Aan de hand van de cognitieve interview techniek ‘verbal probing techniques’ Stap 1:
Stel jezelf voor en leg doel van dit interview uit:
Vorig jaar heeft onderzoeksinstituut INTERVICT van de Universiteit van Tilburg in op-dracht van het Ministerie van Justitie een vragenlijst ontwikkeld om de door slachtoffers ervaren tevredenheid en kwaliteit van diensten en medewerkers van de politie, het Openbaar Ministerie, de rechtbank en Slachtofferhulp Nederland te kunnen onderzoe-ken. Om er zeker van te zijn dat de vragenlijst voor iedereen duidelijk en begrijpelijk is, is het belangrijk dat deze getest wordt. Met deze input kan de vragenlijst worden aangepast en vervolgens op grote schaal gebruikt worden.
Stap 2:
Uitleggen dat het de bedoeling is dat de respondent de vragen hardop voorleest en hier-op reageert. Als iets onduidelijk is, ofwel in de vraag ofwel in de antwoordcategorieën, mag u dit meteen aangeven. Als u een bepaalde niet kunt beantwoorden, mag u dit ook meteen aangeven. Ook indien u andere opmerkingen heeft, is het van groot belang dat u dit laat weten. Geen enkele opmerking is vreemd of gek voor ons.
Tevens zullen de onderzoekers na een vraag uit de vragenlijst ook nog andere vragen stellen over die bepaalde vraag.
Heeft u bezwaar tegen het opnemen van het interview?
Stap 3:
De respondent de „toelichting invulling vragenlijst‟ laten lezen. Goed letten op non-verbale communicatie.
Vraag:
- Zijn alle punten duidelijk voor u? - Was de tekst niet te lang?
- Zou u nog een andere toelichting willen hebben?
Stap 4:
Bij alle hoofdstukken geldt: Indien je twijfel ziet, de volgende vragen stellen: - Ik zag u twijfelen tijdens het antwoorden. Waar dacht u aan?
- U lijkt een beetje onzeker over uw antwoord. Was er iets onduidelijk in de vraag? - Waarom benadrukt u dit woord in uw antwoord?
Indien de respondent verandert van antwoord: - Waarom veranderde u uw antwoord? Indien de respondent vraagt om extra uitleg.
- Waar denkt u aan dat het zal betekenen? Kunnen het meerdere dingen beteke-nen? Welke dan?
54
Hoofdstuk 1: introductie voorlezen.
Vraag 2:
- Aan welk voorval denkt u nu? Wat is er toen in het algemeen gebeurd? (in 1 zin, geen uitgebreid verhaal)
- Indien resp. meerdere misdrijven is overkomen Waarom heeft u voor deze antwoordcategorie gekozen?
Vraag 5:
- Was deze vraag erg lastig om te beantwoorden?
- Hoe zeker bent u van uw antwoord? In welk seizoen is u dit misdrijf overkomen? Vraag 6a:
- Vond u het lastig deze vraag te beantwoorden? Waren er niet meerdere redenen? Vraag 7:
- Was deze vraag erg lastig om te beantwoorden?
- Hoe zeker bent u van uw antwoord? In welk seizoen heeft u het misdrijf gemeld? Vraag 8:
- Hoe zou u deze vraag ook kunnen stellen? Vraag 11:
- Kunt u de vraag herhalen, maar dan in uw eigen woorden? - Indien men Ja heeft geantwoord: wat voor schade bedoeld u? - Indien men Nee heeft geantwoord: wat verstaat u onder schade? Vraag 14 tot en met 18.
- Zijn de diensten duidelijk en bekend voor u?
- Indien men ja antwoord vragen wat er met die mogelijkheid wordt bedoeld.
Hoofdstuk 2: introductie voorlezen.
Vraag 19:
- Met wie heeft u contact gehad? Kunt u vertellen hoe dit contact is verlopen? Vraag 20 (helemaal):
- Kijken of respondenten bepaalde begrippen begrijpen
- Testen of ze nvt invullen als ze bijvoorbeeld ook geen schade hadden. Vraag 21:
- Kunt u de vraag herhalen, maar dan in uw eigen woorden? Vraag 23:
- Kunt u de vraag herhalen, maar dan in uw eigen woorden?
