Onderstaande grafiek laat de verdeling van de publicatie van artikelen over migratie per kwartaal zien die Daily Nation uitbracht tussen 2015 en 2018. In totaal zijn in deze periode 128 artikelen geanalyseerd.
In 2015 was het begin erg rustig. In de eerste drie kwartalen zijn slechts tien artikelen gepubliceerd over migratie die binnen de steekproef vallen. In het vierde kwartaal werden dertien artikelen geproduceerd, meer dan een verdubbeling. Deze sterke toename van
artikelen is het gevolg van het feit dat er in deze periode steeds meer aandacht kwam voor de enorme toename van migranten die naar Europa trokken. Het was een stroom met een
omvang die nog niet eerder gezien was. In Europa zorgde dit voor veel onrust.
Het jaar 2016 was een jaar waarbij er vooral in de eerste twee kwartalen veel gepubliceerd is over de migratiestromen van niet-westerse naar Europese landen. Hiervoor waren twee ontwikkelingen verantwoordelijk, namelijk de Turkijedeal in het eerste kwartaal van dat jaar en de Brexit in het tweede. De Turkijedeal kwam tot stand door afspraken tussen Turkije en de EU over de opvang van vluchtelingen. Met deze overeenkomst werd getracht de grote stromen van vluchtelingen richting Europa te beteugelen. Een onderwerp dat nog wel meer aandacht kreeg was de Brexit die op 23 juni 2016 tot stand kwam. Zoals eerder is verteld is Kenia een voormalig kolonie van Groot-Brittannië. De aandacht die dit onderwerp kreeg is een teken dat de banden tussen de twee landen nog altijd goed zijn. Een onderwerp dat in het laatste kwartaal van 2016 aandacht heeft gekregen is het migratiebeleid van bondskanselier Merkel. In 2015 heeft Duitsland onder haar bewind 1,1 miljoen migranten toegelaten. Dit genereerde positieve en negatieve reacties in zowel binnen als buitenland.
In 2017 is het hoogste aantal artikelen geschreven die voorkomen in de steekproef. De artikelen zijn redelijk gelijk verdeeld over het jaar. Alleen in het derde kwartaal zijn iets minder artikelen geschreven, in het vierde daarentegen juist iets meer. 2017 was het jaar van de verkiezingen. Migratie speelde hierbij in veel landen een belangrijke rol. Door Daily Nation werden met name de verkiezingen gevolgd in Frankrijk, Duitsland, Groot-Brittannië en uiteraard Kenia zelf. De verkiezingen in Frankrijk en Groot-Brittannië vonden plaats in het tweede kwartaal van het jaar, in Duitsland in het derde kwartaal en in Kenia in het vierde kwartaal. Vooral de verkiezingen in de Groot-Brittannië en Kenia kregen veel aandacht in Daily Nation. Daarnaast zijn, verspreid over het jaar, veel artikelen geproduceerd over het in goede banen leiden van de migratiestromen van niet-westerse naar westerse landen. Een laatste onderwerp waar veel over is gepubliceerd in het laatste kwartaal van 2017 is de schrijnende situatie die zich voordeed in Libië, nadat bekend werd gemaakt dat migranten onder valse voorwendselen werden gelokt om ze vervolgens vast te houden en te verkopen als slaven.
Het jaar 2018 begon rustig met een beperkt aantal artikelen in het eerste kwartaal. Ook in het tweede kwartaal was het aantal artikelen laag. De artikelen gingen veelal over de risico’s die de bootvluchtelingen op hun tocht naar Europa liepen, en het gegeven dat lang niet iedereen de reis overleefde. In het derde kwartaal steeg het aantal artikelen, nadat het aantal
slachtoffers verder toenam. In dit kwartaal werd ook veel geschreven over de toenemende politieke controverses in Europa over het toelaten en verdelen van vluchtelingen. In het vierde kwartaal nam de berichtgeving weer af. De artikelen die in deze maanden werden
gepubliceerd gingen met name over de Brexit en de toenemende druk die ontstond op premier May als gevolg van het niet bereiken van een Brexit akkoord.
