Bij de uitvoering van haar taken loopt de Atlant Groep een aantal risico’s. Een deel van die risico’s kan zich vertalen in financiële gevolgen voor het bedrijf. Het is niet concreet te bepalen wanneer de risico’s zich effectief voordoen en in welke omvang. Daar waar de risico’s wel benoembaar en kwantificeerbaar zijn worden er voorzieningen voor getroffen.
In 2009 heeft het bestuur te kennen gegeven dat het wenselijk is dat de Atlant Groep in eerste instantie zelf in staat moet zijn vanuit haar eigen financiële positie de tegenvallers als gevolg van zich voordoende risico’s af te dekken. Om zicht te krijgen op de daartoe benodigde middelen zijn de risico’s geïnventariseerd en gewaardeerd. De resultaten hiervan zijn
vastgelegd in de notitie weerstandvermogen. Het bestuur heeft in haar vergadering van februari 2010 deze notitie vastgesteld en de uitkomsten ervan als richtlijn bestempeld voor de
resultaatbestemming van 2009 en volgende jaren.
Om de omvang van het weerstandsvermogen actueel te houden is het van belang de risico inventarisatie periodiek [jaarlijks, overeenkomstig de afspraken met het bestuur] te actualiseren.
In de volgende paragrafen zijn de nu bekende risico’s samenvattend benoemd en
gekwantificeerd. Daarbij moet worden aangetekend dat de nieuwe wet- en regelgeving in het kader van de Wwnv en de financiële middelen die hiervoor door het Rijk aan de gemeenten worden overgedragen, uiteraard het belangrijkste risico vormen als het gaat over de continuïteit
van de Atlant Groep in relatie tot de nieuwe opdracht. Deze dient overigens nog door de aangesloten gemeenten geformuleerd te worden
Strategische risico’s
Innovatie
In de dynamische omgeving van re-integratie wijzigen de eisen die de opdrachtgevers in de markt stellen aan de uitvoering van de bemiddeling van onze doelgroepen frequent. Om daar op een goede wijze op in te kunnen spelen is het noodzakelijk dat de Atlant Groep haar dienstenpakket en productaanbod blijft vernieuwen. Ook, of zelfs met name, in economisch slechtere tijden [zoals nu] dienen er middelen beschikbaar te zijn om te innoveren. Vandaar dat hiervoor een bestemmingsreserve is opgenomen van € 362.000.
Risico’s in de afzetmarkt
De markt is momenteel enorm in beweging. Door de economische ontwikkelingen naar aanleiding van de kredietcrisis en verandering in wet- en regelgeving staan bedrijven meer onder druk. Bedrijven verlengen tijdelijke contracten niet meer en de contracten met
uitzendkrachten worden beëindigd. Ook de internationale concurrentie voor bedrijven neemt toe. Hierdoor komen de plaatsingsmogelijkheden bij bedrijven onder druk te staan. Het CPB verwacht een lichte economische groei van 1,0% tot 1,5% voor de komende twee jaren. Daar staat tegenover dat van overheidswege fors bezuinigd wordt op de budgetten beschikbaar voor re-integratie activiteiten, landelijk € 460 miljoen, bij de gemeente Helmond € 5 miljoen. Welk deel daarvan wordt afgewenteld op de activiteiten van de Atlant Groep is nog niet bekend.
Bovendien is het nog maar de vraag of de Atlant Groep in de toekomst zijn verplichtingen richting contractpartners voor het leveren van medewerkers kan blijven nakomen. Zolang de uitwerking van de nieuwe Wet werken naar vermogen niet duidelijk is, en ook de opdracht die de Atlant Groep van haar opdrachtgevers krijgt nog niet vaststaat, bestaat er namelijk geen volledige zekerheid over de instroom van nieuwe medewerkers.
