1. Algemeen
Het weerstandsvermogen is de relatie tussen de weerstandscapaciteit, zijnde de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken, en alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn
getroffenen die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie.Het weerstandsvermogen wordt uitgedrukt in een ratio weerstandsvermogen en afgezet tegen de algemeen geldende weerstandsnorm. Die ratio geeft de mate aan, waarin de gemeente in staat is om tegenvallers op te vangen zonder effecten voor het voorzieningenniveau.
Weerstandscapaciteit
Het weerstandscapaciteit bestaat in principe uit de algemene reserve, de bestemmingsreserves, de langlopende voorzieningen en de begrotingspost onvoorzien.Het is een politieke afweging om te bepalen welke delen van de incidentele en structurele componenten men tot deweerstandscapaciteit wil rekenen. In het beleidskader weerstandsvermogen en risicomanagement is die afweging uitgewerkt.
Risicomanagement
Een risico is een mogelijke gebeurtenis met een negatief gevolg voor de organisatie. De gemeente wil risico's die zij loopt zo veel mogelijk beheersen door ze structureel en op systematische wijze te identificeren, prioriteren, analyseren, beoordelen.
Dooreen goed systeem van risicomanagement worden bestuurders en managers in staat gesteld voor risico’s, die het behalen van dedoelstellingen van de organisatie bedreigen, passende beheersmaatregelen te nemen.
2. Risico's
Risico-overzicht
Om de risico's in kaart te brengen is een risicoprofiel opgesteld. Dit risicoprofiel is tot stand gekomen met behulp van een risicomanagement informatiesysteem dat bij meer gemeenten wordt gebruikt. Hiermee worden risico's systematisch in kaart gebracht en beoordeeld door alle afdelingen binnen de gemeente. Op grond van het beleidskader weerstandsvermogen en risicomanagement worden in het onderstaande overzicht alleen de 10 grootste risico's gepresenteerd met de hoogste bijdrage, nadat een beheersmaatregel is getroffen, aan de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit aangevuld met de getroffen beheersmaatregel. Onderaan de tabel is het totaalbedrag voor de overige risico’s opgenomen.
Tabel 1: de 10 belangrijkste risico's
PRG Risico (incl.gevolg) Beheersmaatregel Kans Financieel
gevolg Invloed en er is voorzien in een goede monitoring (Omgevingsdienst West-Holland/Provincie)
50% € 1,000,000 5.22%
Prg 8 Algemene dekkingsmiddelen Doordat de interne rentebaten en
Prg 2 Werk en Inkomen De decentralisatie van taken naar
goed mogelijk benutten 90% € 400,000 3.78%
Prg 8 Algemene dekkingsmiddelen Verstrekte garantstellingen
Actief - Beleid is erop gericht dat er geen nieuwe garantstellingen zonder waarborg worden afgegeven.
90% € 400,000 3.76%
Prg 7 Grondontwikkeling Op een terrein is een discussie
Prg 6 Bestuur, Burgerzaken en
Veiligheid risico op circulaires
(VNG/BZK); geld dat nog niet komt terwijl taken al wel uitgevoerd moeten
Actief - In transitie de inkomsten en uitgaven in evenwicht brengen.
90% € 350,000 3.29%
PRG Risico (incl.gevolg) Beheersmaatregel Kans Financieel
gevolg Invloed Prg 6 Bestuur, Burgerzaken en
Veiligheid Invoering van de
Prg 8 Algemene dekkingsmiddelen Onttrekken van middelen aan
Prg 7 Grondontwikkeling Het resultaat kent nog een
Actief - Er zijn diverse verkoopstrategieën
Prg 8 Algemene dekkingsmiddelen Door de kredietcrisis wordt de algemene
Veranderingen in top 10 van risico’s
Er zijn ten opzichte van de jaarrekening geen grote veranderingen. De risicosimulatie bepaalt de top 10, een aantal grote risico's zoals wegvallen van het bestuur en/ of het ambtelijk apparaat zijn in deze simulatie buiten de top 10 gevallen.
In de volgende bestuursrapportage en begroting 2015 zal deze paragraaf worden uitgebreid met een twintigtal risico's die specifiek aan de 3D transities zijn toe te rekenen.
Op dit moment vindt de verfijning van deze risico's in termen van zwaarte, bedragen en beheersmaatregelen plaats.