Genoemde landen in de artikelen
Er zal nu verder in worden gegaan op de landen, politici en organisaties die in de artikelen van Daily Nation tussen 2015 en 2018 zijn vermeld, en in welke mate. Te beginnen bij de landen, waarbij de resultaten zijn weergegeven in het onderstaande figuur.
Figuur 7: Genoemde landen in artikelen Daily Nation tussen 2015 en 2018
De resultaten wijzen uit dat de nadruk ligt op de Europese landen. Landen die het vaakst zijn vermeld zijn de Oost-Europese landen, Groot-Brittannië, Duitsland, Italië, Griekenland en Frankrijk. De Oost-Europese landen zijn vooral in 2015 en 2016 veel vermeld door hun doorgaans negatieve houding ten aanzien van de opname van migranten, terwijl Italië en Griekenland landen zijn waar veel migranten arriveerden die de gevaarlijke oversteek richting Europa maakten per boot. Daarnaast is in Italië vanaf 2018, onder aanvoering van
vicepresident Salvini, steeds meer verzet ontstaan tegen de opname van vluchtelingen. Frankrijk is daarentegen in 2017 en 2018 in het nieuws geweest door de open houding tegenover de komst van migranten. Duitsland wordt door veel migranten gezien als ideale bestemming. Daarnaast nam het land al veel migranten op, en speelt zij in het migratiedebat een belangrijke rol. Tot slot is Groot-Brittannië veel in het nieuws geweest met betrekking tot de Brexit.
Wat daarmee opvalt, is dat het vooral Europese landen zijn die terugkomen in de artikelen met betrekking tot migratie in Daily Nation. Libië en de West-Afrikaanse landen zijn de enige niet-westerse landen die qua statistieken hierbij enigszins in de buurt komen. Voor zowel Libië als de West-Afrikaanse landen geldt, dat zij vooral in 2017 veel in het nieuws
zijn geweest. Artikelen omtrent de West-Afrikaanse landen gingen met name over het gegeven dat deze landen de basis vormen van de migratiestromen naar Europa. In
verschillende artikelen werd dit erkend. Libië kwam daarnaast veel in het nieuws omdat zij wordt gezien als land waarvandaan de meeste vluchtelingen trachten de oversteek te maken op weg naar Europa. Ook werd de wereld in 2017 opgeschrikt door het eerder genoemde schandaal waarbij vluchtelingen in Libië werden misleid door mensenhandelaren, die vluchtelingen als slaven verkochten.
Waar de Europese landen wel veelvuldig genoemd worden wordt de VS veel minder vaak genoemd. Dit geldt overigens ook voor Australië, Canada en Japan. Kenia heeft ook een beperkte rol in de resultaten. Het land is voornamelijk in het nieuws gekomen in 2017. In dat jaar werden verkiezingen gehouden en een belangrijk thema daarbij was migratie. Dit komt met name omdat Kenia veel migranten opvangt uit naburige landen. Dit leidt tot veel discussie.
Uit de bovenstaande statistieken kan worden geconcludeerd dat de Europese landen dominant zijn als het gaat om aantal vermeldingen in de artikelen over migratie.
Vermelde politici in de artikelen
In het onderstaande figuur is weergegeven hoe vaak politici terugkomen in artikelen uit de steekproef. Ook deze cijfers laten duidelijk zien dat de nadruk in de artikelen wordt gelegd op politici van Europese komaf.
Veruit de meeste politici die genoemd worden zijn afkomstig uit Groot-Brittannië. Vooral in het jaar van de Brexit in 2016 en de verkiezingen in 2017 is veel geschreven over politici uit dit land. Hierbij kwamen niet alleen Cameron en zijn opvolger May aan bod maar ook tegenstanders van beide premiers.
Een ander belangrijke persoon die vaak genoemd is bondskanselier Merkel. Tussen 2015 en 2018 is zij in alle jaren ongeveer evenredig vaak genoemd. Opvallend is dat haar naam terugkomt in bijna alle artikelen over de onderhandelingen tussen de EU en niet westerse landen. Ook kwam zij terug in artikelen over haar opengrenzenbeleid in 2015 en haar herverkiezing in 2017.
