Beste deelnemer,
U heeft ingestemd om deel te nemen aan het onderzoek naar omgaan met controversiële onderwerpen in de klas.
Doel van het onderzoek
Het doel van het onderzoek is na te gaan hoe docenten lesmateriaal over controversiële onderwerpen in de klas in de les gebruikten.
Gang van zaken tijdens het onderzoek
Er worden video-opnames van de docent en leerlingen gemaakt tijdens het uitvoeren van de (deel)lessen. Ook wordt aan de docent gevraagd om schriftelijk na iedere (deel)les en mondeling tijdens een
(telefonisch) interview over de uitvoering van de lessen te reflecteren. De interviews worden opgenomen; de opnames zijn alleen voor onderzoeksdoeleinden.
Vrijwilligheid
Deelname aan het onderzoek is natuurlijk vrijwillig. Mocht u twijfels hebben dan kunt u dat natuurlijk bespreken.
Uw privacy is gewaarborgd
Uw onderzoeksgegevens worden geanalyseerd en anoniem verwerkt. De volledig geanonimiseerde onderzoeksgegevens kunnen voor wetenschappelijke doeleinden worden gedeeld met andere onderzoekers.
Eventueel gebruik van video-opnames
We willen graag voorbeelden van het handelen van de docent gebruiken voor trainingsdoeleinden. Mocht u daarin voorkomen, dan nemen we hierover contact met u op.
Nadere inlichtingen
Mocht u vragen hebben over dit onderzoek, vooraf of achteraf, dan kunt u zich wenden tot de verantwoordelijke onderzoeker, Hessel Nieuwelink h.nieuwelink@hva.nl .
Met vriendelijke groet,
dr. Hessel Nieuwelink h.nieuwelink@hva.nl dr. Jaap Schuitema J.A.Schuitema@uva.nl Patricia Kruit p.m.kruit@hva.nl
T O E S T E M M I N G S V E R K L A R I N G
Dit formulier hoort bij de schriftelijke informatie die u heeft ontvangen over het onderzoek waar u aan deelneemt. Met ondertekening van dit formulier verklaart u dat u de deelnemersinformatie heeft gelezen en begrepen. Verder geeft u met de ondertekening te kennen dat u akkoord gaat met de gang van zaken zoals deze staat beschreven in de informatiebrochure.
Voor verdere informatie over het onderzoek, kunt u zich wenden tot de verantwoordelijke onderzoeker, Hessel Nieuwelink.
Aldus getekend
DEELNEMER
• Ik ben 16 jaar of ouder.
• Ik heb de informatie gelezen en begrepen.
• Ik stem toe met deelname aan het onderzoek en gebruik van de daarmee verkregen gegevens. • Ik behoud het recht om zonder opgaaf van reden deze instemming weer in te trekken.
• Ik behoud het recht op ieder door mij gewenst moment te stoppen met het onderzoek.
... ...
naam deelnemer handtekening deelnemer
... datum
ONDERZOEKER
• Ik heb de deelnemer geïnformeerd over het onderzoek.
• Ik ben bereid nog opkomende vragen over het onderzoek naar vermogen te beantwoorden. ... ...
naam onderzoeker handtekening onderzoeker
... datum
Bijlage 3: Interviewleidraad 1. Introductie
Mijn naam is Kadija Omer en ik studeer aan de Universiteit van Amsterdam. Voor het afronden van mijn studie moet ik een onderzoek doen en daarover schrijf ik later een verslag. Ik doe onderzoek naar controversiële onderwerpen. Dit zijn onderwerpen waar verschillende meningen over zijn en lastig kunnen zijn om te bespreken. Ik wil daarom graag met jullie hebben over hoe jullie de les net hebben ervaren. Alles wat jullie zeggen blijft tussen ons, ik zal dus niets doorvertellen aan bijvoorbeeld de docent. Het interview duurt ongeveer een half uur. Vinden jullie het goed als ik een audio-opname maak? Deze zal na het onderzoek worden verwijderd.
2. Over de les
Weten jullie wat controversiële onderwerpen zijn? a. Kunnen jullie voorbeelden noemen?
Wat wisten jullie al over het besproken onderwerp tijdens de les? Bespreken jullie dit soort onderwerpen vaker in de klas?
a. Kunnen jullie voorbeelden geven?
b. Bij wat voor lessen bespreken jullie soort onderwerpen? Vinden jullie het belangrijk om dit soort onderwerpen te bespreken?
a. Waarom wel/niet?
