Tijdens de laatste cursusavond van de cursus Politiek Actief op 23 mei jongstleden is de cursisten gevraagd een schriftelijke enquête in te vullen. De dag ervoor was de enquête al per mail gestuurd aan de cursisten, om hen op die manier de kans te geven de vragen in alle rust en op digitale wijze te beantwoorden. De enquête diende meerdere doelen, zoals ook uit de vraagstelling blijkt. De enquête bestond uit acht vragen, waarvan vijf meerkeuzevragen en drie open vragen (zie tabel 1).
Tabel 1. Vragen enquête
1. Hoe heeft u kennis genomen van de cursus Politiek Actief? (meerkeuze) 2. Waarom heeft u besloten de cursus
Politiek Actief te gaan volgen? (meerkeuze)
3. Sloot de cursus aan bij uw
verwachting? (Zo nee, waarom niet?) (open)
4. Heeft u onderwerpen gemist tijdens de cursus Politiek Actief? (Zo ja, welke?) (open)
5. Met welk cijfer zou u de cursus Politiek Actief beoordelen? (meerkeuze)
6. Heeft de cursus Politiek Actief uw belangstelling voor de lokale politiek vergroot? (meerkeuze)
7. Overweegt u als raadslid of als commissielid politiek actief te worden? (meerkeuze)
8. Heeft u eventuele tips of
opmerkingen over de cursus? (open)
Het doel van vraag 1 was te peilen of de communicatie vanuit de gemeente in orde was en ook enigszins te bekijken wat het bereik is. Vraag 2 en in het verlengde daarvan vraag 6 en 7, die gericht waren op de houding van de cursisten na de cursus, waren bedoeld om de interesse in politiek te peilen en wellicht ook de wens politiek actief te worden. De overige vragen zijn puur gericht op de mening van de cursisten over de vorm en inhoud van de cursus, om op die manier inzichtelijk te krijgen wat eventuele verbeterpunten zouden zijn voor een volgende te organiseren cursus.
In totaal hebben 32 cursisten de enquête (deels) ingevuld van de 43 cursisten die een mail hebben ontvangen. Dit houdt in dat ruim driekwart, zo’n 76%, van het overgebleven aantal cursisten de enquête (deels) heeft ingevuld. Het grote aantal respondenten heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat de enquête op twee manieren is verspreid, zoals bovenstaand al is vermeld.
Een enigszins blinde vlek binnen de opzet en de beantwoording van de enquête is het deel van de cursisten dat de cursus niet afgerond heeft. Er is geen beeld van de mening
43
van cursisten die tussentijds zijn afgehaakt en de beweegredenen voor het afhaken. In het vervolg zal gesproken worden over cursisten, waarmee de 32 cursisten bedoeld worden die de enquête beantwoord hebben.
Uitkomsten meerkeuzevragen De eerste vraag van de enquête werd gesteld om te peilen hoe cursisten kennis hebben genomen van de cursus Politiek Actief. De achterliggende gedachte hiervan was om enigszins een indicatie te krijgen van het bereik van de gemeentelijke communicatie en of er vanuit de gemeente voldoende
gecommuniceerd is over de cursus. Wat direct in het oog springt is dat bijna de helft van de cursisten kennis genomen heeft van de cursus via de Nieuwe Ooststellingwerver, ofwel via de Gemeentepagina ofwel via het artikel op pagina 2 dat ook online is verschenen op de website van de krant. Zowel de bedoelde Gemeentepagina als het artikel verschenen in de Nieuwe Ooststellingwerver van 8 februari jongstleden. Bijna 23% van de cursisten heeft kennis genomen van de cursus via gemeentelijke kanalen, de website en sociale media (Facebook en Twitter). Bijna een vijfde van de cursisten is via-via te weten gekomen van de cursus, terwijl één persoon via de fracties kennis heeft genomen van de cursus en 2
personen op een andere manier.
Vraag 2 was een vraag om te kijken naar de beweegredenen van de cursisten om zich aan te melden voor de cursus. Dit was bedoeld om te peilen wie een dergelijke cursus aanspreekt. Ruim een kwart van de cursisten gaf aan
geïnteresseerd te zijn in een politiek. Dit was het breedste antwoord. Het valt op dat de meer specifieke antwoorden vaker aangevinkt zijn. Bijna een derde van de cursisten gaf namelijk aan actief te willen worden binnen de politiek. Vraag 6 en 7 zijn hier verder op in gegaan, zie onderstaand de uitkomsten van deze vragen. Ruim 35% van de cursisten wilde een beter begrip opdoen van de gemeentelijke organisatie en haar handelswijze.
