoofdstuk  3.  Ik  ben  van  mening  dat  de  wetgever  hier   weinig  aan  kan  doen.  Niet  elke  vordering  is  hetzelfde,  dus  het  zal  lastig  zijn  een  

algemene  regel  hiervoor  in  te  kunnen  voeren.  Ik  denk  dat  er  pas  meer  duidelijkheid  zal   zijn  als  er  over  een  aantal  jaar  jurisprudentie  is  ontstaan.  

4.5  Sub  conclusie  

In  dit  vierde  hoofdstuk  zijn  de  reacties  van  de  wetgever  behandeld  ten  aanzien  van  de   fiscale  gevolgen  van  de  vergoedingsvorderingen.  De  subvraag  die  hierbij  behoort,  luidt:  

Wat  zijn  de  fiscale  gevolgen  van  de  vergoedingsvorderingen  na  het  besluit  van  7  maart   2013  en  de  invoering  van  artikel  5e  AWR?  

  Allereerst  is  het  besluit  van  7  maart  2013  besproken.  Dit  was  de  eerste  reactie   van  de  wetgever  met  als  doel  de  onwenselijke  gevolgen  van  de  vergoedingsvorderingen   te  verkleinen.  In  dit  besluit  werd,  vooruitlopend  op  een  verdere  analyse  van  de  fiscale   gevolgen,  goedgekeurd  dat  er  voor  de  Wet  IB  2001  mocht  worden  aangenomen  dat  er   geen  fiscaal  relevant  belang  ontstaat  bij  de  vergoedingsvordering.  Vervolgens  kwam  de   invoering  van  art.  5e  AWR  aan  bod.  Hiermee  bevestigde  de  wetgever  in  een  bepaling  in   de  AWR  dat  er  geacht  wordt  dat  er  geen  fiscaal  relevant  belang  ontstaat  bij  de  

vergoedingsvorderingen.  Dit  artikel  is  alleen  van  toepassing  als  er  sprake  is  van  een   zuivere  vergoedingsvordering  van  art.  1:87  BW  en  dus  niet  als  de  echtgenoten   afwijkende  afspraken  hebben  gemaakt  in  de  huwelijks  voorwaarden.  

  In  de  daaropvolgende  paragraaf  zijn  de  fiscale  gevolgen  besproken  met   betrekking  tot  de  winst  uit  onderneming,  de  terbeschikkingstellingsregeling  en  de   aanmerkelijkbelangregeling.  Door  art.  5e  AWR  is  weliswaar  duidelijk  geworden  dat  er   geen  belang  ontstaat.  Toch  blijft  de  vraag  wat  de  fiscale  gevolgen  van  de  

vergoedingsvorderingen  werkelijk  zijn.  Vragen,  die  waarschijnlijk  pas  echt  beantwoord   kunnen  worden  als  er  genoeg  jurisprudentie  is  ontstaan.  Voor  de  categorie  winst  uit   onderneming  zal  de  schuld,  behorende  bij  een  vordering  op  een  goed  wat  tot  het  

ondernemingsvermogen  behoort,  ook  tot  het  ondernemingsvermogen  behoren  op  basis   van  de  regels  van  de  vermogensetikettering.  De  vordering  zal  bij  de  echtgenoot  dan   onder  de  tbs-­‐regeling  vallen  van  art.  3.91  Wet  IB  2001.  Discussie  met  betrekking  tot  de   categorie  winst  uit  onderneming  blijft  over  het  wel  of  niet  imputeren  van  de  rente.  De   wetgever  geeft  in  de  memorie  van  toelichting  aan  dat  dit  niet  hoeft,  aangezien  dit  in  het   maatschappelijk  verkeer  ongebruikelijk  is  tussen  echtgenoten.  Meerdere  auteurs   bekritiseren  dit  echter  in  de  literatuur.  Ze  menen  dat  het  niet  van  belang  is  wat  in  het   maatschappelijk  verkeer  gebruikelijk  is,  want  vorderingen  in  de  winstsfeer  moeten   altijd  zakelijk  worden  gemaakt.    

  Vervolgens  is  de  vergoedingsvordering  besproken  welke  als  onderliggend  goed,   een  via  art.  3.92  Wet  IB  2001  ter  beschikking  gesteld  goed  heeft.  Door  art.  5e  AWR  blijkt   nu  dat  de  vergoedingsgerechtigde  echtgenoot  geen  tbs-­‐inkomen  heeft  op  basis  van  art.   3.92  Wet  IB  2001,  maar  wel  uit  hoofde  van  art.  3.91  Wet  IB  2001.  De  schuld  bij  de  

andere  echtgenoot  kan  worden  afgetrokken  van  zijn  inkomen  uit  overige  werkzaamheid.     De  categorie  van  het  aanmerkelijk  belang  kwam  als  laatste  aan  bod.  De  

echtgenoot  met  de  vergoedingsvordering  op  de  ab-­‐aandelen  geniet  geen  inkomen  uit   aanmerkelijk  belang  in  box  2.  De  vordering  en  de  schuld  zullen  beide  vallen  in  box  3  van   de  inkomstenbelasting.  De  behandeling  van  de  vergoedingsvorderingen  in  deze  

categorie  is  niet  erg  gewenst.  De  schuld  uit  hoofde  van  de  vergoedingsvordering  kan  niet   worden  verrekend  met  het  ab-­‐inkomen,  want  deze  valt  in  box  3.  Een  eventuele  

waardestijging  zal  nu  dus  wel  belast  worden  als  ab-­‐inkomen  terwijl  de  schuld  niet   hiervan  kan  worden  afgetrokken.  De  echtgenoot  wordt  te  hoog  belast  hierdoor.  Daar   tegenover  staat  de  vordering  die  in  box  3  forfaitair  belast  wordt.  De  werkelijke  stijging  

wordt  daar  niet  belast.  Sommige  auteurs  vinden  daarom  dat  de  vordering  bij  die   echtgenoot  juist  te  laag  belast  wordt.    

  In  de  slotparagraaf  van  dit  hoofdstuk  is  wederom  ingegaan  op  de  reacties  van  de   wetgever.  De  vraag  was  of  de  doelstelling  van  het  wegnemen  van  de  onduidelijkheden  in   de  praktijk  is  behaald.  Naar  mijn  mening  heeft  de  wetgever  een  goede  stap  gemaakt  om   de  praktijk  meer  houvast  te  bieden  nu  bekend  is  dat  er  geen  belang  ontstaat  bij  de   vergoedingsvorderingen.  Wel  zijn  zeker  nog  niet  alle  gevolgen  voor  de  Wet  IB  2001   duidelijk  en  zijn  er  nog  steeds  onwenselijke  gevolgen.  Met  name  in  de  situatie  dat   echtgenoten  afwijken  van  de  wettelijke  regeling  van  art.  1:87  BW  zijn  er  nog  veel   onduidelijkheden  over  de  behandeling  van  de  vergoedingsvorderingen.  

5.  Conclusie  

5.1  Inleiding  

Dit  vijfde  hoofdstuk  is  het  laatste  hoofdstuk  in  het  literatuuronderzoek  naar  de  fiscale   gevolgen  van  de  vergoedingsvordering  van  art.  1:87  BW.  De  volgende  paragraaf  bevat   kort  een  herhaling  van  de  deelvragen  en  de  antwoorden  daarop.  Vervolgens  kan  de   eindconclusie  worden  getrokken  en  een  antwoord  op  de  centrale  vraag  geformuleerd   worden.  Ten  slotte  volgt  een  afsluitende  paragraaf  met  een  discussiepunt  en  een   aanbeveling  voor  vervolgonderzoek.