• De Maag Lever Darm Stichting stelt voor Nederland de volgende norm voor: om de 500 m (5 minuten lopen) een openbaar of opengesteld toilet in centra en langs drukke voetgangersgebieden
• Stel toiletten in gemeentelijke gebouwen open voor passanten, geef dit aan met een herkenbare en eenduidige sticker en meld de toiletlocatie aan bij de HogeNood-app
• Stel het openstellen van toiletten voor passanten als voorwaarde aan de huurder van een gemeentelijk gebouw
• Geef een kleine vergoeding om toiletten open te stellen aan horeca, winkels en supermarkten en laat hen de openstelling met een sticker aanduiden, zoals het Duitse initiatief die Nette Toilette of het Belgische PlasPunt
• Openbare toiletten hoeven niet duur te zijn: reclame of een vending machine (bv. van het Utrechtse bedrijf Quiosk) helpen meebetalen aan het toilet. Toiletfabrikanten hebben ook leaseconstructies om de investering te spreiden over meerdere begrotingen
• Meer toiletten verdienen zichzelf terug: doordat ouderen en chronisch zieken als buik- en blaaspatiënten meer de deur uit durven, vermindert de kans op eenzaamheid en Wmo-kosten. Een arbeidsgehandicapte of bijstandsgerechtigde kan gastheer/-vrouw worden bij een openbaar toilet, waarmee de gemeente een uitkering uitspaart
• Neem in de Bouwverordening een bepaling op dat nieuwe gebouwen/winkels toiletten vóór de balie/kassa moeten hebben, en dat deze publiek toegankelijk zijn
• Neem het creëren van voldoende toiletten mee in de lokale inclusie-agenda, die de gemeente vanwege het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking en chronische ziekte moet opstellen
Continentie Stichting NL
'/+-08/ 1/./3 9+3 ./ '/2//38/6++. 9+3 %78/3
7XGGM ]ORRKT ]OP UTY \UUXYZKRRKT&
75=55>B5 1AB5>
dT0(OgQUXX%X'X
$ *&) " !#
TX(/ 1LU(
12 DKKTYZXG ! FT `GTJ KT MXOTJNGTJKR 2D OY KKT HKJXOPL JGZ MKYVKIOGROYKKXJ OY OT NKZ \KX\GGXJOMKT KT
\KXVGQQKT \GT MKQGROHXKKXJ `GTJ(
7KQGROHXKKXJ `GTJ OY `GTJ JGZ JUUX \KXNOZZOTM TGMKTUKM \XOP OY \GT 8,* KT `UJUKTJK MKSGQQKROPQ [OZ MK`KKLJ QGT ]UXJKT US HKVGGRJK LXGIZOK"Y ZK \KXQXOPMKT JOK MKHX[OQZ ]UXJKT HOP NKZ \KX\GGXJOMKT
\GT TGZ[[XROPQK ]GZKXHXUTTKT& EQ? Y_YZKSKT #]GXSZK)QU[JK UVYRGM$& ]GZKX V[ZZKT \UUX JK RGTJ KT Z[OTHU[] KT HXUTTKXOTM VXUPKIZKT(
