Hoofdstuk 6 Aanbevelingen
6.4 Toetsen organisatiewaarden en zzp-beleid
Als onderdeel van de beleidscyclus hebben organisaties een of meerdere meetmomenten
om te bepalen in hoeverre het uitgevoerde beleid het gewenste effect heeft. Op het gebied
van de organisatiewaarden en het zzp-beleid zijn er nog geen meetmomenten of meet-
instrumenten vastgesteld. Met relatief kleine aanpassingen aan de huidige
meetinstrumenten kan veel informatie verzameld worden over de herkenbaarheid van de
waarden binnen de organisatie. In paragraaf 6.1 is aangegeven dat het uitdragen van de
organisatiewaarden belangrijk is voor de mate van organisatiebetrokkenheid van zzp’ers
en de geloofwaardigheid van de organisatie. Meten in hoeverre mensen de organisatie-
waarden herkennen is een goede manier om erachter te komen in hoeverre de waarden
uitgedragen worden en je als organisatie geloofwaardig bent. Zowel de medewerkers zelf
als de cliënten en hun omgeving zijn een rijke bron van informatie om te toetsen in welke
mate de waarden van de organisatie in de praktijk worden herkend. Waarden zijn
het gewenste resultaat of bepaalde houdings- en
gedragsaspecten van de organisatiewaarden meten.
Jaarlijks neemt Zorgfederatie Oldenzaal een medewerker- en een
cliënttevredenheidsonderzoek af, uitgevoerd door respectievelijk de afdeling PO&O en de
beleidsmedewerker Zorg en Kwaliteit. Het voordeel van het opnemen van de waarden in
beide onderzoeken is dat de organisatiewaarden met regelmaat getoetst worden bij twee
belangrijke doelgroepen. Wanneer een of meerdere waarden niet het gewenste niveau
hebben, kan hierop gericht gestuurd worden binnen de organisatie. De afdeling PO&O
kan leidinggevenden adviseren over middelen en methodes die hiervoor gebruikt kunnen
worden.
Het derde meetinstrument dat binnen de organisatie gebruikt wordt is de interne audit.
Waar de tevredenheidsonderzoeken worden afgenomen als enquête, wordt er bij de audit
gebruik gemaakt van halfopen of gestructureerde interviews. Hierdoor is de interne audit
ook geschikt om het zzp-beleid te toetsen. De interne audit wordt aangestuurd door de
AO/IC-coördinator. Hij zal in ieder geval moeten vaststellen welke onderwerpen en
aspecten van het beleid aan bod komen. Bij een gestructureerd interview zal hij ook de
vragen moeten opstellen.
Eenmalige kosten: het formuleren en vaststellen van de items voor de vragenlijsten door
de afdeling PO&O of de beleidsmedewerker in overleg met de verantwoordelijke manager.
Het vaststellen van de onderwerpen en items die tijdens de interviews aan bod komen.
Overige kosten: nihil, de onderzoeken worden al uitgevoerd. Mogelijk geringe extra kosten
voor het toevoegen van de items over de organisatiewaarden in de vragenlijsten van het
medewerker- of cliënttevredenheidsonderzoek.
Literatuur
Alblas, G., & Wijsman, E. (2009). Gedrag in organisaties. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers
Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1996). Affective, continuance, and normative commitment to the
organization: An examination of construct validity. Journal of Vocational Behavior, 49, 252–
276.
Angle H. L., & Perry, J. L. (1981). An empirical assessment of organizational commitment and
organization effectiveness. Administrative Science Quarterly, 26, 1-14.
Aranya, N., & Ferris, K. R. (1984). A reexamination of accountants’ organizational-professional
conflict. The Accounting Review, 59, 1-15.
Baarda,D. B., De Goede, M. P. M., & Van Dijkum, C. J. (2007). Basisboek Statistiek met SPSS.
Handleiding voor het verwerken en analyseren van en rapporteren over
(onderzoeks)gegevens. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers
Becker, H. S. (1960). Notes on the concept of commitment. American Journal of Sociology, 63, 1-
18.
Belastingdienst.nl (z.j.). Overzicht soorten Verklaring arbeidsrelatie (VAR). Geraadpleegd op
http://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/zakelijk/ondern
emen/onderneming_starten/voordat_u_start/ondernemer_voor_inkomstenbelasting/verklaring
_arbeidsrelatie/wat_staat_er_in_de_var/overzicht_soorten_verklaring_arbeidsrelatie
Buchanan, B. (1974). Building organizational commitment: The socialization of managers in work
organizations. Administrative Science Quarterly, 19, 533—546.
Camp, S. D. (1993). Assessing the effects of organizational commitment and job satisfaction on
turnover: An event history approach. The Prison Journal, 74, 279-305.
