Wie is oprichter?
Enkel de werkelijke oprichters. Inschrijvers worden nooit beschouwd als oprichter, hier geld deze aansprakelijkheid niet voor.
Je kan afstappen van je hoedanigheid als oprichter: Art. 450 §2
Waarvoor zijn ze aansprakelijk?
Gebreken in het kapitaal
Overwaardering, bijvoorbeeld bij inbreng in natura
Problematiek van het financieel plan
Fouten in de oprichtingsakte waardoor derden schade lijden
13. ORGAANPLICHT: NV / BVBA
13.1. Bestuursorgaan
NV
Werkt met een RvB
BVBA
Minstens 3 personen, maar het mogen er 2 zijn als je maar 2 vennoten hebt. Van zodra er een vennoot bijkomt, moet je het bestuur aanpassen naar 3 personen.
Kunnen fysieke personen of rechtspersonen zijn
Kunnen vennoten of niet-vennoten zijn
AV stelt de bestuurders aan
Max 6 jaar
(herbenoemen kan wel)
Functioneren als een college: meerderheid wint
Alles wat niet toekomt aan de andere organen komt terecht bij de RvB restbevoegdheid
Statutaire zaakvoerder vennoot
Statutaire zaakvoerder
Zaakvoerder
Bestaat uit 1 of meer personen.
Kunnen fysieke personen of rechtspersonen zijn
Kunnen vennoten of niet-vennoten zijn
Statuten of AV stellen de zaakvoerders aan
Je wordt aangesteld voor het hele vennootschapsbestaan
Individueel bevoegd, moeten niet eerst samenkomen
Ook een restbevoegdheid
Derden moeten het wetboek van vennootschappen kennen, en dit moet gevolgd worden. Het wetboek bepaalt wie bevoegd is en naar buiten mag optreden.
Je kan intern wijzigingen aanbrengen in de statuten. Je kan bijvoorbeeld afstappen van het collegesysteem in een NV, bevoegdheden verdelen onder verschillende bestuurders enz.
In een BVBA kan dit ook.
Beperkingen bestuur en vertegenwoordiging
- Geen bekwaamheidsvereiste
- Nationaliteit maakt niet uit
- Bepaalde verboden kunnen opgelegd worden (vb na faillissement)
- Onverenigbaarheden mogelijk (vb magistraten, zij kunnen niet altijd in een bestuur na hun ambt)
- Bestuurders moeten benoemd worden
- Stem van de AV voor de bestuurders is anoniem
Vergoeding
De vennootschap beslist vrij over de vergoeding.
Afzetten van een zaakvoerder
- In een NV kan het altijd gewoon (geen motivatie verschuldigd)
- In een BVBA kan een gewone zaakvoerder altijd gewoon afgezet worden, statutaire zaakvoerders slechts op 2 manieren
- Vrijwillig ontslag nemen kan altijd
Collegesysteem
Hoeveel moeten er in dit college zitten? De meerderheid van het bestuur moet aanwezig zijn.
Raad van Bestuur
- Voorzitter kiezen, dewelke de RvB bij elkaar brengt
- Agenda bijvoegen, waarover de AV gaat
- Notulen opmaken om te tonen dat RvB werkt (verslag van de vergadering)
- Bij staking van stemmen (even aantal) dan krijgt de voorzitter de doorslaggevende stem, tenzij voorzien in de statuten
- Als individuele bestuurder heb je controlerecht (op andere bestuurders) en informatierecht Betekent niet dat je zomaar documenten in het bedrijf mag opvragen, gaat enkel via de RvB.
- Bestuurder moet discreet en loyaal zijn
Geen info doorspelen aan concurrenten
Belang van de vennootschap nastreven, niet het eigen belang
SPECIFIEKE REGELS VOOR NV
Dagdagelijks bestuur
- Naast de RvB (dewelke maar zeer occasioneel bij elkaar komt)
- Bevoegd voor dagdagelijkse zaken
Uitvoeren van beslissingen van de RvB
Zelf geen beleidsbeslissingen
Twijfel over een dossier? doorschuiven naar de RvB
Dit duurt echter een tijdje, dus dagelijks bestuur kan wel al een beslissing nemen en dit achteraf voorleggen aan de RvB
- 1 of meerdere dagelijkse besturen mogelijk, indien meerdere collegesysteem
- Wie? Vele mogelijkheden
Afgevaardigd bestuur
= iemand die in de RvB zit en in het dagdagelijks bestuur
Deze persoon kan ook naar buiten toe optreden namens de vennootschap en kan zijn bevoegdheden uit de RvB uitoefenen.
