39 7.3 Resultaten: Rol spelen en identiteit

7.3.1 Rol spelen

Tijdens het onderzoek kwam naar voren dat alle cliëntrespondenten een manier hadden gevonden om staande te blijven in de prostitutiewereld. Vier van de vijf ex-prostituees die geïnterviewd zijn, vertelden dat zij tijdens hun werk een andere rol aannamen. Het vooronderzoek heeft zich niet gericht op het aannemen van een andere rol, want dit was een onverwachtse bevinding. Met deze reden is hier weinig tot geen informatie over gegeven in het theoretische kader. Echter, is het wel een belangrijke ondervinding vanuit dit onderzoek. Mijn vermoeden is namelijk dat dit gegeven van invloed is op de factoren die het zelfvertrouwen beïnvloeden.

Alle cliëntrespondenten spraken over de verschrikkingen die zij hebben meegemaakt in de prostitutiebranche en vier van hen gaven aan dat de enige manier om dit te overleven het aannemen van een andere rol was. Zij gaven aan dat zij als hun ware zelf niet staande hadden kunnen blijven en dat zij hun ware zelf wilde beschermen. Zij omschreven zichzelf destijds als zwak, verlegen, klein e.d. Dit zijn volgens de cliëntrespondenten geen goede eigenschappen om in deze wereld te overleven. Om staande te blijven en hun ware identiteit te beschermen, bedachten zij daarom een andere rol. Een rol van een vrouw die wel sterk was, wist wat zij wilde en voor haarzelf op kon komen. Eenmaal thuis viel dit masker af en bleek hun ware identiteit bijna het tegenovergestelde te zijn van de rol die zij aannamen.

Cliëntrespondent 4: “No, no, no it was not a fake. I just create another woman. I create another style to dress, I create a woman who think different. A cold woman without feelings, uh uhh I create a person what can be stand up in front of everybody. So, for this I don’t have afraid about nothing, I was nothing afraid about, because I create myself like this. It was not really me, but it was my creation, yes… It really helped me, because if I need to survive I think there with who I really am, I cannot do it. I was really ending bad.”

Cliëntrespondent 1: “Naja, het was... Kijk je wordt wel wat zelfverzekerder over je uiterlijk, dat wel. Alleen 't is net of je iemand anders bent daar, dan als je weer thuis bent, snap je? Dus 't is gewoon... Kijk daar was je zelfverzekerd, en sterk en ‘nee’ en ik kom voor mezelf op en dit en dat snap je? Maar als je thuiskomt... Dan was het weer uhh klein weet je wel? Dan voelde je je weer heel klein, terwijl je daar uhh wel dat hebt en iemand bent. Dat zelfvertrouwen.”

Volgens de hulpverlener respondent staat achter het raam de zogenaamde, zelfbewuste vrouw die het allemaal onder controle heeft en weet wat ze doet. De hulpverlener respondent geeft duidelijk aan dat dit wel moet, omdat ze het anders niet redden. Ook zegt hij dat de vrouwen die als zichzelf in de prostitutie stappen uiteindelijk overgenomen worden door ‘de prostituee’. De hulpverlener respondent stelt dat de ware identiteit hierdoor steeds verder zoekraakt.

40

Uit de resultaten ontstaat bij mij het vermoeden dat de cliëntrespondenten zichzelf niet wilden en konden plaatsten in de wereld van prostitutie en dat zij hierom een rol aannamen van iemand die dit wel kon. Zij vertelden allemaal dat zij zich in de prostitutie schaamden voor wat zij deden. De cliëntrespondenten gaven aan dat zij niet spraken over hun gevoelens. Die werden verbogen gehouden, omdat zij dan tekenen van zwakte en hun ware identiteit zouden tonen, zo stelt de hulpverlener respondent. Cliëntrespondent 4 vertelde dat als er ook maar een stukje van haarzelf achter het raam stond, zij direct naar huis moest gaan. Zij kon volgens haarzelf dan absoluut niet functioneren. Volgens de hulpverlener respondent is het een bewuste keuze om zo te handelen en doen alle vrouwen dat op die manier. Cliëntrespondent 4 stelt dat werk en privé om deze reden strikt werd gescheiden.

Westerik (2009) stelt dat ex-prostituees zich in de tijd dat ze actief waren in de prostitutie, afsloten voor wat zij deden. Hetgeen al mijn cliëntrespondenten vertelden sluit hier volledig op aan.

Cornelis (2000) benoemt in zijn theorie hoe belangrijk het is voor de identiteitsontwikkeling om gevoelens een plek te geven. Als dit niet gebeurt kan de ware identiteit niet tot uiting komen. De cliëntrespondenten vertelden mij dat het een bewuste keuze was om juist hun gevoelens te verdringen, zodat hun ware identiteit niet zichtbaar zou worden. Dit heeft uiteindelijk vervelende gevolgen gehad, namelijk dat zij zichzelf op een gegeven moment niet meer herkenden, zo stellen de cliëntrespondenten. Zij vertelden dat zij zichzelf nep vonden en dat het steeds moeilijker werd om twee levens te leiden respectievelijk twee rollen te spelen.

Cliëntrespondent 1 vertelde dat zij in haar rol thuis, Engels bleef spreken, terwijl zij eerst alleen Engels sprak in haar rol als prostituee. Cliëntrespondent 3 vertelde dat zij uiteindelijk haar rol als prostituee niet kon blijven spelen, omdat het haar zoveel energie koste. Ze vertelde dat ze vlak na deze ontdekking zwaar depressief was geworden en daarom noodgedwongen moest stoppen met werken.

Volgens de theorie van Cornelis (2000) wordt het steeds moeilijker om jezelf terug te herkennen, te beschrijven wat je voelt en je identiteit te ontwikkelen als jouw gevoelens geen plek krijgen. De cliëntrespondenten gaven inderdaad aan dat zij hun ware identiteit steeds meer zagen vervagen en dat zij zichzelf nog moeilijk terug konden vinden. Dit sluit dus aan bij de theorie.

Cliëntrespondent 5: “Ja, en vooral omdat daar toen… Ik zeg ook, toen verloor ik, toen verloor ik, ik. Toen, toen was ik geen eigen persoontje meer. Ja, toen uhh geen zelfverzekerdheid meer, niet meer zelfverzekerd. Helemaal niks.”

41