5.2 Ontwikkelingsperspectief (OPP) en rapport
Het schooljaar is ingedeeld in vier (onderwijs-)periodes. De leerlingen ontvangen twee maal per schooljaar een tussenstand van de behaalde cijfers en twee maal een rapport. Het rapport is een cijferoverzicht van de prestaties van de vakken uit het vakkenpakket. Ontwikkeling in
competenties, houding en inzet is onderwerp van gesprek tijdens het OPP gesprek. Dit gesprek is minimaal één maal per jaar, na zes maanden volgt een evaluatiegesprek met de mentor.
De leer- en ontwikkeldoelen van het onderwijs en van het revalidatietraject (indien van toepassing) voor de leerling die in het OPP-gesprek worden vastgesteld, staan gedurende een periode van een jaar, de ‘looptijd’ van het OPP centraal.
Het ontwikkelingsperspectief profiel (OPP) geeft een inschatting van de
ontwikkelingsmogelijkheden van de leerling voor een bepaalde langere periode. Het verbindt het instroomniveau van de leerling met het verwachte uitstroomniveau. Hierdoor ontstaat een ontwikkelingslijn, die handvatten biedt voor de planning van het onderwijsaanbod. Het ontwikkelingsperspectief wordt jaarlijks tijdens het OPP-gesprek met de ouders en de leerling geëvalueerd en waar nodig bijgestuurd.
Met behulp van het OPP wordt gestreefd naar:
● goed zicht op vorderingen van de sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling van de leerling;
● goed zicht op de resultaten die de docent met zijn of haar leerling bereikt;
● bieden van betere kwaliteit door meer verantwoording;
● systematische controle op werkafspraken; ● afstemming tussen diverse medewerkers; ● afstemming met ouders en instellingen.
De eindverantwoordelijkheid voor alle bovengenoemde processen ligt bij de Commissie van Begeleiding.
5.3 Toetsen
De vorderingen van de leerlingen worden vastgesteld aan de hand van methodegebonden toetsen. Deze toetsen kunnen in vorm verschillen. Zo zijn er de klassieke repeterende toetsen, maar ook open boek toetsen, presentaties, samenwerkingsopdrachten of werkstukken kunnen worden ingezet om de voortgang te toetsen. Er wordt gestreefd naar een zo gevarieerd mogelijke aanbod aan toetsen
Methode onafhankelijke toetsen
In de onder- en middenbouw van BGO, vmbo-tl en havo wordt de voortgang van de leerling ten opzichte van de schoolstandaard (zie paragraaf) middels de onafhankelijke VAS-toetsen van bureau cito.
De 0-toets wordt in het begin van het eerste jaar afgenomen. De toetsen 1, 2 en 3 worden medio mei afgenomen in de overeenkomstige jaarlagen.
In TL3 wordt geen toets meer afgenomen, omdat deze jaarlaag al bezig is met het examentraject.
Leerlingvolgsysteem (LVS)
De toetsresultaten worden opgeslagen in SOMtoday. De globale voortgang van de leerlingen (o.a.
aanwezigheidsregistratie, OPP’s & evaluaties, rapporten, voortgangs- rapportages,
incidentregistratie etc.) worden hier ook in opgenomen. De sociaal emotionele ontwikkeling van de leerling wordt vanaf januari 2021 in ZIEN! gevolgd.
5.4 Schoolstandaarden
De afgelopen periode hebben wij, in het kader van de ontwikkeling naar opbrengstgericht werken, een nieuwe schoolstandaard opgesteld. Daarin beschrijven we naar welke niveaus we met ons onderwijs toe werken. Vervolgens hebben we alle leerlingen ingeschaald, en voor iedereen een verwacht uitstroomniveau bepaald. Bij elke evaluatie van het OPP kijken we of de leerling nog goed op koers zit. Aan de hand daarvan stellen wij ons onderwijs en onze begeleiding bij om een optimaal uitstroomniveau met elke leerling te behalen.