Benodigde weerstandscapaciteit
Op basis van de ingevoerde risico's is een risicosimulatie uitgevoerd. De risicosimulatie wordt toegepast omdat het reserveren van het maximale bedrag van € 27.999.015 voor alle risico's ongewenst is. De risico's zullen immers niet allemaal tegelijk en in hun maximale omvang optreden. Bij de simulatie is gerekend met een zekerheidspercentage van 90%.
Het resultaat is dat met een benodigde weerstandscapaciteit van € 6.288.731 het voor 90% zeker is dat alle risico's kunnen worden afgedekt. De benodigde weerstandscapaciteit wordt bepaald door alle risico's waarvoor geen of onvoldoende beheersmaatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie.
Onderstaande tabel bevat een overzicht van de meest relevante percentages en de daarmee corresponderende benodigde weerstandscapaciteit.
Tabel 2: Benodigde weerstandscapaciteit bij verschillende zekerheidspercentages
Percentage Bedrag
75% € 5,408,631
80% € 5,632,156
85% € 5,911,449
90% € 6,288,731
95% € 6,870,147
3. Beschikbare weerstandscapaciteit
Voor het bepalen beschikbare weerstandscapaciteit wordt uitgegaan van de kadernota weerstandsvermogen en
risicomanagement (2009) alsmede de nota’s en reserves en voorzieningen (2013) gebruikt. De beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit een direct en niet direct beschikbaar deel. De niet direct beschikbare deel kan na democratische besluitvorming worden omgezet van een niet direct beschikbaar naar direct beschikbaar
Tabel 3: Beschikbare weerstandscapaciteit
Weerstand Capaciteit
Direct beschikbaar € 2,707,145
Niet direct beschikbaar € 10,137,331
Begroting: Onvoorziene lasten € 55,183
Totale weerstandscapaciteit € 12,899,659 4. Weerstandsvermogen
Om te bepalen of het weerstandsvermogen toereikend is, dient de relatie te worden gelegd tussen de financieel gekwantificeerde risico's en de daarbij horende benodigde weerstandscapaciteit en de beschikbare weerstandscapaciteit. De relatie tussen beide componenten wordt in onderstaande figuur weergegeven.
Beschikbare weerstandscapaciteit € 12.899.659 Ratio weerstandsvermogen =
Benodigde weerstandscapaciteit =
€ 6.288.731 = 2.05
Tabel 4: Weerstandsnorm
Waarderingscijfer Ratio Betekenis
A > 2.0 uitstekend
B 1.4-2.0 ruim
voldoende
C 1.0-1.4 voldoende
D 0.8-1.0 matig
E 0.6-0.8 onvoldoende
F < 0.6 ruim
onvoldoende
De normtabel is ontwikkeld in samenwerking met de Universiteit Twente. Het biedt een waardering van het berekende ratio. Het ratio van uw organisatie valt in klasse A. Dit duidt op een uitstekend weerstandsvermogen.
Tabel 5: Risicoverdeling per programma
Risico per programma Aantal risico's Brutobedrag
x € 1.000 Nettobedrag x € 1.000 (=bedrag na maatregelen)
M* Aantal
risico's m.b.t.
samenwerkings-verbanden
Programma 1 Zorg, Welzijn, Jeugd 7 1.417.000 1.315.000 3 1
Programma 2 Werk en Inkomen 4 650.010 650.010 3
-Programma 3 Kunst, Cultuur en
Sport 1 200.000 200.000 -
-Programma 4 Beheer openbare
ruimte 10 1.875.000 1.835.001 3
-Programma 5 Ruimtelijk Beleid 1 150.000 60.000 1
-Programma 6 Bestuur,
Burgerzaken en Veiligheid 37 14.899.002 11.879.002 23 6
Programma 7 Grondontwikkeling 13 8.025.000 6.350.001 13
-Algemene dekkingsmiddelen 15 6.125.001 4.830.001 10
-Niet in te delen in programma 7 880.000 880.000 2 1
Totaal 95 34.221.013 27.999.015 58 8
Uitplitsing programma 7 Grondontwikkeling
W4-risico's 17 7.525.000 5.850.001 21
-overige programma 7 1 500.000 500.000 -
-Totaal 18 8.025.000 6.350.001 21
-* Aantal actieve beheersmaatregelen