12 DKKTYZXG ! FT `GTJ KT MXOTJNGTJKR 2D OY aaT \GT JK \OKX HKJXOP\KT OT >KJKXRGTJ JOK `OIN HK`OM NU[JKT SKZ NKZ \KX\GGXJOMKT \GT MKQGROHXKKXJ `GTJ(
?T`K QRGTZKT QXOTM HKYZGGZ [OZ `U]KR RUQGRK HUUXHKJXOP\KT GRY 8[XQSGTY)?IQN[O`KT OT AUSKXKT&
EKR]GZKX 5OTJNU\KT& @GG_SGQKXY!FT DURQKR GRY OTZKXTGZOUTGGR UVKXKXKTJK HKJXOP\KT GRY 6[MXU&
@U_GR 8GYQUTOTM KT 2UYQGROY(
5TQKRK \UUXHKKRJKT \GT VXUPKIZKT JOK JUUX UTY MKQGROHXKKXJ `GTJ `OPT MKSGGQZ/
2XUTTKXOTM \UUX NKZ JXUUM VUSVKT \GT JK Z[TTKR HGQ OT =GGYZXOINZ( ?VJXGINZMK\KX @OPQY]GZKXYZGGZ) 2GRRGYZ'>KJGS(
8KZ GGTRKMMKT \GT KKT TOK[] EQ? A_YZKKS >OK[]HU[] ;GYYKT 3USVRK^ DKRJKT UVJXGINZ MK\KX/
8[XQSGTY)?IQN[O`KT AUSKXKT
4K TOK[]HU[] \GT NKZ AR[OYIUSVRK^ OT 9PS[OJKT& UVJXGINZ MK\KX / 3USHOTGZOK 6[MXU ) 7KHX( \GT
;KYYKR
8KZ HXUTTKXKT \GT KXTYZOMK \KX\[OROTM UV NKZ @GLLOTGMK IUSVRK^ 5^^UT'=UHORK @UZZKXJGS& UVJXGINZ MK\KX/ 3USHOTGZOK 6[MXU)@U_GR 8GYQUTOTM(
8KZ GGTRKMMKT \GT KKT +.* ZGR EQ? Y_YZKSKT \UUX KKT +** QROSGGZ TK[ZXGRK TOK[]HU[] ]OPQ OT FUKZKXSKKX( ?VJXGINZMK\KX / 3USHOTGZOK <[OTYZXG ]GZKX SGTGMKSKTZ ) 2UYQGROY(
8KZ `GTJ ]GZ ]OP MKHX[OQKT ]UXJZ MK]UTTKT OT JK VRGYYKT \GT AKRROTMKX 2KKZ`K GGT JK MXKTY Z[YYKT
>KJKXRGTJ KT 4[OZYRGTJ& GRJGGX \OTJZ UUQ JK \KX]KXQOTM VRGGZY& JK RUIGZOK OT 1YZKT ]UXJZ KTQKR MKHX[OQ \UUX NKZ \[RRKT KT UVRGGT \GT 2OMHGMY SKZ MKIGROHXKKXJ `GTJ(
(/8 564,1//2
9T ,**. NKKLZ JK LGSOROK DKKTYZXG NKZ VGTJ GGT JK 2KKQYZXGGZ ,* GGTMKQUINZ \GT JK LGSOROK \GT 8UULZ JOK JGGX\UUX OT NKZ VGTJ KKT HUKXKTHKJXOPL X[TJK(
8KRGGY \UUX JK LGSOROK \GT 8UULZ ]GY JK K^VRUZGZOK \GT NKZ HUKXKTHKJXOPL TOKZ SKKX XKTJGHKR KT KKT HKbOTJOMOTM \GT NKZ HKJXOPL \URMJK(
>G JK QUUV \GT JK HUKXJKXOP ,**. NKH OQ SOP MKSKRJ UV NKZ MKSKKTZK N[OY SKZ JK \XGGM US JK GMXGXOYINK HKYZKSSOTM US ZK `KZZKT TGGX KKT GTJKX HKYZKSSOTM& ]K `OPT ]KROY]GGX KKT HKJXOPL JGZ MKROKKXJ OY GGT JK GMXGXOYINK YKIZUX JUUX NKZ RK\KXKT \GT SGZKXOGRKT JOK MKHX[OQZ ]UXJKT \UUX NKZ
\KX\GGXJOMKT \GT ]GZKXHXUTTKT \UUX JK RGTJ KT Z[OTHU[] SGGX [OZ KOTJKROPQ `OPT ]K KKT `GTJ KT MXOTJNGTJKR(
4K HKYZKSSOTM OY JKYZOPJY US MK`KZ \GT KKT GMXGXOYINK TGGX KKT D12)]UUT HKYZKSSOTM(
9T ,*+- NKH OQ KKT \KX`UKQ OT MKJOKTJ HOP JK MKSKKTZK \UUX NKZ HU[]KT \GT KKT RUUJY ZKT HKNUK\K