In een leerjaar kunnen meer kruisjes staan. Het betekent dat
1. er een fundamenteel niveau is, waarvan het wenselijk is dat de leerling het bereikt in een bepaald leerjaar (gele vakjes);
2. er een vereist niveau is voor het examenjaar (groene vakjes);
3. er een (ambitieus) streefniveau ligt in dat leerjaar voor de leerling die meer uitdaging aankan (oranje gemarkeerd);
4. dat er naar verwachting een deel van de leerlingen het niveau niet/onvoldoende zal bereiken aan het einde van het vmbo of havo (rood gemarkeerd). *)
*) Dit komt overeen met het uitgangspunt van de commissie Meijerink dat maximaal 25% van de eindexamenleerlingen Nederlands dit niveau mogelijk niet bereikt.
Er zijn twee leerjaren – 4 vmbo en 5 havo - waarin drie niveaus van toepassing kunnen zijn:
onderweg naar het eindniveau (2F of 3F), presterend op het eindniveau (2F of 3F) of hoger dan het beoogde eindniveau (onderweg naar 3F of 4F).
Standaard Wiskunde (rekenen)
Fundamenteel Niveau
Streefniveau (Standaard)
Plus Niveau (Ambitie)
Fig. 4.3 Fig. 4.2 schoolstandaard op rekenniveau
Rekenniveau per leerjaar (1 F, 2F, 3F of 3s)
1. Het fundamenteel niveau geeft aan wat de leerling minimaal moet kunnen.
2. Er is een streefniveau is dat door het examenkader wordt aangegeven (4e en 5e jaar) 3. Er is een plusniveau voor de leerlingen die het streefniveau eerder halen.
4. HAVO leerlingen met het cultuur en maatschappijprofiel zonder wiskunde zullen het rekenen moeten onderhouden met extra lesstof om wel op het gewenste 3f niveau te blijven.
5.5 Eindresultaten
Cito toetsAls gevolg van de corona-crisis zijn dit jaar de Cito-vas toetsen voor alle klassen niet doorgegaan.
Er is echter wel een 0-toets gedaan in de brugklassen. Hieruit valt op te maken dat de meeste leerlingen in het brugjaar, ongeacht hun groepsniveau, boven het niveau van de aangeboden toets scoren. Uitzondering hierop is leesvaardigheid van Nederlands. Het is nog niet duidelijk waarom dit het geval is. Interne begeleiding is dit samen met de vaksectie Nederlands aan het onderzoeken.
Wat bij deze scores dient te worden aangemerkt is het feit dat de resultaten onafhankelijk zijn van de school van herkomst. Er is dus geen discrepantie in niveau tussen aanleverende scholen.
Nederlands Engels Rekenen/
Wiskunde
Leesvaardigheid Woordenschat Leesvaardigheid Woordenschat
Onder Niveau 20% 23% 34% 38% 33%
Op Niveau 42% 11% 0% 0% 0%
Boven Niveau 39% 66% 66% 62% 66%
Fig 1. Uitslag van de Cito-0 toets in de brugklas.
Examen
Het examen dit jaar is door corona anders verlopen dan voorgaande jaren. Het schriftelijk examen heeft geen doorgang kunnen vinden.
Er waren dit jaar ongewoon veel kandidaten. Dit is een gevolg geweest van het inkorten van de leerjaren naar het reguliere aanbod. Hierdoor hebben leerlingen die een tweejarige
bovenbouw volgden gelijk examen gedaan met de groep die het tweejarig traject volgden.In de analyse is ook naar dit onderscheid gekeken.
Verwachtingen vooraf
Door het inkorten van de tweede fase naar de reguliere VO richtlijnen, waren er lagere resultaten voor de kern- en bètavakken te verwachten. Dit is mede ingegeven omdat er nu
verhoudingsgewijs minder lesuren voor de vakken beschikbaar zijn in vergelijking met het regulier VO.
