Interview Boba Schromova, sectieleidster Engels
Boba was lid van een beleidsgroep toen de generieke eisen in 2012 werden ingevoerd voor het vak Engels. Ze had al wat gehoord over de generieke eisen maar de harde feiten werden bevestigd door de beleidsmedewerker op school (Evelien Polter). Die vertelde aan Boba wat de stand van zaken waren en in de beleidsgroep gingen zij doen met de hele groep praten over hoe dit het beste afgetoetst zou kunnen worden. Volgens Boba viel al snel de keuze op de afname van de generieke eisen door middel van TOA toetsen gemaakt door bureau ICE. 'Dit kwam omdat wij van de collega's om ons heen, zoals van Nederlands, hadden gehoord dat zij een goede ervaring hadden bij het gebruik van TOA toetsen'. Echter waren er meteen
problemen, vooral met de afname van deze toetsen; 'Ja, het was natuurlijk verplicht dus moesten we het wel doen. Maar meteen merkte we allerlei problemen' verteld Boba.
44 Technische problemen waren het meest voorkomend; geen stabiel internet in de school, niet genoeg PC's of Laptops of andere technische faciliteiten zoals koptelefoons en de inplanning van de toets roosters verliep ook moeizaam. 'Dit zijn problemen waar je nog wel overheen kan kijken maar het ergste was nog wel het programma van TOA zelf' zegt Boba. 'De hele manier van toetsen klaarzetten, beoordelen en inkijken was heel chaotisch en ging heel erg tegen je gevoel in. We kregen verder ook geen training hoe we hier mee om konden gaan, daar moesten we zelf achteraan gaan'. Ik vroeg aan Boba wat naast haar bovengenoemde eerste indrukken er verder voor bevindingen waren nadat zij al een tijdje met de generieke eisen bezig was. 'De roostermakers konden op een gegeven moment zien aankomen wanneer wij de toetsen zouden afnemen en het rooster daar op aanpassen. In dat opzicht ging het hele
gebeuren nog wel, echter bleek dat het niveau van de generieke eisen gewoon veels te laag was voor de leerlingen'. Boba vertelde dat de meeste leerlingen vanuit het kwalificatiedossier al hogere niveaus moeten halen. Zo moeten de muzikanten bijvoorbeeld B2 niveau luisteren hebben en leerlingen op de hotelschool zelfs het liefst C1 voor sommige vaardigheden. 'We toetste in het verleden nog wel eens mensen op een hoger niveau af dan nodig was maar dat is officieel niet geldig dus de leerlingen hebben er op papier niets aan om meer moeite te doen voor iets waar zij goed in zijn.' Best zorgwekkend, maar Boba gaat door: 'natuurlijk is het hele idee achter die eisen dat het een betere doorstroom geeft voor het HBO maar uit de praktijk blijkt dat de HBO eisen qua Engels vaak heel erg verschillen. Sommige willen B2 or C1 maar HBO instellingen hebben ook vaak geen idee hebben wat onze leerlingen kunnen'. Boba, positief als zij altijd is, ziet in de eisen ook iets positiefs; 'stel dat we deze generieke eisen als een nulmeting zouden mogen gebruiken aan het begin van het jaar dan zou dit natuurlijk heel effectief zijn. In het MBO onderwijs is er sowieso een grote druk de laatste aantal jaren op differentiatie en door de generiek eisen zou je in principe kunnen kijken wie er in aanmerking zou kunnen komen voor vrijstelling zodat je de lestijd beter zou kunnen gebruiken om je te
45 focussen om die leerlingen wiens niveau zo slecht is om die toch beter te laten spreken. Ik heb ook gehad dat ik leerlingen had die jaren geen Engels hadden gepraat en ja als je dan nog een klas hebt met hele goede leerlingen dan is dat heel lastig. Bij de muzikanten hadden we deze techniek toegepast door hoge en lage niveau klassen te maken en daar kwamen aan het einde van het jaar erg mooie cijfers uit!' Boba prijst hier het feit dat als dit het geval zou zijn er ook weinig voorbereiding aan vooraf zou hoeven te gaan: 'je zou alleen maar de toets hoeven klaar te zetten en daaruit je conclusies trekken, even heel algemeen gezien dan hé?'. Hierna vroeg ik naar de invloed van de generieke eisen op de lestijd. 'Bij Art & Entertainment is er
uitgegaan van de beroepsgerichtheid zodat de leerlingen zo veel mogelijk aan hun beroep kunnen werken. Omdat Nederlands en rekenen toch meer moeilijkheden geeft is Engels nu echt naar achter geschoven. Wij hebben nu 3 periodes input en 2 periodes waarin we aftoetsen. Nu is de toetsing nog redelijk logisch ingeroosterd28 maar de Fashion opleiding heeft bijvoorbeeld 12 periodes Engels en daar zie je dat zij daar echt zichzelf veel beter kunnen ontwikkelen. Daar hebben de leerlingen namelijk al een jaar Engels gehad als ze de generieke eisen bij hen afnemen. Daar kan je dus nog beter zien hoe de leerlingen vooruit zijn gegaan. Het is dus echt een tijdvreter om alles af te nemen'. Deze spendering van de tijd limiteert zichzelf echter niet alleen in het klaslokaal; 'naast al het organiseren en inroosteren moeten we natuurlijk ook heel veel administratieve werkzaamheden verrichten' vertelde ze. Er moeten in de meeste gevallen computerlokalen worden gereserveerd maar omdat die altijd erg gewild zijn kan dit nog vaak voor problemen zorgen. Hiernaast moeten er moeten bewijzen van de toetsing van de generieke eisen worden verzameld en per leerling in aparte mapjes worden gestopt. 'Het neemt allemaal zo veel tijd naast het lesgeven in beslag! Het zou veel effectiever zijn als wij dit gewoon digitaal konden bijhouden (iets van een portfolio
bijvoorbeeld), maar dat is helaas niet mogelijk. Hiermee eindigde ik ons gesprek.
