artikelen ingegaan op het verschijnen van de zogenaamde Peristat II-studie. Onderstaand een samenvatting van de inhoud van de artikelen die u kunt vinden op en downloaden van de website van de KNOV. U kunt de artikelen ook downloaden van www.ntvg.nl.
De verloskundige zorg in Nederland opnieuw de maat genomen
J.M.W.M. Merkus
In de bijdrage van Mohangoo et al. over de Peristat-II-studie, wordt duidelijk dat Nederland een van de hoogste perinatale sterftecijfers in Europa heeft. Daarbij wil ik aan-tekenen dat deze studie gebaseerd is op gegevens uit 2004. Het is in een tijd van vergevorderde automatisering teleurstellend om eind 2008 resultaten uit 2004 te verne-men en daar beleid op te moeten afstemverne-men.
Hoge perinatale sterfte in Nederland vergeleken met andere Europese landen:
de Peristat-II-studie A.D. Mohangoo et al.
Vergelijking van de perinatale sterfte in Nederland met die in andere Europese landen (Peristat-II) en met gegevens van vijf jaar eerder (Peristat-I).
Perinatale sterfte in Nederland gedurende 2000-2006; risicofactoren en risicoselectie A.C.J. Ravelli et al.
Inzicht verwerven in de recente perinatale sterftecijfers in Nederland en hun samenhang met belangrijke risico -factoren, -groepen en -selectie onder zwangeren
Perinatale uitkomsten in de vier grote steden en de prachtwijken in Nederland
J.P.de Graaf et al.
Het verband tussen woonwijk, etniciteit en ongunstige perinatale uitkomsten analyseren bij zwangeren in de 4 grootste steden (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht; G4) en in de rest van Nederland.
Perinatale audit: de belangrijkste juridische aspecten
R.P.de Roode en J.Legemaate
Uit het onderzoek van Mohangoo et al. elders in dit nummer blijkt dat de perinatale sterfte in Nederland hoog is ten opzichte van die in andere Europese landen.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat de laatste jaren de aandacht voor risicofactoren rond perinatale zorg sterk is toegenomen in Nederland. Er vinden nu voorbereidingen plaats voor de landelijke invoering van de perinatale audit.
In deze bijdrage staan wij stil bij de belangrijkste juridische aspecten van de perinatale audit en bij de gevolgen voor de inrichting van het auditsysteem. Het is voor het wel-slagen van het auditsysteem van groot belang dat er helderheid bestaat over de juridische implicaties en dat eventuele knelpunten op dat vlak worden verholpen. Deze vragen betreffen onder meer de rechten van patiënten en de bescherming van de betrokken zorgverleners tegen het gebruik van auditgegevens voor andere dan kwaliteits-doeleinden.
Met dank aan Marjolein Udo, documentalist KNOV ■
Twee senior onderzoekers (m/v) (samen voor in totaal 1,2-1,4 fte)
Algemeen
We zoeken twee enthousiaste senior onderzoekers die mee vorm en inhoud gaan geven aan de op te richten vakgroep Midwifery Science. Met de oprichting van de vakgroep wordt een impuls gegeven aan de wetenschappelijke basis van de verloskunde. De vakgroep komt voort uit de samenwerking tussen de Academie Verloskunde Amsterdam en Groningen (AVAG) en het onderzoeksinstituut EMGO van het VUmc. Op dit moment wordt een deeltijd hoogleraar voor de vakgroep geworven en is er een coördinator van de vakgroep aanwezig.
De vakgroep gaat zich richten op het onderzoeksdomein ‘midwifery science’ en gaat werken aan de verdere ontwikkeling van een eigen verloskunde wetenschap. Huidige onderzoeksthema’s zijn:
• Organisatie van verloskundige zorg
• Kwaliteit van verloskundige zorg
• Toegankelijkheid van verloskundige zorg
Deze thema’s zijn geoperationaliseerd in het onderzoeksproject Deliver dat door de vakgroep wordt gecoördineerd en uitgevoerd in samenwerking met het NIVEL. Dit project loopt voorlopig tot en met 2012. Maar ook daarna blijft verlos-kundig onderzoek nodig. In de vormgeving en realisatie hiervan is een belangrijke taak weggelegd voor de beide senior onder zoekers. Internationale samenwerking is een belangrijk speerpunt van de vakgroep.