Bij vraag 5 werd de cursisten gevraagd de cursus in het algemeen met een
rapportcijfer te beoordelen, op een schaal van één tot tien. De cursus werd beoordeeld met een gemiddelde van een 7,7, een ruime voldoende (z.o.z.).
Figuur 1: Beantwoording vraag 1
44
Bij vraag 6 en 7 werd gevraagd naar de resultaten van de cursus. Eén van de doelen van de cursus was het
eventueel interesseren van burgers voor de positie van raadslid of raadsopvolger, oftewel politieke activiteit. De beantwoording van vraag 6 laat zien dat de cursus bij bijna iedereen, zo’n 90 procent van de cursisten, de belangstelling voor de lokale politiek heeft doen vergroten. Op vraag 7 geeft ruim een derde van de cursisten aan politiek actief te willen worden, oftewel 11 personen. Bijna de helft van de personen, ruim 48%, geeft aan misschien politiek actief te willen worden. Uitkomsten open vragen
Een volledig overzicht van de beantwoording van de open vragen is mijn inziens niet nodig, omdat veel antwoorden niet de moeite waard zijn expliciet te benoemen. Veel antwoorden zijn simpelweg
geformuleerd als ‘ja’, ‘nee’ of ‘niet van toepassing’. De laatste open vraag over tips en/of opmerking is ook niet door elke cursist ingevuld (van de 32). De opvallendste
antwoorden van de open vragen zullen bij de hierop volgende interpretatie aan bod komen. Interpretatie van de antwoorden in combinatie met beantwoording open vragen Hieronder volgt een interpretatie van de antwoorden van de meerkeuzevragen, samen met de opvallendste antwoorden van de open vragen. Deze interpretatie zal vraagsgewijs zijn, dus de volgorde van de vragen aanhoudend. Vraag 2, 6 en 7 zullen gecombineerd worden. De open vragen 3, 4 en 8 zullen in combinatie met vraag 5 behandeld worden.
Zoals gezegd was de eerste vraag van de enquête er op gericht om te peilen hoe cursisten kennis hebben genomen van de cursus Politiek Actief met als achterliggende gedachte enigszins een indicatie te krijgen van het bereik van de gemeentelijke communicatie. Via de gemeentelijke kanalen heeft bijna 23% van de cursisten kennis genomen van de cursus, een relatief laag aantal vergeleken met de resultaten van de Nieuwe Ooststellingwerver. De beantwoording van de vraag toont duidelijk aan dat het belangrijkste medium van deze gemeente de Nieuwe Ooststellingwerver is. De Gemeentepagina in deze krant heeft dus ook een groot bereik. Het relatief lage aantal cursisten dat via de gemeentelijke website en sociale media kennis heeft genomen valt wellicht te verklaren door de leeftijd van veel van de cursisten en het feit dat lang niet iedereen de website van de gemeente bezoekt of de gemeente volgt op haar sociale mediakanalen.
Door middel van de tweede vraag kon worden gepeild wat de beweegredenen waren van cursisten zich aan te melden voor de cursus Politiek Actief. Hieruit bleek dat met name mensen zich aanmeldden met een doel. Ofwel politiek actief worden, ofwel inzicht verkrijgen in het reilen en zeilen van de gemeente.
Figuur 4: Beantwoording vraag 6
Figuur 5: Beantwoording vraag 7 Figuur 3: Beantwoording vraag 5
45
Vraag 6 en 7 haakten op vraag twee in door te kijken naar of de interesse in de lokale politiek gegroeid was en of cursisten politiek actief wilden worden als raadslid of
commissielid. Van ruim 90% van de cursisten is de belangstelling voor de lokale politiek vergroot. Dit mag met recht een succes genoemd worden. Ook het feit dat ruim de helft van de cursisten heeft aangegeven in de toekomst wellicht actief te willen worden in de lokale politiek als raadslid of commissielid, terwijl meer dan een derde aangeeft daadwerkelijk actief te willen worden. Dit is een geweldig resultaat voor de verschillende fracties, omdat zij
moeite hebben om kandidaten te vinden. De cursus Politiek Actief is dus een bij uitstek geschikt medium om potentiële kandidaten te werven. Vanuit GroenLinks en de PvdA is er dan ook positief op de uitkomsten van de cursus gereageerd.
