Der Eng’len Euangelisch sangh, Quam van Gods throon afdalen, En gaf in die haer weder-klangh, Die moede zijn van dwalen, Ach! wat soeter melody,
Mensch, weest nu van herten bly, V is gheboren heden,
Dijn Zielen rust, en vrede.
O wonder aenghenaem gheluydt, In d’Ooren die dit hooren,
De Hemel-schaer songh luydbaer uyt, Om yder te bekoren:
Eer zy Godt in ’s Hemels Troon, Vreed op d’Aerd, (o soeten toon) Den mensch een goeden vville:
Mensch hoopt, en houd u stille.
O Mensch u wil leyt ‘t hoochst geschent, Dit proeft aen u verkiesen,
Onkundigh kiest u grootst ellendt: Dit baert vrydoms verliesen.
D’eyghen vvil hebt ghy verhooght.
En ghemaeckt tot man, en vooght, Dies moet ghy voor hem draven, Ghelijck als d’eyghen slaven.
Aenschouwt nu mensch u droeven stant,
Melaetsch zijn al u Leden,
Dies moet ghy uyt Godts heyligh Landt Gaen dolen langhs de Steden:
Want ghy bent te seer besmet, En vervreemt van Godes Wet In d’oorsaeck te ghelooven, Dat ghy moet zijn verschoven.
V noodt, en jammerlijck ghestalt Leert u dijn hulpen soecken; V noodt nood u dat ghy neer valt, Met u zonds-vuyle doecken. Bidt met den Melaetschen mensch:
Heer vvilt ghy, ick vvil en wensch; Wilt ghy, o Heer ghepresen; Wilt ghy, ghy meught ghenesen.
Soo ghy mee Christi antwoordt hoordt, Soo sult ghy jubileren:
Want ‘t helend Woort quam door ‘t Woort voort
Ick vvil: merckt hier ‘t bekeeren,
Doen ’s mensch wil in Gods vvil stondt, Waer zijn vvil vry, en ghesont.
Sal Gods vvil dan gheschieden, Soo moet g’u vvil Godt bieden.
Geen reden varich mensch op d’aerd Die niet vvil eeuwigh leven,
Want niets is hem soo lief, en waerdt, Alst hem zijn rust kan gheven. Wie heeft mensch dees vvil gheleert, Dat hy Gods vvil, en begheert,
Wil leven vol ghenoeghen,
En niet in pijnlijck wroeghen.
In dees goevvil, schijnt Christus ’t licht Diet alles is in allen,
Maer mensch als een ellendich wicht, Lieft steets zijn schaedlijck vallen, Doch de Liefd’ reyckt hier zijn handt, Doet zijn lieve mensch bystandt,
En komt zijn wil beweghen, Tot ’s Levens vvare Weghen.
God raed uyt liefd’ versacht u quaetWegh, Waerheyt, en leven. Hoe billijck zijn dees reden.
En lieft het goedt dat u versaedt, O! mensch wilt dit ontleden,
Godt soeckt u, soeckt ghy hem vveer,
Want hy is van u niet veer, Als mensch God heeft ghevonden, Is God met Mensch verbonden.
‘t Is Gods vvil u saligheyd,
Wilt ghy oock salich wesen,
Soeckt waer dijn vvil gevangen leyd, In eyghen Liefd’, of vreesen,
Maeckt hem los, en geeft hem God,
’t Eyghen is doch ‘t middelschot, Naeckt Gods hy sal u maken,
En u vvil vruchtbaer maecken.
Den Echten-staet laet zijn u beeldt, De Vrouw moet haer vvil buyghen: De Man dan door de vrouwe teeldt, De daedt kan sulcks betuyghen’
D’eenigh vvil baert al de vreught:
Lieft dan dese schoone deught, Want hier door wordt herboren Dat eeuwigh was verloren.
Dijn vvil versaecken is u Cruys, Dit’s al u lastigh draghen:
Maer voeght u by dijn Herders huys, Lust u hier wat te klaghen.
Hoord u Cruys-Heers Cruys-leers Liedt,
Niet mijn vvil, maer d’u gheschiedt:
Dit moet ghy van hem leeren, Soo kan u gheen dinck deeren.
Heeft ymand lust in dit Musijck
Een-stemmigh mee te singhen:
Die steldt zijn vvil met Godt ghelijck, Want soo zijn al Gods dinghen;
D’eyghen vvil maeckt Brandt en Hel,
Eeuwigh knaghen ‘t Ziels ghequel. Verlost ons van ons quaden, O Heer, door u ghenaden.
Het derthiende Liedt. ‘t Houwlijckx-betrachtingh,
Stemme: Psalm 23. Mijn Godt voed my, &c.