Risico’s in de afzetmarkt / toenemende [internationale] concurrentie
De Atlant Groep werkt sinds enkele jaren met een beperkte groep opdrachtgevers. Dat maakt haar kwetsbaar voor onverwachte veranderingen bij die klanten als gevolg van de hiervoor beschreven ontwikkelingen. Met behulp van een analyse van de lopende opdrachten is de omvang van dit risico bepaald. In de huidige situatie waar nog sprake is van laagconjunctuur is een reserve nodig van € 2.900.000. Deze kan in tijden van hoogconjunctuur verminderd worden tot € 600.000.
Concurrentie/financiering
De nieuwe Wsw, die per 1-1-2008 is ingevoerd, biedt meer ruimte voor concurrentie. De regie over de uitvoering, inclusief de financiering, ligt voortaan bij de gemeenten. Deze houden een deel van het toegekende budget zelf ter financiering van benodigde ambtelijke
beleidsondersteuning. Daarnaast kunnen de gemeenten ook derden betrekken bij de uitvoering van de Wsw. Inmiddels is duidelijk dat de Atlant Groep voor de gemeenten de uitvoerder van de WSW zal blijven alsmede voor de uitvoering van de Wwnv voor diegenen die niet in staat zijn 100% van het Wettelijke Minimum Loon (WML) te verdienen. Op de financiële middelen voor die uitvoering wordt echter flink bezuinigd. Ter afdekking van dat risico in de exploitatie is een reserve opgenomen van € 750.0000.
Atlant Re-integratie B.V.
In deze vennootschap zijn alle re-integratie activiteiten opgenomen die worden uitgevoerd voor de niet deelnemende gemeenten aan de Gemeenschappelijke Regeling [GR] en aan derden.
Deze vennootschap opereert in een vrije markt die nog sterker aan concurrentie onderhevig is en vandaar dus grotere risico’s met zich meebrengt. Hoewel 2010 een positief resultaat heeft opgeleverd, en ook in 2011 een substantieel positief resultaat zal opleveren waardoor het negatieve eigen vermogen op nihil uitkomt, blijven de genoemde risico’s in de dynamische omgeving aanwezig. Overigens is een deel van de overheadkosten van de GR [€ 756.000]
toegerekend aan deze vennootschap. In geval door omstandigheden deze vennootschap failliet zou gaan of een vestiging moet sluiten, dan zullen er oplossingen gezocht moeten worden voor het personeel dat nog in dienst is en de ontbrekende dekking voor de overhead kosten van de GR. Voor dit risico is een reserve gevormd van € 916.000. Momenteel zijn er oriënterende gesprekken gaande met een marktpartij over de inkoop van die partij in de vennootschap voor de uitvoering van gezamenlijke activiteiten. Mocht hiertoe worden besloten, dan is het de bedoeling dat de beoogde partner 51% overneemt van de vennootschap. In dit geval is Atlant Groep GR nog maar voor 49% eigenaar, en daarmee ook maar voor dat aandeel risicodrager in de onderneming. De bestemmingsreserve Re-intergratie zal in dat geval ook met 51% verlaagd kunnen worden.
Vestigingslocatie
De Atlant Groep is vanaf 2002 getransformeerd van een traditioneel Sw-bedrijf naar een detacherings- en re-integratie bedrijf. Dit heeft de nodige gevolgen gehad voor de inrichting en het gebruik van de gebouwen. Er hebben grote verbouwingen plaatsgevonden. Beheersmatig is er een aantal risico’s aan de locatie verbonden:
• Voor jaarlijks kleine onderhoud aan gebouwen zijn bedragen voorzien in de begroting. Voor de grote onderhoudswerkzaamheden is in 2011 een onderhoudsplanning opgesteld die de basis vormt voor een voorziening groot onderhoud gebouwen van € 264.000. De jaarlijkse dotatie aan deze voorziening ten laste van de lopende exploitatie bedraagt € 70.000;
• Het bedrijfsverzamelgebouw aan de Churchill-laan is specifiek voor de huidige huurders Gemeente Helmond en UWV verbouwd. Bij het beëindigen van het eventuele huurcontract zal opnieuw aanpassing van het gebouw nodig zijn. Bovendien moet dan een periode overbrugd worden dat het gebouw niet verhuurd kan worden. Het huurcontract is in 2010 met 10 jaar verlengd. Ieder jaar neemt dit risico toe met 10% van de omvang van het huidige huurcontract (€ 672.000 prijspeil ultimo 2011) zijnde € 67.000. Daarmee wordt dit risico nu becijferd op € 732.000;
• De verbouwingen aan het bedrijfsrestaurant hebben geleid tot een verhoging van de kapitaallasten. Ter afdekking daarvan is een reserve gevormd van € 455.000;
• De locatie Montgomeryplein is vervuild met chemicaliën die gesaneerd moeten worden.
