RISICOANALYSE / FMEA (FAILURE MODE AND EFFECT ANALYSIS)

Door de uitvoering van een risicoanalyse wordt het product beoordeeld op de risico‟s die het met zich meeneemt. Aan de hand van de FMEA kan de betrouwbaarheid van het product beoordeeld worden. Met behulp van deze analyses kan een CE – keurmerk worden aangevraagd.

CE-algemeen

CE staat voor Conformité Européènne. Wanneer een bedrijf een CE – keurmerk aanbrengt, betekent dat dit bedrijf verklaart dat de geleverde machines voldoen aan de eisen die vastgelegd zijn in de Europese richtlijnen en daarmee de veiligheid van de gebruiker gegarandeerd is.

De elektrische mast

Voor de elektrische mast is vanaf 29 december 2009 de Machinerichtlijn 2006/42/EC verplicht. Volgens CE is de elektrische mast een machine: een samenstel, voorzien van of bestemd om te worden voorzien van een aandrijfsysteem – maar niet op basis van rechtstreeks aangewende menselijke of dierlijke spierkracht – van onderling verbonden onderdelen of componenten waarvan er ten minste één kan bewegen en die samengevoegd worden voor een bepaalde toepassing.

Volgens de Machinerichtlijn is de elektrische mast een niet-voltooide machine: Een niet voltooide machine is slechts bedoeld om te worden ingebouwd in of te worden samengebouwd met andere machines of andere niet voltooide machines of uitrustingen tot een machine waarop deze richtlijn van toepassing is.

De mast valt onder deze categorie, omdat er nog een ontvanger en een voedingsbron moeten worden toegevoegd om deze te laten functioneren. Voor de CE – markering zijn een aantal relevante technische documenten benodigd. Deze moeten voor een niet-voltooide machine aantonen welke eisen van de richtlijn zijn toegepast en vervuld. Deze documenten moeten inzicht geven in het ontwerp, de fabricage en de werking van de machine.

Het projectdossier omvat:

 Constructiedossier met:

o Overzichtsplan van de niet-voltooide machine. o Tekeningen van besturingsschakelingen.

 Gedetailleerde en volledige tekeningen, aangevuld met: o Berekeningen

o Testresultaten o Certificaten

 Documentatie over de risicobeoordeling, met inbegrip van:

o Essentiële gezondheids- en veiligheidseisen van deze richtlijn die van toepassing zijn en vervuld zijn.

o De beschrijving van de beschermende maatregelen die zijn toegepast om vastgestelde gevaren weg te nemen of onderkende risico‟s te verminderen.

o De normen en overige toegepaste technische specificaties die zijn toegepast met opgave van de essentiële gezondheids- en veiligheidseisen die daaronder vallen. o Technische verslagen met de resultaten van de proeven die door de fabrikant dan wel

een door hem of zijn gemachtigde gekozen bevoegde instantie zijn verricht. o Kopie van de montagehandleiding van de niet-voltooide machine.

De risicoanalyse bestaat uit de volgende stappen:

 De grenzen van de machines te bepalen, zowel uitgaande van het beoogde gebruik als van elk redelijkerwijs voorzienbaar verkeerde gebruik daarvan.

 Na te gaan welke gevaren door de machines kunnen worden veroorzaakt en welke gevaarlijke situaties daaraan verbonden zijn.

 De risico‟s in te schatten met inachtneming van de ernst van het mogelijke letsel of de aantasting van de gezondheid en de waarschijnlijkheid dat deze zich voordoet.

 De risico‟s te beoordelen om zo, overeenkomstig de doelstelling van deze richtlijn, te bepalen of risicoreductie vereist is.

 De gevaren weg te nemen of de aan deze gevaren verbonden risico‟s te verminderen door de toepassing van beschermende maatregelen.

Voor de risicoanalyse worden de volgende waarden gebruikt: Waarde Ernst van het

letsel (E) Blootstelling gevaar (B) aan Waarschijnlijkheid (W) Gevaarsafweniding (G)

1 Herstelbaar Zelden tot nooit Gering Mogelijk

2 Onherstelbaar Regelmatig tot vaak Gemiddeld Onmogelijk

3 Sterfte Groot

Tabel 2: Veiligheidswaarden

In bovenstaande tabel zijn waardes toegekend aan de verschillende factoren in de risicoanalyse. Uit deze analyse kan een risico-inventarisatie worden gemaakt. De waardes die eerder zijn toegekend, zijn in de tabellen in bijlage XI verwerkt. Het maximale risico dat uit deze tabellen blijkt, mag niet groter zijn dan factor 6.

Uit de tabellen blijkt een maximaal risico van vijf. Dit maximale risico wordt veroorzaakt door het lasersysteem. Wanneer de laserstraal in de ogen van de machinebestuurder straalt en dit in meerdere mate voorkomt, kan dit in het ergste geval leiden tot blindheid. Echter bij het juist uitvoeren van het proces is dit onwaarschijnlijk. Met het opstellen van de laser kan er al rekening worden gehouden dat de laserstraal zich niet op ooghoogte mag bevinden.

De laser dusdanig afschermen, dat deze nooit in de ogen van de machinebestuurder kan stralen, is niet mogelijk. Dit komt doordat op deze manier de laserstraal de laserontvanger ook niet meer kan bereiken.

Dit risico is wel aanwezig, maar kan niet worden verminderd door een aanpassing van de elektrische mast. Het positioneren van het lasersysteem valt tevens buiten de projectopdracht. Het hoogste risico rond de elektrische mast bedraagt slechts drie. Dit betreft het transleren van het geleidehuis.

De nieuwe elektrische mast voldoet hierdoor aan de veiligheidsvoorschriften en hoeft hier niet voor te worden aangepast.

Van de nieuwe elektrische is er een Failure Mode and Effect Analysis (FMEA) gemaakt. Door middel van deze analyse wordt de betrouwbaarheid van de elektrische mast in kaart gebracht. Bij deze analyse zijn alle mogelijke faalwijzen geformuleerd met daarbij de frequentie van falen en de

detectiewijze. Er is geen ervaring met de nieuwe onderdelen die gemaakt worden voor de elektrische mast. Bij deze onderdelen is daarom de waarschijnlijke frequentie van falen gebruikt. Uit tabel 10 van bijlage XII blijkt dat er geen actie hoeft te worden ondernomen wat betreft de betrouwbaarheid van de elektrische mast.

De complete FMEA is te vinden in bijlage XII.

Met het complete projectdossier en de risicoanalyse wordt voldaan aan de CE-markering. Hierbij is een FMEA gevoegd om zo ook de betrouwbaarheid van de hoogte-instelling te garanderen.