Productgroep 2: Radio- en televisiepakketten via de kabel via een systeem van voorwaardelijke toegang

Algemeen

155. In dit deel van de analyse maakt het college geen nader onderscheid naar een eventuele verdere onderverdeling van de verschillende pakketten die te verkrijgen zijn via een systeem van voorwaardelijke toegang. Het college acht het zeer goed mogelijk dat er nu, of in de toekomst, meerdere markten kunnen worden gedefinieerd afhankelijk van de content die in de verschillende (plus)pakketten wordt aangeboden. Voor de bepaling van de markt in deze fase van de analyse, is een dergelijk onderscheid voor het college van minder belang. De onderliggende infrastructuur is immers niet afhankelijk van het type content dat aangeboden wordt.

Vraagsubstitutie

Van radio- en televisiepakketten via de kabel met gebruikmaking van een voorwaardelijk toegangssyteem naar analoge radio- en televisiepakketten via de kabel

156. Eindgebruikers die pluspakketten via de kabel afnemen doen dit thans altijd in aanvulling op het analoge pakket. Bij de kabelmaatschappijen die deze pluspakketten aanbieden en/of bij Canal+ moeten gebruikers alvorens ze deze pakketten kunnen afnemen een aansluiting hebben met daarbij het standaardpakket. Het analoge pakket is dan ook geen substituut voor een pluspakket. Indien een eindgebruiker de keuze zou krijgen tussen een analoog en een digitaal pakket, waarbij de laatste ook los kan worden afgenomen, zouden deze producten mogelijkerwijs substituten zijn. Een dergelijke keuze wordt thans echter niet aangeboden.

Van radio- en televisiepakketten met gebruikmaking van een voorwaardelijk toegangssyteem naar analoge radio via de ether

74 Bijvoorbeeld Gouda en Rotterdam.

157. In paragraaf 5.4.3 is al aangegeven dat analoge radio via de ether geen substituut voor analoge radio en televisie via de kabel is. Dit geldt onverminderd ook voor substitutie van radio en televisie met gebruikmaking van een voorwaardelijk toegangssysteem naar radio via de analoge ether.

Van radio- en televisiepakketten met gebruikmaking van een voorwaardelijk toegangssyteem naar analoge televisie via de ether

158. Bij analoge radio en televisie is in paragraaf 5.4.3 al aangegeven dat analoge ether televisie geen substituut is. Dit geldt onverminderd voor substitutie van radio en televisie met

gebruikmaking van een voorwaardelijk toegangssysteem naar televisie via de analoge ether. Van radio- en televisiepakketten via de kabel met gebruikmaking van een voorwaardelijk

toegangssyteem naar radio en televisie digitale ether

159. De pluspakketten via de kabel worden thans altijd afgenomen in combinatie met het analoge standaardpakket. Een eindgebruiker die kiest voor deze pluspakketten doet dit voornamelijk vanwege de extra programma’s die hierdoor ontvangen worden (zoals films en voetbal). Voor deze groep eindgebruikers vormt het aanbod via de digitale ether van zowel Digitenne als KPN TV geen alternatief, aangezien hierin juist de programma’s worden aangeboden die (in grote mate) in het via de kabel doorgegeven standaardpakket zijn opgenomen. Ook is er geen relatie tussen de prijzen voor de pluspakketten via de kabel en het aanbod van Digitenne en KPN TV. De

prijsstelling via de digitale ether is juist gericht op het analoge pakket van de kabelexploitanten en daarvan is hiervoor reeds geconstateerd dat dit geen (voldoende) substituut is voor de analoge radio en televisie via de kabel. Voor de pluspakketten geldt dit in nog sterkere mate want de overstapdrempels zijn hoger vanwege het feit dat er al een decoder is aangeschaft voor het pluspakket via de kabel. Deze moet bij overstap worden afgeschreven en er moet een nieuwe worden aangeschaft voor Digitenne of KPN TV. Radio en televisie via digitale ether is derhalve geen vraagsubstituut voor radio- en televisiepakketten via de kabel met gebruikmaking van een voorwaardelijk toegangssyteem.

Van radio- en televisiepakketten via de kabel met gebruikmaking van een voorwaardelijk toegangssyteem naar satelliet

160. De overstapdrempels van radio en televisie via de kabel met gebruikmaking van een

voorwaardelijk toegangssysteem naar satelliet zijn hoger, voorzover het eindgebruikers betreft die reeds op deze manier radio en televisie via de kabel ontvangen, dan van analoge radio en

televisie via de kabel naar satelliet. Immers, wie al betaaltelevisie via de kabel afneemt, heeft geïnvesteerd in een voorwaardelijk toegangssysteem en is derhalve bereid te betalen voor ontvangst van de extra zenders. De overstap naar satelliet zal vanwege deze investering dan nog minder snel plaatsvinden dan in het geval van analoge radio en televisie via de kabel.

161. Voor eindgebruikers die op dit moment alleen een analoog pakket afnemen via de kabel en overwegen een digitaal pakket af te nemen zou het kunnen dat satelliet een alternatief is voor een pakket via de kabel met gebruikmaking van een voorwaardelijk toegangssysteem. Hieronder wordt onderzocht of deze twee producten voor deze eindgebruikers substituten van elkaar zijn.

