Overzicht Bijlagen
Bijlage 1 Verklarende woordenlijst
(Voorbeelden van ) gebruikte eenheden
d dag a jaar g gram m meter mm millimeter mol mol [P] mol (P) m-3 W Watt J Joule Afkortingen en jargon
AFDW asvrij drooggewicht. De droge massa van vlees zonder water, en zónder het restgewicht na verassing
AVFW = AFDW
algenbloei periode waarin het gehalte aan algen in korte tijd sterk stijgt, plus de periode waarin hoge algengehaltes aanwezig zijn
areaal oppervlakte
benthisch zich op of in de waterbodem bevindend, én gebonden aan die bodem biomassa massa van het levend materiaal
broedval overgang van schelpdierlarven uit de waterfase naar de bodem
C koolstof
compartimentering (OS) afscheiding van delen van het Oosterscheldebekken d.m.v. dammen t.b.v. zoet- zout scheiding en regulering van het getijverschil
CSO-database CSO= Centrum voor Schelpdieronderzoek, Yerseke. Database waarin resultaten van de surveys zijn opgeslagen debiet hoeveelheid water die op een bepaald punt per tijdseenheid passeert denitrificatie wanneer nitraat gebruikt wordt door micro-organismen om
organisch materiaal te oxideren, wordt atomair stikstof (N2) gevormd,
dat vervolgens niet meer beschikbaar is voor opname door algen. Dit proces heet denitrificatie
DFS-survey (Demersal young Fish Survey), die ieder jaar uitgevoerd wordt in de maanden september en oktober
draagkracht voor soorten de maximum biomassa die in een gebied kan (over)leven Droogvaltijd Droogvalduur
Droogvalduur tijd (per dag) dat een gebied droog staat Eulitoraal litoraal
DW drooggewicht. Gewicht van schelpdier zonder water
ecosysteem systeem van levende organismen en hun omgeving, dat min of meer begrensbaar is
electronacceptorvraag bij de afbraak van organisch materiaal is zuurstof of een andere
oxidator (nitraat, bijvoorbeeld) nodig. Chemisch gezien nemen deze componenten elektronen op, en vandaar de vraag naar elektronacceptoren.
filterfeeder dier dat zijn voedsel uit het water filtert foerageren voedsel zoeken
fotosynthese productie van organische stof uit kooldioxide en water door middel van chlorofyl onder invloed van licht door groene planten
FW versgewicht; massa van een schelpdier inclusief schelp, vlees en water Fytobenthos in of op de bodem levende algen
fytoplankton vrij in het water zwevende algen
getijvolume hoeveelheid water die per getij een bepaalde grens passeert graasdruk effect van predatie op een soort
habitat soortspecifieke levensruimte van een plant of dier
intergetijdegebied litoraal
Kokkelpunt locatie waar een monster is genomen en de kokkeldichtheden zijn bepaald
komberging hoeveelheid water in een komgebied als verschil tussen het (gemiidelde) hoogwaternieveau en het gemiddelde laagwaterniveau
lage delen die delen van de wadplaten die minder dan 50% van de tijd droog staan. Vooral bedoeld voor die delen van het wad dicht bij de laag-waterlijn.
litoraal gebied tussen de gemiddelde hoog- en laagwaterlijn
M16 mediane korrelgrootte van al die sedimentdelen die groter zijn dan 16 µm MIDZ Meet- en Informatie Dienst Zeeland
morfologie geometrische structuur van bijvoorbeeld een compartiment
N stikstof. In het rapport staat dit voor álle stikstofcomponenten, waarvan ammonium (NH4+)
en nitraat (NO3-) de voornaamste anorganische ionen zijn. Atomair stikstof (N2) wordt hier
niet onder verstaan.
NIOO-CEME Nederlands Instituut voor Oecologisch Onderzoek –
Centrum voor Estuariene en Mariene Ecologie, gevestigd te Yerseke NIOO-CEMO zie NIOO-CEME
NH4+ ammonium
NO2- nitriet
NO3- nitraat
nutriënten anorganische voedingsstoffen voor planten
Orbitaalsnelheid snelheid van waterdeeltjes aan de bodem als gevolg van golfbewegingen
Operationele ruimte Gedefinieerd als het schelpdierbestand dat maximaal mogelijk is in een bepaald jaar gezien de simulatieresultaten. Zie ook vrije operationele ruimte P fosfaat, in opgeloste vorm vooral als H2PO4- en HPO42- voorkomend
plaat bij eb droogvallend gebied
PO (Kokkels) Coöperatieve Producentenorganisatie van de Nederlandse Kokkelvisserij u.a. Primaire productie productie van organisch materiaal uit koolzuur, water, nutriënten,
onder invloed van licht. Wordt normaliter uitgedrukt in g biomassa per tijdseenheid per volume- of per oppervlakte-eenheid.
Een andere veelgebruikte eenheid is g koolstof (C) per tijdseenheid en volume- of oppervlakte-eenheid.
PVIS Productschap Vis
RIKZ Rijksinstituut voor Kust en Zee
Secundaire productie productie van organisch materiaal door dieren die primaire producenten consumeren. Dit heeft dus met de plaats in de voedselketen te maken.
In het voorliggende verhaal betreft het de productie van materiaal door schelpdieren.
Si silicium. In opgeloste vorm komt het vooral als H3SiO4- voor.
Slibgehalte gewichtsaandeel (%) van al de sedimentdelen kleiner dan 64 µm (de Angelsaksische definitie). De Nederlandse definitie houdt
16 µm als grens aan.
SOVON Vereniging SOVON Vogelonderzoek Nederland, te Nijmegen Stroomsnelheid snelheid van waterdeeltjes als gevolg van stroming
sublitoraal gebieden beneden gemiddeld laagwater
verversingsduur de gemiddelde tijd die nodig is om het volume water in een bepaald gebied geheel te verversen
TN Totaal-stikstof. Som van opgelost stikstof en stikstof aanwezig in plant en dier. Atomair stikstof (N2) is hier niet bij inbegrepen.
TP Totaal-fosfaat. Som van opgelost anorganisch en organisch fosfaat en fosfaat aanwezig in plant en dier, en anorganisch vast materiaal
vleesgewicht vleesgewicht is de massa van het natte vlees. Voor mosselen geldt bij benadering dat het vleesgewicht één kwart bedraagt van het versgewicht. Bij kokkels is die verhouding ongeveer 1:6.
visgewicht == vleesgewicht
voedselweb het geheel van soorten van een levensgemeenschap met hun onderlinge verbanden vrije operationele ruimte Gedefinieerd als het verschil tussen het maximaal mogelijke
schelpdierbestand in een jaar (volgens de simulatieresultaten, zie
“operationele ruimte”), en de grootte van het werkelijke bestand. Dit verschil bepaalt eigenlijk de groeimogelijkheden, of ook dat deel van de draagkracht dat niet benut is in een bepaald jaar, gezien de simulatieresultaten.