38
internationale talenten in Nederland (‘2018 is aangebroken, weet je nog steeds niet hoe Nederlanders een baan zoeken?’, Asian News, 2018, 11 januari). Wie het artikel heeft
geschreven, de adverteerder of de krant, is vaak niet duidelijk. Ook is het niet altijd zichtbaar of een artikel een advertorial is. Daarover zegt een journalist:
‘If you see like there is for example some articles about the exhibition for food for example, and you probably get weird like okay, why write news about that. And then when you go down, down, down, oh you see there is commercial for about selling oil or something, or drinks.’ (interview III)
Daarnaast schrijven ook columnisten of bloggers in de kranten, waarbij wordt verwezen naar hun eigen site of bedrijf. Een advocatenkantoor gespecialiseerd in Chinese migratie plaatst wetgevingscolumns, waarin zij lezers informeren over bepaalde wetten. De naam van het kantoor wordt vermeld met contactgegevens en op dezelfde pagina staat een advertentie. In de geanalyseerde artikelen kunnen berichten 81 keer als vorm van advertentie worden gezien. De verschillen in bronvermelding en de hybride vormen van advertorials vermoeilijken echter het categoriseren van de artikelen naar gebruikte bron. Dat geldt ook voor de herkomst van gebruikte mediabronnen. Een Chinese medium kan zich bijvoorbeeld bij berichten over internationale gebeurtenissen ook weer hebben gebaseerd op andere internationale media.
Een van de geïnterviewden wijst er daarnaast op dat ook achter reportages van Chinees-Nederlandse verenigingen vaak een commercieel oogmerk zit, al is dit uit de artikelen niet duidelijk te zien. Evenementen worden vaak verslagen vanwege de nauwe banden die bijvoorbeeld de organisatie of onderneming heeft met de krant.
‘(…) Probably organization, some people in the organization, or the chairman, chairwoman of the organization is the boss of big Chinese supermarket, and so personal business relationship with X [name newspaper]. That's why their organization will show. Or they just personal close to the main boss of X [name
newspaper] to just do it for friendship or something.’ (interview III)
Daarbij kunnen de mensen die in de krant worden geïnterviewd klanten van de krant zijn. Over deze vorm van ‘samenwerking’ zegt een journalist:
39
‘They advertise in the newspaper, and we collaborate together. We… it’s kind of, advertisement, you can say. But we don’t want to put it as pure advertisement. Because people feel so down about the pure advertisement. So we always explore the story of our client. Like the family issues, how they make business. Why they choose to do this or not that, and what the most important things what they feel when they did business. Because also this kind of stories of doing business is really useful for our readers to know in the Dutch economy.’ (interview I)
In de geanalyseerde artikelen kwam het verder zeven keer voor dat de Chinese ambassade in Nederland als bron werd genoemd. Uit een van de interviews bleek echter dat de Chinese ambassade kranten ook uitnodigt om over een bepaald evenement te schrijven. Dit wordt in de berichtgeving niet altijd vermeld:
‘That’s why you see for example there is some like a Rotterdam movie festival, you see the events where articles about that. Why? Because Chinese embassy behind that. They want to show Chinese movies, want to show the softer part of China. Chinese New Year’s celebration for example is going to be in the X [name newspaper] as well, because it’s like Chinese embassy organized whole things, so of course it’s in the newspaper.’ (interview III)
4.1.3 Veel nieuws over China, Nederland of een combinatie
Uit de inhoudsanalyse blijkt dat de meeste artikelen over China en Nederland gaan, of een combinatie van de twee landen (zie figuur 4). In totaal gaan 193 artikelen over China en 166 artikelen over Nederland. Als het gaat om het nieuws over Nederland zijn de kranten niet zozeer lokaal gericht maar nationaal, aangezien zij heel Nederland bestrijken. Verder gaan van de 635 artikelen 122 over zowel China als Nederland: de landen worden in de
berichtgeving aan elkaar gekoppeld. Uit de inhoudsanalyse blijkt dus dat gebeurtenissen uit het land van herkomst en gebeurtenissen in het land van vestiging een groot deel van de kranten beslaan. In totaal gaan 481 artikelen over China en/of Nederland.
40
Figuur 4. Landen waarover de kranten berichten, geteld per artikel. Eén artikel kan over meerdere landen gaan.
Bij artikelen over zowel China als Nederland moet bijvoorbeeld gedacht worden aan het nieuws dat China geen invoer van afval meer accepteert, waardoor Nederland een nieuwe oplossing voor het afval moet bedenken, of een artikel over de Hollands-Chinese Kamer van Koophandel die een delegatie van de Returned Overseas Chinese Federation uit Jilin
provincie ontvangt. Ook alle berichten over organisaties gericht op Chinese Nederlanders, waarbij tijdens de evenementen vaak leden van de Chinese ambassade en andere Chinese genodigden aanwezig zijn, worden onder deze categorie gerekend.
Opvallend is dat nieuws dat vooral op één van de twee landen slaat, geregeld aan het andere land wordt gekoppeld door bijvoorbeeld een Chinees aspect eruit op te lichten. Zo stond boven een artikel over de stijging van toerisme in Nederland gebaseerd op cijfers van het CBS de kop: ‘De Nederlandse toeristenindustrie ziet de grootste groei in tien jaar. Vorig jaar groeiden het aantal Chinese toeristen met 26 procent’ (United Times, 2018, 12 april).
De kranten verslaan ook veel internationale gebeurtenissen. 160 artikelen gaan over landen buiten China of Nederland. Daarvan richten 58 artikelen zich op een Europees land (of de Europese Unie). 41 artikelen gaan over een land in Azië, 61 artikelen over een overig land.
4.1.4 Chineestalige kranten schrijven het meest over economie
Categorisatie van voorkomende thema’s in de kranten schetst een beeld van de onderwerpen waar Chineestalige kranten over schrijven en de inhoud van deze media. Analyse van de thema’s in de berichtgeving toont dat in de kranten diverse thema’s aan bod komen waaronder
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200
China Nederland China en Nederland
Europa Azië Overig Niet van toepassing