Als bestuur van een bestuurslaag van de partij wordt gezien het afdelingsbestuur en het gewestelijk bestuur. In functie gekozen bestuurslidmaatschappen in deze bestuurslagen zijn de voorzitter, de secretaris en de
Artikel 4.15. Partij van de Europese Sociaal-Democraten (PES)
1. Gedurende de zittingsperiode die de PES hanteert, maakt een door het partijbestuur aan te wijzen lid deel uit van het Presidium van de PES.
2. Tot de taak van het congres van de PES behoort (onder meer) het vaststellen van het Manifest voor de verkiezing van de leden van de fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten in het Europees Parlement. De partij erkent dit manifest als het programma van de delegatie van de partij in het Europees Parlement.
68
3. Het congres kiest tweejaarlijks de delegatie naar het congres van de PES. Van deze delegatie maken in ieder geval deel uit de voorzitter van de Tweede Kamerfractie, de politiek leider, de internationaal secretaris, het Nederlandse lid van het Presidium van de PES, een lid van de Tweede Kamerfractie en een lid van de delegatie van de partij in het Europees Parlement. Het congres kiest de overige leden van de delegatie. Het partijbestuur kan daartoe een aanbeveling doen. Herverkiezing van de door het congres gekozen leden is twee maal mogelijk.
4. De voorzitter van de partij kan de vergadering van de delegatie naar het PES-congres bijwonen.
5. De delegatie naar het PES-congres is verantwoording schuldig aan het congres. Daartoe brengt ze elke twee jaar schriftelijk verslag uit aan het congres.
69
Toelichting op de reglementen
Deel 4. De geledingen op landelijk niveau
1. Algemene opmerkingen
De reglementen over de geledingen van de partij op landelijk niveau dienen te worden gelezen in samenhang met de artikelen 5, 8, 9, 10, 11 en 19 van de statuten. Tevens zijn de delen 8, 9 en 10 van de reglementen die de deelname aan de landelijke en Europese politiek behandelen verbonden met dit deel.
2. Artikelsgewijze toelichting
Hoofdstuk 4.1. Het congres (artikelen 4.1. tot en met 4.3.)
In artikel 4.1. wordt de aanwijzing van de afgevaardigden voor het congres behandeld. Verder wordt de positie van de afgevaardigden ten opzichte van de geleding die zij vertegenwoordigen geregeld. Vervolgens zijn in de artikelen 4.2. en 4.3. bepalingen opgenomen over de voorbereiding van het congres en wordt een aantal praktische zaken rond het congres geregeld, zoals reiskosten van afgevaardigden en de wijze waarop het partijbestuur zorg dient te dragen voor de verslaglegging van het congres.
Hoofdstuk 4.2. De Politieke Ledenraad (artikelen 4.4. tot en met 4.6.)
In artikel 4.4. wordt de aanwijzing van de afgevaardigden voor de Politieke Ledenraad behandeld. Verder wordt de positie van de afgevaardigden ten opzichte van de geleding die zij vertegenwoordigen geregeld, zijn bepalingen
opgenomen over de voorbereiding van de Politieke Ledenraad (onder andere de totstandkoming van de agenda en de rol van het presidium hierbij) en wordt de verslaglegging van de Politieke Ledenraad geregeld.
Hoofdstuk 4.3. De Verenigingsraad (artikelen 4.7. tot en met 4.9.)
In artikel 4.7. wordt de aanwijzing van de afgevaardigden voor de Verenigingsraad behandeld. Verder wordt de positie van de afgevaardigden ten opzichte van de geleding die zij vertegenwoordigen geregeld.
In artikel 4.8. wordt opgesomd over welke aangelegenheden de Verenigingsraad beslissingen neemt. Dat betreft de goedkeuring van het werkplan van het partijbestuur en de jaarrekening die beide eerst door het partijbestuur zijn vastgesteld. Omdat de Verenigingsraad het recht heeft van amendement op de begroting, stelt het de begroting vast op voorstel van het partijbestuur.
In artikel 4.9. wordt de verslaglegging van de vergaderingen van de Verenigingsraad geregeld.
Hoofdstuk 4.4. Het partijbestuur
Artikel 4.10. beschrijft de taken van het partijbestuur.
Artikel 4.11. geeft, aanvullend op de statuten, nadere regels voor de verkiezing van de leden van het partijbestuur. De voorzitter wordt gekozen via een ledenraadpleging. Als die niet kan worden gehouden, bijvoorbeeld omdat er maar één kandidaat is, of als deze geen geldige uitslag geeft door een te lage deelname, dan wijst het congres een voorzitter aan. Iemand kan zich alleen kandidaat stellen als hij ten minste 100 handtekeningen overlegt van partijleden die de
kandidatuur steunen. Als handtekeningen bij controle moeten worden afgekeurd, bijvoorbeeld omdat het gaat om een handtekening van iemand die geen lid is, dan krijgt een kandidaat de gelegenheid extra handtekeningen te verzamelen. Wie niet genoeg handtekeningen heeft als ondersteuning, kan niet toegelaten worden tot de ledenraadpleging. Artikel 4.12. borgt het inzicht in de uitkomsten van de besluitvorming door het partijbestuur.
Hoofdstuk 4.5. Bepalingen over andere landelijke geledingen
Artikel 4.13. Het presidium
70
Artikel 4.13. beschrijft de taken en de werkwijze van het presidium.
Een belangrijke taak van het presidium, naast het voorzitten van het congres, de Politieke Ledenraad en de Verenigingsraad, is het aan de vergadering voorstellen van een agenda met bijbehorende afhandelingsvoorstellen. Jaarlijks legt het presidium schriftelijk verantwoording af aan de Verenigingsraad.
Artikel 4.14. Geestverwante organisaties en werkverbanden binnen de partij
In dit artikel worden de status en rechten van de geestverwante organisaties en werkverbanden ten opzichte van de partij vastgelegd. Daarnaast zijn in artikel 4.14. bepalingen opgenomen over het lidmaatschap van partijleden van
werkverbanden binnen de partij.
Artikel 4.14. is grotendeels afgeleid van de huidige reglementen. Daarin hebben sommige geestverwante organisaties meer rechten dan andere. In het nieuwe artikel zijn de rechten voor alle geestverwante organisaties, platforms en netwerken zoveel mogelijk gelijk getrokken. Dat betekent dat de afgevaardigden van deze organisaties bij zowel het congres als de Politieke Ledenraad recht hebben op het indienen voorstellen, moties en amendementen.
Zij hebben, net als in de huidige situatie, geen stemrecht op congres en Politieke Ledenraad, anders
dan als lid van de partij. Nieuw is verder opgenomen dat de werkverbanden binnen de partij de rechten van partijleden dienen te beschrijven, dat het partijbestuur nadere eisen kan stellen aan het democratisch gehalte van deze
werkverbanden en dat er voor partijleden een bezwaarmogelijkheid is tegen het niet toelaten als lid van werkverbanden binnen de partij bij het partijbestuur.
Artikel 4.15. Partij van de Europese Sociaal-Democraten (PES)
In dit artikel is de positie van de partij vastgelegd ten opzichte van de PES. Daarnaast is de vertegenwoordiging van de partij voor het PES-congres geregeld.