- Naar welke medische voorzieningen of hulpverlening had u behoefte?
Hoofdstuk 3: introductie voorlezen.
Vraag 30:
- Met wie heeft u contact gehad. (om te testen of ze echt iemand van het OM in gedachte hebben)
55 Vraag 31:
- Kunt u de vraag herhalen, maar dan in uw eigen woorden? - Indien men Ja heeft geantwoord: Wat is er dan precies gebeurd? Vraag 34c en 34d:
- Kijken of respondenten bepaalde begrippen begrijpen
- Testen of ze nvt invullen als ze bijvoorbeeld ook geen schade hadden. Na de blokken 34 c en 34d:
- Wie had u in gedachte toen u deze vragen beantwoordde?
Hoofdstuk 4: introductie voorlezen.
Vraag 38:
- Met wie heeft u contact gehad. (om te testen of ze echt een medewerker van de rechtbank in gedachte hebben)
- Kunt u vertellen hoe dit contact is verlopen? Vraag 40c en 40d:
- Kijken of respondenten bepaalde begrippen begrijpen
- Testen of ze nvt invullen als ze bijvoorbeeld ook geen schade hadden. Na de blokken 40c en 40d:
- Wie had u in gedachte toen u deze vragen beantwoordde? Vraag 41:
- Indien men Ja heeft geantwoord: Wat voor straf heeft de dader dan precies ge-kregen?
Vraag 43:
- Wat betekent een rechtvaardigheidsgevoel?
Hoofdstuk 5: introductie voorlezen.
Vraag 47:
- Met wie heeft u contact gehad. (om te testen of ze echt iemand van SHN in ge-dachte hebben)
- Kunt u vertellen hoe dit contact is verlopen? Vraag 48b + 48c + 48d:
- Kijken of respondenten bepaalde begrippen begrijpen
- Testen of ze nvt invullen als ze bijvoorbeeld ook geen juridische ondersteuning nodig hadden.
Na de blokken 48b 48c en 48d:
- Wie had u in gedachte toen u deze vragen beantwoordde?
Hoofdstuk 7: introductie voorlezen.
57
BIJLAGE 3a
Monitor Justitiële Slachtofferzorg
2010
58
Toelichting invulling vragenlijst
Inhoud vragenlijst
Voor u ligt een vragenlijst die uw ervaringen met de slachtofferzorg in kaart brengt. Via dit onderzoek zouden we graag meer te weten komen over de kwaliteit van de aangeboden diensten aan slachtoffers door medewerkers van de politie, het Openbaar Ministerie, rechtbanken en slachtofferhulp.
Indeling vragenlijst
De vragenlijst is onderverdeeld in zes onderdelen. Steeds komt een ander onderwerp aan bod. Boven aan elk onderdeel vindt u een kader met daarin een instructie of een toelichting over de vragen. Ook bevinden zich kaders tussen de vragen in. Lees deze nauwkeurig voor u de vragen invult.
Hoeveel tijd kost het?
Het invullen van de vragenlijst duurt maximaal ongeveer 30 minuten. De lengte van de vragenlijst is echter voor iedereen verschillend. Staat u niet te lang stil bij de antwoord-mogelijkheden, maar kiest u spontaan het voor u van toepassing zijnde antwoord.
Beantwoording van de vragen
U wordt verzocht per vraag één antwoord aan te kruisen of, als dat nodig is, uw antwoord op de stippellijn te noteren. Als meerdere antwoorden aangekruist mogen worden, dat wordt dat duidelijk aangegeven.
Doorverwijzingen
Sommige vragen kunnen niet op u van toepassing zijn. Die kunt u dan overslaan. Wan-neer u een vraag kunt overslaan, staat achter uw antwoord het nummer van de vraag die u vervolgens kunt beantwoorden. Staat er geen vraagnummer achter het door u gekozen antwoord, dan kunt u gewoon doorgaan met de volgende vraag.
Anonimiteit
De antwoorden op de vragen worden volstrekt anoniem verwerkt. De resultaten worden niet voor commerciële doeleinden gebruikt.