28
De generieke eisen worden in het einde van jaar 1 afgetoetst zodat de leerlingen in jaar 2 3 periodes Engels krijgen voordat de beroepsgerichte eisen worden afgetoetst.
46 Interview Mette van Geel (coördinator Algemene Vakken)
Voordat ik dit interview met Mette afnam vertelde ze mij dat zij er eigenlijk niet heel veel over wist. Dit heeft mij ertoe gezet om juist door te gaan met het interview omdat ik dan zo een 'objectievere' blik kan krijgen op de generieke eisen.
Toen de generieke eisen werden ingevoerd kreeg Mette dit te horen via de beleidsmedewerker in de school zelf en door de sectieleidster van Engels (Boba Schromova). Echter was de uitwerking nog redelijk onduidelijk vertelde ze. 'Naast de mail van Evelien
(beleidsmedewerker) en de dingen die ik dus van Boba te horen heb gekregen over de generieke eisen ben ik voor de rest helemaal niet op de hoogte gesteld wat alles nou precies inhield'. Mette gaf aan dat zij dus niet goed geïnformeerd te zijn. 'Ik zou het veel fijner hebben gevonden als iemand gewoon bij me was komen zitten om gewoon te vertellen hoe alles werkte met regelgeving, TOA toetsen etc.' Ik vroeg hierop of zij nu (nadat alle eisen zijn ingevoerd) aan iemand zou kunnen uitleggen wat generieke eisen precies inhouden. Hierop antwoordde zij dat de grote lijnen wel duidelijk zijn, alleen dat ze niet alle details zou kunnen vertellen. 'Er is geen duidelijk regeling. Veel dingen die wijzigen per cohort en er zijn veel tegenstrijdige berichten als het gaat om de regels van de generiek eisen'. Hierop vroeg ik wat hier een gepaste oplossing voor zou kunnen zijn. Mette zei dat zij het heel fijn zou vinden als er één centraal punt zou zijn (een website bijvoorbeeld), waar je alle regels en veel gestelde vragen kan inkijken als het om de generieke eisen gaat. 'Alleen zouden ze dan moeten
uitkijken dat het niet een boekwerk word waar je nog steeds niet in kunt vinden'. Hierna ging ik in op de uitvoering van de generieke eisen en de tijd die het inneemt. Hierbij vertelde Mette dat veel planning vergt als de docenten de examens willen aftoetsen omdat zij voor elke toets computerlokalen nodig hebben. 'Er zijn maar een beperkt aantal computer lokalen in de school dus staat er vaak grote druk achter'. Mette's grootste zorg was echter of de studenten het wel snapte. 'Als ik al moeite heb met het precies uitleggen hoe de generieke eisen in elkaar
47 zitten vraag ik me af hoe docenten dit door communiceren aan de leerlingen en hoe die erop reageren. Het neemt ten slotte best veel tijd in beslag om alles af te toetsen vooral voor Engels waar jullie al maar 5 periodes hebben'. Toen ik vroeg hoe zij dacht dat ze deze problemen het beste kan oplossen vertelde ze: 'ha, ja meer geld zou altijd wel helpen.' Hierop voegde op een serieuzere toon toe dat er eigenlijk moet worden gekeken naar hoe de sectie het lesprogramma dusdanig kunnen aanpassen dat het voor de leerlingen zinvoller is. 'We hebben altijd
gesprekken met klassenleiders en die hebben ons ook meerdere malen verteld dat zij behoefte hebben aan meer lestijd voor Engels. Er was ooit gekozen voor minder Engels omdat de leerlingen dan meer tijd konden besteden aan hun beroepsgerichte vakken maar je ziet toch dat het (Engels) wel iets is wat leeft onder de leerlingen'.