Gezien de populatie en hun ondersteuningsbehoefte, is het mondeling voor sommigen een grote opgave. Uit de analyse van de twee voorgaande jaren is gebleken dat meer dan de helft van de uitslagen van de schriftelijke examens hoger was dan die van de mondelingen.
Als gevolg van het besluit van het kabinet om alleen de mondelinge examens doorgang te laten hebben, was te verwachten dat er een lager aantal geslaagden zou zijn.
Met het samenwerkingsverband zijn derhalve ook de leerlingen in kaart gebracht bij wie eventueel een verlenging van de toelaatbaarheid zou moeten plaatsvinden.
Om de leerlingen toch zo goed mogelijk voor te bereiden op het examen hebben wij de
examenleerlingen toch naar school laten komen op vrijwillige basis en zijn er door docenten extra online bijlessen georganiseerd. Er is een extra begeleider ingezet om de leerlingen online te ondersteunen met het plannen van hun examenstof en het voorbereiden op het mondeling.
Examen TL
31 examenkandidaten zijn opgegaan voor een heel diploma, daarvan zijn er 23 geslaagd (voorlopige slagingspercentage 74%) en 7 leerlingen maken nog kans op een diploma d.m.v.
een herkansing.o 3 jarig traject: 23 kandidaten à 17 diploma, 6 her, 1 gezakto 2 jarig traject:
7 kandidaten à 6 diploma, 1 her, 0 gezakt
6 leerlingen zijn opgegaan voor in totaal 21 certificaten, daarvan zijn er 18 certificaten behaald (85,7%).
Overzicht resultaten vmbo per examenvak – 2019/2020 vak % geslaagden
(6 of hoger)
aantal leerlingen
1 AK 100 20
2 MA 97 29
3 NE 91 34
4 EC 89 18
5 EN 87 31
6 BI 75 24
7 NASK 73 11
8 GS 71 21
9 WI 59 27
10 DU 50 4
11 FA 33 3
In de TL4 examenlichting is een grote groep leerlingen die op sociaal emotionele ontwikkeling, ontwikkelingsleeftijd of competenties nog niet toe is aan het MBO. Een deel kan via een (partieel) havo-traject in combinatie met een stage dit verder ontwikkelen. Dit had eerder vastgesteld moeten worden, zodat er eerder had kunnen worden ingegrepen op de sociaal maatschappelijke competenties. Als gevolg hiervan gaan wij een strakker determinatieproces vaststellen.Dit zal samengaan met de invoering van ZIEN! voor het VO, zodat ook de sociaal emotionele
ontwikkeling van de leerling duidelijker in beeld wordt gebracht.
Examen havo
18 examenkandidaten zijn opgegaan voor een heel diploma, daarvan zijn er 5 geslaagd (voorlopige slagingspercentage 28%) en 9 leerlingen maken nog kans op een diploma d.m.v.
herkansingen.
o 3 jarig traject: 11 kandidaten à 5 geslaagd, 5 herkansingen, 1 gezakto 2 jarig traject: 7 kandidaten à 0 geslaagd, 4 herkansingen, 3 gezakt
11 leerlingen zijn opgegaan voor in totaal 36 certificaten, daarvan zijn 21 certificaten behaald (58,3%).
vak % geslaagden (6 of hoger)
aantal leerlingen
1 AK 75 16
2 MA 83 18
3 NE 64 22
4 EC 69 16
5 EN 71 21
6 BI 57 21
7 NA 25 8
8 SK 45 11
9 GS 80 10
10 WIA 10 10
11 WIB 18 11
12 DU 100 5
13 FA 100 2
Evaluatie 2020:
Ten opzichte van schooljaar 2018-2019 laat het slagingspercentage van de HAVO kandidaten na het eerste tijdvak lagere cijfers zien. Het slagingspercentage zal nog veranderen na de
herexamens (5 september 2020). Voor het VMBO geldt dat dit gelijk is gebleven, ook dit kan nog veranderen. Naar verhouding zijn er minder leerlingen opgegaan voor deelcertificaten; dit is mogelijk een van de positieve effecten van het hanteren van een strikt verzuimprotocol en het handhaven van het examenkader.