Bijeenkomst
RvB moet niet steeds bij elkaar komen. Er is ook een schrifelijke procedure mogelijk:
- Veel extra regels nodig
- Beslissingen moeten met eenparigheid zijn
- Hoedanigheid in belang van de vennootschap
- In sommige gevallen kan met NOOIT schrifelijk beslissen (vb vaststellen jaarrekening)
Directiecomité
- In statuten voorzien
- Sommige bevoegdheden kan je als RvB echter nooit overdragen: algemeen beleid en wettelijk toegewezen bevoegdheden
- Wie? Volledig vrij te kiezen, minstens 2 personen
AANSPRAKELIJKHEID VAN HET BESTUUR
Bestuursfouten / contractuele aansprakelijkheid
Er wordt van u als bestuurder verwacht dat u uw functie uitvoert als een goede huisvader. Gedrag wordt beoordeeld volgens wat een zorgvuldig bestuurder zou doen in dezelfde omstandigheden. Men begaat een bestuursfout wanneer het gedrag afwijkt van dat van een normaal persoon.
Voorbeelden:
- Het niet innen van facturen, je geef de ontvanger van de factuur (die je bv persoonlijk kent) een langere termijn dan de betalingstermijn op de factuur.
- Profiteren van je functie: meer geld uitgeven voor zakenreizen/diners dan het bedrijf kan voorzien.
- Werken met illegale computerprogramma’s.
Dit alles is een individuele aansprakelijkheid, de bestuurder die fout maakt zal opdraaien voor de schade. Soms is de aansprakelijkheid echter wel hoofdelijk, namelijk (2 gevallen):
- Wanneer iedereen schuldig is aan de bestuursfout
- Wanneer de combinatie van daden van verschillende bestuurders de bestuursfout geven
De aansprakelijkheidsvordering gebeurt bij de AV die verplicht 1 keer per jaar de jaarlijkse statutaire algemene vergadering organiseert. Bestuurders vragen dan of ze goed bestuurd hebben, en of men hen een kwijting/décharge wil verlenen. Wanneer dit gebeurt, veegt men een spons over al wat de bestuurders gedaan hebben, en zijn ze dus achter niet meer aansprakelijk voor hun daden. Indien iemand een bestuursfout heef begaan, zal de AV uiteraard geen kwijting geven, en zal deze een vordering instellen bij de rechtbank waarbij men bestuurdersaansprakelijkheid inroept.
Deze kwijting zorgt er normaal voor dat men u niet meer retroactief aansprakelijk kan stellen, behalve wanneer er valse geschrifen gebruikt werden.
Men heef figuur van minderheidsvordering voorzien: ondanks er een meerderheid nodig is voor de kwijting, kan er namens een minderheid toch een vordering voor het niet verlenen van een kwijting worden ingediend. Hiervoor zijn 2 vereisten (NV: art. 562, BVBA: art. 290)
1) Je hebt een zekere macht nodig (bepaald aantal aandelen) 2) Je mag niet mee gestemd hebben voor een kwijting
Inbreuk op wetboek van vennootschappen / inbreuk op statuten van de vennootschap
U leef als zaakvoerder of bestuurder de regels van het wetboek of de statuten niet na.
Voorbeelden:
- Algemene vergadering niet bijeenroepen zoals het hoort - Bepaalde zaken niet publiceren in bijlage van het BS
Hier geldt een hoofdelijke aansprakelijkheid, het ganse bestuur is altijd aansprakelijk. Er is een mogelijkheid om hier als individueel bestuurder onderuit te komen:
- Wanneer er een beslissing wordt genomen op een bestuursvergadering die in strijd is met het wetboek of de statuten, moet u tegenstemmen en uw tegenstemming laten notuleren bij de secretaris van de RvB.