Ook op de locatie Beemdweg is enige bodemverontreiniging aangetroffen. Recent onderzoek en besluitvorming tonen aan dat voor de beide saneringen van deze locaties
€ 349.000 moet worden uitgetrokken. Hiervoor is een voorziening gevormd. In 2012 zal hoogst waarschijnlijk gestart worden met deze sanering van de locatie Montgomeryplein.
Personele risico’s
De Sw-sector en de re-integratie sector zijn volop in beweging. Zowel maatschappelijke, wettelijke als marktontwikkelingen hebben grote invloed op ons bedrijf. De Atlant Groep ontwikkelt zich steeds meer tot een professionele, begeleidingsorganisatie met zich wijzigende personele bezetting en regelingen. Daarbij doen zich de volgende risico’s voor.
Aantrekken en behouden personeel
De Atlant Groep loopt voorop in de branche. Dit vraagt om bijzondere kennis en ervaring van haar hoger personeel. Dat maakt het enerzijds moeilijk om nieuw personeel op de gewenste termijn aan te kunnen trekken. Anderzijds is het bestaande personeel zeer gewild bij
concurrenten. De Atlant Groep zal via opleidingen en regelingen moeten blijven investeren in zowel nieuw als bestaand personeel om haar innovatieve kracht en toppositie in de branche te kunnen vasthouden. Daarvoor is een bedrag gereserveerd van € 250.000.
Geclassificeerde medewerkers doelgroepen
Hier zijn twee tendensen waarneembaar. Ten eerste worden de criteria om in aanmerking te komen voor een indicatie steeds zwaarder. Bovendien verschuift de problematiek van
lichamelijke beperkingen naar meer geestelijke beperkingen. Dit stelt hogere eisen aan de begeleiding en de werkomgeving. Daarnaast neemt de taakvolwassenheid van de
medewerkers af. De nieuwe doelgroep Wsw ‘nieuw beschut’ voldoet aan genoemde criteria. Dit betekent naar de toekomst een wezenlijk risico. Dit vertaalt zich in minder opbrengstwaarde en lagere uurtarieven. Voor afdekking van dit risico is een bedrag nodig van € 875.000.
Kwaliteit personeel infrastructuur
De Atlant Groep heeft recent haar organisatiestructuur gewijzigd en daarbij nieuwe
functieprofielen vastgesteld. Een deel van het huidige personeel voldoet niet aan die profielen.
Bij herplaatsing in een ander, vaak lager, profiel behouden deze medewerkers hun salaris en zijn daarmee te hoog ingeschaald voor de hun toegewezen functie. Voor afwikkeling van deze personele knelpunten is een bedrag gereserveerd van € 477.000.
Verlofsparen / verlofstuwmeren
De Sw-medewerkers hebben de mogelijkheid verlof te sparen om dit later op te nemen voor een langere aaneengesloten periode. Ook zijn er diverse medewerkers die in de loop der jaren verlofstuwmeren hebben opgebouwd. Zowel langdurige verlofopnames uit de spaarregeling als de afbouw van de verlofstuwmeren leveren vermindering van de toegevoegde waarde op omdat er minder capaciteit gedetacheerd kan worden. Inmiddels is er nieuwe wetgeving vastgesteld die het sparen van verlof in hoge mate beperkt. Wij moeten de effecten daarvan nog
doorrekenen. Naar verwachting zal deze vermindering van toegevoegde waarde ca. € 834.000 bedragen.
