8. Appendices
8.10 Transcript of final interview Stadskanaal
Gemeente: Stadskanaal
Contactpersoon: Jan Lukens
j.lukens@stadskanaal.nl
Datum: 28-april-2011
Locatie: Gemeentehuis Stadskanaal
JvD = Jorn van Dijk
JL = Jan Lukens
JvD Ik ben inmiddels bij 7 andere gemeente geweest. En gisteren dan in Appingedam met GemCC. En jullie zijn de één na laatste, ik hoop nog één iemand te kunnen interviewen bij de centrale afdeling van de gemeente Groningen.
JL Ben je hier in de regio geweest bij de gemeenten?
JvD Ja, ik dacht eerst dat ik bij 23 gemeenten kon. En die kan ik dus allemaal benaderen. Maar dan heb je het OGD bij Veendam. Dus er vallen er wel een aantal af. Zoals ook ten Boer met Groningen. En zoals GemCC als samenwerkingsverband.
Maar Stadskanaal, een wat grotere gemeente binnen de Provincie. En ik vroeg mij af hoe jullie hier de IT hebben ingericht, en hoe jullie t.o.v. cloud staan en hoe het kan helpen met de inrichting van processen en standaardisatie.
JL Ga je vragenlijstje maar gewoon af en dan hoop ik zo goed mogelijk antwoord te kunnen geven. Ik ben officieel medewerker IT. Mijn functie is in principe systeem- en netwerk beheer plus. De technische ontwikkeling van applicaties. En de dagelijkse coördinatie op de
automatiseringsafdeling hoort ook tot mijn taken. JvD Hoe lang zit u hier al?
JL Ik zit hier vanaf 2008. En ben op deze functie ingestroomd. JvD Leuke, interessante functie?
JL Ja. Kort nadat ik hier binnenkwam hadden wij een samenwerking met Vlagtwedde. Op ICT gebied zijn we al samengevoegd. Dat betekent dat de ICT beheerders van beide gemeenten gedetacheerd zijn bij Stadskanaal. En wij gaan de hosting doen voor Vlagtwedde. Concreet betekent dit dat je één omgeving wordt.
Wij draaien met VMware. Technisch gezien, zijn we al voorbereid op cloud techniek omdat het vrijwel geheel virtueel is.
JvD En dat is de eerste stap naar cloud technologie?
JL Ja dat klopt. Stadskanaal is altijd wel een gemeente geweest die graag kennis en kunde in huis heeft. En ik zie op dit moment daarin ook geen verandering.
JvD Dus dat jullie graag met nieuwe technieken mee gaan? JL Ja, we hebben graag zelf de regie in handen.
JvD Zijn jullie vooral voorgaand in technische oplossingen of ook in samenwerkingsverbanden en dergelijk?
JL Ja, dat gaat inderdaad verder dan technisch. Vlagtwedde was een PinkRoccade gemeente, gelijktijdig met de samenwerkingsverband zijn ze ook gestart met de applicaties van Centrix. Die hosten wij dus ook voor Vlagtwedde.
JL Bijna 350 werkplekken en ik denk zo’n 400 medewerkers. Exact weet ik het niet precies. Het aantal werkplekken totaal, met die van Vlagtwedde zijn er 120 meer. Dus als ict organisatie ondersteunen we toch wel 500 medewerkers die gebruik maken van onze diensten.
JvD En dat is alleen op deze locatie en op het gemeentehuis van Vlagtwedde? Of zijn er nog meer sub locaties?
JL Nou, er zijn wel wat sub locaties maar die zijn niet zo groot. Dat zijn allemaal locaties van de hovenier medewerkers. Dat soort functies.
JvD Ok, maar het voornaamste zit op de twee gemeente huizen? JL Ja.
JvD Hoeveel IT medewerkers zijn werkzaam bij uw gemeente? Samen met Vlagtwedde, misschien wel handig om daarover te spreken als jullie een samenwerkingsverband hebben.