Functie-inhoud
• De senior onderzoekers initiëren en acquireren nieuwe onderzoeksprojecten en zetten deze op, begeleiden junior onderzoekers en promovendi, en dragen zorg voor de projectorganisatie en het projectmanagement.
• De senior onderzoekers zijn verantwoordelijk voor de overdracht van onderzoeksresultaten in de vorm van (inter)nationale publicaties en presentaties.
• De senior onderzoekers hebben een belangrijke rol in de scholing in wetenschappelijke vorming bij de beide academies Functie-eisen onderzoekers
• Gepromoveerd onderzoeker bij voorkeur een verloskundige (onderzoeker 1) EN
• Gepromoveerd gezondheidswetenschapper met een sterk methodologisch profiel (onderzoeker 2)
• Ervaring met het succesvol werven van (inter)nationale onderzoekssubsidies
• Ervaring met publiceren in toonaangevende wetenschappelijke tijdschriften.
• Uitstekende beheersing van de Engelse taal in woord en geschrift
• Goede communicatieve vaardigheden, organisatietalent, samenwerkingsgezindheid en enthousiasme zijn belangrijk
• Enthousiasme in het uitdragen van het belang van dit onderzoeksdomein
• Ervaring met samenwerking tussen onderzoek naar onderwijs is een pre.
Kerncompetenties zijn:
a) Visie
b) Oordeelsvorming c) Besluitvaardigheid d) Resultaatgerichtheid e) Schriftelijke communicatie f) Coachen
g) Ondernemerschap Salaris
• Schaal 11 of 12, conform CAO UMC en uitstekende secundaire arbeidsvoorwaarden, afhankelijk van ervaring en achtergrond.
Arbeidsvoorwaarden
• De aanstelling vindt plaats bij het VU medisch centrum. Er is nauwe samenwerking met de Academie Verloskunde die gehuisvest is in Amsterdam en Groningen. Op beide locaties vinden werkzaamheden plaats.
• De aanstelling is voor een periode van twaalf maanden. Bij goed functioneren bestaat de mogelijkheid van verlenging tot vooralsnog 2012.
Informatie
Inlichtingen kunnen worden ingewonnen bij dr. Evelien Spelten, coördinator vakgroep Midwifery Science, tel. 020-5124091 email: e.spelten@kv v.slz.nl.
Reageren
Uw sollicitatie kunt u tot 22 januari 2009 richten aan dr. E. Spelten, coördinator vakgroep Midwifery Science, AVAG, Louwesweg 6, 1066 EC Amsterdam, onder vermelding van ‘senior onderzoeker Midwifery Science’.
Een assessment kan deel uitmaken van de sollicitatieprocedure
_0477C_200577 - januari.pdf - pag.48 LET OP !!! Lage resolutie! December 19, 2008
RADICAALVANGER
Door zuurstofgebrek rond de geboorte kan bij baby’s oxydatieve stress ontstaan. Oxydatieve stress is een onbalans tussen pro- en anti-oxydanten. Er komen grote hoeveelheden vrije radicalen in het lichaam van de baby die onvoldoende worden geneutraliseerd. De vrije radicalen kunnen reageren met de celmembraan en het DNA, wat onherstelbare hersenschade, perinatale morbiditeit en mortaliteit aanricht.
Promovenda Helen Torrance deed uitgebreid onderzoek naar de risicofactoren, preventie en behandeling van zuurstofgebrek en oxydatieve stress rond de geboorte en schreef er een indrukwekkend proefschrift over.
Een van haar belangrijkste ontdekkingen betreft het gebruik van het medicijn Allopurinol ter voorkoming van hersenschade door zuurstofgebrek. Uit dierproeven bleek al eerder dat behandeling met deze radicaalvanger zuur-stofnood en oxydatieve stress vermindert. Met Allopurinol blijft er meer stikstofoxide in het bloed circuleren, wat de vaten openhoudt. Torrance behandelde voor haar promotieonderzoek 53 vrouwen waarbij foetale nood optrad tijdens de baring, met Allopurinol. Bij de kinderen met therapeutische spiegels Allopurinol in het navelstreng-bloed werd minder S-100B, een marker voor hersenschade, gevonden.