- Wanneer u afwezig was tijdens de vergadering waar dergelijke beslissing genomen werd. Op de eerstvolgende algemene vergadering moet je de inbreuk laten noteren in de agenda. De algemene vergadering kan de vordering instellen of er kan eventueel een minderheidsvordering gesteld worden. Het is echter ook mogelijk dat derden buiten de vennootschap de bestuurders aansprakelijk stellen. U bent aansprakelijk voor alle schade.
Niet-contractuele aansprakelijkheid (Art. 1382 BW)
Als u een fout begaat die schade veroorzaakt en de schade is het gevolg van de fout dat is diegene die de fout begaat volledig aansprakelijk voor terugbetaling van alle mogelijke schade.
Hier hebt u individuele aansprakelijkheid, de bestuurder die de fout begaat is diegene die
aansprakelijk gesteld zal worden. Hoofdelijke aansprakelijkheid is echter ook mogelijk, als meerderen aan de fout samenwerken of het samenlopen van verschillende acties van bestuurders de fout veroorzaakt.
De algemene vergadering kan de vordering instellen en dit kan ook door derden gebeuren.
Heel veel inbreuken die een bestuurder maakt, kunnen zowel ondergebracht worden onder deze grond als onder de eerste grond van contractuele aansprakelijkheid. Maar, de contractuele aansprakelijkheid heef altijd voorrang op de niet-contractuele aansprakelijkheid. Je moet de
bestuurder dagvaarden op basis van de eerste grond, en deze betaalt dan minder schadevergoeding. Indien echter de fout ook strafrechtelijk gesanctioneerd wordt, mag je de bestuurder alsnog
dagvaarden op basis van de derde grond, niet-contractuele aansprakelijkheid.
Als je bestuurder wordt in een vennootschap, kan je best een bestuurdersverzekering aansluiten waarvan je eist dat die betaald wordt door de vennootschap. De verzekeringsmaatschappij zal dan de schadevergoeding dekken indien je aansprakelijk gesteld wordt.
Deze aansprakelijkheidsgrond komt enkel voor bij faillissementen. Indien je een kennelijk grove fout hebt begaan, dewelke heef bijgedragen tot het faillissement, dan ben je aansprakelijk.
Voorbeelden:
- Een vennootschap factureren voor goederen en diensten die ze niet geleverd hebben
- De vennootschap niet laten functioneren, waardoor er ook geen verslagen te vinden zijn van de AV of van andere organen
Er kan sprake zijn van individuele of hoofdelijke aansprakelijkheid. De vordering wordt ingesteld door de curator of door de schuldeisers. Een mogelijke kwijting, die eerder al werd verleend door de AV, heef geen invloed op het kunnen stellen van de vordering.
PERMANENTE VERTEGENWOORDIGING
Als je als vennootschap een bestuursmandaat hebt in een andere vennootschap, dan moet je in deze andere vennootschap een permanente vertegenwoordiger aanwenden, een fysiek persoon, die aangeduid wordt door de vennootschap en die gaat zetelen in het bestuur van de andere
vennootschap. Dit moet geen bestuurder zijn, kan een gewone werknemer zijn. Maar deze persoon heef dezelfde aansprakelijkheid als alle andere bestuurders in die andere vennootschap.
13.2. Algemene Vergadering
Bevoegdheden
Bepaald door wetboek van vennootschappen
Hoofdbevoegdheid is alles wat betrekking heef op statuten, kapitaalsverhoging, benoeming/ontslag van het bestuur en controleorgaan
Door wie bijeengeroepen? (4 opties)
Door het bestuur Door het controleorgaan
De vereffenaar (in situatie v/h einde v/e vennootschap)
Een individueel aandeelhouder, als je een machtiging hebt van de Rechtbank van Koophandel (wanneer het bestuur de AV bijeen moest roepen, maar het niet deed)
Wanneer?
Verplichte bijeenroeping jaarlijkse statutaire algemene vergadering: jaarrekening goedgekeurd, winstuitkeringen, winstbestemming, kwijting beslissen …
Een statutaire algemene vergadering, naast de verplichte jaarlijkse vergadering. Je mag zoveel samenkomen als je wil (vb ieder kwartaal) maar het moet vermeld zijn in de statuten.