Op dit werven is ook kritiek gekomen vanuit één cursist bij het beantwoorden van vraag 8. Volgens deze cursist lag er te veel focus op het werven van politieke actievelingen. Vraag 8 en de vragen 3 en 4 leverden ook andere kritiekpunten op. Eén cursist vond de speeddating te rommelig en te kort. Naar mijn mening valt dit niet volledig op het conto van de organisatie te schrijven, omdat veel
cursisten langer bij bepaalde tafels bleven staan dan vooraf was afgesproken. Toch betreft dit wel een (klein) aandachtspunt. Ook bleek dat verschillende cursisten meer verdieping hadden gewild en verwacht. Eén cursist wilde een betere uitleg over
commissievergaderingen en hoe hetgeen besproken wordt in de commissies teruggaat naar de raad en de fracties. Een andere cursist had gewild dat de verschillen met de landelijke politiek uitgediept willen zien worden met daarbij ook het hoe en waarom van het opgelegd krijgen en uitdragen van landelijke standpunten binnen de gemeente. Een andere
interessante suggestie van een cursist is het organiseren van een fictieve raadsvergadering voor de cursisten, met fictieve agendapunten. Eén van de cursisten had meer willen weten over de procedurele zaken binnen een gemeente.
Sommige kritiekpunten kunnen mijns inziens gemakkelijk weerlegd worden. Eén cursist miste de verhoudingen tussen de partijen als behandelpunt, terwijl een andere de praktische inpassing van raadswerk in het dagelijks leven miste. Beide zaken zijn aan de orde gekomen tijdens de derde cursusavond, met het gemiddeld aantal uren dat een raadslid bezig is met zijn of haar werk en verschillende raadsleden die hier op in gingen en de verhoudingen van de raad aan de hand van
verschillende artikelen en anekdotes. Eén cursist miste informatie van het COA aangaande het asielbeleid, duidelijkheid over armoedebestrijding, veiligheid en UMTS zendmasten. Deze onderwerpen zijn echter zeer specifiek en zijn als onderwerp voor een algemene cursus over de lokale politiek wellicht minder interessant. Er kan wel op ingegaan worden in case studies, maar deze punten passen beter als onderwerp voor een openbare
themabijeenkomst dan als onderwerp voor een cursusavond.
Naast enige kritiekpunten, was het overgrote deel van de reacties op de open vragen positief. Eén van de cursisten gaf aan dat de cursus zijn verwachtingen oversteeg en dat hij door de cursus lid is geworden van een politieke partij. Een andere cursist gaf aan geen verdieping te missen, omdat door het open karakter van de presentaties door vragen de gewenste inhoudsdiepte kon worden verkregen. Sommige kritiekpunten werden ook gegoten in een compliment. De interesse van deze cursist was zo groot, waardoor de cursist concludeerde dat er wel een verdubbeling van het aantal cursusavonden had plaats mogen vinden op deze goede manier waarop de cursus werd georganiseerd. Er was ook veel waardering voor de ambtenaren en de raadsleden die mede geholpen hebben de cursus vorm te geven. Een mail van één van de cursisten na de laatste cursusavond bevestigde dit compliment. Uiteindelijk kwamen de cursisten samen tot een beoordeling van een 7,7, een ruime voldoende met ook ruimte voor verbetering.
Conclusie
De conclusie die ik aan de cursus Politiek Actief 2017 zou willen verbinden is een positieve. Bij bijna alle cursisten is de belangstelling voor de lokale politiek vergroot. Ook gaven veel cursisten aan politiek actief te willen worden. Een aantal cursisten heeft dit statement kracht bijgezet door een fractievergadering te bezoeken. Via de griffie hebben in ieder geval 13
46
afzonderlijke personen laten weten een dergelijke vergadering bij te willen wonen. De cursus heeft er ook tot geleid dat een aantal mensen zich verbonden heeft aan een partij. Het doel van de cursus lijkt dus bereikt.
Zoals bovenstaand al vermeld is, kwamen de cursisten samen tot een beoordeling van een 7,7. Met enige kritiek- en/of verbeterpunten die genoemd zijn kan geprobeerd worden deze ruime voldoende om te zetten in een ‘goed’. In ieder geval lijkt het aannemen van de motie van de PvdA, ingediend op 20 juni 2017 tijdens de behandeling van de Kaderbrief 2018-2021, gerechtvaardigd.
47