Mogelijke redenen voor deze verandering kunnen zijn:
· Het opstarten van het corona-beleid (online lessen) heeft tijd gekost en dit is ten koste gegaan van de structuur en regelmaat die onze leerlingen gewend waren.
· Corona-crisis heeft een groot impact gehad op onze kwetsbare leerlingen en heeft de mogelijkheid tot individuele begeleiding deels beperkt.
· De voorbereidingen van het staatsexamen waren tot maart 2020 vooral gericht op het voorbereiden van het schriftelijk examen, dat in mei 2020 zou plaats vinden. Vanuit de overheid is uiteindelijk bepaald dat het staatsexamen enkel zou bestaan uit een mondeling examen.Uit de resultaten van voorgaande jaren blijkt dat onze leerlingen gemiddeld hoger scoren voor het schriftelijk examen.
2019:
63% van de HAVO examenvakken behaalde de kandidaten een hoger resultaat voor het schriftelijk in vergelijking met het mondelinge examen.
43% van de VMBO-TL examenvakken behaalde de kandidaten een hoger resultaat voor het schriftelijk in vergelijking met het mondelinge examen.
2018:
69% van de HAVO examenvakken behaalde de kandidaten een hoger resultaat voor het schriftelijk in vergelijking met het mondelinge examen. 43% van de VMBO-TL examenvakken behaalde de kandidaten een hoger resultaat voor het schriftelijk in vergelijking met het mondelinge examen.
Acties
Onderzoek naar uitbreiding van de lestijden
Meer aandacht voor de mondelinge examens. Niet alleen op het gebied van kennis, maar ook vanuit SEL en de competentiematrix.
De definitieve examenanalyse zal na het laatste tijdvak plaatsvinden op 5 oktober. Dan zal er ook een analyse en conclusie per vak zijn toegevoegd.
Uitstroom en bestendiging
Percentage ongewijzigd OPP laatste 2 schooljaren
Vanaf het moment van het inwerking treden van het nieuwe onderzoekskader (2017) is een school verplicht om aan te tonen dat zij bij minimaal 75% van het aantal schoolverlaters het benodigde niveau voor de uitstroombestemming uit het ontwikkelingsperspectief heeft bereikt.
Dit houdt in dat in de laatste twee schooljaren 75% van de OPP’s ongewijzigd moeten zijn. Anders dient de school daar een verklarend antwoord voor te hebben.
In onderstaande tabel wordt weergegeven welk percentage leerlingen uitstromen volgens het OPP-uitstroomniveau zoals dat aan het einde van voorlaatste leerjaar is vastgesteld.
>, =, < 2017-2018 2018-2019 2019-2020
Hoger
-16% 9%
Op niveau 74% 77% 76%
Lager / afwijkend 26%* 7% 15%
Fig. 2 Uitstroom op, boven of onder vastgesteld uitstroomperspectief.
N.B. 1: In schooljaar ‘17-’18 is er geen onderscheid tussen onder of boven het vastgestelde UP gemaakt.
N.B. 2: Voor schooljaar 19/20 zijn de leerlingen geteld waar de uitstroombestemming zeker van is. Op het moment van schrijven is de uitstroombestemming van 14 leerlingen nog niet bekend in verband met herexamens.
De laatste jaren is ingezet op doelgerichter kijken naar de ondersteunings- en onderwijsbehoefte van leerlingen. Dit lijkt zijn vruchten af te werpen. Er moet wel worden opgemerkt dat de OPP’s tot aan schooljaar 18/19 als uitstroombestemming slechts dagbesteding, arbeid en
vervolgonderwijs kenden. In het OPP zoals dat gebruikt wordt vanaf schooljaar 18/19 is de uitstroombestemming gespecificeerd naar type vervolgonderwijs. Sinds dit jaar is ook het niveau van het type vervolg vermeld.