Boventallige plaatsingen
In het kader van de nieuwe ontwikkelingen is er vanaf 2012 geen sprake meer van boventallige plaatsingen. De gehele systematiek van taakstelling zal vanaf 2013 in de oude vorm komen te vervallen. Het bestuur heeft wel ingestemd om voor twee jaar [2011 en 2012] de extra kosten van het ADTC uit deze reserve te dekken. Vooralsnog is er een bedrag van € 1.058.000 gereserveerd. Deze reservering kan worden verminderd tot de jaarkosten 2012 van het ADTC, zijnde € 300.000.
10-Jarig jubileum
In 2012 bestaat de Atlant Groep tien jaar. Om dit heugelijke feit met het bedrijf te kunnen vieren is besloten voor de bekostiging daarvan een bedrag te reserveren van € 150.000.
ICT risiso’s
Upgrade pakketten
Om bij te kunnen blijven in de Sw en re-integratie sector zijn adequate ICT voorzieningen een vereiste. Dit vergt een upgrade van de in gebruik zijnde Navision en Mercash applicaties en een verdere functionele uitbouw van het Cliënt Volg Systeem [CVS]. Een overgang naar de software van Teamsoft voor alle bedrijfsprocessen per 1 januari 2013 is nu in onderzoek. Ook de
ontwikkeling van workflows ter ondersteuning van het nieuwe primaire proces Instroom-Doorstroom-Uitstroom en de introductie van management rapportages op basis van Kritische Prestatie Indicatoren [KPI’s] zijn nodig om betere sturing te kunnen geven aan onze activiteiten en te voldoen aan de rapportagevereisten van onze opdrachtgevers. Kritisch in al deze
projecten is de doorlooptijd, prioriteitstelling en de toewijzing van voldoende interne deskundige capaciteiten voor de uitvoering. Het uitlopen van het ene project leidt vaak tot vertraging in andere projecten en zelfs tot verstoringen van reguliere taken. Voor uitvoering van deze activiteiten is een bedrag nodig van € 500.000. In 2011 is gestart met de pilot Teamsoft. De kosten hiervan ad € 70.000, waarvan € 37.000 in 2011, worden gedekt uit deze reserve. Per saldo ultimo 2011 opnemen € 463.000.
Financieringsrisico’s
Garantie taakstelling Wsw
Met ingang van 2008 zijn de regels inzake de modernisering Wsw in werking getreden. Behalve dat de taakstelling op het niveau van de gemeente plaatsvindt en niet meer op het niveau van het werkvoorzieningschap is ook de systematiek die gehanteerd wordt bij het bepalen van de taakstelling gewijzigd. Daarbij wordt nu uitgegaan van het aantal geïndiceerden en personen op de wachtlijst als basis voor de verdeling. In het verleden was dit gebaseerd op de realisatie van de taakstelling. Verder wordt met behulp van een garantiefactor [2011 = 95%], die wordt losgelaten op de oude taakstelling, de minimale nieuwe taakstelling vastgesteld. Met name bij kleine gemeenten kunnen er door relatief kleine mutaties toch behoorlijk effecten optreden die vroeger binnen de gemeenschappelijke regeling [GR] geen risico met zich mee brachten. Het risico van schommelingen in de vastgestelde taakstelling is reëel, maar het is lastig om op voorhand daarover adequate informatie te verzamelen gezien de procedure die hierin door het ministerie wordt gevolgd. Met andere woorden: we worden er meestal pas erg laat in de loop van het betreffende jaar mee geconfronteerd. Voor 2011 is deze voorziening in verband met de fluctuatie taakstelling gebracht op € 350.000.