162. Het college heeft hiervoor al aangegeven dat het voor satellietontvangst noodzakelijk is om een schotel te plaatsen en installeren, alsmede een decoder en smartcard aan te schaffen. Hiermee zijn eenmalige hoge kosten gemoeid. Voor de ontvangst van radio- en televisiepakketten met gebruikmaking van een systeem voor voorwaardelijke toegang zijn de kosten en de installatie van een dergelijk systeem beperkt tot de (steeds goedkoper wordende) decoder en smartcard. De maandelijkse kosten zijn bij beiden afhankelijk van het pakket dat wordt afgenomen, maar zijn in beginsel bij satelliet aanzienlijk lager. Wel worden de maandelijkse kosten voor digitale

pluspakketten via de kabel steeds lager, terwijl de prijzen via de satelliet min of meer gelijk blijven. Tabel 2 in Bijlage 1, geeft de tarieven van pluspakketten medio 2004, maar eind 2004 is te zien dat een aantal kabelbedrijven de prijzen per maand sterk heeft verlaagd, soms zelfs naar een nultarief.

163. Daarnaast hebben verreweg de meeste eindgebruikers reeds een klantrelatie met de

kabelmaatschappij hetgeen de overstap naar pluspakketten via de kabel vergemakkelijkt. 164. Bovenstaande betekent dat de belangrijkste overstapdrempels naar digitale televisie via de

kabel aan het verdwijnen zijn, terwijl de belangrijkste drempel voor overstappen naar de satelliet nog altijd resteert, namelijk de installatie van de schotel en de hoge eenmalige kosten. In Bijlage 1 wordt toegelicht dat het installeren van een schotel lang niet altijd mogelijk is en indien wel

mogelijk, vanuit esthetische overwegingen door veel huishoudens niet gewenst is. 165. Het college concludeert dat er onvoldoende substitutie plaats heeft van bestaande

eindgebruikers via de kabel met gebruikmaking van een systeem voor voorwaardelijke toegang naar ontvangst via de satelliet, onder andere vanwege de gedane investeringen in de apparatuur. Daarnaast oordeelt het college dat satellietontvangst, gezien de groeiende populariteit van digitale televisie via de kabel, alsmede de snel dalende eenmalige en maandelijkse kosten hiervan (en het feit dat dit geen effect heeft gehad op de prijsstelling van radio en televisie via de satelliet) en het feit dat veel eindgebruikers reeds klant zijn bij hun kabelmaatschappij, ook geen substituut is voor ontvangst via de kabel met gebruikmaking van een voorwaardelijk toegangssysteem voor

potentieel ‘nieuwe’ klanten.

166. Het college concludeert dan ook dat er geen significante substitutie plaatsvindt van radio- en televisiepakketten via de kabel met gebruikmaking van een voorwaardelijk toegangssysteem naar ontvangst van radio en televisie via de satelliet.

Aanbodsubstitutie

167. Bij de vraagsubstitutie is al aangegeven dat er vanuit alternatieve infrastructuren momenteel geen (voldoende) substituut wordt aangeboden, en dat er voor eindgebruikers overstapdrempels bestaan om naar alternatieve infrastructuren over te gaan. Via deze infrastructuren zal het voor marktpartijen ook niet mogelijk zijn om snel toe te treden op deze markt. De vraag doet zich dus voor of andere aanbieders via de kabel een pakket kunnen aanbieden dat concurreert met de pluspakketten van de kabelexploitant. Dit moet geanalyseerd worden voor de situatie waarbij geabstraheerd wordt van de regulering uit de Tw oud welke niet in de Tw is opgenomen.

168. Het college constateert dat er, abstraherend van de huidige verplichtingen op basis van artikel 8.7. van de Tw oud, geen toegangsverplichting bestaat voor kabelexploitanten. Toegang zou in dat geval op vrijwillige basis moeten worden verstrekt en het college is van mening dat dit bij een aantal (grote) kabelmaatschappijen niet in alle gevallen zal worden verleend, in elk geval niet als de partij die om toegang verzoekt daarmee een pakket in de markt gaat zetten dat zou concurreren met de pluspakketten die een kabelmaatschappij zelf aanbiedt. Er is dan ook geen sprake van aanbodsubstitutie.

Geografische afbakening

169. Zonder regulering bestaat deze retailmarkt alleen in de verzorgingsgebieden van de kabelexploitanten die pluspakketten aanbieden. Evenals bij de geografische afbakening voor de analoge pakketten via de kabel zijn deze markten af te bakenen naar de afzonderlijke

verzorgingsgebieden. CONCLUSIE 5.2:

Er is een aparte retailmarkt voor de ontvangst van radio- en televisiesignalen via de kabel met gebruikmaking van een voorwaardelijke toegangssysteem in het verzorgingsgebied van elke kabelexploitant die zelf pluspakketten aanbiedt; deze markt is mogelijk nog nader te onderscheiden naar de verschillende vormen van content die in de verschillende pakketten wordt aangeboden75.