• No results found

N Biodiversiteit en zaadbommen maken 5 rond 22 april, nationale zaaidag Gs

N Bomen 5-6

Lk

N Bomenspel 5-6 Lk

N Braakballen pluizen 5-6 OO

N Chris Hagedispad, Plinthos 5 Bl

N Eieren 5-6 Lk

N Groeistuipjes Plinthos 5-6 eind maart, begin april Bl

N Kriebelende kruipertjes 5-6 Lk

N Overleven in de winter 5-6 Bl

N Professor van Wiegen ziet ze vliegen 5-6 Lk

N Rondje Bos De Rollen 6 Rb

N Scharrelavontuur in de schoolomgeving bb 5-6 Bl

N Schoolomgevingsspel 5-6 Lk

N Speuren naar sporen Plinthos 5-6 Bl

N Sporen 5-6 Lk

N Vleermuizen 5-6 Lk

N Vlinders kijken 5-6 Lk

N Grensmaas Meers en Vissersweert 6 tot de herfstvak./na

Pasen Bl

W Waterontdektocht Keutelbeek 5-6 Bl

W Waterontdektocht Nieuwstadt 5-6 Bl

W Waterontdektocht Roode Beek Schinveld 6 Bl

W Waterontdektocht Stadspark Sittard 5-6 Bl

38

W Waterontdektocht Ur 5-6 Bl

W Waterontdektocht Watch De Rollen 6 Bl

W Klimaatverandering en wateroverlast 6 26 oktober - 26

november Rb

W Klimaatverandering en wateroverlast 6 vanaf december Lk

V Aan de slag met afval 5-6 hele jaar Lp

VT Cradle 2 Cradle for kids (van Wieg tot Wieg) 6 maart Gs

VT Cradle 2 Cradle for kids (van Wieg tot Wieg) 6 Lk

VN Eetbare paddenstoelen kweken in de klas 5-6 afhalen direct na de

herfstvakantie Lp

V Fruit 5-6 Lk

V Groentenworkshop 5-6 12 t/m 23 april Gs

V Groenten workshop leskist 5-6 febr - juni Lk

VN Kweekkasje voor (moestuin)zaden 5-6 januari - juni Lp

VN Moestuinbak 5-6 februari - juli Lp

V Smaaklessen 5-6 Lk

V Soep 5-6 Lk

VN Zadenpakket voor moestuinieren 5-6 aanvragen tot 1 februari Lp

VT Zuivel en kaas maken 5-6 Lk

V Zwerfafval opruimactie 5-6 Sittard-Geleen: vr. 19 mrt

Beek: 22 t/m 26 mrt. Act

CN Driek op Bokkenrijderspad 5-6 Lk

CN Driek op Bokkenrijderspad, Terborgh 5-6 Bl

CN Ridderpad Florian, Biesenhof 5-6 Bl

CN Ridderpad, Kasteelpark Elsloo 5-6 Bl

ET In de keuken 5-6 1 sept - 1 april Gs

ET In de keuken 5-6 1 sept - 1 april Lp

ET Energie en isolatie 5-6 1 sept - 1 april Gs

ET Energie en isolatie 5-6 1 sept - 1 april Lk

T Stroomkringen 5-6 OO

O Het weer 5-6 Lk

O Zintuigen bovenbouw 6 OO

O Zon, maan, sterren 6 OO

39

Groepen 5 en 6 Beschrijving gastlessen

Voor een uitgebreide beschrijving en om individueel te reserveren ga je naar http://www.derollen.nl

UIT DE GRATIS LEERLIJN ENERGIE BESPARING ZIE BLZ . 11 VOOR VOORWAARDEN

ENERGIE EN ISOLATIE KEUZE UIT GASTLES EN LESKIST O EN O

Voor: groep 4, 5, 6 Periode: 1 sept – 1 april

Het begrip warmteverlies wordt behandeld. We kijken naar dieren: hoe overleven zij een strenge winter? Hoe houden mensen warmte vast? Met welke materialen kun je de warmte in huis vasthouden? En waarom zou je dat doen? Uitleg over fossiele brandstoffen die CO2 opleveren met klimaatverandering als gevolg. Hoe kun je dat stoppen?

Daarop volgt onderzoek naar isolerende werking van materialen, volgens de stappen van onderzoekend leren.