Een derde belangrijke politici is Macron. Hij werd in 2017 gekozen als nieuwe president van Frankrijk en is vanaf dat moment vaak in de artikelen genoemd. Dit komt vooral omdat hij zich samen met Merkel inspande voor een betere verdeling van de asielzoekers over Europa. Hij schuwde daarbij de confrontatie niet met politici uit Oost-Europa en Italië, die een veel restrictiever beleid voorstonden.
In dit verband zijn in 2017 en 2018 Italiaanse politici ook vaak genoemd. Dit kwam, zoals eerder aangegeven, omdat het land in deze jaren een steeds kritischere houding aan ging nemen ten aanzien van de toelating van asielzoekers.
Daarmee zijn het opnieuw Europese politici die dominant aanwezig zijn in de artikelen van Daily Nation. Kenyatta, de huidige president van Kenia, is gemiddeld vaak vermeld. Dit kwam door de verkiezingen van het land in 2017 waarbij hij werd herkozen als president. Het aantal vermeldingen van andere politici uit Oost-Afrika is gemiddeld; zij zijn eveneens in verband met de verkiezingen aan bod gekomen. De West-Afrikaanse politici hebben ook gemiddelde aantallen vermeldingen. Politici uit deze landen kwamen vooral in het nieuws omdat zij met elkaar en in samenwerking met Europese leiders op zoek gingen naar
oplossingen om de migratiestromen richting Europa beter te beheersen. Opvallend daarbij is, dat in dit verband Europese politici veel vaker worden vermeld dat niet-Europese politici.
Vermelde organisaties in de artikelen
Tot slot zijn de statistieken van de organisaties verzameld die in de artikelen zijn vermeld. Deze zijn terug te zien in onderstaand figuur.
Figuur 9: Genoemde organisaties in artikelen Daily Nation tussen 2015 en 2018
Uit het bovenstaande figuur blijkt dat de Europese Unie (EU) en de Europese Commissie (EC) verreweg het meest zijn genoemd. In ruim 83% van de artikelen zijn of de EU of de EC genoemd. Dit hoge percentage is het gevolg van het gegeven dat beide instituten een
belangrijke rol speelden in de Turkijedeal, de Brexit en in het debat tussen verschillende EU lidstaten over regulering van migratiestromen.
Een ander belangrijke organisatie die veel genoemd is in de artikelen is de Verenigde Naties (VN) en de United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR). Ook dit is logisch, omdat vrijwel elk internationaal erkend land lid is van deze organisatie. De VN kwam in de artikelen terug als een orgaan dat opkomt voor de mensenrechten, en daarbij niet zelden een kritische houding aannam tegenover de EU of een van haar lidstaten. De VN werd hierin vaak ondersteund door de International Organisation of Migration (IOM) en verschillende NGO’s.
Tot slot is opvallend, dat de ‘overige politieke organisaties’ relatief vaak zijn vermeld in de artikelen. Hierbij ging het in de meeste gevallen om nationale politieke partijen. Net als bij de cijfers van genoemde politici zijn dit met name politieke partijen afkomstig uit
Groot-Brittannië die in het nieuws kwamen door de Brexit.
Opnieuw is de aandacht voor niet-westerse organisaties beperkt. De Afrikaanse Unie (AU) en de Intergovernmental Autoriteit voor Ontwikkeling (IGAD) worden wel genoemd maar de dominantie ligt duidelijke bij de Europese organisaties.
Frames
Naast het aantal vermelde landen, politici en organisaties zijn ook de verschillende frames geanalyseerd. De frames zijn gebaseerd op het artikel van Semetko en Valkenburg en aangevuld met eigen inzichten. Framing gaat over het proces waarbij mensen worden beïnvloed in hun waarnemingen en het maken van keuzes, door selectief betekenis te geven aan woorden en zinnen (Goffman, 1974, p. 21). Semetko en Valkenburg onderscheiden in hun artikel vijf verschillende frames die in Europa veel voorkomen. Hieronder volgt eerst een figuur met daarin de percentuele verdeling van de verschillende frames over de artikelen.