CBS StatLine (2013), Arbeidsrekeningen; arbeidsvolume naar bedrijfstak en geslacht, 27-9-2013
CBS Statline (2013), Beroepsbevolking; naar bedrijf en persoonskenmerken 1996-2008, 30-9-2013
Cohen, A. (2003). Multiple commitments in the workplace: An integrative approach. Mahwah, NJ:
Lawrence Erlbaum.
Cohen, A. (1992). Antecedents of Organizational Commitment Across Occupational Groups: A
Meta-Analysis. Journal of Organizational Behavior, 13, 539-558.
Daft, R.L., Murphy, J., & Willmott, H. (2010). Organization Theory and Design. Andover: Cengage
Learning EMEA.
De Gilder, D., Van den Heuvel, H., & Ellemers, N. (1997). Het 3-componenten model van
commitment. Gedrag en Organisatie, 10, 95-106
DeConinck, J. B., & Stillwell, C. D. (2004). Incorporating
organizational justice, role states, pay satisfaction and
supervisor satisfaction in a model of turnover intentions. Journal of Business Research, 57:3,
225–231
Eggink, E., Oudijk, D., & Woittiez, I. (2010). Zorgen voor zorg: ramingen van de vraag naar
personeel in de verzorging en verpleging tot 2030. Den Haag: SCP.
Fornes, S. L., Rocco, T. S., & Wollard, K. K. (2008). Workplace Commitment: A Conceptual
Model Developed From Integrative Review of the Research. Human Resource Development
Review, 7, 339-337.
Goudswaard, A., De Leede, J., Van Hooff, M., Brugman, T., Klein Hesselink, J., De Leeuw, M., &
Van Rhijn, G. (2007). De toekomst van flexibele arbeid: een onderzoek naar
flexibiliteitstrategieën van Nederlandse bedrijven door de ABU en TNO. Geraadpleegd op
https://www.tno.nl/downloads/toekomst_ van_flexibele_arbeid_tno.pdf
Gunz, H. P., & Gunz, S. P. (1994). Organizational influences on approaches to ethical decisions by
professionals: The case of public accountants. Canadian Journal of Administrative Sciences,
19, 76-92.
Herzberg, F., Mausner, B., & Snyderman, B. (1959). The motivation to work. New York: Wiley
and Sons.
Holland, J. L. (1985). Making vocational choices: A theory of vocational personalities and work
environments. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Hrebiniak, L. G. & Alutto, J. A. (1972). Personal and role-related factors in the development of
organizational commitment. Administrative Science Quarterly, 17, 555-573.
Huinink, Y. (2013, 30 juli). Zzp’er in de zorg is een hit. TC Tubantia, p. 2, pp. 6-7
Jak, S., & Evers, A. (2010). Onderzoeksnotitie: Een vernieuwd meetinstrument voor organizational
commitment. Gedrag en Organisatie, 23, 158-171.
Kamer van Koophandel (2014). Freelancers en zzp’ers. Geraadpleegd op http://www.kvk.nl/advies-
en-informatie/bedrijf-starten-of-overnemen/starten-als-freelancer-of-zzper/zelfstandigheid/
Kanter, R.M. (1968). Commitment and social organizations: A study of commitment mechanisms
in utopian communities. American Sociological Review, 33, 499-517.
Katzenbach, J. R. (2000). Peak performance, aligning the hearts and minds of your employees.
Boston: Harvard Business School Press.
Kenniscentrum Historie Zorgverzekeraars (z.j.). De canon van de geschiedenis van de Nederlandse
gezondheidszorg. Geraadpleegd op
Kim, W. C., & Mauborgne, R. A. (1993). Procedural justice,
attitudes, and subsidiary top management compliance with
multinationals’ corporate strategic decisions. Academy of Management Journal, 36, 502-528.
Kodde, J. (2013, 7 februari). Alleen nog een zzp’er aan het bed. TC Tubantia, pp.4-5
Krommendijk, M. (2012). Flexibele betrokkenheid. Een onderzoek naar de relatie van flexibele
arbeid op organisatiebetrokkenheid. Geraadpleegd op http://dspace.library.uu.nl/bitstream/
handle/1874/255628/Krommendijk%2c%20M.%20-%20Master%20thesis.pdf?sequence=1
Mathieu, J. E. & Zajac, D. M. (1990). A Review and Meta-Analysis of the Antecedents, Correlates,
and Consequences of Organizational Commitment. Psychological Bulletin, 108, 171-194
Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1984). Testing the ‘side-bet theory’ of organizational commitment:
some methodological considerations. Journal of Applied Psychology, 69, 372-378.
Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and
normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18
Meyer, J. P., Allen, N. J., & Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations:
extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology,
87, 538- 551.