Als 1/5 van de aandeelhouders het vraagt (als je zelf 20% hebt is dit al voldoende) Alarmprocedures (verplichting voor het bestuur om samen te komen)
Als er een fusie/verkoop op til is (uitzonderlijk)
Hoe roept men ze op?
Alle aandelen op naam moeten een aangetekend schrijven krijgen => heel kostelijk als er veel aandeelhouders zijn.
Vandaar dat men kan vragen aan de aandeelhouders om op een andere manier een oproeping te mogen doen (vb via mail)
Gedematerialiseerde aandelen (waarbij je de aandeelhouders niet kent)
Men moet een oproep doen (en de agenda publiceren) via het Belgisch staatsblad én via een landelijk verspreid dagblad (vb de Tijd)
Je kan zowel gedematerialiseerde als op naam geplaatste aandelen hebben. In dat geval is een gewone brief voor diegene op naam voldoende (of anders afgesproken).
Bij de oproeping moet steeds de agenda vermeld zitten, aandeelhouders moeten op
voorhand weten welke punten er behandeld zullen worden + er mag alleen gestemd worden op de punten die op de agenda staan. Vaak deelt men mee in de agenda dat er een punt ‘varia’ is, maar hierover kan er niet gestemd worden, enkel gediscussieerd.
Uitzonderingen: bestuur kan ontslagen worden als er grondige redenen zijn
Wie is aanwezig?
Aandeelhouders Bestuur
Controleorgaan
Derden, als de AV het toelaat (vb een advocaat) De pers is vaak ongewenst
o Niet-beursgenoteerde bedrijven: zal zo goed als nooit toegelaten worden o Beursgenoteerde bedrijven: komt zelden voor, dan moet de pers aandelen
Houders van winstcertificaten mét stemrecht
Wie mag stemmen?
Iedereen die stemrecht heef
o Aandeelhouders met stemrecht (er bestaan ook aandelen zonder stemrecht) o Houders van winstcertificaten met stemrecht
Hoe ga je stemmen?
Zelf aanwezig zijn en uw stemrecht uitvoeren
Volmacht geven, aan een medevennoot of aan het bestuur
Je kan iemand een blanco cheque geven en daarop zetten dat u stemrecht geef, maar u kan ook stemmingsvereisten meegeven om aan te geven wanneer die persoon voor of tegen moet stemmen.
Wie heeft welke stem?
In VOF één man één stem (dus als je een AV aanstelt, want je hebt geen wettelijke
verplichtingen). Maar omdat je geen verplichtingen hebt, kan je deze ‘standaard’ ontwijken en toch kiezen van 40% aandelen = 40% stemmen.
In BVBA/NV geldt het principe één aandeel één stem. Als je aandelen hebt met verschillende waarden, bv 100 en 200 euro, dan heef het aandeel van 100 euro 1 stem en dat van 200 euro 2 stemmen. Uw stemrecht blijf van gelijke waarde over de aandelen.
Coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid: stemmen toekennen ongeacht de waarde van het aandeel (vb: aan een aandeel 51% van de stemmen geven)
Stemafspraken
Men laat toe dat aandeelhouders op voorhand afspreken hoe ze gaan stemmen Kan men mondeling/schrifelijk maken
Altijd in tijd beperkt én moet altijd in belang van de vennootschap zijn
Controle AV
Als de AV de formaliteiten niet naleef (vb. als er beslist wordt over een punt dat niet op de agenda staat) naar de RbVkh: vordering instellen als individu, vennootschap dagvaarden RbVkh kan beslissing van de AV nietig verklaren of een regularisatieperiode geven
Over inhoudelijke gebreken (bepaalde beleidsbeslissingen waarmee je niet akkoord gaat) kan je als AH ook naar de RbVkh stappen maar deze is daar zeer terughoudend in. Men kan enkel marginaal toetsen = zien of het al dan niet een redelijke beslissing is.
Meestal in situaties waarin de meerderheid de minderheid systematisch negeert.