Figuur 10: Verdeling frames over artikelen Daily Nation tussen 2015 en 2018
Uit het figuur blijkt dat het conflictframe en het responsibility frame de hoogste aandelen hebben met respectievelijk 28% en 26%. De overige frames volgen met 17% (economic consequence frame), 15% (morality frame) en 9% (human interest frame). Aan slechts 5% van de artikelen kan niet een van de frames gekoppeld worden. Dit betekent dat 95% van de artikelen berust op frames die ook in Europa toepasbaar zijn.
Het bovenstaande figuur geeft echter enkel globale inzichten. Interessant is om na te gaan of er tussen de verschillende frames, en hierbinnen de thema’s, veranderingen zijn opgetreden in de periode 2015 - 2018, en op welke manier deze veranderingen te linken zijn aan de
gebeurtenissen beschreven in de tijdlijn. Om de verschillende frames te illustreren zal gebruik worden gemaakt van quotes uit de artikelen van het betreffende jaar.
In onderstaande figuur worden de verschillende frames en bijbehorende thema’s (zie tabel 2) in de artikelen per jaar weergegeven, waardoor de ontwikkelingen door de tijd heen zichtbaar zijn. Hierbij moet worden opgemerkt, dat er verschillen zijn in aantallen publicaties per
geanalyseerd jaar. Het jaar 2017 heeft het hoogste aantal artikelen, waardoor de cijfers van dit jaar ook hoger zijn. Om de nuance hierin goed aan te geven is per jaar aangegeven hoeveel artikelen de steekproef bevat.
Figuur 11: Verdeling frames per thema over artikelen Daily Nation tussen 2015 en 2018
2015
In 2015 zijn 23 artikelen geanalyseerd. Uit onderstaande figuur blijkt, dat in 2015 vooral de thema’s 1A (Conflicten tussen westerse landen onderling nav de instroom van migranten) en 3C (Investeringen van westerse landen in niet-westerse landen om migratie te verminderen) voorkwamen in de artikelen, en in mindere mate 5A (Gevolgen instroom migranten in westerse landen: verantwoordelijkheid Europa). Hiermee komen de frames overeen met de eerder beschreven tijdlijn; 2015 was immers een jaar zonder specifieke gebeurtenissen. De artikelen gepubliceerd in Daily Nation richtten zich vooral op de omvang van de
migratiestromen richting het westen en de problemen die dit veroorzaakte, hetgeen leidde tot conflicten tussen de verschillende westerse landen. Een quote uit een van de artikelen die deze situatie onderschrijft luidt:
“More than 350,000 people have made the perilous journey across the Mediterranean this year, according to the International Organization for Migration, stoking friction in the 28-member EU over how to share the burden fairly” (AFP, 2015).
Figuur 12: Verdeling frames per thema in 2015
De meest voorkomende oplossing waarmee Europese leiders kwamen om de toenemende migratiestromen richting Europa beter te beheersen was het investeren van geld om zo de ontwikkeling in de landen van herkomst te stimuleren. Dit blijkt uit onderstaande quote:
“Europe’s leaders have offered Africa up to 3.6 billion euros ($3.8 billion) at a summit in Malta in exchange for help in tackling the migration crisis rocking Europe. The rare gathering of around 50 leaders from the two continents was the newest prong in the European Union’s strategy to deal with the biggest flow of refugees and migrants since World War II” (AFP, 2015).
2016
Over 2016 zijn in totaal 30 artikelen geanalyseerd. In onderstaande figuur is een verschuiving waarneembaar als het gaat om thema’s binnen de frames die vaak terugkomen. Zo was het in 2016 thema 1E (conflicten tussen organisaties en westerse landen over de instroom van migranten) dat vaak terug kwam, in plaats van 1A in 2015.
Figuur 13: Verdeling frames per thema in 2016
De frames die dominant zijn, het conflictframe en het responsibility frame zijn wel hetzelfde gebleven. Ook is het morality frame met daarin het thema 4B (invloed van migratie op het nationalisme van een land) vaker genoemd dan het voorgaande jaar. In 2016 zette het debat over wie de verantwoordelijkheid draagt over het toenemend aantal migranten richting Europa zich voort. Met het toenemende aantal vluchtelingen in de samenleving groeide het nationalisme in veel landen. Het toenemend aantal migranten in Groot-Brittannië is een van de redenen geweest voor veel Britten om voor de Brexit te stemmen. De volgende quote maakt dit duidelijk:
“Now, those who lost the jobs and stable economic future are having no more of this. They want their “countries and societies back”, which probably means no more migrants into their societies and jobs and industries out of their countries. What this entails no one knows, but the early signs are ugly. The incidences of racism in UK rose by over 50pc since Brexit, and now that the era of political correctness is over, we may see greater acceptance of
nationalism and even xenophobia are normal behaviour not just in the West but globally” (Mwale, 2016).