\GT JK UVYRGM \GT HOM'HGMY SKZ MKQGROHXKKXJ `GTJ(
4K KKXYZK XKGIZOK Q]GS \GT JK MKSKKTZK& JK USMK\OTM \KXM[TTOTM `U[ SUKZKT ]UXJKT GGT MKVGYZ&
KT KX Q]GS KKT [OZTUJOMOTM US OT MKYVXKQ ZK MGGT SKZ JK ]KZNU[JKX 4NX( BN( =GXZKTY(
8KZ KKXYZK MKYVXKQ \KXROKV HOP`UTJKX VUYOZOKL& TG [OZRKM ]GZ ]OP GRY 12 DKKTYZXG .O FT `GTJ KT MXOTJNGTJKR 2D YVKIOLOKQ JKJKT Q]GSKT ]K ZUZ JK IUTIR[YOK JGZ NKZ KKT [TOKQ HKJXOPL OY(
4K EKZNU[JKX 4NX( BN =GXZKTY QUSZ SKZ NKZ \UUXYZKR US ZK QOPQKT ]GZ \UUX SUMKROPQNKJKT NOP `U[
Q[TTKT GGT HOKJKT KT SGGQZ JK UVSKXQOTM JGZ JOZ KKT [TOKQ MK\GR OY KT JGZ NOP NOKX\UUX ]KR SUMKROPQ NKJKT `OKZ& NOP `U[ UTY UUQ TOKZ NKHHKT [OZMKTUJOMJ GRY NKZ KKT UTSUMKROPQ MK\GR `U[ `OPT YVXGQ NOP RKZZKXROPQ(
?\KXOMKTY OY JK LOXSG 12 DKKTYZXG ! FT `GTJ KT MXOTJNGTJKR 2D GR ZOKT :GGX UV JK 2KKQYZXGGZ MK\KYZOMJ KT OY TUM TOKZ aT QKKX KKT QRGINZ K(J( MK]KKYZ OY HOP `U]KR MKSKKTZK GRY VUROZOK \UUX U\KXRGYZ UL OKZY JKXMKROPQY(
EKR SUKYZ KX HKQKQKT ]UXJKT UL JK \KXQKKX OTZKTYOZKOZ& UTZYR[OZOTMKT KT NKZ RGTJKROPQ OTVGYYKT `U[
MGGT R[QQKT(
DUUX UTY MKKT VXUHRKKS& OSSKXY KX ]GY TUM TUUOZ U\KXRGYZ MK]KKYZ & KT NKZ RGTJKROPQ OTVGYYKT OY
\UUX UTY ccQ MKKT VXUHRKKS(
?TY \UUXYZKR OY US KKT RUUJY ZK HU[]KT MKROPQ GGT JK GLSKZOTMKT KT NUUMZK GRY KKT \GXQKTYYZGR `UJGZ NKZ \UUX KKT H[OZKTYZGGTJKX ZUZGGR \UUXHOP MGGZ JGZ KX KKT `GTJ KT MXOTJNGTJKR UV JK`K RUIGZOK MK\KYZOMJ OY(
>G KTOMK ZOPJ NKHHKT ]K ]KKX KKT \KX`UKQ OT MKJOKTJ US OT MKYVXKQ ZK QUSKT SKZ JK EKZNU[JKX BN
=GXZKTY& NKZ RKKQ UTY TUM GR RGTM ZK J[XKT \UUX JGZ ]OP HKXOINZ QXKMKT(
8KZ Z]KKJK MKYVXKQ ]GY UUQ HOP`UTJKX VUYOZOKL& ]K NKHHKT MKYVXUQKT U\KX NKZ RGTJKROPQ OTVGYYKT KT JGZ OTJOKT JK \KXM[TTOTM `U[ ]UXJKT \KXRKKTJ ]OP GRY 12 DKKTYZXG ! FT `GTJ KT MXOTJNGTJKR 2D XKQKTOTM SUKYZKT SKZ KKT JUTGZOK GGT NKZ TGZ[[X LUTJY& GR SKZ GR MKKT VXUHRKKS \UUX ]GZ UTY HKZXKLZ(
4GT QUSZ KX KKT HXOKL ]GGX Y[SSOKX [OZMKRKMJ ]UXJZ JGZ KX NKRGGY MKKT USMK\OTM \KXM[TTOTM QGT ]UXJKT GL MKMK\KT USJGZ NKZ TOKZ OT NKZ HKRKOJ H[OZKT MKHOKJ VGYZ \GT JK MKSKKTZK 1YZKT(
DUUX UTY KKT QRGV GGT JK NKRJKXK NKSKR
5KT JKXJK MKYVXKQ \URMZ& ]OP \XGMKT JK EKZNU[JKX BN( =GXZKTY NUK NKZ QGT JGZ NOP \GT KKT VUYOZOK\K YZKSSOTM OT KKTY OY USMKJXGGOJ TGGX KKT TKMGZOK\K YZKSSOTM(