Tenslotte worden de bevindingen gepresenteerd en volgt de hamvraag: wat betekent dat voor je huis? Hoe kun je thuis besparen en wat ga jij doen? Ze bedenken een actie om energie te besparen en voeren die actie thuis ook echt uit. Na een paar dagen maken ze (dat mag anoniem) voor het CNME een (creatief) verslag van hun actie. De resultaten worden gebundeld en naar het CNME gestuurd.

UIT DE GRATIS LEERLIJN ENERGIE BESPARING ZIE BLZ . 11 VOOR VOORWAARDEN

IN DE KEUKEN LESPAKKET

Voor: groep 5 en 6 Periode: 1 sept – 1 april

Om het onderwerp dichtbij te halen start je met een inventarisatie van de thuissituatie. Hoe koken jullie thuis, welke energiebron is daarvoor nodig, waar komt die energie vandaan?

Dan start het lesprogramma. Hoe kun je energiezuinig en duurzaam koken? Aan de hand van verschillende onderwerpen zoals het gebruik van apparatuur, slim inkopen en verpakkingen, onderzoeken we de mogelijkheden om energiezuinig te koken. De kinderen ontdekken de invloed van hun eigen gedrag op energiebesparing in de keuken. Ze bedenken een actie om hun eigen gedrag te verbeteren en voeren die thuis ook echt uit. Na een paar dagen schrijven of tekenen ze (dat mag anoniem) voor het CNME een verslagje van hun actie. De resultaten worden gebundeld naar het CNME gestuurd.

Biodiversiteit en planten, groep 5

Bl

rond 22 april, de Landelijke Zaaidag 75 minuten

Deze les bestaat uit twee of drie delen: inleiding, buitenles en – indien gewenst - zaadbommen maken. Voor de inleiding krijg je een PowerPoint toegestuurd. Deze behandel je zelf in de klas, vooraf aan de buitenles. De buitenles verzorgt het CNME. Planten en insecten in de schoolomgeving worden onderzocht aan de hand van speelse opdrachten. Onze ervaring leert dat kinderen dit ongelooflijk leuk vinden en heel geïnteresseerd zijn.

40

Aansluitend kun je kiezen voor het Lespakket Zaadbommen maken om de biodiversiteit in jullie omgeving te verbeteren, zie volgende blz.

Biodiversiteit vervolg, zaadbommen maken Lp

cat. 3 rond 22 april, de Landelijke Zaaidag 75 minuten Dit pakket is alleen voor groepen die ook de gastles Biodiversiteit volgen.

Je ontvangt materialen, zaden en instructie om een bloemenrijke berm of perk te maken. Zo help je wilde bijtjes, hommels en vlinders aan voedsel. Wespen komen hier niet op af, die verzamelen geen honing. Wilde bijtjes eten nectar en stuifmeel. In dit zeer uitgebreide en complete pakket zit alles wat jullie nodig hebben om 200 kleine zaadbommen te maken, genoeg voor de hele klas dus. De zaadbommen kun je laten drogen in eierdozen. Als de kinderen deze mooi versieren is het ook leuk als cadeau.

Cradle 2 Cradle, over circulaire economie, groep 6 Gl

maart 120 min.

Cradle to cradle is een nieuwe kijk op duurzaam ontwerpen en duurzaam produceren. De letterlijke betekenis is 'van wieg tot wieg'. Met andere woorden: er is geen levenscyclus 'van de wieg tot het graf', maar na het eerste gebruik wordt een product opnieuw grondstof voor het volgende product.

Tip: deze gastles pas uitstekend bij de zwerfvuilactie in maart.

Chris Hagedispad Plinthos, groep 5 Bl

60 – 90 min.

De kinderen verkennen en ontdekken het natuurlijk leven van enkele planten en dieren in een droge omgeving. Na de les weten ze alles over de ontwikkeling, de woonplek, het voedsel, voedselgedrag en de seizoenaanpassingen van de levendbarende hagedis.

Driek op Bokkenrijderspad locatie Terborgh

Bl

90 min.

Door observeren, vergelijken, meten, tekenen, en perspectief kijken krijgen de kinderen inzicht in het leven in de tijd van de Bokkenrijders. We kijken naar functies van landschapselementen, naar cultuurhistorische gebouwen en naar de samenhang hiertussen. Bovendien leren ze de belangrijkste elementen van het weer te beschrijven en te meten.