59
Delictkenmerken en hulpvraag
1. Heeft u vanwege een misdrijf wat u of een familielid in de afgelopen 3 jaar overkomen is, contact gehad met de politie, het Openbaar Ministerie, de rechter of Slachtofferhulp Neder-land?
О Ja verder met vraag 2
О Nee,
Bedankt voor uw moeite.
Omdat u niet tot de doelgroep behoort, hoeft u verder niets in te vullen.
Indien u naar aanleiding van meerdere voorvallen contact gehad heeft met de poli-tie, het Openbaar Ministerie, de rechter en/of Slachtofferhulp Nederland vragen wij u bij uw beantwoording te denken aan het voorval dat de meeste impact op u heeft gehad.
2. Kunt u aangeven welk misdrijf u is overkomen? Als u van meerdere voorvallen slachtof-fer bent geworden, neem dan het voorval in gedachten dat het meeste impact op u heeft gehad.
О Diefstal van bezittingen tot een waarde van €100,- verder met vraag 2a О Diefstal van bezittingen vanaf een waarde van €100,- verder met vraag 2a
O (poging tot) Inbraak verder met vraag 2b
О Vandalisme/ vernieling verder met vraag 3
О Dreiging met lichamelijk geweld verder met vraag 3
О Mishandeling verder met vraag 3
О Stalking verder met vraag 3
О Seksueel geweld verder met vraag 3
О Gijzeling/ ontvoering verder met vraag 3
О Een ander misdrijf, namelijk……… verder met vraag 3
Soms doen werknemers voor hun werkgever aangifte van diefstal uit een bedrijf of winkel. Voor dit onderzoek is het belangrijk dat het uw eigen bezittingen betreft die zijn gestolen.
2a. Betrof het voorval diefstal van uw eigen bezittingen?
О Ja verder met vraag 3
О Nee, het betrof goederen gestolen uit een bedrijf of winkel
Bedankt voor uw moeite. Deze vragenlijst betreft alleen mensen die zelf slachtof-fer zijn geworden van een misdrijf. Omdat u niet tot deze doelgroep behoort hoeft u verder niets in te vullen.
Graag beginnen we met een aantal vragen naar de kenmerken van het delict wat u (mo-gelijk) is overkomen en uw hulpvraag.
60
Soms doen werknemers voor hun werkgever aangifte van inbraak uit een bedrijfs-pand of winkel. Voor dit onderzoek is het belangrijk dat het een inbraak in uw eigen woning/verblijfplaats betreft.
2b. Was er sprake van inbraak in uw eigen woning of verblijfplaats?
О Ja verder met vraag 3
О Nee, het betrof een bedrijf of winkel.
Bedankt voor uw moeite. Deze vragenlijst betreft alleen mensen die zelf slachtof-fer zijn geworden van een misdrijf. Omdat u niet tot deze doelgroep behoort hoeft u verder niets in te vullen.
3. Kende u de dader of één van de daders? О Ja
О Nee
4. Waar kende u de dader(s) van? (meerdere antwoorden mogelijk) О Partner
О Ex-partner О Familielid О Buurtgenoot
О Iemand van het werk О Andere bekende
5. Wanneer is dit misdrijf u overkomen? Indien u het antwoord niet meer precies weet kunt u het tijdstip ook schatten.
О Korter dan 1 maand geleden О 1 tot 3 maanden geleden O 3 tot 6 maanden geleden O 6 maanden tot 1 jaar geleden O 1 jaar of langer geleden
O Dat weet ik niet/ kan ik mij niet herinneren 6. Heeft u het misdrijf gemeld bij de politie?
О Ja, gemeld bij de politie verder met vraag 7
О Nee, het is door de politie zelf ontdekt verder met vraag 7 О Nee, het is niet bekend bij de politie verder met vraag 6a 6a. Wat is de reden dat u het misdrijf niet heeft gemeld bij de politie?
(hierna einde vragenlijst)
О Het misdrijf was niet ernstig genoeg О Het was niet nodig voor verzekering О Omdat het niets helpt
О Het wordt al door anderen gedaan О Dat werd mij door iemand afgeraden О Omdat ze er niets aan doen
О Ik ben bang voor de dader
61 7. Wanneer heeft u het misdrijf gemeld bij de politie? Indien u het antwoord niet meer precies weet kunt u het tijdstip ook schatten.