In combinatie met het koelen van het hoofd - inmiddels standaardbehandeling bij pasgeborenen met asfyxie in het academisch ziekenhuis in Utrecht- lijkt allopurinol een veel-belovende behandeling om de schadelijke gevolgen van zuurstofgebrek te verminderen. Omdat het allopurinolpeil in dit experiment niet bij alle kinderen hoog genoeg was, is nog meer onderzoek nodig naar de juiste dosering van het medicijn.
Proefschrift: Torrance.H.L. Perinatal asphyxia and oxydative stress. Studies in preterm IUGR pregnancies and term acute asphyxia. Universiteit van Utrecht, 2008
PERISTAT II PRIKKEL
Nederland is internationaal opnieuw blijven steken in de hoogste regionen wat betreft perinatale sterfte, zo moeten we concluderen uit Peristat II. De internationale ranglijst vormt geen verklaring van de hogere babysterfte in ons land. Hoogstens kan hij hypothesen genereren. Dankzij een nog niet gepubliceerd onderzoek in opdracht van VWS naar de veiligheid van de thuisbevalling, bleef ditmaal de thuisbevalling buiten schootsafstand van de media: gezonde vrouwen blijken thuis even veilig te baren als in het ziekenhuis. En of het aan het relatief grotere aantal late moeders, niet-westerse allochtone vrouwen, grote steden of de hoeveelheid tweelingen in ons land ligt, daarnaar is het nog gissen.
Peristat II vormt een prikkel tot het doen van meer onderzoek. Nu Nederland voor de tweede keer op een teleurstellende plaats in de rangorde voor babysterfte is terechtgekomen, lijkt het immers steeds minder een kwestie van verschil in registratie tussen landen. Vanuit dat gegeven pleiten epidemioloog Ashna Mohangoo et al in NTVG ervoor om de perinatale gezondheid en de verloskundige zorg in Nederland tot speerpunten te maken van onderzoek: ‘Te lang hebben we aangenomen dat ons land op dit gebied goed presteert, zonder dat daar een cijfermatige onderbouwing voor was.
Nederlandse baby’s krijgen wellicht niet de start die ze zouden moeten krijgen. Wij vinden dat onderzoekers, beleidsmakers en zorgverleners zich de komende jaren optimaal moeten inspannen om uit te vinden of dat zo is en dat zij vervolgens maatregelen moeten treffen die nodig zijn om verbeteringen te bereiken.’
NTVG
ONGEPLAND
Vrouwen met een ongeplande zwangerschap in de anamnese hebben twee keer zoveel kans op weer een ongeplande zwangerschap dan andere vrouwen. Dat blijkt uit een studie onder 542 vrouwen in de leeftijd van 14-35 jaar in het kader van het Amerikaanse PROTECT-project, dat anticonceptie ter bescherming tegen SOA’s en zwangerschap promoot. Tijdens het PROTECT project raakten in totaal 122 vrouwen ongepland zwanger (22,5%), ofschoon zij aan het begin van het onderzoek voornemens waren om tenminste twee jaar niet zwanger te worden. Vrouwen met een ongeplande zwangerschap in de anamnese hadden bijna twee keer zoveel kans om opnieuw per ongeluk zwanger te worden, dan vrouwen die dit nog niet eerder meemaakten. (OR 1,91; 95%
CI: 1.09-3.34).
Nieuws
In Amerika is ongeveer de helft van alle zwangerschappen ongepland. Jonge vrouwen (<20 jaar) hebben het hoogste risico op een ongeplande graviditeit, maar ook vrouwen met een laag inkomen en opleidingsgraad hebben een verhoogd risico. Ongewenste en ongeplande zwanger-schappen vormen een groot maatschappelijk, maar ook economisch probleem in Amerika. Jaarlijks kosten de psychische, fysieke en sociale gevolgen van ongeplande zwangerschappen de Amerikaanse staat vijf miljard dollar.
Want vrouwen die ongepland zwanger raken, komen meestal minder snel voor prenatale zorg en leven minder gezond. Zij hebben een verhoogd risico voor een prema-ture bevalling, een laag geboortegewicht, kindermishan-deling en sterfte van het kind.