Vonden jullie deze les leerzaam? a. Waarom wel/niet?
b. Wat hebben jullie geleerd?
c. Hebben jullie iets geleerd over het besproken onderwerp wat jullie nog niet wisten? d. Hebben jullie meningen gehoord die jullie nog niet eerder hebben gehoord?
Zijn jullie anders gaan over het besproken onderwerp gaan denken? a. Hoe kwam dat?
3. Over de docent
Wat vonden jullie van de manier waarop de docent deze les gaf? a. Wat vond je er goed aan? Waarom?
Gaf de docent leerlingen de ruimte om hun mening in te brengen? a. Stimuleerde de docent leerlingen mee te doen
Wat vonden jullie van de manier waarop de docent reageerde op leerlingen (noem eventueel voorbeelden)
a. Reageerde de docent met respect b. Vroeg de docent door
Bespreekt de docent dit soort onderwerpen vaker in de klas?
a. Zo ja, kunnen jullie voorbeelden noemen? Hoe zien die lessen eruit? b. Zo nee, waarom niet denken jullie?
Wat deed de docent tijdens de discussies? a. Wat vonden jullie daarvan?
b. Hoe zorgt de docent ervoor dat iedereen meedoet? Stel dat jij docent bent en deze les moest geven:
a. Wat hadden jullie hetzelfde gedaan? Waarom? Doet de docent dit altijd? b. Wat hadden jullie anders gedaan? Waarom?
4. Over participatie
Op welke manier reageerden andere leerlingen tijdens deze les? a. Kun je een voorbeeld geven?
b. Werd er naar elkaar geluisterd? Ontstonden er discussies? c. Werd er met respect op elkaar gereageerd
d. En hoe reageerde de docent hierop?
Wat vonden jullie van de inbreng van andere leerlingen? a. Kwamen er veel verschillende meningen naar voren.
b. Had je dat verwacht? Waren er meningen bij van leerlingen die jullie nog niet eerder had gehoord of waarvan jullie niet wisten dat die leerling er zo over dacht. c. Waren er meningen waar jullie het helemaal niet mee eens waren?
Wat voor inbreng hebben jullie zelf gehad bij de discussie? a. Wat vonden jullie daarvan?
c. Wat zou de docent anders kunnen doen zodat jullie wel meer in hadden kunnen brengen?
d. Hebben jullie je mening kunnen uiten?
e. Vonden jullie dat moeilijk/makkelijk? Waarom? 15. Waar baseerden jullie je standpunten op?
a. Gevoel (mening) of bijv. gelezen (feit)?
16. Andere leerlingen zeiden (voorbeeld uit de les), wat vonden jullie daarvan?
5. Over veiligheid
17. Hadden jullie het idee dat alle leerlingen hun mening durfde te geven? a. Waarom wel/niet?
b. Waar ligt dat aan denken jullie?
18. Welke rol heeft de docent hierin? Hebben jullie het idee dat het misschien met de docent te maken dat lln. zich wel/niet veilig voelt?
a. Wat doet deze docent dat leerlingen zich veilig genoeg voelen of juist niet? 19. Welk rol hebben andere leerlingen hierin
a. Wat maakt dat leerlingen zich in deze klas veilig voelen of juist niet? 20. Denken jullie dat leerlingen altijd eerlijk hun mening geven?
a. Waarom wel/niet?
b. Denken jullie dat dit verschilt per docent? Waarom?
21. Hebben jullie een idee hoe het kan dat een leerling zich niet veilig genoeg voelt om zijn of haar mening te delen?
a. Hebben jullie het idee dat het met de docent te maken kan hebben dat leerlingen zich niet veilig voelen?
b. Wat kan een docent anders doen zodat een leerling zich wel veilig voelt? 22. Denken jullie dat iedereen tijdens deze les zijn mening heeft kunnen delen?
a. Waarom wel/niet? b. Hoe komt dat?
23. Hadden jullie het idee dat iedereen naar elkaar luisterde? Kun je een voorbeeld geven waar je dat merkte?
Bijlage 4: Codeerschema
Inhoud van de les 1. Aandacht
2. Manier van bespreken
3. Interpretatie controversiële onderwerpen 4. Belang van controversiële onderwerpen 5. Leerzaamheid controversiële onderwerpen Rol van de docent 1. Ruimte voor eigen inbreng
2. Sturing door docent 3. Eigen mening docent 4. Regels
5. Leraar-leerling relatie
Participatie 1. Sfeer
2. Vaardigheden
3. Verdeeldheid van leerlingen 4. Ervaren veiligheid
5. Betrokkenheid van leerlingen 6. Voorkennis