B IJLAGE 1: E FFECTEN VAN EXPLOITATIE OP HET BOSECOSYSTEEM
2.4 Resultaten: bulkdensiteit, bodemsterkte, verstoorde oppervlakte, herstel
Nr. Bulkdensiteit (BD) Bodemsterkte (CI) Oppervlakte verstoord Herstel
1 - - beschadigde bodem 11-29%. Ruimingspistes plannen en
aanduiden kan dit ongeveer halveren: 25-30% vs. 12-20%. Meer zware schade indien groter aantal passages.
bezorgdheid over persistentie van compactie
2 - - door planning pistes bijna 50% minder roaded area
3 - - ongestoord 30% forwarder, 17% skidder, 55% landbouwtrekker;
in de helft van de gevallen zijn dit overstaanders. Door kabelen
met skidder 14% décapage (vgl. 1-4% andere machines). Enkele
passage 12% forwarder vs. 1% skidder (op steilere helling).
4 - - ongestoord 10-30%, matige verstoring ongeveer 50%. Skid trails
20%.
5 - - 70% ongestoord en licht verstoord, 4% zware verstoring (erosie,
puddling). over 36% van oppervlakte zichtbaar compactie.
6 - - primary skid trails 8-14%. Ongestoord 6-40%.
7 op 72% van de oppervlakte toename BD, op 35% stijgt BD met 39-65%
- Landings 5%, skid trails 25%. Op 65% van de rest van de
kapvlakte verstoring bovenste bodemlagen.
8 Topsoil gestoord: BD +33%; subsoil gestoord BD + 65%. Op skid trails stijgt BD met 40-65% (van 0,69 naar 1-1,1 g/cm³)
- negatief effect van hoge BD op groei
van gezaaide eucalyptus
9 1,25 naar 1,40-1,45 g/cm³, geen fysische verschil tussen zwaardere visuele verstoringsklassen
van 500 naar 1100 kPa droog, geen invloed nat
droog 5% verstoord, nat 77% verstoord
10 significante toename - 70-95% van bodemoppervlakte is beïnvloed
11 serieuze toename na exploitatie, nog +20% na 8 jaar
133
Nr. Bulkdensiteit (BD) Bodemsterkte (CI) Oppervlakte verstoord Herstel
12 5 jaar na exploitatie is BD in rijsporen nog 14% hoger
dan in logged-only
oppervlakte: logged-only
0,7-0,94 g/cm³; gediepploegd 0,75-0,88 g/cm³; rijsporen 0,8-1 g/cm³. Andere site na 8 jaar nog 20% hogere BD op piste in 0-30cm.
- zware verstoring op 10-20%
13 toename eerste 3 passages, daarna constant
verandert reeds bij 1ste passage, alle waarden >2500 kPa
25% geen verkeer, 50% 1-5 passages, 25% >5 passages
14 +8-11% op 10 en 20 cm diepte
-15 +7--15 % op 10 cm diepte - hoger
16 32% van gridpoints heeft toename >=15%
-17 skid trail 1,3-1,4 g/cm³;
general harvesting area
1,14 g/cm³ maar sommige waarden even hoog als op piste
- - geen na 5 jaar
18 voor kaalkap: 0,79 g/cm³, naar 0,94 g/cm³ in dunningslijnen
toename 7% 50% ongestoord, 50% dunningslijnen
19 van 0,8 naar >1 g/cm³: +18-35%
toename 12% naar 1500 kPa
54% licht verstoord, 25% ingespoord, 14% kapresidu's. Zeer weinig ongestoord. Spoordieptes meestal < 10cm, soms tot 20 cm.
geen negatief effect op groei door diepploegen. Aanzienlijk natuurlijk herstel na 4 jaar.
20 +23% op 5-10cm. Algemeen van 1-1,3 naar 1,3-1,4-1,55 g/cm³ (grens wortelgroei ongeveer 1,45)
toename 10-60%, meeste ondiep
Nr. Bulkdensiteit (BD) Bodemsterkte (CI) Oppervlakte verstoord Herstel
21 +10-20% op alle dieptes - - TRAAG: na 23 jaar significant herstel
op vulkanische bodem behalve 15cm diepte; voor granietbodem op 5cm diepte na geen herstel
22 0-5 cm: gemiddeld van 1,03 naar 1,10 g/cm³ (+ 7-9%). 5-10 cm geen effect
- 75% verstoord, 1% zwaar verstoord, 24% ongestoord.
