Oordeel werkwijze Kompas

Veruit de meeste gedetineerden zijn gelijk vanuit de Inkomstenafdeling geplaatst op Kompas. Een enkeling heeft een korte periode op een reguliere afdeling doorgebracht.

Groepsgesprekken met piw’ers

Alleen gedetineerden die in de groep Motiverende begeleiding zitten hebben door piw’ers georganiseerde groepsgesprekken (de weekevaluatie). Deelname hieraan is verplicht. De meeste respondenten hechten weinig waarde aan deze gesprekken en geven aan dat er nauwelijks iets gezegd wordt door de gedetineerden.

De gedetineerden geven aan geen behoefte te hebben aan een piw’er als mentor. Op Kompas zijn voldoende piw’ers aanwezig die vragen kunnen beantwoorden.

Individuele gesprekken met JVZ medewerkers

Bijna tweederde van de respondenten is tevreden over de individuele gesprekken en de begeleiding die JVZ biedt. De respondenten die ontevreden zijn hadden verwacht dat JVZ meer initiatief zou nemen en dat zij zelf minder hoefden te doen. Ruim de helft van de respondenten geeft aan het jammer te vinden dat er weinig aan praktische problemen, zoals schulden en huisvesting, wordt gedaan.

Groepsgesprekken met JVZ medewerkers

Er worden zowel in de groep Screening & Observatie als in de groep Motiverende begeleiding één keer per week groepsgesprekken georganiseerd door JVZ. Aan deze groepsgesprekken kunnen maximaal acht gedetineerden deelnemen. Gedetineerden moeten zichzelf voor deze gesprekken aanmelden. Het komt regelmatig voor dat de groep vol zit en dat gedetineerden niet kunnen deelnemen. Gedetineerden die zich te laat aanmelden kunnen ook niet meer meedoen. Dit wordt door enkele respondenten als vervelend ervaren. Een groot deel van de gedetineerden is tevreden over de huidi-ge frequentie van de groepshuidi-gesprekken.

Over het algemeen vinden gedetineerden het prettig dat tijdens de groepsgesprekken informatie over de verschillende klinieken wordt gegeven. Een groot aantal gedeti-neerden vindt deelname aan de groepsgesprekken leerzaam.

Drie geïnterviewde gedetineerden die zeggen uitsluitend een alcoholverslaving te hebben, vinden het moeilijk om aansluiting te vinden tijdens de groepsgesprekken. In de groepsgesprekken is volgens deze gedetineerden maar mondjesmaat aandacht voor alcoholverslaving.

Urinecontroles

Een groot aantal gedetineerden is niet tevreden over de urinecontroles. Zij zijn van mening dat deze niet vaak genoeg worden afgenomen. Verder vinden zij dat het toezicht bij het afnemen van de urine te kort schiet. Volgens gedetineerden is het makkelijk om de urinecontrole te saboteren. Indien de sabotage wordt ontdekt heeft dit nadelige gevolgen voor de sfeer op de afdeling.

Algemeen oordeel over afdeling Kompas

Van de geïnterviewde gedetineerden is ruim driekwart van mening dat zij tijdens het verblijf op Kompas beter inzicht in hun problemen hebben gekregen. Bijna alle gede-tineerden zeggen afdeling Kompas aan te raden aan andere verslaafde gedegede-tineerden omdat:

• op Kompas begeleiding wordt geboden waardoor de kans op terugval na de deten-tieperiode wordt verkleind;

• gedetineerden informatie krijgen over verschillende klinieken; • doorstroom naar een kliniek beter wordt voorbereid;

• de sfeer op afdeling Kompas tot nadenken stemt. Gedetineerden op afdeling Kom-pas worden gestimuleerd en gemotiveerd.

De aan alcohol verslaafde gedetineerden merken op dat zij Kompas uitsluitend zou-den aanrazou-den aan gedetineerzou-den die verslaafd zijn aan drugs (en niet aan alcoholver-slaafden). Bovendien merken een aantal gedetineerden op dat plaatsing alleen zin heeft wanneer de gedetineerde over een zekere dosis motivatie beschikt.

Positieve punten afdeling Kompas

De volgende positieve punten van Kompas zijn genoemd door de respondenten: • Individuele aandacht en begeleiding;

• Er wordt goed gelet op hygiëne (schone cel en kleding); • Goede sfeer tussen gedetineerden onderling;

• Goed contact tussen gedetineerden en piw’ers; • Veel sport;

• De inhoud en de sfeer tijdens de groepsgesprekken van JVZ is prettig. Er wordt op een goede wijze informatie over klinieken gegeven, waardoor gedetineerden be-wuster kunnen kiezen;

• Methadon gebruik is toegestaan. Gedetineerden kunnen zelf aangeven hoe snel ze methadon willen afbouwen.

Verbeterpunten afdeling Kompas

De volgende punten zijn door gedetineerden als verbeterpunten genoemd: • Scherper controleren op binnenkomende drugs;

• Urinecontroles beter uitvoeren en minder fraudegevoelig maken;

• Betere uitleg over de werkwijze van afdeling Kompas geven aan ‘nieuwe’ gedeti-neerden;

• Intensievere individuele begeleiding door JVZ;

• Verplicht stellen van activiteiten zodat meer structuur en ritme in het dagelijks leven van de gedetineerden ontstaat;

• Alert zijn op gedetineerden die kiezen voor Kompas vanwege de extra vrijheden en niet vanwege motivatie om aan hun verslaving te werken.

2.9.5 Samenvatting

Ruim drie kwart van de geïnterviewde gedetineerden is van mening dat zij door het verblijf op de afdeling Kompas meer inzicht krijgen in hun problemen. Op Kompas wordt van de gedetineerden verwacht dat ze initiatief tonen door bijvoorbeeld zelf een

individueel gesprek met JVZ aan te vragen of zich aan te melden voor een groepsge-sprek met JVZ. Sommige respondenten hebben hier duidelijk moeite mee en ver-wachten dat zaken voor hen worden geregeld.

De groepsgesprekken met de piw’ers worden zeer matig gewaardeerd door de res-pondenten. De respondenten geven aan geen behoefte te hebben aan een piw’er als mentor omdat de piw’ers op Kompas goed aanspreekbaar zijn voor vragen en pro-blemen.

De respondenten zijn zeer tevreden over de individuele en groepsgesprekken met JVZ. Aandachtspunt hierbij is wel dat alcoholverslaafden moeilijk aansluiting vinden tijdens de groepsgesprekken waar voornamelijk drugsverslaafden bij aanwezig zijn. De respondenten pleiten voor een strengere controle op binnenkomende drugs en voor een beter urinecontrole. De gedetineerden willen in een drugsvrije omgeving zitten en indien fraude bij de urinecontrole wordt ontdekt heeft dit consequenties voor de sfeer op de afdeling.

De respondenten zien Kompas als een mogelijkheid om aan de verslavingsproblemen te werken en na te denken over een vervolgtraject. Voorwaarde is wel dat de gedeti-neerde voldoende gemotiveerd is om aan het groepsgebeuren mee te doen.

2.10 Onderdelen die de werkwijze van de pilot Ketenzorg positief of negatief