JL De totale club heeft 5 vaste mensen op technische functies. Dan nog een adviseur
informatiebeleid. Die valt strikt genomen niet onder ICT maar is wel heel erg ICT gerelateerd bezig. Dus 5 á 6 mensen voor beide gemeenten.
JvD Wordt er al cloud technologie bij jullie gebruikt?
JL Nou dat hangt er een beetje vanaf wat je met cloud technologie bedoelt. Jvd Ook daar ben ik nieuwsgierig naar wat verstaan jullie eronder.
JL Nou kijk, dat vind ik altijd lastig. Want het gevaar aan cloud vind ik dat het op dit moment gehyped wordt. Het is een term dit te pas en te onpas op de tafel wordt gegooid. Virtualisatie is wat mij betreft een heel belangrijk onderwerp van cloud technologie. Daar maken wij dus al veelvuldig gebruik van. Wij draaien nu al onze hele productie op gevirtualiseerde servers. Wij maken weinig meer gebruik van hardware die anders dan gevirtualiseerd draaien. Daarbij doen wij dus de hosting al voor Vlagtwedde. Sec genomen zal je kunnen zeggen dat Vlagtwedde al gebruik maakt van de Cloud diensten. Namelijk de cloud diensten die Stadskanaal leveren. JvD Een private cloud gehost door jullie?
JL Ja precies. Dat is de insteek die ik heb als je praat over cloud technologie.
JvD En als we het iets breder trekken, de clouds van Google en Amazon. Maken jullie daar al gebruik van?
JL Nee, maar je volgt ongetwijfeld het nieuws op dat vlak. Van de week weer een, op webwereld, een waarschuwing dat de overheid daar niet zomaar mee moet beginnen. Zeker als je het hebt over Google en Amazon. Op het gebied van privacy enzo, juist bij gemeenten, dan heb je het over privacy gevoelige data waar veel wetten voor zijn enzo. En op dit moment mag je dat gewoon niet, buiten de EU hebben. Dat is absoluut uit den boze. Dan valt Google of Amazon al af. Want dan weet je niet of je data center in Delfzijl of in Amerika staat.
JvD Ja, dat is een veel gehoord probleem. Zelfs binnen de EU, met 27 lidstaten, heb je allemaal verschillende regels aangaande…. Ze zijn er nog lang niet over eens.
JL Ja dat is ook logisch. Je hebt het ook over gevoelige informatie. Waar je niet wilt dat het per ongelijk in de verkeerde handen kan komen. Dus daar moet je als overheid heel voorzichtig mee zijn omdat je ook die verantwoordelijkheid hebt.
Wat de overstap naar een cloud dienst niet zo gemakkelijk zal maken.
JvD En als het een soort privé cloud van Nederland zal zijn, van de rijksoverheid. Dan zetten we een groot datacenter op en dat wordt onze Rijkscloud. Zullen jullie dan wel eerder geneigd zijn om te zeggen; nou dan gaan we er gewoon in mee?
zie ik IT projecten bij de Rijksoverheid allemaal vierkant mislukken. En op hele forse kosten overschrijdingen. Dat is niet iets waar je als gemeente van afhankelijk wilt zijn. En dat is ook het beeld dat ik bij Stadskanaal heb gekregen, het is een organisatie dat heel graag de regie in handen heeft. Ook de technologie die gebruikt wordt. En ja vanuit dat hebben we daarvoor de ideale oplossing. We hebben de spullen in huis en we hebben ook best wel veel kennis in huis. En daar waar onze kennis te kort schiet wordt gewoon kennis ingehuurd. En dat is eigenlijk de manier waarop wij werken. Het is niet zo dat er een vreselijk grote behoeft bestaat om dat te veranderen. Maar je ziet wel dat er allerlei politieke veranderingen gaande zijn. Dus je kunt wat dat betreft moeilijk de toekomst voorspellen.
JvD Dat was ook de insteek van het onderzoek. Want er wordt wat geroepen op Europees en Rijksniveau over de cloud. Het wordt gehyped, van dat moeten we opnemen in de strategie. Hetzelfde als open source…..