Beperking van het stemrecht
De statuten kunnen het aantal stemmen waarover iedere aandeelhouder in de vergadering beschikt, beperken op voorwaarde dat die beperking verplicht van toepassing is op iedere aandeelhouder, zonder onderscheid van het effect waarmee hij aan de stemming deelneemt.
Moeten aandeelhouders fysiek bij elkaar komen?
Ja, maar tegenwoordig ook mogelijk via telefoon of video (moet dan ook wel in de statuten staan).
Vraagrecht van de aandeelhouders
Naast patrimoniaal recht (recht op een dividend) en participatierecht (recht om te stemmen) Vraagrecht: vragen stellen aan het bestuur over de vennootschap en de gang van zaken in de
vennootschap
Je kan voor de AV alreeds schrifelijk een vraag stellen aan het bestuur, dewelke ze dan moeten beantwoorden op de algemene vergadering.
Het bestuur moet antwoorden, maar men mag het welzijn van de vennootschap niet in gevaar brengen. (Bestuurders hebben soms het recht om terughoudend te zijn over discrete informatie, bijvoorbeeld bij een fusie)
Indien je op de AV mondeling vragen stelt, moeten ze hier ook op antwoorden.
Aandeelhouder moet zijn vraagrecht in redelijkheid uitvoeren (niet steeds dezelfde vraag stellen, niet voortdurend blijven vragen …)
Eigendom van aandelen
Soms aandelen die mede-eigendom zijn van meerdere eigenaars (vb wanneer ouders aandelen hebben en deze schenken aan de kinderen) er moet één persoon aangeduid worden die over de rechten van dit aandeel beschikt, en het stemrecht mag uitvoeren
Hoe weet men op de AV dat u komt opdagen?
Voor sommige beslissingen moet u een aanwezigheidsquorum hebben. Men kan in de statuten aangeven dat iemand die gaat komen op voorhand zijn aandeel moet blokkeren (bij bank laten blokkeren of bij zetel van de vennootschap). Er kan van de aandeelhouder gevraagd worden een bewijs van blokkering voor te leggen op de algemene vergadering, maar dit moet vermeld staan in de statuten.
Hoe verloopt de AV?
In de praktijk heel informeel, met een zeer formeel verslag nadien
Eerst Kijken of AV geldig is samengesteld, nakijken of de volmachten geldig zijn … Er moet iemand zijn die de vergadering leidt
Als de AV van start gaat, wordt er een voorlopig bureau samengesteld: de oudste aandeelhouder wordt tijdelijk voorzitter, de jongsten zijn secretaris en stemopnemers. Vervolgens beslist men wie de vergadering gaat voorzitten. De voorzitter zegt dan dat het
definitief bureau wordt gevormd. Stemopnemer telt de stemmen
Secretaris moet notulen bijhouden en verslag opmaken van de hele vergadering
Met welke meerderheid stemt men?
Bij jaarlijkse AV: stemt men bij meerderheid van stemmen, geen minimum stemmers Bij gewone AV: stemt men bij meerderheid van stemmen, geen minimum stemmers Bij buitengewone AV (vb bij statutenwijziging): helf van het kapitaal én 3/4 van de
stemmen moet aanwezig zijn
13.3. Controleorgaan (gastcollege)
14. AANDELEN
14.1. NV
Verschillende soorten aandelen
1. Nominale waarde: u bepaalt uitdrukkelijk de waarde van het aandeel
2. Zonder nominale waarde: waarde wordt bepaald door het kapitaal te delen door het aantal aandelen (bij kapitaalsverhoging moet men dan geen extra aandelen in omloop brengen)
3. Aandelen op naam: aandeelhouderschap blijkt uit een register
De vennootschap heef een register waarin ze het aantal aandelen noteert en die zijn allemaal genummerd. Per aandeel wordt genoteerd wie de aandeelhouder is. Vroeger schrifelijk (2 exemplaren), vandaag de dag meestal elektronisch.
