Voor ouderen geschikte woningen

De meeste ouderen zullen zich naar verwachting in de reguliere woningvoorraad we-ten te redden. Wel zullen er in de voorraad fysieke aanpassingen benodigd zijn en/of zal er zorg aan huis moeten worden geboden. Het is zowel de wens van de ouderen als doelstelling van beleid dat men zo veel mogelijk in de vertrouwde woning en woonomgeving blijft wonen. Om de opgaven te identificeren is het dan ook vooral van belang te kijken naar de actuele woonsituatie van de verschillende generaties . Hoe hoger de leeftijd, hoe vaker een huishouden in een huurwoning woont en dan met name in een appartement. Van de 65 tot 75 jarigen woont 60% in een koopw o-ning, tegenover 15% van de 85-plussers. De aanpassingsopgave bestaat in absolute zin dan ook voornamelijk in de koopsector, maar ook grondgebonden huurwoningen vragen om aanpassingen.

f ig u u r 8 - 5 W o o n s it u a t ie v a n o u d e re n ( 6 5 - p lu s ) n a a r e ig e n d o m e n t y p e e n m a t e v a n b e p e rk i n g e n

Bron: Woononderzoek gemeente Moerdijk

Aan de respondenten is gevraagd of zij in een woning wonen die speciaal bestemd is voor senioren. In totaal zijn er circa 2.000 woningen die volgens de respondenten geschikt zijn voor senioren. Hiervan is bijna de helft een appartement met lift, een derde een rij/hoekwoning en een vijfde is een 2-1-kap of een vrijstaande woning. In de gemeente Moerdijk staan ook eengezins/grondgebonden woningen bestaande uit 1 verdieping. Volgens de respondenten gaat het om circa 640 woningen. Een derde hiervan zou volgens de respondenten speciaal bestemd zijn voor senioren.

t a b e l 8 - 3 V e r d e l in g w o n in g t y p e n a a r a l d a n n i e t b e s t e m d v o o r s e n io r e n ( e x c l u -s ie f m i -s -s in g -s )

Bron: Woononderzoek gemeente Moerdijk

t a b e l 8 - 4 W o n in g t y p e n a a r a a n t a l v e rd ie p in g e n e n a l d a n n ie t b e s t e m d v o o r s e n io r e n ( e x c lu s ie f m is s in g s )

Bron: Woononderzoek gemeente Moerdijk

In het kader van wonen met zorg is het van belang ouderen te signaleren die wonen in een fysiek gezien ongeschikte woning. Al leert de praktijk dat er maar een beperkt aantal mensen echt wil en/of moet verhuizen naar een speciale woonvorm. De mees-te mensen wemees-ten zich – met enige aanpassingen – prima mees-te redden in de huidige wo-ning, ook als die niet exact aan de gehanteerde definitie van geschiktheid voldoet.

Om meer grip te krijgen op de opgaven, is het zinvol ook te kijken naar dat deel van de woningvoorraad dat per definitie ongeschikt is om met beperkingen in te wonen.

Het gaat dan vooral om de etagewoningen zonder lift én eengezinswoningen met een smalle beukmaat (kleiner dan 5 meter) en een beperkt oppervlak. Deze laatste w o-ningen zijn vaak uitgerust met een smalle steile draaitrap, waar het lastig is om een traplift in te plaatsen. RIGO heeft op basis van de gegevens in de BAG een kaart g e-maakt met daarop het aandeel in theorie ongeschikte woningen . Veruit de meeste woningen in de gemeente Moerdijk zijn geschikt om aan te passen (figuur 8-6). In Zevenbergen, Klundert en Willemstad zijn een aantal gebieden met ongeschikte w o-ningen (smalle, kleine woo-ningen en/of portiek woo-ningen). Een hoger aandeel onge-schikte woningen is niet per definitie een probleem: starters (jongeren) zijn immers ook een belangrijke doelgroep en voor hen kunnen de woningen prima geschikt zijn.

Er is pas sprake van een mogelijk probleem als er senioren of ouderen in ongeschikte s peci a a l bes temd

regul i er voor s eni oren tota a l vri js ta a nde woni ng (of boerderi j) 3.070 200 3.270 twee onder één ka p of ges cha kel d 2.640 110 2.750 woni ng i n een ri j (ook hoekwoni ng) 6.410 600 7.010 a ppa rtement met l i ft 280 960 1.240 a ppa rtement zonder l i ft 390 70 460 bunga l ow (pa ti owoni ng) 210 60 270 a nders , na mel i jk: 160 60 210 tota a l (excl . mi s s i ngs ) 13.170 2.050 15.210

s peci aal bes temd

regul i er voor s eni oren totaal appartement 680 950 1.630 grondgebonden 1 verdi epi ng 430 210 640 2 verdi epi ngen 4.100 460 4.550 3 of meer verd. 7.810 320 8.120 totaal (excl us i ef mi s s i ngs ) 13.000 1.930 14.940

f ig u u r 8 - 6 A a n d e e l w o n i n g e n d a t o n g e s c h ik t is o m a a n t e p a s s e n