JL Je kent het geval van Heerenveen? Die zijn over gegaan op open source in plaats van office. Maar die werden gillend gek. Want vooral de ondersteuning van leveranciers is een hele belangrijke factor. Dat heeft ze klauwen met geld gekost en vervolgens schaffen ze office 2007 aan. Omdat het gewoon niet werkbaar schijnt te zijn. Dus dat zie je dat er een discrepantie is tussen wat de politiek denkt en wat de praktijk blijkt te zijn.
De politiek wil open source want dat is goedkoop want je hoeft geen licenties te betalen maar ze zien niet de achterliggende consequenties daarvan. Die worden over het hoofd gezien, en dat kan je ze niet kwalijk nemen want het is een gebrek aan kennis.
JvD Hetzelfde als het EPD en open source, het wordt gehyped en interessant gevonden. En op Rijksoverheid wordt dus iets besloten wat op gemeente niveau lastig in te vullen is met alle koppelingen. Als je het hele privacy gebeuren achterwege laat dat krijg je nog de praktische kant….
JL Sinds ik hier rond loop bekijk ik al de mogelijkheden van open office. Maar we lopen constant tegen problemen aan dat de leverancier alleen met microsoft office wil koppelen. Dan hang je al. Dan zal er dus eerst duidelijk in de markt een beweging moeten zijn dat ook de leveranciers gaan koppelen met open office.
JvD Een stukje IT strategie. Kunt u de IT strategie van jullie gemeente omschrijven? Hebben jullie daar een heel duidelijke visie daarin?
JL Nou ja, op dit moment is het een belangrijk onderdeel dat we veel in eigen beheer doen. In principe kennis inhuren daar waar nodig. Maar toch proberen om zoveel mogelijk de kennis en kunde en regie in huis te hebben. Dat is eigenlijk een heel belangrijk factor daarin. En als je kijkt naar de lange termijn, dan is het eigenlijk de visie om dat door te zetten.
JvD Dan heb je vraag A eigenlijk al beantwoord of alle IT in eigen beheer is. De IT diensten van Vlagtwedde en Stadskanaal zitten dus hier. Hebben jullie ook twee server parken? Of een uitwijk in Vlagtwedde?
JL Daar zijn we mee bouwende. We hebben hier in principe het centrale datacenter. Op dit moment draait er in Vlagtwedde nog een belangrijk deel van de oude omgeving van de gemeente Vlagtwedde. Daar zijn we druk doende mee om dat af te bouwen. Als we dat voltooid hebben dan gaan we de uitwijk inrichten in Vlagtwedde. Dat betekent dat de gemeentes onderling bij elkaar kunnen gaan uitwijken. En het idee is dat om het dit jaar af te ronden.
Vlagtwedde ook gewoon afhankelijk van die lijn, glasvezel neem ik aan. Ondervinden jullie daar veel problemen mee?
JL Nee
JvD Dat gaat eigenlijk altijd goed?
JL Die lijn is tot nu toe altijd nog betrouwbaar.
JvD Maar dat wordt ook met cloud vaak gezegd; je bent afhankelijk van het internet. Maar nu ben je als gemeente ook afhankelijk van die glasvezel verbinding.
JL Ja, het is dus geen internet verbinding die we met Vlagtwedde hebben. Het is een dedicated lijn. Die lijn hebben wij een aantal jaren met een heel aantal gemeenten in de provincie Groningen een aanbesteding geweest. Daar heb je misschien wel wat van gehoord? JvD Ja daar heb ik wel wat van gehoord.
JL Nou op die lijn zitten wij dus aangesloten. En daar hebben wij een gigabit verbinding mee met Vlagtwedde.
JvD Is dat dan dat Gemnet?
JL Nee dat is geen Gemnet. Op dit moment wordt het door Ziggo geleverd. JvD Ok, het is mij af en toe een beetje onduidelijk.
