Deel C. Thematische verdieping
Thema 1. Basisteams en meldkamers
5. Thema 1b. Specifieke vraag Meldkamers (OC’s)
5.1. Context en opbouw hoofdstuk
De OC’s bestaan uit regionale eenheden (DROC) en een landelijke eenheid (DLOC). De DROC’s laten al verschillende jaren een overbezetting zien, terwijl de DLOC een kleine onderbezetting kent (125 fte OS-formatie en 110 fte OS-bezetting, per 31 mei 2020)50. De specifieke vraagstelling ‘is er voldoende financiële en formatieruimte om de bestaande taak uit te voeren’ focust zich binnen dit onderzoek op de DROC’s.
Dit hoofdstuk gaat in op de specifieke vraag die binnen thema 1 gesteld is, te weten of er voldoende financiële & formatieruimte is om de bestaande taak uit te kunnen voeren. Dit hoofdstuk beantwoordt deze vraag voor de meldkamers (operationele centra).
Dit hoofdstuk is daarmee als volgt opgebouwd. Paragraaf 5.2 geeft de conclusies van dit hoofdstuk.
Paragraaf 5.3 beschrijft de ontwikkelingen rond de operationele centra sinds 2012 tot en met heden.
Vervolgens geeft paragraaf 5.4 op basis van deze ontwikkelingen een inschatting van de benodigde financiële en formatieruimte voor de uitvoering van de bestaande taak door te kijken naar de huidige bezetting, de kwantificering van de 24-uursbezetting en de gevolgen van het terugbrengen van de regionale meldkamers van 13 naar 10.
5.2. Conclusies
Op basis van de huidige inrichting van de OC’s, de beschikbare rapporten over de meldkamer en de gerealiseerde overbezetting concluderen we dat het aannemelijk is dat er op dit moment onvoldoende formatieruimte beschikbaar is voor het uitvoeren van de bestaande taak (circa 188 fte-tekort).
Op dit moment moeten nog drie OC’s worden samengevoegd, wat leidt tot een efficiency binnen de meldkamers. Afhankelijk van de gerealiseerde efficiency kan het hier genoemde tekort dalen tot circa 52 fte-tekort.
Bij voornoemde cijfers wordt opgemerkt dat de Politie in Q1 2021 een nieuwe processflow voor de OC’s gaat opstellen die invulling geeft aan de bestaande taak zowel in kwalitatieve als kwantitatieve zin. De voorziene samenvoegingen en de ontwikkeling van de LMS worden hierin meegenomen.
Alvorens te spreken over een formatietekort en een bijbehorende financiële reeks is het wenselijk om de acties in Q1 2021 af te wachten.
Onze aanbevelingen bij dit onderdeel hebben wij opgenomen in een aparte overzichtstabel in deel D, aanbevelingen C.
5.3. Ontwikkelingen DROC’s Ontwikkeling formatie DROC’s
Sinds de vaststelling van het inrichtingsplan 2012 zijn er in beperkte mate wijzigingen doorgevoerd in de formatie van de OC’s (d.w.z. een stijging met circa 20 fte in de regionale meldkamers en een stijging met 9 fte in de landelijke meldkamer). In de interviews met verschillende experts (LMS, OC en Directie IV) binnen de Politie is aangegeven dat sinds het inrichtingsplan 2012 er verschillende (maatschappelijke) ontwikkelingen hebben plaatsgevonden met impact op het takenpakket van de meldkamers (zowel verzwaringen als verlichtingen). Deze taakwijzigingen zijn niet vertaald naar formatie (kwantitatief of kwalitatief). Een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen zoals opgehaald binnen de interviews is onderstaand weergegeven:
50Politie, P&M Antwoorden Meldkamers+Basisteams (0105).xlsx, 29 oktober 2020
66
• Wijzigingswet meldkamers;
• Vorming van de Landelijke Meldkamer Samenwerking (LMS);
• Transitie van aanname/intake via telefonie naar multi-channel (beeld, social media, sensoren, gewijzigde verhouding publiek-privaat, e-call, etc.);
• Wijziging oriëntatie van reactief naar proactief;
• Nieuwe samenwerkingsvormen en nieuwe vormen van strategische allianties;
• Andere verhoudingen en andere verbindingen met informatieorganisaties van de Politie en andere partners (binnen en buiten het meldkamerdomein);
• Technologische ontwikkelingen inclusief de komst van nieuwe systemen en nieuwe applicaties.
Op basis van de interviews is vastgesteld dat de formatie OC’s zoals opgenomen in het inrichtingsplan 2012 uit gaat van het samenvoegen van OC’s (van 20 OC’s naar 10 OC’s) en de vorming van de LMS, met bijbehorende efficiencyvoordelen.