23 - - 33% piste, 20% rand en 46% centrum protection strips ;
1,5-18% minerale grond blootgelegd
24 gemiddeld + 3-15% 43-135% toename
wielspoor vs. ongestoord, minder met retrospectieve methode
17-54% in trails in terrein zijn nog skid trails van 70
jaar geleden terug te vinden
25 geen effect op BD ondanks bodemdrukken van 120 kPa
-
-26 van 0,75-0,95 naar 0,85-1g/cm³. Oppervlakkig +20-25%, weinig verschil HV of FWD
- <20% trails , 13% licht verstoord
27 serieuze toename 0-30cm: van 1.31 à 1.37 naar 1.54 à 1.62 g/cm³; geen invloed Bt-horizont
- 20-42% (1000 observaties)
28 in rijsporen: toenames van 1,35 naar 1,53 g/cm³; van 1,24 naar 1,53 g/cm³ en van 1,23 naar 1,49 g/cm³. Minder toename onder takhout.
- 10-12% van de oppervlakte verstoord, spoordiepte +/- 25cm
29 - compactie in bovenste 40
cm, vnl. 1ste passage: van ongeveer 550 kPa naar 650-700 kPa
aanzienlijke instulping, 7-18cm
30 geen relatie tussen aantal passages en BD
geen relatie tussen aantal passages en CI
-135
Nr. Bulkdensiteit (BD) Bodemsterkte (CI) Oppervlakte verstoord Herstel
31 toename, vooral vanaf 1ste passages
- veel
32 Minder toename BD op drogere bodem. Nat 1-1,2 naar 1,2-1,4 g/cm³ tegenover droog 1-1,1 naar 1,1-1,2 g/cm³
-
-33 + 20% onder
standaardbanden (naar 1,3-1,5 g/cm³); ongeveer +5% onder brede banden en minder diep
gelijkaardige toenames zoals BD
nvt geen op 6 jaar
34 geen effect BD (vanaf 15 cm diepte van nature al > 1,5 g/cm³)
toename nvt residuele compactie van een vorige
dunning
35 spoorvorming is in andere studie gemeten, bodem was erg nat
en daardoor plastische vervorming
6-12 jaar na exploitatie gemiddeld 18% skid trails, nog 8-11% hogere BD
36 0-10cm +11% na 1ste passage, 10-20cm +30% na herhaald passeren, 20-30cm geen effect
toename van ongeveer 70%
-37 0-10cm +11% na 3 passages, geen effect 10-20cm, +3% in 20-30cm
toename tot 300-400%
-38 zie McNabb et al. (2000) (vnl. significante toename als waterpotentiaal > -15 kPa)
- nvt weinig na 3 jaar door beperkte
Nr. Bulkdensiteit (BD) Bodemsterkte (CI) Oppervlakte verstoord Herstel 39 62% van compactie in
bovenste 10cm na één passage, daarna geleidelijke toename. Geen significante compactie 20-30cm onder droog bos
idem BD, sterke toename eerste passage en daarna tragere toename
-40 Compactie treedt op bij bodemvocht vanaf FC. Meeste toename BD bij weinig verkeer: bereik 1-1,3 g/cm³ naar 1,1-1,45 g/cm³ - -41 toename BD: bereik 1-1,3 g/cm³ naar 1,1-1,45 g/cm³ - nvt 42 bereik BD 0,95-1,5 g/cm³; 1,25 g/cm³ is grenswaarde voor natuurlijke verjonging van beuk
- - traag
43 - - meer bij ongecontroleerd verkeer dan bij ruimingspistes (4-7%
vs. 3%) 44 1 passage droog: van 1,7
naar 1,8 g/cm³, geen effect takhout. 5 passages zonder takhout: BD 1,91 g/cm³. Natte bodem: gunstig effect takhout
137
Nr. Bulkdensiteit (BD) Bodemsterkte (CI) Oppervlakte verstoord Herstel
45 - controle: CI +200%.
Takhoutmat 15cm: +150%, grootste toename vanaf 1ste passage. Takhoutmat 35cm: + 30%.
bijna geen instulping onder takhoutmat
46 Ongestoord 1,18 g/cm³. Passage rupsharvester 1,27 g/cm³. Volledige exploitatie geeft 1,4-1,6 g/cm³.
- nvt
47 bulkdensiteiten van 1,3 tot 1,77 g/cm³ (experimenteel) - nvt 48 bereik 0,9-1,7 g/cm³ toename nvt 49 - dramatische toename in E-horizont: 2-3000 naar 4-5000 kPa
- Herstel duurt veel langer dan 7 jaar.
In Bt is bijna niets veranderd. In E is exploitatiestress weggevaagd en vervangen door nieuwe stress ontstaan door droogte (seizoenale cycli).
50 - - nvt
51 - - nvt
52 - - bijna vlaksgewijs (cumulatieve effecten!) zeer traag
53 experimenteel BD + 22% -
-54 - 1570 kPa in skid trail vs. 590
kPa ongestoord
skid trails 22% van bestand, haul roads 3% skid trails zijn nog zichtbaar
55 toename - - 20-30cm geen BD-herstel na 32 jaar,
oppervlakkig wel hersteld
56 - +14% in wielsporen spoordieptes 1-2 cm redelijk snel, sommige sites na 1 jaar
al 30% minder verschil
indringingsweerstand rijspoor vs. ongestoord.