Grensmaasles locatie Meers en Vissersweert, groep 6

Bl

Periode: tot herfstvakantie/na Pasen Tijdsduur: 1x 1,15 uur en 1x 1 dagdeel

41

Deze activiteit bestaat uit twee delen. Deel 1 is een gastles op school, deel 2 is een veldwerkles in de natuur langs de Maas. Kinderen raken betrokken bij de grote veranderingen die de Maas ondergaat door uitvoering van het Grensmaasplan. De leg aagt over rivierveiligheid, natuurontwikkeling en de nationale grindbehoefte.

Je regelt zelf begeleiding voor de veldwerkles, meestal zijn dit ouders. Samen met de kinderen observeren ze vogels en grote grazers, zoeken kleine beestjes, verzamelen stenen en speuren naar sporen. Voor de benodigde

materialen (zoekkaarten, verrekijkers, loepjes, schepnetten e.d.) en de algehele leiding zorgen wij.

Deze lessen voeren we uit in opdracht van Ark Natuurontwikkeling.

Groeistuipjes locatie Plinthos

Bl

eind maart, begin april 100 min.

De opdrachten gaan over alles wat groeit en ons altijd weer boeit: de groei van bomen, bloemen, knoppen, bollen, wortelstokken en dieren. We kijken naar de ontwikkeling van eitje-larve-pop-insect, kijken naar eenden, vogels en luisteren naar sapstromen van bomen.

NIEUW !!! Groentenworkshop Gl

12 t/m 23 april /

Lk

hele jaar

PowerPoint: wat zijn groenten, waar komen ze vandaan en wat maakt dat groenten zo gezond zijn? Daarna gaan de kinderen aan de slag in een opdrachtencircuit. En er wordt gezaaid: tuinkers, spinazie en radijs. Ieder kind zaait zijn eigen groente in een potje, om te verzorgen, op te kweken en te verspenen naar de volle grond, liefst op school natuurlijk. Met goede verzorging en wat geluk kunnen ze uiteindelijk oogsten en proeven.

Tip: Hierbij sluiten onze volgende producten aan: Zadenpakket, Moestuinbak, Kweekkasje, Eigen moestuin op school, Project Jong Leren Eten, Leskist Soep.

Klimaatverandering en wateroverlast, groep 6 Lk / Rb

Tijdsduur: gastles: een 90 - 100 min.; leskist dagdeel tot twee weken Periode: gastles: 26 oktober - 26 november; uitleen vanaf december Zie informatie op blz. 14.

Deze les voeren we uit in opdracht van Waterschap Limburg.

Overleven in de winter, locatie De Rollen

Rb

januari 75 min.

42

Deze activiteit is deels binnen en deels buiten. Hoe komen dieren de winter door? Winterslaap, winterrust, vogeltrek en wintervacht zijn begrippen die worden uitgelegd. Ze leren over het belang van isolatie. Hoe

beschermen planten zich tegen extreme kou? Buiten zoeken de kinderen naar geschikte overwinteringsplekken en naar overlevingsstrategieën van dieren, bomen, struiken en kruidachtige planten.

Ridderpad Florian Biesenhof Ridderpad Kasteelpark Elsloo

Bl

90 min.

De kinderen onderzoeken de cultuurhistorie in de tijd van de kruistochten en het huidig landschap: oriëntatie, (water)wegen, dieren, kruiden, fruitbomen en oude behendigheidsspelen. Ze leren over verschillende

landschapselementen en kunnen deze plaatsen in de tijd en op een kaart. Ze leren een kompas te gebruiken en krijgen inzicht in het belang van schoon water in de natuur.

Rondje Bos, locatie De Rollen, groep 6

Rb

na Pasen 120 min.

Vanuit ons leslokaal gaan de kinderen het bos in voor opdrachten. Ze leren over de voedselkringloop in de natuur, waarbij planten, dieren en schimmels schakels vormen. Ze leren over paddenstoelen, humus en kunnen de verschillende lagen in een bos onderscheiden. Ook de waterkringloop komt aan de orde.

Scharrelavontuur in de schoolomgeving, bovenbouw

Bl

90 min.