JL Ik weet dat Vlagtwedde en Stadskanaal een aansluiting op die glasvezel verbinding hebben. En Bellingwedde, daar is ook politieke wil om ook aan te sluiten bij Stadskanaal en Vlagtwedde. Maar dat hangt allemaal nog…. Daar wordt nog over getwijfeld. Er is nog een definitieve uitspraak over. Maar er is wel een beweging. Bellingwedde is nu onderdeel van de OGD. JvD Dat loopt ook nog niet zo soepel ofwel?
JL Nee, als het nieuws volgt dat loopt het inderdaad niet zo soepel. Stadskanaal is daar onderdeel van geweest…
Maar goed, Bellingwedde is een kleine gemeente die we er makkelijk bij kunnen doen. Dat kunnen we er redelijk eenvoudig bij aan kunnen sluiten. Maar goed, we zijn inderdaad
afhankelijk van de glasvezel. Maar daar zitten zulke goede contracten op. Binnen 4 uur moet er weer verbinding zijn als er storing plaats vind. En dat wordt gezien als acceptabel.
JvD Prima, zolang het werkt. En als het niet werkt ben je met 4 uur weer online. In hoeverre bepaalt de provincie of den Haag jullie strategie?
JL Nou ja, die bepalen het natuurlijk niet. De Provincie niks, maar vanuit den Haag wel druk op bijvoorbeeld open source. Direct niet, maar de druk komt door de partijen in de gemeente raad bij ons terecht. Want je ziet toch wel vaak de lokale partij de richting volgt van de landelijke partij. En in dat opzicht zie je wel dat den Haag wel invloed heeft. En den Haag heeft natuurlijk heel veel te zeggen over alle budgetten enzo. En als die dwingen om te bezuinigen dan is ICT toch wel vaak iets waar snel naar gekeken wordt.
JvD Dus op die indirecte manier heeft den Haag toch wel veel invloed? JL Ja
JvD Ok, hoe zal je de strategie willen omschrijven, innovatief/conservatief/gemiddeld. JL Ik zal dan toch wel naar innovatief neigen.
JvD Ok, want?
JL Nou als je kijkt naar de VMware, die draait hier al 3 jaar. En toen het hier neergezet werd dan was het heel modern spul. Ook als je kijkt naar de gemeentes om ons heen. Voor de grote van de organisatie hebben we heel modern spul staan. Daar is in het verleden toch wel budget voor vrij gemaakt. Ik zal het wel innovatief durven te noemen.
JvD Dus ook wel een voorloper met innovatieve technologieën?
JL Nou er zijn ook wel technologieën waarover je zegt; nou daar wil je niet innovatief mee zijn want dan ben je gewoon een proef konijn. Daar proberen wij altijd een balans mee te vinden. JvD Jullie relatie met omliggende gemeenten? Werken jullie veel samen?
JL Nou ja met Vlagtwedde wordt dus heel intensief mee samen gewerkt. En ik verwacht ook wel dat Bellingwedde erbij gaat komen.
In het verleden heeft Stadskanaal meegewerkt met OGD. Maar daar zijn ze uitgestapt. Maar dat was voor mijn tijd.
JvD Ok, weet je de reden nog?
JL Nou ja, er zijn een aantal mensen hier die zagen als snel dat het niet zal gaan werken zoals het zou moeten werken. Een stukje verlies in regie.
JvD En toen zijn jullie eruit gestapt, omdat jullie je er niet in konden vinden? JL Ja, dat is eigenlijk wel de reden.
JvD Jullie IT budget, hoe wordt dat bepaald?
JL Nou, er wordt niet intern door berekend. Dus er is wel een IT budget. Maar daar is wel een onderverdeling in. Maar dan moet ik heel eerlijk zeggen dat de financiële kant van het verhaal niet mijn afdeling is. Dat hoort weer net niet bij mijn gedeelte.
Maar er is een budget en daar is wel weer een onderverdeling in. Een budget voor licenties, een budget voor ondersteuning….