American Journal of Obstetrics and Gynecology 2008;199:517e1-7
MEER HIV
Het aantal hiv-geïnfecteerden loopt fors op. De stichting HIV Monitoring meldt dat het in 2007 om 1700 nieuwe gevallen gaat. Frank de Wolf, directeur van de stichting, zegt dat de bestrijding en behandeling weliswaar succes-vol zijn, maar dat het effect wordt overschaduwd door toenemend risicogedrag van hiv-besmette personen.
Hiv komt vooral voor onder homoseksuele mannen.
De daling van het aantal hiv-besmette heteroseksuelen lijkt in 2008 tot stilstand te zijn gekomen. In totaal zijn 12.000 mensen vanwege een hiv-besmetting onder behandeling.
Sinds 1983 kent Nederland ruim 4300 aidsdoden. Vooral in de jaren tachtig en negentig overleden veel hiv-geïnfecteerden aan aids. Vanaf 1995 zette een scherpe daling van het aantal sterfgevallen in, vanwege verbeterde medicatie. Deze kwam met 48 doden op het laagste punt in 2006. In 2007 overleden 66 mensen aan aids.
CBS/Nederlands Dagblad
STOPPER IN ROKER
Onder rookgedrag gaat meestal een hulpvraag schuil.
Stivoro voert hierover campagne met de naam ‘In iedere roker zit een stopper’. Volgens de organisatie willen diep van binnen alle rokers stoppen, maar een verslaving over-winnen is moeilijk. Hulpverleners zijn hierbij onmisbaar, ook verloskundigen. Voor degenen die de V-MIS training al hebben gevolgd, wordt komend voorjaar een bijscholings-dag voor zorgprofessionals georganiseerd.
De doelstelling van deze dag is het informeren van de deelnemers over nieuwe ontwikkelingen rondom (stop-pen met) roken en om bepaalde aspecten uit de cursus-stof van de L-MIS, V-MIS of C-MIS op te frissen. Ook wordt per keer een bepaalde methodiek uitgelegd en geoefend die in de praktijk meteen toepasbaar is. Het is Stivoro’s bedoeling deze bijscholing elk jaar te
organi-seren. De datum voor deze eerste bijscholingsdag is 19 maart 2009. Reserveer de datum vast als u er bij wilt zijn. Een overzicht van alle Stivoro-trainingen en data staan vermeld op de website voor professionals:
stivoro.nl/Voor_professionals (onder het kopje Service).
De organisatie heeft tevens een folder ontwikkeld met een overzicht van haar trainingsaanbod. Deze is te bestellen via website stivoro.nl.
De website www.zorgentabak.nl geeft ondersteunende informatie voor het implementeren van stopondersteuning in de zorg. De website is een initiatief van het Partnership Stop met roken en wordt gemaakt door STIVORO in samenwerking met IQ healthcare (voormalig WOK) van het UMC St. Radboud te Nijmegen. Op de website staan onder andere Nederlandstalige samenvattingen van inter-nationale literatuur op het gebied van implementatie.
Stivoro
MOEDERLOZE MOEDERS
De liefste van de wereld, de grootste probleemfiguur in je leven of gewoon ‘je moeder’. Wie of wat ze ook is:
tijdens de zwangerschap willen de meeste vrouwen haar niet missen. Ze gaan nadenken over hun eigen kindertijd en de band met hun moeder. Die wordt vaak hechter als de dochter zelf zwanger wordt. Maar wat als moeder er niet meer is, omdat ze is overleden?
Naar schatting één op de tien volwassen vrouwen heeft een ouder verloren. Tijdens de zwangerschap kan het gemis versterkt naar voren komen en zelfs psychische klachten veroorzaken. Psychologen Karin den Hollander en Marjolein Simons spraken honderden vrouwen die tijdens hun (aanstaande) moederschap worstelden met de rouw om hun eigen moeder. Deze vrouwen lopen tegen de angst aan om hun kind te verliezen tijdens de zwanger-schap, om zelf te overlijden, ze benijden vriendinnen die wel een moeder hebben, vechten met tegenstrijdige gevoelens en stuiten op onbegrip van de omgeving.