Met dit educatieve natuurbelevingsspel ontmoeten, beleven, ontdekken en verkennen de kinderen de natuur en enkele natuurelementen. Het spel bestaat uit verzamel-, zoek- en doe-opdrachten.

Speuren naar sporen locatie Plinthos

Bl

90 min.

De kinderen leren verschillende soorten sporen herkennen die dieren en mensen achterlaten. Ze kennen de woonplek, de manier van voortbeweging en het voedsel van enkele dieren.

Waterspeurtocht Hemelbeek in Elsloo, Keutelbeek in Beek, Geleenbeek Nieuwstadt, Geleenbeek Stadspark Sittard*

Bl

90 – 120 min.

De kinderen lopen een route door het park en voeren onderweg kijk-, doe-, beleef- en zoekopdrachten uit.

43

Onderwerpen zijn: waterkringloop, waterloop, drijven en zinken, waterbergend vermogen, waterdiertjes, zwerfafval en helderheid. Enthousiaste begeleiders voor de groepjes zijn nodig hierbij.

Deze lessen voeren we uit in opdracht van Waterschap Limburg.

* Onder voorbehoud i.v.m. werkzaamheden in het park

Waterontdektocht Roode Beek bij Schinveld, groep 6 Waterontdektocht bij CNME De Rollen, groep 6

Tijdsduur: 90 – 120 minuten

Vorm: deels binnen, deels buiten

Met de buitenopdrachten gaan de kinderen aan de slag met onderzoeksopdrachten over water in de natuur, stroomsnelheid, waterkringloop, helderheid, waterdiertjes, waterplanten en watervogels in en bij de beek en vijver. De binnenopdrachten zijn proefjes over water schoon, waterkracht en zuigkracht.

Deze lessen voeren we uit in opdracht van Waterschap Limburg.

Waterontdektocht Watch locatie De Rollen, groep 6

Rb

Tijdsduur: 120 minuten

Vorm: deels binnen, deels buiten

De kinderen maken buitenopdrachten over water in de natuur, waterkringloop, helderheid, geur, temperatuur, verschillende waterdiertjes, planten en watervogels in en bij de vijver. Binnen onderzoeken de kinderen de zuiverheid van water, waterkracht, zuigkracht en oppervlaktespanning.

Deze lessen voeren we uit in opdracht van Waterschap Limburg.

Groepen 5 en 6 Beschrijving leskisten en lespakketten

Aan de slag met afval

Lp

cat. 1 60 – 150 min.

In deze lessen leren leerlingen op een leuke en interactieve manier alles over het opruimen en voorkomen van zwerfafval samen met het gescheiden inzamelen en recyclen van verpakkingsafval. Na de digitale opdrachten gaan de leerlingen actief aan de slag met doe-opdrachten waarmee gedragsverandering wordt geactiveerd.

Tip: dit lespakket past uitstekend bij de Zwerfvuilactie van maart.

44

Bomen

Lk

 75 – 120 min.

De kinderen gaan op verkennende, ontdekkende en onderzoekende manier zelf aan de slag met kijk-, doe-, meet-, voel-, en zoekopdrachten over (onderdelen van) bomen en struiken, hun staanplaats en producten. Dit in de thema’s herkenning, groei en hout, omgeving, kringloop, mens en dier.

Bomenspel

Lk

90 – 120 min.

Zoek je een activiteit om te spelen/bewegen in de natuur, dan moet je het Bomenspel hebben. Bij de 21 spellen uit deze kist gaat het om bewegen, behendigheid, samenwerken, kennisvergroting en plezier in het buiten bezig zijn.

Een greep uit het aanbod: walnoot balanceren, stammetjes leggen, brandhout stapelen, bosmemory,

boomstamdrukken, boscricket, bos-kimspel, bosalfabet. Wie eerst? Enige hulp bij de uitvoering is sterk aanbevolen.

Braakballen pluizen

OO

90 min.

De kinderen gaan aan de slag met het uitpluizen van braakballen van een uil om zo te ontdekken wat het voedsel is geweest van deze vogel.

Cradle 2 cradle, over circulaire economie, groep 6

Lk

90 – 130 minuten

Cradle to cradle is een nieuwe kijk op duurzaam ontwerpen en duurzaam produceren. De letterlijke betekenis is 'van wieg tot wieg'. Met andere woorden: er is geen levenscyclus 'van de wieg tot het graf', maar na het eerste gebruik wordt een product opnieuw grondstof voor het volgende product. Met de materialen uit de leskist stel je een opdrachtencircuit op. Tip: deze leskist pas uitstekend bij de zwerfvuilactie in maart.