De uiteindelijke oplossing van de lidstaten van de EU werd de Turkijedeal. Deze
overeenkomst was zeer controversieel en leidde tot veel kritiek. In de artikelen werd deze kritiek met name geuit door internationale organisaties. Dit is terug te zien in de volgende quote:
“Rights group Amnesty International said that the EU-Turkey plan was a “death blow to the right to seek asylum” (AFP, 2016).
2017
In 2017 zijn 46 artikelen geanalyseerd. De artikelen lieten wisselende statistieken zien op het gebruik van frames ten opzichte van de voorgaande jaren, ondanks het feit dat thema 5A weer de het vaakst terugkwam en thema 4B ook weer goed vertegenwoordigd was. Dit jaar was het conflictframe weer goed vertegenwoordigd in de vorm van de thema’s 1A en 1D (conflicten in westerse landen zelf over de instroom van migranten) en was voor het eerst het human interest frame iets beter vertegenwoordigd. Dit is terug te zien in het onderstaande figuur.
Figuur 14: Verdeling frames per thema in 2017
Uit de cijfers blijkt dat veel van de artikelen in 2017 net als in 2016 gingen over sentimenten van nationalisme die ontstaan door migratie en vragen over wie verantwoordelijk is voor de opvang van migranten in het westen. Dit zorgde tussen Europese lidstaten voor conflicten. De frames sluiten dan ook goed aan op de tijdlijn, die 2017 beschreef als een jaar van de
verkiezingen. Deze verkiezingen werden sterk beïnvloed door nationalistische gevoelens die bij veel mensen aanwezig waren. Dit is goed terug te zien in de onderstaande quote:
“The Brexit and “America First” movements are driven by ideological impetus that is isolationist and inward looking. In both the UK and USA, traces of nationalist discriminative stances against the “foreign” manifest in several policy areas but most prominently in regard to migration” (Syong’oh, 2017).
In de frames is ook een sterke toename van de human interest frames te zien, deze kwam met name voort uit het feit dat tegen het einde van het jaar bekend werd dat migranten in Libië door mensenhandelaren als slaven werden verkocht. Dit leidde tot veel ophef. In Daily Nations zorgde dit voor opiniestukken die dieper ingingen op de verschrikkelijke
getuigenissen van betrokken asielzoekers. Deze verhalen zijn te framen bij het thema 2B. De volgende quote illustreert dit:
“Their horrors begin when they set foot in southern Libya. Without a government, the Libyan desert tribes appear to have regressed into the more familiar medieval savagery but rather than trading salt through desert routes, they find it easier to kidnap the migrants, rape the women and the sell the men into slavery. Or demand ransom. It is bad enough that people who live in the same continent as ourselves are willing to sell us but what really speaks volumes about Libyans is that there are in this day and age willing to purchase a human being and put him to work” (Mathiu, 2017).
2018
In 2018 zijn er 29 artikelen geanalyseerd. Het jaar werd weer gedomineerd door twee frames en dan specifiek weer twee thema’s, namelijk 1A en 5A, zoals te zien is in onderstaand figuur. Daarmee zijn de statistieken anders dan het jaar ervoor. Eigenlijk komen deze resultaten het meest overeen met de resultaten uit 2015.
Figuur 15: Verdeling frames per thema in 2018
2018 kan volgens de frames gezien worden als een jaar waarin de EU-lidstaten de
verantwoordelijkheid op zich moesten nemen over het migrantenvraagstuk. Dit proces verliep moeilijk, wat wordt geïllustreerd door de tijdlijn die weergeeft dat 2018 bol stond van
onderlinge spanningen tussen verschillende lidstaten over de verdeling van migranten. Een