5XM J[OJKROPQK GXM[SKTZKT QUSKT KX OT UT`K UVZOKQ TOKZ& KTQKR JGZ NKZ TOKZ VGYZ OT NKZ HKRKOJ H[OZKT MKHOKJ& \KXJKX SKXQZ JK EKZNU[JKX TUM UV& JGZ GRY ]K `U[JKT `OPT MK\KYZOMJ OT 8K[YJKT H[OZKT MKHOKJ NKZ VXUHRKKS YTKR UVMKRUYZ `U[ `OPT(
?UQ QUSKT ]K MK`GSKTROPQ ZUZ JK IUTIR[YOK JGZ KKT \KYZOMOTM UV NKZ OTJ[YZXOK ZKXXKOT KKT YRKINZK UVZOK OY OT \KXHGTJ SKZ JK ]KXQ`GGSNKJKT JOK U\KXRGYZ `U[JKT Q[TTKT MK\KT `UGRY YZUL\UXSOTM K(J(
1RY \UUXHKKRJ MKKLZ JK EKZNU[JKX BN( =GXZKTY NKZ HKJXOPL @GGOPSGQKXY HKZUT IKTZXGRK& KKT HKJXOPL ]GZ \URMKTY NKS UUQ UV KKT [TOKQK RUIGZOK H[OZKT NKZ OTJ[YZXOK MKHOKJ MK\KYZOMJ OY(
?UQ YVXKQKT ]K TUM U\KX NKZ HKRKOJ \GT JK VXU\OTIOK JOK ZKMKT]UUXJOM YZOS[RKKXZ US GTJKXK HKJXOP\OMNKOJ OT NKZ H[OZKT MKHOKJ ZK \KXM[TTKT US `U RKKMYZGTJ KT IXOSOTGROZKOZ KT \KXVG[VKXOTM OT NKZ H[OZKT MKHOKJ ZK \UUX QUSKT
4K EKZNU[JKX QUSZ SKZ NKZ \UUXYZKR US ZK QOPQKT UL JK SUMKROPQNKOJ OY \UUX NKZ GLMK\KT \GT KKT ZOPJKROPQK USMK\OTM \KXM[TTOTM US `U ZUZ KKT ZOPJ ZK IXKbXKT \UUX KKT VKXSGTZK UVRUYYOTM(
4K \URMKTJK HXOKL \URMZ& ]GGXOT UUQ JOZ GLMK]K`KT ]UXJZ& JK XKJKT OY ]KKX NKZ `KRLJK& TGSKROPQ NKZ VGYZ #T[$ TOKZ OT NKZ \UUX T[ MKRJKTJK HKRKOJ(
?\KXOMKTY `OPT GGT JK 4OPQYZXGGZ'2KKQYZXGGZ JO\KXYK HKJXOP\KT MK\KYZOMJ JOK OT UT`K UVZOKQ YRKINZ UL TOKZ OT NKZ HKRKOJ VGYYKT `UGRY KKT SKYZLGHXOKQ SKZ YZGTQ U\KXRGYZ& KKT Z]KKZGR G[ZU NGTJKRGXKT I(W(
YRUVKXOP KKT GGTTKSKXY HKJXOPL& KKT QKXSOY HKJXOPL& HUUS Q]KQKXOPKT KKT JXOKZGR SGTKMKY SKZ JOYIU KT IGLa KT KKT NGTJKRY HGTQ I(W( LOTGTIOKXOTM HKJXOPL(
EOP ]ORRKT GRY [TOKQ HKJXOPL MXGGM ZUZ KKT UVRUYYOTM QUSKT US `U [OZ JK`K OSVGYYK ZK MKXGQKT& ]K ]ORRKT KT Q[TTKT GGT JK KOYKT \GT JK MKSKKTZK \URJUKT `UGRY NKZ RGTJYINGVVKROPQ OT VGYYKT&
\KXQKKXY OTZKTYOZKOZ& UL MKR[OJ U\KXRGYZ(
>UMSGGRY ]OP `OPT ]OP JK H[[XZ KT USMK\OTM OT +* PGGX JGZ ]OP MK\KYZOMJ `OPT TUM TUUOZ ZUZ U\KXRGYZ MK]KKYZ(
8KZ KTOMK ]GZ UTY OT`OKTY GGTMKVGYZ SUKZ ]UXJKT OY KKT YZ[QPK SGGZ\UKXOTM OT NKZ HKRKOJ KT JGGX OY KKT ]OR \UUX TUJOM (
EOP ]ORRKT C GRY 12 DKKTYZXG ! FT `GTJ KT MXOTJNGTJKR 2D MXGGM [OZTUJOMKT UV UTY HKJXOPL US C `U ZK RGZKT `OKT OT KKT [TOKQK UTJKXTKSOTM ]GGX ]OP HOP`UTJKX ZXUZY UV `OPT(
8UUMGINZKTJ&
1TTK'2KXKTJ DKKSYRXG 4OXKIZK[X(