3. OPLEIDINGSTRAJECTEN
3.3 T RAJECT 2: OPLEIDINGEN VOOR VAKMENTOREN
3.3.1 Vaardigheid: Begeleiden van junior-docenten
Vakmentoren leren hoe ze een junior-docent effectief kunnen begeleiden. Hun opleiding bestaat uit:
grondig kennisnemen van het opleidingstraject van de junior-docenten;
intensieve begeleiding bij het geven van feedback, onder andere d.m.v. rollenspellen;
hulp bij het maken van afwegingen zoals: welke verantwoordelijkheid geef ik wanneer aan de junior-docent, waar betrek ik de junior-docenten wel en niet bij.
Waarom behandelen we deze vaardigheden?
Junior-docenten kunnen alleen optimaal leren als ze intensieve feedback krijgen op het werk dat ze doen: wat gaat er goed, wat kan er beter en hoe kan het beter. Om de feedback effectief te maken voor de junior-docent, moet die voldoen aan twee voorwaarden:
De feedback moet aansluiten op het opleidingstraject van de junior-docent. Op die manier kan de junior-docent de feedback plaatsen binnen het geheel van zijn opleiding en is er een goede aansluiting tussen training en praktijk.
De feedback moet op een goede manier gegeven worden. Vaak zien we dat ongetraind gegeven feedback onduidelijk is, weerstand oproept bij de ontvanger, niet de belangrijkste punten bevat of überhaupt niet overkomt.
Door goede feedback daarentegen kan een junior-docent in korte tijd snel vooruit komen.
Om het werk voor junior-docenten leerzaam te houden, is het van belang dat de junior-docent op een passende manier wordt uitgedaagd. Te veel uitdaging zorgt ervoor dat de junior-docent overvraagd wordt en het plezier verliest in zijn taken omdat hij er niet op berekend is, te weinig uitdaging zorgt voor verveling en daardoor een minder goede uitvoering van zijn/haar taken. Wij kunnen helpen met het maken van een goede afweging in wat op een bepaald moment passende verantwoordelijkheden zijn voor de junior-docent.
Welke taken kan de vakmentor nu uitvoeren?
Junior-docenten op een dagelijkse basis feedback geven
Junior-docenten op het juiste moment meer verantwoordelijkheid geven
Junior-docenten betrekken bij de schoolorganisatie
Pagina 21 van 24
Wat bieden wij?
Minimaal (10 uur / 4 vakmentoren) Maximaal (40 uur / 4 vakmentoren) Basistrainingen
2 trainingen
4 uur per training
Op de partnerschool
Maximaal 4 vakmentoren per training
Deels d.m.v. rollenspellen
Basistrainingen
2 trainingen
4 uur per training
Op de partnerschool
Maximaal 4 vakmentoren per training
Deels d.m.v. rollenspellen (Bij)lesbezoeken
5x per vakmentor per jaar
Uitgebreide feedback
Focus op concrete verbeterpunten
Quotes
Quotes van vakmentoren
“Ik vind het heel erg leuk dat ik een junior-docent erbij had dit jaar, en dat ik haar dingen van het lesgeven kon laten zien.”
[op reflectieformulier van junior-docent] “Ik ervaar de samenwerking als open en soepel: je staat open voor suggesties en uitdagingen en je bent flexibel met afspraken. Je bereidheid om te leren is groot en dat is erg fijn om te zien en voor mij ook fijn om mee samen te werken.”
Quotes van junior-docenten
“Het contact met mijn vakmentor is heel fijn… ik heb zelf ook wiskunde-les van haar gevolgd. Ik krijg veel vrijheid van haar, en we kunnen goed samenwerken.”
Pagina 22 van 24
3.4 TRAJECT 3: OPLEIDINGEN VOOR TRAINERS
Om het junior-docent-traject op school tot een duurzame constructie te maken, moeten er niet alleen junior-docenten en vakmentoren worden opgeleid, maar ook trainers die de junior-docentstructuur op school onderhouden: zij gaan de trainingen geven, voeren lesbezoeken uit, houden overzicht over hoe de junior-docenten ervoor staan, nemen de werving op zich en stemmen grotere plannen af met de schoolleiding. De trainers zijn verantwoordelijk voor het junior-docenttraject op school, en voor de duurzaamheid ervan: zij leiden later ook nieuwe trainers op. Kortom, de trainers hebben (idealiter) een coördinerende functie.
De opleiding van trainers heeft veel meer dan de andere opleidingen een gelijkwaardig karakter.
Immers, potentiële trainers zullen vaak ervaren docenten zijn, die wellicht ook al ervaring hebben met het coachen en opleiden van nieuwe collega’s.
3.4.1 Vaardigheid: Opleiden van junior-docenten
Wat leert de trainer?
Trainers leren hoe ze junior-docenten effectief kunnen opleiden. Concreet leren ze:
effectief feedback geven, zowel in trainingen als bij lesbezoeken
(groeps)trainingen voor junior-docenten organiseren en geven, fysiek en digitaal
overzicht houden over de ontwikkeling van de junior-docenten
contact onderhouden met alle betrokkenen bij het traject: de schoolleiding, vakmentoren en junior-docenten.
Waarom leert de trainer deze vaardigheden?
Wij blijven zelf waarschijnlijk niet langer dan het eerste jaar en dragen dus graag het coördineren van het junior-docenttraject tijdig over. Daarbij is het belangrijk dat de nieuwe trainers zelf helemaal achter de opleiding staan, zowel wat betreft de trainingen en de praktische modellen, als wat betreft de manier van feedback geven. We dragen onze expertise graag over en staan open voor eigen inbreng van de nieuwe trainers.
Welke taken kan de trainer nu uitvoeren?
Organiseren en geven van de trainingen voor junior-docenten
Feedback geven tijdens trainingen en lesbezoeken
Organiseren en coördineren van de selectie van nieuwe junior-docenten
Junior-docentstructuur op school monitoren, evalueren, duurzaam houden en verbeteren waar mogelijk op basis van eigen ervaringen en feedback van betrokkenen.
Pagina 23 van 24
Wat bieden wij?
Minimaal (10 uur / 2 trainers) Maximaal (60 uur / 2 trainers) Basistrainingen
2 trainingen
4 uur per training
Op de partnerschool
Maximaal 2 trainers-in-opleiding per trainer
Maximaal 2 trainers-in-opleiding per trainer
D.m.v. rollenspellen
Geleidelijk overdragen verantwoordelijkheid over trainingen en lesbezoeken
Eerste trainingen en lesbezoeken doen wij, trainer-in-opleiding loopt mee
Gedurende het jaar grotere rol in organisatie en geven training
Uitgebreide feedback
Focus op concrete verbeterpunten Na eerste jaar: jaarlijkse check
2 keer per jaar meekijken met training
In te plannen met de school
Overleg met trainers van andere scholen om ervaringen ideeën en tips uit te wisselen