Omdat het effect van deze specificatie nog niet te voorspellen is, streven wij voor schooljaar 2020/2021 naar een afwijking van maximaal 25%, waarbij er niet meer dan 10% onder
uitstroomniveau mag zitten. In het derde jaar na herdefiniëring van het u itstroomniveau is het streven om niet meer dan 20% deviatie te hebben.
Uitstroom na examen schooljaar 2018-2019
TL4 Gespreid 1
Volledig 18
H5 Gespreid 11
Volledig 3
Ongediplomeerd 10
Uitstroom na examen schooljaar 2019-2020
TL4 Gespreid 9
Volledig 18
H5 Gespreid 12
Volledig 6
Ongediplomeerd 13
fig. 3 Uitstroom examenklassen schooljaar 2018-2019 en de voorlopige uitstroom schooljaar 2019-2020 per niveau
Uitstroombestemmingen + bestendiging afgelopen drie schooljaren
Onderstaande cijfers zijn de uitstroom en bestendigingscijfers zoals zijn aangeleverd door Heliomare aan inspectie.
Uitleg bij bestendiging:
a. Op 1 oktober na jaar van uitstroom nog steeds op de uitstroombestemming b. Op 1 oktober na jaar van uitstroom niet meer op de uitstroombestemming
c. Onbekend of ze zich op 1 oktober na jaar van uitstroom nog op de
uitstroombestemming bevinden
aangeleverd eind 2019 entrée
19 entrée
?
VVO
72 VVO
?
uitstroom 2018-2019 bestendiging 2018-2019
aanleveren eind 2020
bestendiging 01MI VSOabc totaal 01MI VSO
Heliomare College Heemskerk Uitstroom Vervolgonderwijs
Dagbesteding: Arbeidsgericht 3
Regulier: MBO Niveau 2 3
Regulier: MBO Niveau 3/4 24
Regulier: HBO/Universiteit 2
Regulier: Vavo 6
Regulier: VMBO GL/TL 4
VSO: VMBO GL/TL 6
VSO: HAVO 3
VSO: BBL/KBL 1
Arbeid: beschut werk/ beschermde
werkomgeving 1
Overig: niet bekostigd onderwijs 1 Overig: thuiszitter zonder leerplicht ontheffing 2 Overig: thuiszitter niet meer leerplichtig 14 Overig: zorg/behandeling zonder onderwijs 1
Heliomare College Heemskerk
Entree/REA
Arbeid reguliere arbeidsplaats 4 Thuiszitter niet meer leerplichtig 2 VSO Dagbesteding arbeidsmatig 1 Regulier vervolgonderwijs MBO niveau 2 10 Regulier vervolgonderwijs MBO niveau 3 en
4 2
Aangeleverd eind 2018
entrée
2 entrée
1 1
2
VVO
50 VVO
30146
50
Heliomare College Heemskerk Uitstroom Vervolgonderwijs
Uitstroom 2017-2018 bestendiging 2017-2018
aangeleverd eind 2019
bestendiging 01MI VSO
a
bc totaal 01MI VSO
Dagbesteding: Arbeidsgericht 1
Regulier: MBO Niveau 2 3
Regulier: MBO niveau 3/4 20
Regulier: HBO 1
Regulier: Vavo 1
Regulier: VMBO GL/TL 4
Regulier: VWO 2
VSO: VMBO GL/TL 5
Thuiszitter, niet meer leerplichtig 14 Thuiszitter zonder leerplichtontheffing 1
Vrijwilligerswerk 1
Aangeleverd eind 2017
VVO
61 VVO
371014 61
Uitstroom VVO
Vso dagbesteding arbeidsmatig 1
Vso dagbesteding belevingsgericht 1
vso arbeid/praktijkgericht 2
VSO vmbo bbl + kbl 4
vso vmbo gl + tl 9
vmbo gl + tl 4
HAVO 1
MBO niveau 1 1
MBO niveau 2 9
MBO niveau 3 en 4 17
HBO/Universiteit 6
Reguliere arbeidsplaats al dan niet met subsidie 10 Beschut werk/beschermde werkomgeving 4 Zorg/behandeling zonder onderwijs 5
Niet-bekostigd onderwijs 1
Thuiszitter, niet meer leerplichtig 14 Thuiszitter met leerplichtontheffing 2 Thuiszitter zonder leerplichtontheffing 1