Overigens zal in 2013 in het kader van de nieuwe Wet werken naar vermogen (Wwnv) het begrip taakstelling verdwijnen. Hiervoor zal een nieuwe norm in de plaats komen om het aantal fte’s te bepalen die gesubsidieerd zullen worden. De nieuwe systematiek is nog geheel niet duidelijk, en dus is de kwantificering van het toekomstige risico vanaf 2013 niet uit te voeren.
Zodra er meer bekend is zal dit risico bepaald en de voorziening geactualiseerd worden.
Voldoen aan vaste verplichtingen
De belangrijkste vaste verplichtingen van de Atlant Groep zijn de salarisbetalingen en de aflossing en rente op de langlopende lening. Deze moeten maandelijks worden voldaan. Hier staan vaste en zekere inkomsten tegenover in de vorm van de Wsw-subsidie, waardoor die verplichtingen deels afgedekt kunnen worden. Het resterende deel van de kosten moet betaald worden uit de gerealiseerde toegevoegde waarde. Voor het verschil in saldo is een buffer nodig.
Het uitgangspunt is dat de Atlant Groep maximaal 2 maanden aan de verplichtingen moet kunnen voldoen, hetgeen gelijk is aan de betalingstermijn van de debiteuren. De daarvoor benodigde buffer is berekend op € 1.385.000.
Uitkeringen aan deelnemende gemeenten
Voor 2011 hebben de deelnemende gemeenten besloten dat zij van Atlant Groep, gezien de resultaten en financiële positie op dit moment, een uitkering verwachten van bij elkaar circa
€ 1.900.000. Ultimo 2011 is dit bedrag nog als een reserve aanwezig.
Gegeven de resultaten van de doorrekening van de meerjarenraming is het onmogelijk op basis van winst opnieuw winstuitkeringen na 2012 te realiseren. Atlant Groep zal de gehele
opgebouwde reserves nodig hebben om over de periode tot en met 2015 de negatieve
resultaten af te dekken. Verdere uitkeringen uit de reserves zouden de financiële positie van de Atlant Groep ernstig schaden en de continuïteit van de onderneming in gevaar brengen.
Algemene Reserve
Na het aflossen van de laatste fixed lening in 2010 uit de liquide middelen viel de bestemmingsreserve aflossing fixed lening ad € 2.269.000 vrij en is toegevoegd aan de algemene reserve. Bij het bestemmen van het resultaat uit boekjaar 2010 heeft het bestuur ervoor gekozen om een deel van de algemene reserve, groot € 1.350.000 niet te
herbestemmen voor het instellen van bestemmingsreserves, maar aan te blijven houden als een algemene reserve.
Weerstandsvermogen
Voorgaande opsomming leidt tot de volgende opstelling van het weerstandsvermogen:
Risicogroep Omvangen
Strategische risico’s € 362.000
Risico’s in de afzetmarkt € 6.366.000
Personele risico’s € 2.886.000
ICT risico’s € 463.000
Financiering risico’s € 1.735.000
Uitkeringen aan deelnemende gemeenten € 1.900.000
Benodigd weerstandsvermogen € 13.712.000
Stand bestemmingsreserves en voorzieningen ultimo 2011 € 12.519.000
Stand algemene reserve ultimo 2011 € 1.350.000
Resultaat boekjaar 2011 € 1.964.000
Weerstandscapaciteit ultimo 2011 € 15.833.000
Overschot weerstandscapaciteit ultimo 2011 € 2.121.000
Begrote onttrekkingen 2012 -/- € 2.497.000
Tekort weerstandsvermogen ultimo 2012 € 376.000
Op basis van de herijking blijkt dat het weerstandsvermogen ultimo 2012 een tekort laat zien ten opzichte van de nu benoemde risico’s. Overigens moet hierbij worden aangetekend dat de extra negatieve effecten als gevolg van de implementatie van de Wwnv nog niet zijn
meegenomen in deze opstelling.
In de berekeningen is verder ook geen rekening gehouden met de mogelijke effecten van de nog in te dienen projecten in het kader van de herstructureringsfaciliteit en de daarvoor beschikbare middelen.