Eetbare paddenstoelen kweken in de klas

Lp

cat. 3

OO

4 à 5 weken

Periode: bestellen uiterlijk 1 oktober; afhalen op 26, 27, 28 oktober

Wat is er leuker dan je eigen voedsel telen? Je kunt met eigen ogen zien hoe uit die wirwar van draden witte bolletjes groeien die zich ontwikkelen tot een smakelijke champignon!

De verzorging is natuurlijk voor de leerlingen. Ze kunnen het proces volgen èn vastleggen: tekenen, fotograferen, meten en een tabel maken, daarvan een grafiek. Met twee pakketten heb je nog meer onderzoeksmogelijkheden.

De ontwikkeling van de paddenstoelen duurt 4 à 5 weken, dus het project is mooi op tijd klaar als de sint zich aankondigt. Het eindigt met een smakelijk recept. Lessuggesties en recept krijg je van ons.

Een bestelling kan niet worden geannuleerd.

45

Eieren

Lk

60 - 120 minuten

Kinderen leren hoe kippen leven, wat de rol van de haan is, hoe een kuiken in een ei groeit, het verschil tussen bevruchte en niet-bevruchte eieren. Ze leren ook de belangrijkste onderdelen van het kippenei. Daarnaast leren ze dat naast vogels ook insecten, vissen, amfibieën en reptielen eieren leggen.

Fruit

Lk

 100 min.

De kinderen maken enkele verschillende, eenvoudige fruitgerechten en gebruiken daarbij de materialen uit de leskist. Aansluitend worden deze gerechten gezamenlijk geproefd en genuttigd.

NIEUW !!! Groentenworkshop Lk

120 min.

PowerPoint: wat zijn groenten, waar komen ze vandaan en wat maakt dat groenten zo gezond zijn? Daarna gaan de kinderen aan de slag in een opdrachtencircuit. En er wordt gezaaid: tuinkers, spinazie en radijs. Ieder kind zaait zijn eigen groente in een potje, om te verzorgen, op te kweken en te verspenen naar de volle grond, liefst op school natuurlijk. Met goede verzorging en wat geluk kunnen ze uiteindelijk oogsten en proeven.

Tip: Hierbij sluiten onze volgende producten aan: Zadenpakket, Moestuinbak, Kweekkasje, Eigen moestuin op school, Project Jong Leren Eten, Leskist Soep.

Tip: aan te vragen als gastles periode 12 t/m 23 april

Het weer

Lk

120 min.

De kinderen gaan aan de slag met allerlei begrippen die met het weer te maken hebben. Ze maken zelf een weerbericht, leren werken met meetinstrumenten en wat de gemeten waarden betekenen.

Klimaatverandering en wateroverlast, groep 6 Lk / Rb

Tijdsduur: een dagdeel tot twee weken of langer

Periode: gastles: 26 oktober - 26 november; uitleen vanaf december Zie informatie op blz. 14.

Deze les voeren we uit in opdracht van Waterschap Limburg.

46

Kriebelende kruipertjes 5 – 8

Lk

90 - 120 min.

De kinderen verzamelen zelf kleine diertjes in de directe omgeving van school. Ze gaan ontdekkend en verkennend aan de slag met verschillende kijk-, doe- en zoekopdrachten over kleine, veelvoorkomende diertjes. Ze kunnen het uiterlijk, de groei en levensvormen, de voortbeweging, het voedselgedrag, het nut en de woonomgeving van enkele geleedpotigen herkennen en benoemen.

Kweekkasje voor (moestuin)zaden

Lp

cat. 2 februari tot juni uitleentijd in overleg

De kweekkasjes lenen zich prima voor zaaiactiviteiten binnen, als je weinig ruimte hebt. Na een poosje kunnen de jonge plantjes verspeend worden zodat ze wat meer ruimte krijgen. Daarna kunnen ze naar buiten, de moestuin in.

