Fysieke toegankelijkheid
Een eerste en ook noodzakelijke voorwaarde voor toegankelijkheid is de fysieke toegang tot informatie. De toegang tot een medium heeft betrekking op de fysieke toegang tot de juiste apparatuur. Wil iemand informatie opzoeken op internet, moet hij beschikken over een computer met internetaansluiting en over de nodige software. Ook de context speelt een rol bij de toegang tot een medium. Het is een belangrijk verschil als iemand directe toegang heeft of afhankelijk is van een computer op een andere werkplek van een collega.
hebben tot een computer met internetaansluiting. De fysieke toegankelijkheid vormt dus geen belemmering in het gebruik van de website.
Vindbaarheid
Bij het online toegankelijk maken van informatie speelt vindbaarheid een rol. Vindbaarheid wordt gekenmerkt door een drietal aspecten:
a. je moet weten dat de informatie bestaat,
b. je moet weten waar, wanneer en hoe de informatie te vinden is, Het helpen zoeken naar overheidsinformatie is te beschouwen als een taak, die voortvloeit uit de plicht van de overheid om
belanghebbenden en belangstellende burgers zoveel mogelijk te bereiken (zie ook artikel 8.2 Wet Openbaarheid van Bestuur). c. je moet je weg kunnen vinden in de informatie.
Er bestaan al diverse zoekmachines die de zoektocht naar bepaalde informatie vergemakkelijken.
Over het algemeen is bij de geïnterviewden bekend welke informatie op de site te raadplegen is. Omdat elke organisatie alleen het deel van de site gebruikt dat voor hen relevante informatie bevat, weten zij niet welke informatie op andere delen van de site te vinden is.
De meerderheid van de organisaties gaf daarnaast te kennen dat het niet altijd duidelijk is waar de informatie op de site staat en hoe zij informatie op de site kunnen vinden. Velen vinden de vindbaarheid van de informatie voor verbetering vatbaar. De website is op dit moment organisatiegericht, d.w.z. dat de opbouw van de site een weerspiegeling is van de provinciale organisatie. Op een organisatiegerichte site is het voor de gebruiker erg moeilijk te achterhalen waar de juiste informatie staat. De gebruiker van de site moet zelf achterhalen bij welk organisatieonderdeel hij de gewenste informatie kan vinden (Leenes & Schaake,
2000). Dit vereist een goede kennis van de organisatie. Een veelgehoorde
opmerking was dan ook dat men als gebruiker kennis van zaken moet hebben wat de provincie doet en hoe de structuur van de provincie in elkaar zit om de informatie te kunnen vinden.
‘Omdat medewerkers weten hoe internet en het provinciehuis werken, weten zij hoe zij de informatie op de site kunnen vinden.’
Daarnaast zijn de begrippen en de namen van onderwerpen voor velen nietszeggend. Het is onduidelijk welke informatie erachter te vinden is. Verder moet er te veel worden doorgeklikt en zijn de zoekmogelijkheden onduidelijk. In veel gevallen wordt er gebruik gemaakt van de zoekmachine. Deze geeft echter niet altijd de juiste resultaten. Een goede zoekmachine zou wezenlijk bijdragen aan de verbetering van de vindbaarheid. Een geïnterviewde gaf aan dat de meest actuele resultaten als eerste te zien moeten zijn.
Uiteindelijk weet men bepaalde informatie ook te vinden, omdat men leert met de site te werken. Voor gebruikers die sporadisch de site bezoeken of voor mensen die voor het eerst op de site terecht komen, zal de vindbaarheid echter een grote belemmering blijven.
Drie geïnterviewden gaven aan dat zij weinig moeite hebben om de gewenste informatie te vinden. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat zij vaak gebruik maken van de website. De personen die moeite hebben met het vinden van informatie gaven aan minder frequent gebruik te maken van de site.
Met behulp van een kwantitatief onderzoek zou men kunnen nagaan of er een verband is tussen de mogelijkheid om informatie te kunnen vinden en de frequentie van het gebruik van de website.
Begrijpelijkheid van de inhoud
De overheid moet ervoor zorgdragen dat haar informatie toegankelijk, leesbaar en begrijpelijk is.
Over het algemeen wordt de inhoud van de website en alle informatie die daarop te vinden is als begrijpelijk, duidelijk en helder ervaren. Men is het echter met elkaar eens dat gebruikers thuis moeten zijn in het taalgebruik omdat het ambtelijke taal is. Voor buitenstaanders zal het moeilijk zijn om er iets van te begrijpen. Als de provincie de doorsnee burger wil bereiken, moet het taalgebruik veranderen en helder en toegankelijk moeten worden.
Een geïnterviewde merkte echter op:
‘Ambtelijke taal is inherent aan de organisatie, het is de tone-of-voice van de organisatie. Een ander taalgebruik zou niet passen bij het beeld dat mensen van de provincie hebben. Afhankelijk van het soort informatie zou er een tussenweg moeten worden gevonden.’
Het is dus van belang om de informatie op de site op de doelgroep af te stemmen.
Begrijpelijkheid van de presentatiewijze
De presentatiewijze kan invloed hebben op de geschiktheid van de informatie voor raadpleging. Dit is afhankelijk van:
a. de vorm van toegang tot de informatie en het medium dat gebruikt wordt om de informatie te bereiken (zie ook ‘Toegang tot het medium’);
b. de presentatievorm, de mens-machine interface, de opmaak, de stijl,etc.
De meerderheid vindt de presentatiewijze duidelijk. Het lettertype is groot genoeg en de internetsite is voldoende contrastrijk.
De overzichtelijkheid van waar de gebruiker zich bevindt op de internetsite is door het gebruik van verschillende kleuren voor elk onderdeel (Organisatie, Europa, etc.) goed.
Er was echter ook negatief commentaar op de internetsite. Zo wordt deze als erg saai en te vol ervaren. Voor één geïnterviewde was de saaiheid van de internetsite zelfs reden genoeg om er geen gebruik meer van te maken.
De website wordt ook als minder aantrekkelijk ervaren omdat hij traditioneel is en een standaard opbouw heeft. Ook qua vormgeving moet de site aantrekkelijker, inzichtelijker en interessanter worden. Dit kan worden bereikt door meer beeldmateriaal op de site te plaatsen, bijvoorbeeld foto’s over Flevoland.
‘Ambtenaren en medewerkers van organisaties kijken er toch wel op vaak vanuit hun professie, maar de burger van Flevoland zal de site niet aantrekkelijk vinden.’
Één geïnterviewde vond dat de stukken tekst soms te lang zijn en dat het lijkt of de tekst niet geschreven is voor het web maar één op één overgezet is. De tekst op de website zou meer gestroomlijnd moeten zijn, meer tussenkoppen moeten bevatten, etc.