О Korter dan 1 maand geleden О 1 tot 3 maanden geleden O 3 tot 6 maanden geleden O 6 maanden tot 1 jaar geleden O 1 jaar of langer geleden
O Dat weet ik niet/ kan ik mij niet herinneren
8. Heeft u bij de melding een verklaring meegekregen of een verklaring per e-mail ontvangen?
О Ja О Nee О Weet niet
9. Wat was de reden of waren de redenen om het misdrijf bij de politie te melden? (meerdere antwoorden mogelijk)
О Ik had een bewijs nodig voor de verzekering О Ik wilde het gestolene terug krijgen
О Het ging mij om vergoeding van de geleden schade О Ik vond dat de daders moesten worden gestraft О Ik vond het zo ernstig dat de politie dit moest weten
О Ik wilde de politie vragen tussenbeide te komen of te bemiddelen O Ik was bang voor herhaling van het misdrijf
O Ik wilde dat de politie mij zou beschermen
O Ik wilde via de politie andere hulpverlening krijgen O Ik was door het misdrijf erg angstig geworden
O Andere reden, namelijk……….
10. Wat was de belangrijkste reden om het misdrijf bij de politie te melden? (slechts 1 antwoord mogelijk)
О Ik had een bewijs nodig voor de verzekering О Ik wilde het gestolene terug krijgen
О Het ging mij om vergoeding van de geleden schade О Ik vond dat de daders moesten worden gestraft О Ik vond het zo ernstig dat de politie dit moest weten
О Ik wilde de politie vragen tussenbeide te komen of te bemiddelen O Ik was bang voor herhaling van het misdrijf
O Ik wilde dat de politie mij zou beschermen
O Ik wilde via de politie andere hulpverlening krijgen O Ik was door het misdrijf erg angstig geworden
62
11. Heeft u als gevolg van het misdrijf materiële of immateriële schade opgelopen? Met materiële schade wordt schade aan zaken/bezittingen en lichamelijk letsel bedoeld; immateriële schade is schade als gevolg psychisch leed, zoals verdriet, angst en ver-lies aan levensvreugde.
О Ja verder met vraag 12
О Nee verder met vraag 14
12. Is deze schade geheel of deels vergoed?
О Geheel verder met vraag 14
О Deels verder met vraag 13
O Niet verder met vraag 13
13. In hoeverre is het een probleem voor u dat de schade niet of slechts deels is vergoed? О Geen probleem
О Een klein probleem O Een groot probleem
De volgende vragen gaan over de verschillende mogelijkheden die het strafrecht kent om slachtoffers te betrekken bij het rechtsproces. Zo kunnen slachtoffers zelf een (mondelinge) slachtofferverklaring afleggen in de rechtszaal (spreekrecht), een schriftelijke slachtofferverklaring op laten stellen, zijn er gesprekken mogelijk tus-sen slachtoffers en daders (slachtoffer-dader gesprek), kunnen slachtoffers een verzoek om schadevergoeding indienen via het voegingsformulier of een gesprek met de officier van justitie voeren.
14a. Bent u geïnformeerd over de mogelijkheid om tijdens de rechtszaak een verklaring af te leggen over de gevolgen van het misdrijf (spreekrecht)?
О Ja verder met vraag 14b
О Nee verder met vraag 15
O Weet niet verder met vraag 15 14b. Heeft u gebruik gemaakt van het spreekrecht?
О Ja О Nee
15a. Bent u geïnformeerd over de mogelijkheid om een schriftelijk slachtofferverklaring op te laten stellen? Deze slachtofferverklaring gaat over de lichamelijke, emotionele en financiële gevolgen van het misdrijf en wordt aan het strafdossier toegevoegd.
О Ja verder met vraag 15b
О Nee verder met vraag 16
O Weet niet verder met vraag 16
15b. Heeft u een schriftelijke slachtofferverklaring laten opstellen? О Ja
63 16a. Bent u geïnformeerd over de mogelijkheid van het indienen van het
voegingsformu-lier?‟ Door het indienen van een voegingsformulier kunt u uw schade vergoed krijgen.