Meyer, J. P., Stanley, D. J., Herscovitch, L., & Topolnytsky, L. (2003). Affective, Continuance, and
Normative Commitment to the Organization: A Meta-analysis of Antecedents, Correlates, and
Consequences. Journal of Vocational Behavior, 61, 20–52.
Nijdam, A. D. (2004). Statistiek in onderzoek. 2 Inductieve technieken. Groningen/Houten: Wolters
Noordhoff.
Noomen, J. L. (2004). Integraal personeelsmanagement. Een praktijkgerichte leerroute. Soest:
Uitgeverij Nelissen
NPCF (Nederlande Patiënten Consumenten Federatie) & STOOM (Stichting Onderzoek en
Ontwikkeling Maatschappelijke gezondheidszorg) (2010). Toekomst Zorg Thuis. Nieuwe
trends, nieuwe kansen. Geraadpleegd op http://www.panteia.nl/nl/Projecten-AZW/
Oplossingen-discrepanties/Algemeen/~/media/8%20AZW/NPCF%20en%20STOOM%20
2010%20%20Toekomst%20Zorg%20Thuis%20%20Nieuwe%20trends%20nieuwe%20kanse
n.ashx
O’Reilly, C. A. & Chatman, J., & Cadwell, D. F. (1991). People and organizational culture: A
profile comparison approach to assessing person-organizational fit. Academy of Management
Journal, 34, 487-516.
Porter, L. W., Steers, R. M., Mowday R. T., & Boulian P. V. (1974). Organizational commitment,
job satisfaction, and turnover among psychiatric technicians. Journal of Applied Psychology,
59, 603-609.
Robbins, P. S., Judge, T. A. (2010). Gedrag in organisaties.
Amsterdam: Pearson Education Benelux.
Rhodes, S. R., & Steers, R. M. (1981). Conventional vs. worker-owned organizations. Human
Relations, 12, 1013-1035.
Spence Laschinger, H. K, Leier, M., Day, A., & Gilin, D. (2009). Workplace empowerment,
incivility, and burnout: impact on staff nurse recruitment and retention outcomes. Journal of
Nursing Management, 17, 302-311.
Stebbins, R. A. (1970). On misunderstanding the concept of commitment: A theoretical
clarification. Social Forces, 48, 526-529.
Tervoort, M., Van Gurp, P., Geerlings, S., & Schouten, L. (2013). De overdracht kan een stuk beter.
Medisch contact, 2013, 2391-2393 [Elektronisch artikel] Geraadpleegd op
http://medischcontact.artsennet.nl/archief-6/tijdschriftartikel/139000/de-overdracht-kan-een-
stuk-beter.htm
Tilburg University (z.j.) Interne consistentie – Cronbach’s alpha. Geraadpleegd op
http://www.tilburguniversity.edu/nl/studenten/vaardigheden/ spsshelpdesk/edesk/cronbach/
Van Rijn. M. J. (2013). Hervorming langdurige zorg: naar een waardevolle toekomst [Kamerbrief].
Geraadpleegd op http://www.rijksoverheid.nl/ bestanden/documenten-en-publicaties/
kamerstukken/2013/04/25/kamerbrief-hervorming-langdurige-zorg-naar-een-waardevolle-
toekomst/kamerbrief-hervorming-langdurige-zorg-naar-een-waardevolle-toekomst.pdf
Veldhuijzen van Zanten-Hyllner, M. L. L. E. (2011). Programmabrief langdurige zorg.
Geraadpleegd op http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/
2011/06/01/programmabrief-langdurige-zorg.html
WGV Zorg en Welzijn (2012). Arbeidsmarktverkenning 2012. Twente. Geraadpleegd op
www.wgvzorgenwelzijn.nl/media/uploads/Over_WGV/Arbeidsmarktverkenningen/
arbeidsmarktverkenning2012/arbeidsmarktverkenning2012-Twente.pdf
WGV Zorg en Welzijn (2012). Arbeidsmarktverkenning 2012. WGV Zorg en Welzijn.
Geraadpleegd op www.wgvzorgenwelzijn.nl/media/uploads/Over_WGV/
Arbeidsmarktverkenningen/arbeidsmarktverkenning2012/arbeidsmarktverkenning2012-
WGVZorgenwelzijn-algemeen.pdf
Zimbardo, P. G., Weber, A. L., & Johnson, R. L. (2007). Psychologie. De Essentie. Amsterdam:
Pearson Education Benelux
Zorgfederatie Oldenzaal (z.j.). Introductie nieuwe medewerkers.
Zorgfederatie Oldenzaal (2011). Strategisch Beleidsplan 2011-2014. Groeien en (ver)bouwen
binnen kleinschaligheid.