Ontwikkeling bezetting DROC’s
Uit interviews blijkt dat de groep sectorhoofden-OC forse capaciteitsproblemen ervaart bij de OC’s. In de praktijk wordt de noodzakelijke bezetting (ofwel de waterlijn) door centralisten in verschillende OC’s niet behaald. Daarnaast blijkt op basis van de interviews dat de 24-uurs bezetting voor de OVD-OC niet wordt gerealiseerd op alle OC’s. Het rapport van de Inspectie Justitie en Veiligheid en het Agentschap Telecom over de continuïteit van de meldkamers (november 2019)51 beaamt dit en benoemt dat de regionale meldkamers nog steeds zeer kwetsbaar zijn.
Verschillende OC’s hebben de feitelijke bezetting uitgebreid (overbezetting) in afstemming met de regionele eenheidsleiding. Deze uitbreiding is gerealiseerd met tijdelijke maatregelen met het oog op de mogelijk te realiseren efficiencyvoordelen vanuit het samenvoegen van meldkamers en de komst van de LMS52. De genoemde bezettingsuitbreiding is in Figuur 5.1 inzichtelijk gemaakt.
Figuur 5.1. Ontwikkeling formatie en bezetting OC’s totaal 2016-2020 (in fte)
Een nadere specificatie van de bezetting- en formatiecijfers naar functieniveau is weergegeven in Appendix F.
51 Ministerie van Justitie en Veiligheid, Continuïteit van meldkamers, 2019, van https://www.inspectie-jenv.nl/Publicaties/rapporten/2019/09/06/continuiteit-van-meldkamers
52 Politie, 20150811, 03b. 02. KLO notitie onderbezettingen OC def versie .doc, 11 augustus 2015
67 Ontwikkeling samenvoeging meldkamers regionale DROC’s
Zoals in voorgaande paragrafen benoemd worden efficiencyvoordelen verwacht van het
samenvoegen van de verschillende regionale OC’s en de LMS. De LMS is nog steeds in ontwikkeling en de impact van de LMS op de OC’s is nog niet inzichtelijk. Het samenvoegen van de verschillende regionale OC’s is wel vol in uitvoering. Onderstaand figuur geeft inzicht in de samenvoeging van OC’s en de bijbehorende bezettingsontwikkeling.
Figuur 5.2. Ontwikkeling bezetting regionale OC’s per eenheid (in fte)
Op basis van Figuur 5.2 blijkt dat alle OC’s een stijging in de bezetting hebben laten zien sinds 2016, met uitzondering van Oost-Brabant.
Gemiddeld genomen laten de OC’s zonder samenvoeging een hogere bezettingsstijging zien dan de OC’s met samenvoeging. Omdat hier mogelijk het effect van het inlopen van ‘onderbezetting’ in zit is eenzelfde analyse uitgevoerd gecorrigeerd voor eventuele onderbezetting, zie Tabel 5.1. Op basis van deze tabel hebben de OC’s zonder samenvoeging een hogere overbezetting gerealiseerd dan de OC’s met samenvoegingen. De analyse naar de impact van de samenvoegingen is een cijfermatige analyse; eventuele lokale of regionale context is hierin niet meegenomen. Op basis van deze analyses is het niet mogelijk om conclusies te trekken over de impact van de samenvoegingen, anders dan ‘het is aannemelijk dat samenvoegingen leiden tot efficiency voordelen’.
Tabel 5.1. Overbezettingsontwikkeling ten opzichte van formatie dan wel bezetting per OC (gerealiseerd)
OC # OC’s Formatie
31-12-2016
Bezetting 31-12-2016
Bezetting 31-5-2020
Stijging
%
Amsterdam 1 99 88 120 22,2%
Den Haag 1 90 112 139 23,5%
Limburg 1 56 55 68 21,9%
Noord-Holland 1 77 94 101 6,8%
Noord-Nederland 1 74 72 84 17,1%
Midden-Nederland 3 =>2 83 94 108 14,3%
Oost-Nederland 4 =>3 137 133 154 12,7%
Oost-Brabant 2 =>1 70 75 73 -3,2%
Rotterdam 2 =>1 94 117 125 7,2%
Zeeland West Brabant 2 =>1 70 64 77 10,2%
5.4. Voldoende financiële- en formatieruimte voor uitvoering bestaande taak In de voorgaande paragrafen zijn de verschillende invloeden op de OC’s (taakwijzigingen, gerealiseerde overbezetting en samenvoeging van de OC’s) inzichtelijk gemaakt. Voor de
68 beantwoording van de vraag “is er voldoende financiële en formatieruimte beschikbaar is om de bestaande taak uit te voeren” hebben we, in afstemming met de experts van de Politie naast de voornoemde invloeden de volgende aannames gehanteerd om te komen tot een indicatie van de benodigde formatie:
1. De capaciteitsproblemen worden hoofdzakelijk ervaren binnen de regionale OC’s en niet de Landelijke Eenheid. De analyse naar de bestaande taak richt zich daarom op de regionale OC’s (DROC’s);
2. De huidige (over)bezetting van de 24-uursfuncties (d.w.z. functies ‘generalist’ en ‘senior meldkamer en OVD-OC’) vormt de basis voor de kwantificering van de minimaal benodigde formatie voor dit deel van de bestaande taak. Voor de overige functies wordt aangesloten bij de huidige formatie;
3. Op dit moment wordt de 24-uursbezetting 1 OVD-OC per meldkamer niet behaald. De kwantificering van dit deel van de bestaande taak vindt separaat plaats; en
4. Op dit moment zijn er nog dertien regionale meldkamers, deze worden teruggebracht tot tien regionale meldkamers. Voor de kwantificering van de minimaal benodigde formatie voor de bestaande taak wordt door middel van enkele scenario’s de impact van deze daling in kaart gebracht.