Maar dat doet de adviseur informatiebeleid, die houdt zich met budgetten bezig. Uiteindelijk is er een totaal budget waarde gemeente raad iets over heeft te zeggen. JvD En projecten moeten lang van te voren worden aangevraagd en worden ingediend? JL Nou ja, lang van te voren… Maar het moet wel een aantal maanden van te voren worden
aangevraagd.
Jvd Nog iets toe te voegen aan jullie IT strategie? JL Nee eigenlijk niet.
JvD Hebben jullie inzicht in de primaire processen? En hoe ze dan worden ondersteund door de ICT?
JL Ja, maar dan gaan we wel een klein beetje van mijn terrein af. Maar die processen, een hele belangrijke is natuurlijk de afdeling burgerzaken en dan noem ik het even heel breed. Het afgeven van rijbewijzen en geboorte registraties en dergelijke. Dat is bijna het primaire proces van de organisatie. Dat is een stukje dienstverlening. Daar wordt een hele hoge prioriteit aangegeven. Als daar iets mis gaat, dan gaat dat door. Om daar de problemen op te lossen. Om dat proces gaande te houden.
Wat je ziet is een stukje, op het gebied van sociale zaken en werk. JvD Sociale zaken?
JL Bij ons heet het team werk en inkomen. Dat heet niet sociale zaken, maar dat is wel een belangrijk onderdeel daarvan. Uitkeringen en schuldhulpverlening zijn daar onderdeel van. Verder heb je ook stadsbeheer. Maar ik loop nu eigenlijk een klein beetje de teams bij langs. JvD Maar dat is goed, hoe worden die dan door de IT supported en waar zitten de meeste kosten?
Het gaat niet om exacte bedragen, maar meer van; gaat bijvoorbeeld 80% van het budget op aan burger zaken?
JL Dat vind ik heel lastig om te zeggen. Dat durf ik echt niet zo te zeggen. Kijk, wat ik wel weet. Functioneel heeft burgerzaken een hele hoge prioriteit. Daar zit ook een stukje imago achter. Je
wilt graag voor je burgers klaar staan natuurlijk. Je weet wel hoe er soms over ambtenaren gedacht wordt. Maar wij doen toch ons best om de burger van dienst te zijn. Maar ik denk dat we dat over het algemeen best goed doen.
De gemeente krijgt steeds meer de taak van algemeen aanspreekpunt voor de overheid. Ik noem het nu burger zaken maar officieel heet het team publiek. En die heeft toch wel een heel hoge prioriteit binnen de organisatie. In de zin, dat die dienstverlening op een hoog peil moet zijn.
JvD Dit wordt ondersteund door jullie ICT afdeling? JL Ja, bijvoorbeeld door de applicaties die ze gebruiken. JvD En het digitale loket, beheren jullie die zelf?
JL Ja maar helaas zie je dat die nog wel in het verdomhoekje zit. Wij hebben zelf nog wel is de indruk dat vraag vanuit de markt kleiner is dan dat je zelf zou verwachten. Op het gebied van digitale aanvragen van rijbewijzen en paspoorten en dergelijke. Wij hebben al een systeem waarbij het kan maar daar wordt weinig gebruik van gemaakt.
Het gaat via de website, die is niet in intern beheer. Maar de koppelingen, als er wat digitaal wordt aangevraagd dan moet dat hier natuurlijk wel binnen komen. Dus uiteindelijk wordt het wel door ons ondersteund.
JvD Maar de website staat dus niet in eigen beheer?
JL Puur technisch niet. Maar inhoudelijk wel. De afdeling communicatie beheert die inhoud. JvD Maar als je bijvoorbeeld en rijbewijs aanvraagt via het digitale loket dan gaat die privacy
gevoelige data ook over het internet. En via een commerciële partij.
JL DigiD zit daar tussen. Maar er wordt gebruik gemaakt van encrypted verbindingen. Maar hoe dat precies geregeld wordt via de website dat weet ik eigenlijk niet.