О Ja verder met vraag 16b
О Nee verder met vraag 17
O Weet niet verder met vraag 17
16b. Heeft u gebruik gemaakt van het voegingsformulier om uw schade vergoed te krijgen?
О Ja О Nee
17a. Bent u geïnformeerd over de mogelijkheid om een persoonlijk gesprek met de officier van justitie te voeren?
О Ja verder met vraag 17b
О Nee verder met vraag 18
O Weet niet verder met vraag 18
17b. Heeft u een persoonlijk gesprek met de officier van justitie gevoerd? О Ja
О Nee
18a. Bent u geïnformeerd over de mogelijkheid een gesprek te voeren met de dader van het misdrijf? Dit gesprek gebeurt onder begeleiding van een professionele bemidde-laar van de organisatie Slachtoffer in Beeld.
О Ja verder met vraag 18b
О Nee verder met vraag 19
O Weet niet verder met vraag 19 in Onderdeel 2 18b. Heeft u gebruik gemaakt van dit aanbod?
О Ja О Nee
64
Ervaringen met de politie
Wij willen u nu een aantal vragen gaan stellen over uw ervaringen met medewer-kers van de politie en het belang dat u aan verschillende aspecten van de dienst-verlening van de politie hecht. Bij medewerkers van de politie kunt u denken aan de agenten die ter plaatse zijn gekomen bij een misdrijf, maar ook bij medewerkers op het bureau of die u aan de telefoon te woord hebben gestaan.
19. Heeft u vanwege het misdrijf dat u is overkomen, contact gehad met de politie? Het kan zijn dat u met iemand van de politie heeft gesproken en/of gebeld of dat u een brief of e-mail van ze heeft ontvangen.
О Ja
О Nee verder met vraag 30 in Onderdeel 3
20a. Naar uw mening, hebben de medewerkers van de politie ...
1 2 3 4 5 6 7 n.v.t.
Nooit Altijd
u beleefd behandeld? О О О О О О О
rekening gehouden met uw rechten? О О О О О О О
belangstelling getoond voor uw
per-soonlijke verhaal? О О О О О О О
u het gevoel gegeven dat zij u
seri-eus namen? О О О О О О О
begrip getoond voor uw situatie? О О О О О О О
rekening gehouden met uw privacy? О О О О О О О
vertrouwelijk omgegaan met uw
persoonlijke gegevens? О О О О О О О
medeleven getoond? О О О О О О О
u lang laten wachten voordat u
aan-gifte kon doen? О О О О О О О
u uw verhaal veelvuldig laten
herha-len? О О О О О О О
20b. Naar uw mening, hebben de medewerkers van de politie ...
1 2 3 4 5 6 7 n.v.t.
Nooit Altijd u voldoende geïnformeerd over wat
uw rechten zijn? О О О О О О О
u voldoende geïnformeerd over de redenen waarom zij hun
beslissin-gen namen? О О О О О О О
u voldoende geïnformeerd over het
vervolg van het traject? О О О О О О О
u voldoende geïnformeerd over
mo-gelijke hulpverlening? О О О О О О О
u voldoende geïnformeerd over de diensten van Slachtofferhulp
Neder-land? О О О О О О О
u op de hoogte gehouden van de
ontwikkelingen in uw zaak? О О О О О О О
u voldoende geïnformeerd over wat u na de aangifte moest doen om uw
65 20c. Naar uw mening, hebben de medewerkers van de politie ...
1 2 3 4 5 6 7 n.v.t.
Nooit Altijd voldoende rekening gehouden met
uw wensen bij het nemen van hun
beslissingen? О О О О О О О
u de gelegenheid gegeven uw ver-haal te doen, voordat zij een
beslis-sing namen? О О О О О О О
voldoende informatie van u ge-vraagd om hun beslissing goed te
kunnen maken? О О О О О О О
geprobeerd rekening te houden met uw behoeften bij het nemen van hun
beslissingen? О О О О О О О
zich voldoende ingezet om uw
scha-de vergoed te krijgen? О О О О О О О О
uw schade goed geïnventariseerd? О О О О О О О О
20d. Naar uw mening, hebben de medewerkers van de politie ...
1 2 3 4 5 6 7 n.v.t.