5.4.1. Overbezetting per 24-uursfunctie + inschatting OVD-OC
De gerealiseerde overbezetting kan als basis worden genomen voor het bepalen van de benodigde formatie voor de bestaande taak. Een uitzondering op deze benadering is de functie ‘operationeel expert GGP’. Op basis van interviews is gebleken dat binnen de huidige DROC’s een 24-uurs bezetting op de functie ‘operationeel expert GGP’ niet wordt gerealiseerd. Voor het bepalen van de benodigde formatie voor de bestaande taak is voor deze functie een separaat maximum weergegeven op basis van de verhouding 1:9 (9-uurs modaliteit plus planningsmarge).53
In Tabel 5.2 is op basis van de (overbezetting) en de functie ‘operationeel expert GGP’ een weergave gemaakt van de benodigde delta formatie, in totaal 188 fte.
Tabel 5.2. Benodigde delta formatie regionale OC’s op basis van overbezetting Benodigd bestaande taak
Subtotaal 24-uurs functies 836 1.010 1.024 +188
Overig (niet 24-uurs functie) Divers 32 39 32 0
Totaal (fte’s) 868 1.049 1.056 +188
5.4.2. Indicatieve impact samenvoeging meldkamers
Op dit moment moeten een tweetal regio’s de OC’s nog samenvoegen. Deze samenvoeging zal naar verwachting leiden tot efficiency in de benodigde formatie. De impact van samenvoegingen van OC’s in het verleden geven onvoldoende een kader voor de mogelijke efficiency van toekomstige sluitingen.
Tabel 5.3 schetst daarom vier efficiency scenario’s met daarbij de benodigde delta voor de uitvoering van de bestaande taak.
Tabel 5.3. Benodigde delta formatie regionale OC’s inclusief efficiency samenvoeging meldkamers
Delta benodigd bestaande taak - 10 DROC’s 10% 25% 50% 100%
53 Haagsma advies, Analyse inzetbaarheid Politie, 4 september 2018
69 Midden Nederland – generalist & senior meldkamer - 4,8 - 12,1 - 24,1 - 48,2 Oost Nederland – generalist & senior meldkamer - 4,6 - 11,4 - 22,9 - 45,7
Samenvoeging 3 meldkamers - OVD-OC - 27,0 - 27,0 - 27,0 - 27,0
Aantal fte’s efficiency - 36 - 50 - 74 - 121
Delta benodigd bestaande taak (fte’s) +152 +138 +114 +67
5.4.3. Overzicht benodigde financiële en formatie ruimte voor de bestaande taak
Op basis van de voornoemde fte-cijfers kan een indicatie worden gegeven van de benodigde formatie voor de uitvoering van de bestaande taak (zie Tabel 5.4). Hierbij wordt een minimum- en
maximumscenario inzichtelijk gemaakt. Het maximumscenario gaat uit van 13 DROC’s en het minimum scenario gaat uit van 10 DROC met een efficiency van 100% op de nog samen te voegen DROC’s.
In beide scenario’s is sprake van onvoldoende financiële en formatieruimte voor de uitvoering van de bestaande taak. Indien de samenvoeging van de drie DROC’s leidt tot een hoge efficiency dan is het te overbruggen aantal fte’s beperkt tot circa 67.
Tabel 5.4. Delta benodigde formatie & financiële ruimte voor uitvoering bestaande taak
Benodigd bestaande taak Schaal
Min delta
fte’s Min delta € Max delta fte’s Max delta €
Generalist Meldkamer 7 + 12 1,41 mln + 29 3,48 mln
Senior Meldkamer 8 + 52 6,68 mln + 128 16,53 mln
Operationeel Expert GGP 9 + 3 0,45 mln + 31 4,15 mln
Totaal + 67 8,54 mln + 188 24,17 mln
De ontwikkeling van de LMS zal naar verwachting een efficiëntieslag met zich mee brengen.
Daarnaast verwacht de Politie in Q1 2021 een nieuwe processflow voor de OC’s op te stellen die invulling geeft aan de bestaande taak zowel in kwalitatieve als kwantitatieve zin. De hier weergegeven cijfers zijn daarmee een indicatie van het verschil tussen de formatie en de bestaande taak op dit moment.
70