Buitenland 1
Onbekend 4
Uitstroom 2016-2017 bestendiging 2016-2017
aangeleverd eind 2018
bestendiging 01MI VSO
A
b
c totaal 01MI VSO
Analyse en conclusie
In de gegevens zoals aangeleverd bij inspectie de afgelopen drie jaar, is geen onderscheid gemaakt tussen VVO en A&D. Ook wordt er bij de bestendiging niet gekeken naar het niveau van de opleiding. In dit overzicht wordt tevens geen onderscheid gemaakt tussen thuiszitters en de leerlingen die niet onder de leerplicht vallen vanwege leeftijd of het behalen van een
startkwalificatie en een zogenaamd tussenjaar nemen.
In de werkwijze zoals wij die gaan hanteren vanaf schooljaar 20-21 worden deze gegevens wel onderzocht en geanalyseerd, zodat er duidelijker wordt welke groep een grotere kans op uitval heeft. kan worden welke groep leerlingen een grotere kans op uitval heeft.
Toch is de uitval na een jaar groot te noemen en lijkt hij te stijgen. Dit is deels te verklaren door een onderschatting van de ondersteuningsbehoeften door MBO’s, maar ook door te weinig aandacht aan de competenties die leerlingen nodig hebben om te slagen in het MBO door ons.
Vandaar dat wij hebben ingestoken op de competentiematrix en intensievere samenwerking met het NOVA. Wij zullen de begeleiding en coaching op competenties naar het vervolgonderwijs intensiveren. (zie verder paragraaf 1.2)
Overgangsbewijs havo 3 / 4
De afgelopen jaren is er een trend te zien in uitstroom naar MBO 3 / 4 niveau middels een overgangsbewijs havo 3 naar havo 4. Afgelopen schooljaar hebben 3 van de 13 leerlingen hier gebruik van willen maken. In voorgaande jaren is hier ook sprake van geweest.
Er zijn nog geen bestendigingsgegevens bekend. Deze verwachten wij volgend jaar wel te hebben. Per schooljaar ‘20-’21 zullen wij een speciaal traject ontwikkelen voor de leerlingen die met havo 3 overgangsbewijs willen doorstromen naar het MBO. Naast didactische versmalling en versnelling zal er ook aandacht zijn voor de competenties die de leerling nodig heeft om op het MBO te slagen.
Pedagogisch en didactisch handelen onderwijsgevend personeel
Zoals eerder aangegeven is er vanuit de team vraag naar scholing omtrent de
deskundigheidsbevordering ten aanzien van de populatie. Door de aanpassing van het OPP en het in kaart brengen van de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van de leerlingpopulatie zijn medewerkers zich meer bewust van wat onze leerlingen vragen. Hierdoor kunnen medewerkers gerichter coachings- of scholingsvragen neerleggen bij de intern begeleider.
Om de medewerkers planmatig en cyclisch te kunnen coachen gaat er vanaf dit jaar gewerkt worden met kijkwijzers. Hiermee wordt de specifieke hulpvraag per docent in kaart gebracht en kan er efficiënter worden gecoacht, maar weet de docent ook duidelijk wat er verwacht wordt van hem of haar. Dit zal een meer eenduidige lesaanpak tot gevolg hebben. Wij werken naast ons eigen zorgteam ook met externe coaches en het samenwerkingsverband.
6. Kwaliteitsbeleid