Om vrouwen een kans te geven op herkenning en erken-ning, hebben Den Hollander en Simons een digitale ont-moetingsplek opgezet. Een gedicht op de homepage van moederszondermoeder.nl gaat alvast door merg en been:
Niemand heeft mij zo bloot gekend als mijn moeder zo bang, zo vrolijk
laf zo stoer…
Trouw
Brigitte Tebbe
Meer nieuws op www.knov.nl
50 TvV januari 2009 • KNOV
_0477C_200577 - januari.pdf - pag.50 LET OP !!! Lage resolutie! December 19, 2008
Uitgebreide informatie over de in dit overzicht opgenomen cursussen, congressen en symposia vindt u op de website van de KNOV: www.knov.nl of op de in de tekst aangegeven websites.
CONGRES/CURSUS DATUM INFO KOSTEN (€)
Omgaan met onszelf, onze collega’s
en (veel) eisende cliënten 6-01 www.opti-mum.nl
Terugkomdagen ‘haptonomie als beroepsverdieping’ 7-01 www.opti-mum.nl
De verloskundige als praktijkmanager 9, 10, 11-01 www.praktijkondernemer.nl 5.950,-
Triage, pijn tijdens de zwangerschap 9-01 expertise-vaa@slz.nl
135,-De verloskundige als praktijkmanager 9, 10, 11-01 www.praktijkmanager.nl
5.950,-Intracutaan hechten 12-01 e.stender@vag.umcg.nl
179,-Kennismaking met ‘haptonomie in de verloskunde’ 13-01 www.opti-mum.nl
Scholing hielprikscreening Zwolle 15-1 www.rivm.nl
Preconceptiezorg 16, 30-01 expertise-vaa@slz.nl 400,-
2e Landelijke studiedag
Klinisch Verloskundigen 16-01 www.knov.nl
Scholing hielprikscreening Spier 20-1 www.rivm.nl
Kenniskring 3: Afwijkingen in het kraambed kind 20-01 expertise-vaa@slz.nl 135,- Omgaan met onszelf, onze collega’s en
(veel) eisende cliënten 21-01 www.opti-mum.nl
Visie ontwikkelen ipv brandjes blussen 21-01 www.praktijkondernemer.nl 235,-Symposium: praktijkgericht onderzoek
in de verloskunde 23-01 PA-KV@hro.nl
50,-Vaardigheidstraining Reanimatie 26-01 e.stender@vag.umcg.nl
179,-Beroepsverdieping: ‘haptonomie in de verloskunde’ 27-01 www.opti-mum.nl
Mini symposium ‘Samen sterk en ondernemend’ 29 -01 in dit tijdschrift 35,-Voorlichten en counselen bij uitwendige versie 29-01 expertise-vaa@slz.nl 125,-Functionerings-, beoordelings- en sollicitatiegesprek
in de verloskundige praktijk 29-01 expertise-vaa@slz.nl
295,-Presenteren met powerpoint 29-01 www.av-m.nl
FEBRUARI
Stagewerkbegeleiding 2, 9-02, 2,16-03 expertise-vaa@slz.nl gratis
Vaardigheidstoets Fluxus, schouderdystocie en stuit 2-02 e.stender@vag.umcg.nl 50,-Visie ontwikkelen ipv brandjes blussen 3-02 www.praktijkondernemer.nl 235,-Terugkomdagen ‘haptonomie als beroepsverdieping’ 4-02 www.opti-mum.nl
Intracutaan hechten 5-02 www.av-m.nl
Vaardigheidstoets Reanimatie 9-02 e.stender@vag.umcg.nl
50,-Vaardigheidstoets Reanimatie 10-02 expertise-vaa@slz.nl
50,-Uitwendige versie 10-02, 3, 23-03 e.stender@vag.umcg.nl
1.275,-De mens als embryo tussen hemel en aarde 13, 14-02 cobi.v.d.coevering@planet.nl 245,-Omgaan met onszelf, onze collega’s
en (veel) eisende cliënten 18-02 www.opti-mum.nl
Workshop Verlieskunde 20-02 www.xpertizo.nl
165,--Basis training Prenatale Screening 23-02, 09-03 expertise-vaa@slz.nl 400,--
Communicatietrainingen 24-02 expertise-vaa@slz.nl
135,-Vaardigheidstraining Fluxus, schouderdystocie en stuit 27-02 expertise-vaa@slz.nl