Om de leerlingbegeleiding van leerlingen van Marokkaanse afkomst nog beter te laten functioneren, doe ik de volgende aanbevelingen:
Cultuurverschillen
Het is belangrijk dat de leerlingbegeleider jongeren informeren en hen bewust maken van hun positie van leven ´tussen twee werelden´. Doordat kinderen uit de tweede generatie in Nederland opgroeien, nemen zij ook verschillende Nederlandse waarden en normen over. Dit heeft tot gevolg dat zich ook binnen gezinnen van allochtonen interculturele problemen voor gaan doen.
Let op dat je bij interculturele contacten elk afwijkend gedrag van een persoon niet toeschrijft aan de cultuur waaruit hij komt. Cultuur beïnvloedt weliswaar het gedrag, maar gedrag wordt niet alleen door cultuur beïnvloed. Er zijn ook veel persoonlijke factoren die het gedrag van mensen
beïnvloeden.
Interculturele kennis is nodig om elkaar te begrijpen, empathie te kunnen tonen en om tot een succesvolle samenwerking te komen.
In de coaching cases behandelen die gaan over culturele verschillen (onder andere eerkwesties). Terminologie
Informatie verlenen over het schoolsysteem, in het bijzonder wat het ‘vernieuwingsleren’ inhoud. Uitleg geven wat de verschillende leerniveaus betekenen en wat de mogelijkheden zijn.
Uitleg geven wat er bedoelt wordt met de begrippen ‘inzet’ en ‘inzicht’. Leerlingbegeleiding
Coach leerlingbegeleiders de driestappenmethode om tot een betere begeleiding te komen. Persoonlijk contact met de mentor is belangrijk; oprechte belangstelling en interesse. Intensieve begeleiding is nodig; oplossingsgericht coachen, maar ook controle en sturing.
Verleen steun aan de leerling. De leerling wil gehoord en gezien worden en is blij dat iemand het voor hem opneemt. Dit zijn zij niet gewend, omdat in F-culturen de beleefdheidsregels gebieden dat een kind het niet beter kan weten dan een volwassene. Voor volwassenen uit F-culturen is het dan ook veel pijnlijker om hun ongelijk tegenover kinderen te bekennen. Dat de leerling niet volkomen ongelijk krijgt van twee volwassenen wordt al als een overwinning gezien.
Bied een tolk aan tijdens een gesprek. Een goede tolk is een Marokkaanse collega die de Nederlandse taal goed beheerst en ‘checkt’ met de mentor: ‘Bedoel je met deze vraag…?’
Wanneer een leerling ongewenst gedrag vertoont, wijs hem dan niet voor de groep terecht. De leerling voelt doordat hij voor het oog van zijn klasgenoten bestraft wordt, dat hij gezichtsverlies lijdt. Zijn eer en prestige staan op het spel, met als groot risico dat hij later enige bemiddeling weigert. Neem de leerling apart en spreek hem op zijn gedrag aan. In een tweegesprek hoeft de leerling zich niet zorgen te maken over zijn eer en prestige, omdat die immers afhankelijk zijn van de mening van de groep. Werkt het de volgende keer niet; geef dan aan dat bij de volgende keer de aanspreking op ongewenst gedrag wel publiekelijk zal zijn.
Het gesprek voeren wanneer je duidelijk merkt dat er gebrek aan empathie heerst: ‘wat doet dit gedrag bij een ander?’
Let op met welke intenties je bepaald gedrag gaat testen en beoordelen, wanneer de leerling beterschap belooft, maar geen verandering in gedrag vertoont. Je hebt namelijk altijd te maken met interculturele verschillen. Men verbindt daaraan de conclusie dat allochtonen een laag IQ hebben of ernstige psychologische afwijkingen.
Bij ernstige problematiek (bijvoorbeeld bij vermoedens van mishandeling): instanties inschakelen. Loopbaan Oriëntatie Begeleiding
Om LOB meer onder de aandacht te krijgen bij leerlingen en ouders, is het raadzaam om culturele activiteiten te ondernemen, en de ‘roots’ van de leerling te verwerken in opdrachten.
Creativiteit en ontplooiing van mogelijkheden en talenten bespreekbaar maken. Levensbeschouwing
Gesprek voeren over zelfbeeld, naastenliefde en (interculturele) communicatie. Zorg Advies Team
Het opnemen van een moeder van Marokkaanse afkomst in het Zorg Advies Team. Haar rol zal dan adviserend zijn voor het team.
Voorlichting geven aan teams over hoe Marokkaanse ouders over hulp denken, welke verwachtingen zij hebben, waar ze op hopen en wat nodig is om hen meer bij het zorgproces te betrekken.
Communicatie
Bij het overbrengen van slecht nieuws of bij het bespreken van een gevoelig onderwerp, is het verstandig om de gesprekspartner eerst mentaal voor te bereiden op de boodschap die komen gaat en hem bovendien de gelegenheid te geven geen echt gezichtsverlies te lijden. Het op indirecte wijze overbrengen van de boodschap gebeurt door een aanloop te nemen, een wat uitgebreidere
introductie te hanteren, met steeds concretere toespelingen betreffende het te behandelen onderwerp. De gesprekpartner voelt aan welke kant het gesprek op gaat door de signalen die hij krijgt, maar merkt tevens dat de leerlingbegeleider rekening houdt met zijn gevoelens betreffende het pijnlijke onderwerp.
De autochtoon gaat ervan uit dat de allochtoon hem begrijpt. De allochtoon ervaart het als gênant om iemand te onderbreken en naar de betekenis van een woord te vragen. Aan de andere kant schaamt men zich om te bekennen dat men iets niet begrijpt. Benadruk bij de ouders dat ze niet hoeven te schromen vragen te stellen wanneer hij iets niet begrijpt. Aan de leerlingbegeleider het advies om meer aandacht te hebben voor de non-verbale aspecten van de communicatie de
Marokkaanse ouder. Wanneer je wilt controleren of de gesprekspartner iets heeft begrepen, stel dan niet de directe vraag of hij het begrepen heeft.
Samenwerking
Neem regelmatig contact op met de ouders om de voortgang te bespreken, maar ook wanneer er belangrijke keuzes gemaakt moeten worden of als er bijzondere kwesties spelen.
Persoonlijke benadering wordt gewaardeerd door de ouders. Indien mogelijk, leg ook eens een huisbezoek af.