Moestuinbak

Lp

cat. 3

Periode: van februari tot de zomervakantie Tijdsduur: in overleg

We lenen je een moestuinbak en leveren een zak tuinaarde. Deze bak is geschikt om in te zaaien en om de voorgekiemde plantjes in te zetten. Nu kunnen de planten groot worden tot ze klaar zijn voor de oogst. Zet de moestuinbak op een veilige plek buiten. Als dat niet gaat, geef hem dan een centrale plek in de hal, op de gang of in je leslokaal.

De moestuinbak is handig in combinatie met het gratis zadenpakket en de kweekkasjes, beide zijn beperkt leverbaar.

Professor van Wiegen ziet ze vliegen Lk

deels

OO

2 weken

De didaktiek van deze kist sluit aan bij Verhalend ontwerp, bij Probleemgestuurd leren en bij Onderzoekend en Ontwerpend leren. De leerlingen krijgen van Professor van Wiegen een brief met daarin de vraag of de leerlingen hem willen helpen bij het afronden van zijn vogelonderzoek. Kinderen doen kennis op over vogels in de omgeving, hun waarneming wordt gestimuleerd en hun onderzoeksvaardigheden (in dit geval onderzoek naar vogels) vergroot.

Schoolomgevingsspel

Lk

75 min.

47

De kinderen gaan verkennend en ontdekkend aan de slag met kijk-, doe-, teken-, voel-, ruik- en zoekopdrachten over bomen-struiken, planten, dieren, het weer, grond/stenen en ‘mensendingen’.

Smaaklessen

Lk

5 lessen van  45 min.

De kinderen proeven van bekende en onbekende voedingsmiddelen. Ze krijgen kennis over smaak, voeding en gezondheid en voedselproductie. Ze worden zich bewust van hun eigen eetgedrag en de relatie met gezondheid en duurzaamheid.

Soep

Lk

90 min.

De kinderen ontdekken welke ingrediënten, bewerkingen en bereiding nodig is om soep te maken. Ze maken zelf de soep en eten deze.

Sporen

Lk

90 min.

De kinderen ontdekken wat diersporen zijn: vraat- en knaagsporen, prenten, wroet-, krab en veegsporen. Ze weten ook van welke dieren de sporen zijn. De les kan binnen worden gegeven met de materialen uit de kist, maar je kunt ook buiten een route uitzetten om te zoeken naar sporen.

NIEUW !!! Stroomkringen

OO

Met een korte quiz wordt de kennis van de leerlingen over stroomkringen geactiveerd. Hierna gaan ze tweetallen aan de slag met het opdrachtenboekje of ze bedenken zelf een onderzoeksvraag. Je hebt dus als leerkracht de keuze uit het aanbieden van een O en O-les of werken volgens een stappenplan. Zie schema blz. 4.

Vleermuizen

Lk

 2 uur of meer, leerkracht afhankelijk

De kinderen leren hoe vleermuizen leven, overwinteren en zich door middel van echolocatie oriënteren. Ze leren waarom vleermuizen beschermd worden. Er kan een vleermuizenmobile gemaakt worden en met een spel kunnen kinderen echolocatie nabootsen. Deze leskist wordt vaak gebruikt bij spreekbeurten.

48

Vlinders

Lk

 3 uur

De kinderen kunnen het uiterlijk, de metamorfose, de levensduur, het voedselgedrag, de omgeving en de

bedreigingen van vlinders herkennen en beschrijven. Bij de Vlinderstichting kun je een kweekpakket bestellen om van eitjes  rupsen  vlinders te kweken in de klas. Je kunt ons inschakelen voor adviezen.

Zadenpakket voor moestuinieren

Lp

cat. 1 bestellen uiterlijk 1 februari; afhalen in maart

De inhoud bestaat uit 10 zakjes met duizenden zaden voor sla, radijs, tomaat, rode biet, spinazie, peen en andere groenten. De zaden zijn vrij van bestrijdingsmiddelen en genetische modificatie. Een boekje met teeltinformatie wordt meegeleverd. Per school is een pakket beschikbaar. Ook per BSO is een pakket beschikbaar. Heb je nog zaden van 2020, gebruik die dan eerst, dat kan prima.

Tip: hierbij kun je van ons een kweekkasje huren om te zaaien in de klas. Geschikt in combinatie met de

Tip: hierbij kun je van ons een kweekkasje huren om te zaaien in de klas. Geschikt in combinatie met de