4. Gedematerialiseerde aandelen: gebeurt allemaal via rekeningen
De overheid wil weten wie aandeelhouder is omdat men bij nalatenschap wil weten waarop men erfenisrechten kan eisen. Hiervoor is er een vereffeningsorgaan, in de praktijk is dit de vennootschap Euroclear (NV aangeduid door de koning). Alle banken hebben hier een rekening (= erkende rekeninghouders), waarop 100% van uw aandelen worden gezet. Als u aandelen koopt, opent u een rekening bij de bank en die gaat uw aandelen boeken op de rekening bij Euroclear. Alles gaat via een systeem van overboekingen.
Niets verhindert dat u als vennootschap alles laat plaatsvinden via 1 bank, en de aandeelhouders verplicht om daar een rekening te openen. Op die rekening wordt dan geboekt welk percentage van aandelen de individuele aandeelhouders hebben. Zo kan u Euroclear uitschakelen.
De vennootschap weet bij gedematerialiseerde aandelen niet wie de aandeelhouders zijn.
Je kan enkel gedematerialiseerde aandelen hebben als dit in de statuten staat. ( voor aandelen op naam moet dit niet)
5. Met stemrecht: beperkt in hoeveelheid dat u als NV deze aandelen met stemrecht kan uitgeven
6. Zonder stemrecht
7. Preferente aandelen: het voordeel dat u geef aan deze aandeelhouders mag u als vennootschap vrij kiezen
Voorbeelden:
- Recht hebben op een extra dividend, een extra uitkering
- Als eerste uitbetaald worden bij ontbinding van de vennootschap
Overdraagbaarheid van aandelen
In een NV is de overdracht van aandelen volgens de regel principieel vrij omdat het een kapitaalvennootschap is. Wie de aandeelhouders zijn, is in principe niet van belang. De
overdraagbaarheid kan evenwel beperkt worden. Deze beperkingen moeten aan 3 voorwaarden voldoen:
- De beperking moet beperkt zijn in de tijd: 3, 4 of 5 jaar
- De beperking moet in het belang zijn van de vennootschap (de belangen van de aandeelhouders, de schuldeisers en alle belangen die spelen rond een vennootschap) - De beperking moet schrifelijk vastgelegd worden (in statuten, of in een onderling contract
met de aandeelhouders)
Wanneer je voldoet aan de voorwaarden, kan je allerlei clausules instellen.
- Goedkeuringsclausule: aandelen mogen overgedragen worden, maar er moet een goedkeuring zijn van een bepaald percentage van de aandeelhouders
- Verkoopclausule: aandelen mogen overgedragen worden, maar je moet ze eerst aanbieden aan bepaalde personen (eerst binnen de vennootschap, daarna aan derden)
- Stand-still-clausule: overdracht volledig uitgesloten gedurende een bepaalde periode Hoe aandelen overdragen?
- Aandelen op naam: de overdracht die plaatsgevonden heef tussen partijen en waardoor de eigendom is overgegaan, moet ingeschreven worden in het aandelenregister
Dit is belangrijk voor de tegenstelbaarheid van de vennootschap, zij kennen enkel de aandeelhouders die in het register staan.
- Gedematerialiseerde aandelen: de transactie moet gevolgd worden door de juiste boeking, alles staat immers op rekeningen
Vanaf de overeenkomst gesloten is erkent de vennootschap de nieuwe eigenaar (geen tegenstelbaarheid zoals bij aandelen op naam).
14.2. BVBA
Alle aandelen zijn in principe op naam, door het besloten karakter. Er zijn variaties mogelijk wat betref aandelen met of zonder nominale waarde en aandelen met of zonder stemrecht. Er geldt wel dat alle aandelen gelijk moeten zijn, dus geen preferente aandelen.
Aangezien het een besloten vennootschap is, zijn aandelen niet zomaar vrij overdraagbaar. Art. 249 bepaalt onder welke voorwaarden de aandelen overgedragen kunnen worden. Dit zijn
minimumvoorwaarden, ze kunnen in de statuten nog strenger zijn.
Volgens de regel kan men aandelen slechts overdragen met instemmen van minstens de helf van de vennoten die 75% van het kapitaal bezitten (eerst de over te dragen aandelen afrekken van het totaal aantal aandelen). Er staan ook een aantal uitzonderingen in het artikel. De instemming is niet vereist wanneer de aandelen overgedragen worden aan een vennoot, de echtgenoot van de