Hoe heerlijck zijn Gods wercken in ‘t aenschouwen, Voor die, die ‘t al nae waerd in eeren houwen: Wie Godt recht vreest, die merckt op alle dinghen,
Want ydel dingh soeckt Mensch tot God te brenghen. Ia ‘t minst van al kan gheen Mensch uytgronderen: Hierom sprack ‘t Woort tot Mensch, koom van mijn leeren:
Een eerste Les stelt Christus Mensch te voren, Wie dit niet leert, wil nae gheen wijsheyd hooren,
Versaeckt u selff waerom, ‘t hert is bedorven,
V grondt is quaet, ‘t quaet moet weer zijn ghestorven, Soo ghy dan weet u Lesjen van ‘t versaecken, Tracht dan, en leert, u selfs eerst quyt te maecken.
Neemt gheen dinck voor, voor al gheen groote saecken, Off laet eerst ‘t hert, door beed u Heer ghenaecken, Soo niet ghedenckt ghysult noyt goets beginnen, En ‘t goed ver-eyst voor al vernieude sinnen, Tot ‘t hooghste goedt is Mensch alleen gheschapen, Blijft dan in ‘t selffs, o mensch niet sondich slapen.
Den Echten-staet (in Godt voorsien) van Menschen, Daer twee tot een veel trachten, en na wenschen,
Dats een secreet d’welck ‘t vleesch niet kan doorgronden,
Hierom moet d’Echt heel gheestlijck zijn bevonden. God is een Gheest: ‘t vleysch kan gheen Gheest bevaten, Dies leert Gods geest ‘t vleysch door den geest te haten.
Eert dan d’Echts staet, om Godt, d’Autheur van desen; God is de Liefd’: Liefd wordt u aenghepresen.
Soeckt niet u selfs, of d’Echt blijft u verholen; ‘t Ghesoeck zijns selfs doet niet dan in d’Echt dolen, De Man (als ‘t Hooft) moet zijn Vrouw soo beminnen Als Christus, om sijn Kerck, of Bruydt te winnen.
Roept in ‘t ghebreck u hulp, die sich laet vinden, En wilt gheen dinck als Liefd’ u onderwinden: Indien u Vrouw, zwack sijnd’, als ‘t kranckste vaetjen, Haer yets vergist: denck ‘t is mijn lieve Maetjen; ‘k Wil ‘t feel niet sien, maer liever al haer deughden: Soo baer ick haer en mijn veel soete vreughden.
Ymand denckt licht, hoe, salmen ‘t quaedt niet straffen? Iae, maer met Liefd, en niet met stuerigh baffen;
De Liefde soeckt eerst aen sich selfs te bouwen:
Dees Liefd dringht dan door ‘t herte van de Vrouwen: Gheen beter straf als Liefd, die al de krachten Doorwondt, gheneest, en alles kan versachten.
Koom liefste vrouw, koom leert u minlijck buyghen: Want dit is ‘t soet dat ‘t minlijck hert wil suyghen: Denckt ‘t Hooft is ‘t hooghst, en ‘t lichaem daer beneden Hierom wil ick mijn Liefd aen ‘t Hooft besteden. ‘t Gheen ‘t Hooft gheniet, ghenieten al de Leden, Elck een in ‘t zijn, soo leeftet al in vreden.
Van sulck een trouw hoordt Gods gesant eens preken Een vrouw die moet haer wil uyt liefde breecken, Gansch onderdaen haer wil nae zijn wil voeghen, Tot rust, en vreed, tot liefd, en vol ghenoeghen: Hier vloeyt de beeck in stromen van wellusten, Waer deur twee een in ’s Geests weeld t’samen rusten.
Maria leert een vrouw seer minlijck spreecken: Siet u Dienst-maeght, o soet ootmoedigh teecken!
Als woord, en daed eenstemmigh lief verkonden,
Dan is ’s Mans hert van Liefd al heel verslonden. Haer buyghsaem band bindt ‘t hert in liefd en trouwe, Soo dat den Man niet weer als van zijn Vrouwe.
‘t Steen-harde hert, een vat vol selfs-behaghen, Hier wil Gods gheest zijn schatten niet in waghen: Maer om ghekeert, in naem, en daedt verwandelt, Weeck, sacht, en soet, in liefd, en deught verhandelt: Dies ‘t lieflijck dal daer ’s Geests Soms douw komt vloeyen Waer door ‘s booms vrugt, ja veel ’s geests vrugten groyen.
Trouwt wien ghy wilt, maer wilt u eerst beproeven: Trouwt in den Heer, soo sal ‘t u niet bedroeven. De seven Mans om ’s vleysch lust datse trouwden: Dits buyten Godt, dit wast dat Sara schouwden, Haer trouw was in, de seven trouwden buyten: ‘t Gheen in Godt is, of buyten, leert hier sluyten.
Een eerlijck bed, en onbevleckt van zonden, Dit eyst den Gheest in d’Echt tot allen stonden. ‘t Besneden hert van lusten en begheeren,
Maer slechs alleen om vrucht te genereeren, Tot Godes lof, en eere te verbreyden:
Dit seyde vvat mensch tot hier toe, ‘t moet dan scheyden.