Instrumenten en faciliteiten

Tijdens de looptijd van de pilot zijn de volgende werkwijzen, protocollen en instru-menten ontwikkeld:

1. werkprotocollen voor deelprocessen HvB; 2. procedures plaatsingsbeleid: 9-stappenmodel; 3. huisregels Kompas;

4. afspraken urinecontroles Kompas; 5. activiteitenaanbod;

6. folders;

7. cliëntprofielen Kompas; 8. database pilotgegevens.

Ad 1. Werkprotocollen voor de deelprocessen die in het HvB worden uitgevoerd

De werkprotocollen zijn opgesteld vanaf het deelproces vroeghulp tot en met de plaatsing in de zorg. De precieze taakverdeling binnen/buiten is door het JVZ-team uitgewerkt en de taakverdeling tussen JVZ en piw’ers binnen het HvB is in het Multi-disciplinair Teamberaad verder uitgewerkt.

Eind 2003 heeft JVZ het ‘ideaal proces aansluiting JVZ-Zorg’ geïmplementeerd. Hiermee wordt ondermeer duidelijk welke rol JVZ-medewerkers hebben in het proces van zorgindicatie en zorgtoewijzing. De regie voor de uitvoering van dit proces ligt in handen van een behandelcoördinator JVZ. Knelpunten die in de praktijk aan het licht komen, worden via deze functionaris aangekaart en opgelost in overleg met betrokke-nen in de zorg.

Ad 2. Procedures plaatsingsbeleid

Het ‘9-stappenmodel voor de toeleiding naar drang- en dwangtrajecten’ is ontwikkeld in het kader van het project Ketenmanagement Drang & Dwang en beschrijft de stappen van de selectieprocedure die doorlopen moeten worden van vroeghulp tot plaatsing in het HvB Arnhem-Zuid.

Ad 3. Huisregels voor afdeling Kompas

Dit zijn een beperkt aantal duidelijke regels die zijn ingebed in een sanctioneringbe-leid.

Ad 4. Afspraken ten aanzien van urine-controles Kompas

Ad 5. Het activiteitenaanbod

Het activiteitenaanbod tijdens de groepsgesprekken is opgebouwd uit modules met een korte leercyclus. Een module kan de gedetineerden in een paar weken afronden met als doel gemotiveerd raken/blijven voor volgende stappen in het proces.

Voor de groep Observatie & Screening zijn drie themabijeenkomsten ontwikkeld: • voor- en nadelen van druggebruik;

• type gebruiker; • motivatiecirkel.

Voor de groep Motiverende Begeleiding zijn vier modules ontwikkeld: • Terugvalpreventie (2 bijeenkomsten);

• Klinieken (2 bijeenkomsten);

• Sociale vaardigheden (3 bijeenkomsten);

• Omgaan met jezelf in een groep (3 bijeenkomsten).

Ad 6. Folders

Er zijn twee folders geschreven: een folder om derden te informeren over de pilot Ketenzorg en de afdeling Kompas en een folder om gedetineerden te informeren over Kompas en het aanbod van JVZ.

Ad 7. Cliëntprofielen Kompas

De medewerkers van Kompas hebben van gedetineerden op Kompas cliëntprofielen opgesteld. Aan de hand van deze cliëntprofielen probeert men meer inzicht te krijgen in de ondersteunende functie van het ‘Kompas-regime’: voor wie wel, voor wie niet en onder welke voorwaarden.

Er worden zes cliëntprofielen onderscheiden:

1. drugsverslaafde gedetineerden met (ernstige) persoonlijkheidsstoornissen; 2. drugsverslaafde gedetineerden met psychotische en/of depressieve klachten; 3. zwakbegaafde gedetineerden met middelenafhankelijkheid;

4. verslaafde gedetineerden die getypeerd worden als ‘zwerver’; 5. overige langdurend verslaafden;

6. gedetineerden die middelen gebruiken (drugs, alcohol) en/ of gokken. Géén veel-pleger/ dubbeldiagnose.

Voor een uitgebreid overzicht van de cliëntprofielen wordt verwezen naar bijlage 4.