Nooit Altijd
uw gevoel van veiligheid vergroot? О О О О О О О
u advies gegeven over de manieren waarop u in de toekomst
slachtoffer-schap kan vermijden? О О О О О О О
het gevaar van herhaling van het
slachtofferschap verkleind? О О О О О О О
uw gevoel van angst verkleind? О О О О О О О О
voldoende gedaan om de dader op
te sporen? О О О О О О О О
voldoende gedaan om de dader te
arresteren? О О О О О О О О
21. Soms is het noodzakelijk dat de medewerkers van de politie een veilige plek regelen of slachtoffers naar huis brengen. Vond u dat dit bij u nodig was?
О Ja
О Nee verder met vraag 23
22. Bent u door medewerkers van de politie naar huis of naar een andere voor u veilige plek gebracht?
О Ja О Nee
23. Soms is het noodzakelijk dat de medewerkers van de politie slachtoffers naar medi-sche voorzieningen of andere hulpverlening begeleiden (bijvoorbeeld slachtofferhulp)? Vond u dat dit bij u nodig was?
О Ja
66
24. Hebben de medewerkers van de politie u naar medische voorzieningen of andere hulpverlening begeleid?
О Ja О Nee
25. Is er een verdachte gearresteerd in uw zaak?
О Ja verder met vraag 27
О Nee verder met vraag 26
О Weet niet verder met vraag 27
26. In hoeverre is het een probleem voor u dat er geen verdachte is gearresteerd in uw zaak?
О Geen probleem О Een klein probleem O Een groot probleem
27a. Hoe belangrijk is het voor u dat medewerkers van de politie ...
Eigenlijk niet zo belangrijk 1 2 3 4 5 6 Van het aller-grootste belang 7 n.v.t. u beleefd behandelen? О О О О О О О
rekening houden met uw
rechten? О О О О О О О
vertrouwelijk met uw
per-soonsgegevens omgaan? О О О О О О О
u naar huis of naar een andere voor u veilige plek
brengen? О О О О О О О О
u naar medische voorzie-ningen of naar andere
hulpverlening begeleiden? О О О О О О О О
belangstelling tonen voor
uw persoonlijke verhaal? О О О О О О О
u het gevoel gegeven dat
zij u serieus nemen? О О О О О О О
begrip tonen voor uw
situa-tie? О О О О О О О
medeleven tonen? О О О О О О О
u snel helpen bij de
67 27b. Hoe belangrijk is het voor u dat medewerkers van de politie ...
Eigenlijk niet zo belangrijk 1 2 3 4 5 6 Van het aller-grootste belang 7 n.v.t. u voldoende informatie geven over wat uw rechten
zijn? О О О О О О О
u voldoende informatie geven over de redenen waarom zij haar
beslissin-gen namen? О О О О О О О
u voldoende informatie geven over het vervolg van
het traject? О О О О О О О
u voldoende informatie geven over de
mogelijkhe-den voor hulpverlening? О О О О О О О
u voldoende informatie even over de diensten van
Slachtofferhulp Nederland? О О О О О О О
u op de hoogte houden van de ontwikkelingen in uw
zaak? О О О О О О О
u voldoende informatie geven over wat u na de aangifte moet doen om uw
schade vergoed te krijgen? О О О О О О О О
27c. Hoe belangrijk is het voor u dat medewerkers van de politie ...
Eigenlijk niet zo belangrijk 1 2 3 4 5 6 Van het aller-grootste belang 7 n.v.t.
voldoende rekening hou-den met uw wensen bij het maken van hun
beslissin-gen? О О О О О О О
u de gelegenheid geven uw verhaal te doen, voordat zij
een beslissing nemen? О О О О О О О
voldoende informatie van uw vragen om hun beslis-sing goed te kunnen
ma-ken? О О О О О О О
proberen rekening te hou-den met uw behoeften bij het maken van hun
beslis-singen? О О О О О О О
zich voldoende inzetten om uw schade vergoed te
krij-gen? О О О О О О О О
uw schade goed
68
27d. Hoe belangrijk is het voor u dat medewerkers van de politie ...
Eigenlijk niet zo belangrijk 1 2 3 4 5 6 Van het