Verwerking interviews collega’s van Marokkaanse afkomst

Oplossingsgericht handelen

De collega’s van Marokkaanse afkomst hebben het naar hun zin op het Amadeus, maar soms is het ook lastig. Niet elke kwestie is gemakkelijk op te lossen en soms komen ze ook in de knel met de verschillende culturen. De Amadeus visie is nog niet bij iedereen ingeburgerd en zien zij dat sommige autochtone collega’s de leerlingen van Marokkaanse afkomst anders behandelen. De

domeinassistente leert veel van een collega, die tevens onderwijsarchitect is. Van hem heeft ze geleerd hoe ze een oplossingsgericht gesprek kan aangaan. Sterker nog, ze gebruikt de techniek en de vaardigheden zelfs toe in de opvoeding van haar eigen kinderen.

Leerlingbegeleiding

De docent geeft aan dat een leerlingbegeleider moet kunnen fungeren als intermediair in gesprekken tussen leerlingen en mentoren/ docenten. Dat uit zich door gespecialiseerde begeleiding aan

leerlingen te bieden, bijvoorbeeld bij belangrijke keuzemomenten of doorverwijzing naar externe

instanties. Tevens treedt de leerlingbegeleider op als vertrouwenspersoon voor leerlingen bij zaken als conflicten op school en thuis. De leerlingbegeleiders zijn de docenten en mentoren. Wel wordt benadrukt dat het gevaar hiervan is dat je bij bepaalde zaken niet als vertrouwenspersoon kan optreden, omdat je ook een verplichting hebt naar ouders en school.

Er zijn duidelijke verschillen in aanpak door mentoren. Er wordt met twee maten gemeten. Ze ziet dat de Nederlandse leerling milder wordt aangepakt. De Marokkaanse leerling wordt ‘vergeten’. Ook door de ouders. Zij ziet dat Nederlandse ouders veel sneller aan de bel trekken en eerder in actie komen.

De juiste manier is dat er geen verschil in aanpak is. En wat heel belangrijk is, dat de mentor het gelijk oppakt wanneer er sprake is van een kwestie of conflict. De mentor dient te luisteren en te kijken naar het kind. Maak tijd voor hen vrij en heb oprecht aandacht en belangstelling voor hen. De Marokkaanse mentor geeft wel aan dat hij het echt nodig acht dat er gespecialiseerde

leerlingbegeleiding komt, zeker nog een generatie. Benadering en dingen bespreekbaar maken

De drie collega’s van Marokkaanse afkomst hebben goed contact met de leerlingen. Ze proberen vanuit de belevingswereld van leerlingen een situatie in te schatten. Vanuit de Marokkaanse cultuur behandelen ze leerlingen van Marokkaanse afkomst anders dan Nederlandse leerlingen. Dat heeft volgens hen te maken aan de manier van benaderen en iets bespreekbaar maken. ‘Veel van deze leerlingen hebben nooit geleerd zich te uiten of ergens een mening op te geven.’

Daarnaast doet de Marokkaanse mentor direct navraag bij de leerlingen hoe zij gewent zijn dingen te doen. Hoe zijn de relatieverhoudingen thuis, met vrienden en familie?

Identiteitscrisis

Ze blikt terug op haar eigen opvoeding. Deze was heel strak, ze heeft de ‘vrijheid’ gemist. Ouders bepaalden wat er gebeurd. Ze vertelt: ‘Wanneer ouders er boven op zitten of alleen met hun eigen werk bezig zijn, dan bespeur je ontsporing bij de kinderen. ‘

Duidelijk is de traditionele verhouding tussen man en vrouw. Ze legt uit hoe het zit met de 2e

generatie Marokkanen in Nederland. Er is sprake van importbruiden. Zij willen de Marokkaanse cultuur overbrengen naar Nederland, ook in de opvoeding. Er is sprake van een bepaalde

‘vanzelfsprekendheid’, het hebben van een air. Zij voelen zich superieur aan Marokkaanse vrouwen die hier opgegroeid zijn.

Wat je ziet bij Marokkaanse kinderen is dat ze kampen met een identiteitscrisis: bij wie hoor ik? In Marokko worden ze niet gezien als Marokkaan en in Nederland worden ze niet gezien als een Nederlander. Op de vraag of ooit zullen accepteren dat ze nooit een echte Nederlander zullen zijn, antwoordt ze: ‘Het is een eeuwige strijd. Je moet je te allen tijde bewijzen. Marokkanen moeten dubbel presteren.’

Betrokkenheid ouders, school en kind

De Marokkaanse collega’s ervaren de Marokkaanse ouders als prettig. Zij hebben een aantal ouders ontvangen die graag willen weten hoe het Amadeus systeem werkt. Maar ze merken ook dat er onduidelijkheid heerst over wat er van de ouders wordt verwacht.

Het contact tussen ouders, school en kind kan verbetert worden als er meer tijd wordt genomen om te begrijpen waar bepaald gedrag vandaan komt. Hij refereert hier wederom naar gespecialiseerde begeleiding. Hij ervaart dat er vaak wordt gezegd dat een leerling gedragsproblemen heeft en daarom hier niet past.

Knelpunten

Als het gaat om knelpunten binnen de leerlingbegeleiding van leerlingen van Marokkaanse afkomst, dan gaat het om de aanpassing van de bestaande werkwijzen en routines in het onderwijs en aan de eisen die aan de nieuwe leerlingenpopulaties worden gesteld. Dit is een ingrijpend en moeizaam proces. Een proces dat te langzaam gaat, waardoor veel kinderen tussen wal en het schip dreigen te vallen.

Binnen het contact tussen ouders en school ligt er een duidelijk knelpunt bij de taal. Als het gaat om contact tussen ouders en kind liggen de knelpunten bij de taal en de cultuurkloof.

Aandachtspunten

Nieuwe collega’s moeten goed begeleid worden. Dit type onderwijs is heel bijzonder en waardevol voor de leerlingen, maar in het bijzonder voor de Marokkaanse leerlingen: ze worden ‘gevolgd’ en worden ‘gezien’. Om vervolgens dit door te trekken naar de ouders: ‘Het is heel belangrijk om actief bezig te zijn met je kind.’