Ad 8. Database en trimesterrapportages

Het JVZ-team in het HvB heeft een database in Access opgezet om gegevens met betrekking tot de pilot gemakkelijker te kunnen verzamelen ten behoeve van de tri-mesterrapportages. In de trimesterrapportages wordt over de volgende indicatoren gerapporteerd:

• aantal plaatsingen doelgroep in HvB Arnhem Zuid; • aantal intakes door JVZ;

• doorplaatsing van de Inkomstenafdeling naar afdelingen binnen het gevangeniswe-zen;

• aantal geplaatste gedetineerden op afdeling Kompas;

• doorplaatsing naar externe zorg of naar een passend programma binnen een PI; • twee maanden later in extern traject.

Voor de uitvoering van de pilot zijn de volgende faciliteiten van belang.

Kantoorfaciliteiten JVZ

De medewerkers JVZ binnen het HvB beschikken over één centrale kantoorruimte waar alle JVZ medewerkers een werkplek hebben. Bij aanwezigheid van alle mede-werkers kunnen de medemede-werkers hinder ondervinden van elkaars telefoongesprekken. Een mogelijkheid om zich terug te trekken op een concentratiewerkplek ontbreekt. De medewerkers ervaren dit als een gemis.

De medewerkers JVZ communiceren uitsluitend via telefoon en fax met de ‘buiten-wereld’. E-mail en internet is niet beschikbaar voor de medewerkers JVZ. De mede-werkers hebben ook geen toegang tot het intranet van De Grift. Informatie uitwisse-ling gaat hierdoor moeizaam.

Spreekkamers en ruimte voor groepsgesprekken op Kompas

Er is een beperkt aantal spreekkamers waar gesprekken met gedetineerden kunnen worden gevoerd. De spreekkamers zijn vaak bezet en daardoor vinden gesprekken met gedetineerden vaak op cel van de gedetineerde plaats of indien mogelijk in de gemeenschappelijke ruimte. De JVZ medewerkers hebben aangegeven dit een onwen-selijke situatie te vinden (onder andere vanwege veiligheid) en hebben verzocht om een extra spreekkamer.

In de aanwezige spreekkamers bevindt zich geen telefoon en het is daardoor onmoge-lijk om de gedetineerde zelf te laten bellen naar bijvoorbeeld een vervolgvoorziening. Voor de groepsgesprekken is geen aparte ruimte aanwezig en deze vinden vaak in de gemeenschappelijke woonkamer plaats. Ook dit is geen optimale situatie.

Urine afnameplaats

In het programma van Kompas zijn dagelijkse urinecontroles opgenomen. De urine wordt afgenomen in de cel van de gedetineerde. De gedetineerde hebben hierdoor mogelijkheden om te frauderen met de urine. De medewerkers van Kompas hebben bij de directie van de PI verzocht om een urine afnameplaats in te stellen. Deze is tijdens de looptijd van de pilot niet gerealiseerd.

Vervoer

Gedurende de detentieperiode is de PI verantwoordelijk voor het vervoer van de gedetineerden. Na de detentieperiode is dit niet meer het geval en wordt een beroep op de gedetineerde gedaan om zelfstandig naar bijvoorbeeld een verslavingskliniek te gaan. Het ontbreken van begeleiding vergroot de kans dat de ex-gedetineerde niet bij de verslavingskliniek aankomt. Wanneer deze kans bij voorbaat groot wordt geacht wordt er gezocht naar een mogelijkheid om de ex-gedetineerde te begeleiden. Op landelijk niveau is men al geruime tijd bezig met het formuleren en formaliseren van afspraken om het vervoer tussen PI en vervolgzorg te regelen. Een protocol voor JVZ-begeleiding van cliënten die ‘met detentievervoer gaan’ is in ontwikkeling.

Registratiesystemen

Voor de selectie en registratie van gedetineerden voor de pilot Ketenzorg maakt JVZ gebruik van het Cliënt Volg Systeem (CVS) en het Gedetineerden Informatie Systeem (GIS) van Justitie. Daarnaast is er voor de pilot een speciale database ontwikkeld. Informatie over gedetineerden wordt door JVZ medewerkers afzonderlijk in deze drie systemen ingevoerd. De systemen zijn niet gekoppeld en draaien op verschillende computers. Dit maakt registratie erg arbeidsintensief.

Medewerkers van het HvB hebben geen toegang tot het registratiesysteem van JVZ. De overdracht tussen JVZ en piw’ers vindt veelal mondeling plaats.