Hoe hoger de leeftijd hoe vaker men in een woning woont die al geschikt is (g e-maakt). In theorie is een woning geschikt voor ouderen met een beperking als de woning zonder traplopen is te bereiken (toegankelijk) en als er vanuit de woonkamer, de keuken, toilet, badkamer en ten minste één slaapkamer te bereiken is zonder trap te lopen (doorgankelijk). Op basis van de antwoorden van de respondenten zijn er 3.160 woningen die toe- en doorgankelijk zijn (nultreden). Dit is ongeveer 20% van woningvoorraad. Van deze nultreden woningen is 50% een grondgebonden koopw o-ning, 20% een grondgebonden huurwoo-ning, 23% een huurappartement en 8% een koopappartement (zie bijlage voor het aantal nultredenwoningen per kern).

t a b e l 8 - 5 A a n t a l n u l t r e d e n w o n in g e n n a a r t o e e n d o o rg a n k e l ij k h e id n a a r e i -g e n d o m e n t y p e

Bron: Woononderzoek gemeente Moerdijk

Het zijn met name de oudere huishoudens die in de nultreden woningen wonen. Van de 85-plussers woont 65% in een nultreden woning. Van de 65 tot 75 jarigen (de to e-komstige ouderen) woont het merendeel in een woning die wel t oegankelijk is, maar niet doorgankelijk (figuur 8-7). Het zijn vooral de grondgebonden woningen (koop, maar ook huur), waar aanpassingen nodig zijn om er te kunnen blijven wonen

naar-eg mg eg mg totaal %

toe- en doorgankel i jk (A) 1.530 190 630 900 3.250 21%

toegankel i jk 8.040 - 2.800 - 10.840 70%

doorgankel i jk 60 130 20 440 650 4%

ni et nul treden 510 60 90 80 730 5%

totaal 10.140 370 3.540 1.410 15.460 100%

% nul treden (A) 15% 51% 18% 64% 21%

koop huur

f ig u u r 8 - 7 W o o n s it u a t ie v a n o u d e re n n a a r t o e - e n d o o r g a n k e l ij k h e id v a n d e w o n in g

Bron: Woononderzoek gemeente Moerdijk

t a b e l 8 - 6 W o o n s it u a t ie o u d e re n n a a r t y p e w o n in g

Bron: Woononderzoek gemeente Moerdijk

Om te achterhalen waar mogelijke knelpunten ontstaan hebben we aan de respon-denten gevraagd of zij naar mate ze ouder worden en bijvoorbeeld slecht ter been worden in de huidige woning kunnen blijven wonen. Van alle huishoudens zou dat voor 21% niet lukken, ook niet met enige aanpassingen ( figuur 8-8). Onder 50 tot 65 jarigen is dit aandeel 28% (zie bijlage voor de uitkomsten per kern).

< 50 ja a r 50-65 65-75 75-85 85+ tota a l vri js ta a nde woni ng (of boerderi j) 1.260 1.350 490 200 40 3.320 twee onder één ka p of ges cha kel d 1.390 840 380 120 30 2.750 woni ng i n een ri j (ook hoekwoni ng) 3.040 2.030 1.210 700 130 7.110 a ppa rtement met l i ft 60 140 400 390 300 1.290 a ppa rtement zonder l i ft 200 100 100 20 30 460 bunga l ow (pa ti owoni ng) - 80 110 70 30 290 a nders , na mel i jk: 60 90 50 10 30 240 tota a l 6.010 4.620 2.750 1.510 580 15.460

f ig u u r 8 8 A n t w o o rd o p d e v ra a g o f m e n n a a r m a t e m e n o u d e r w o r d t e n b i j -v o o r b e e ld s l e c h t t e r b e e n w o rd t in d e w o n in g k a n b l ij -v e n w o n e n n a a r l e e f t i j d

Bron: Woononderzoek gemeente Moerdijk

f ig u u r 8 9 A n t w o o rd o p d e v ra a g o f m e n n a a r m a t e m e n o u d e r w o rd t e n b i j -v o o r b e e ld s l e c h t t e r b e e n w o rd t in d e w o n in g k a n b l ij -v e n w o n e n n a a r e ig e n d o m e n t y p e

Bron: Woononderzoek gemeente Moerdijk

Aan de respondenten is tevens gevraagd of ze aanpassingen willen doen om de wo-ning geschikt te maken. Zo heeft bijna een derde van de huishoudens aangegeven een traplift te willen plaatsen, 28% wil beugels plaatsen in het toilet of badkamer en 8%

zou de deuren verbreden of een hellingbaan voor de deur aanleggen.

t a b e l 8 - 7 A a n p a s s in g e n d ie m e n z o u w i l le n d o e n o m d e w o n i n g g e s c h ik t t e m a k e n ( m u l t ip le re s p o n s )

Bron: Woononderzoek gemeente Moerdijk