• No results found

Mogelijke alternatieven en nulalternatief

7 Onderzoek tot milieueffectrapportage

7.1 Mogelijke alternatieven en nulalternatief

Een belangrijke doelstelling van het RUP is de realisatie van een ondergrondse rotatieparking onder de site Interleuven mogelijk maken. De keuze om onder deze site een parking te realiseren is voorafgegaan door een afweging van alternatieven zowel op niveau van het parkeerbeleid voor de Benedenstad als op het niveau van de organisatie van de parking zelf.

7.1.1 Alternatieven m.b.t. de locatie voor een rotatieparking voor de Benedenstad Alternatief 1: rotatieparking onder de Hertogensite

Het eerste ruimtelijk structuurplan Leuven van 2004 (ondertussen herzien in 2018) voorzag een grote rotatieparking op de ziekenhuissite. Aan de realisatie van deze rotatieparking was geen flankerend beleid rechtstreeks gekoppeld. De parking moest een tekort aan parkeervoorzieningen voor de benedenstad oplossen. Bovendien ging het eerste structuurplan uit van een afbouw van bezoekersparkeren op het openbaar domein, alhoewel hier geen duidelijke timing of plan van aanpak aan gekoppeld was.

In het begin van de jaren 2000 werd voor de ziekenhuissite een masterplan opgemaakt met een rotatieparking van max. 850 plaatsen. Het was de bedoeling van het college van burgemeester en schepenen om de opmaak van een ruimtelijk uitvoeringsplan op te starten, binnen het welke het masterplan realiseerbaar zou zijn (collegebeslissing juli 2004). Aan de principebeslissingen van 2004, was geen expliciete doelstelling gekoppeld om tegelijk met de realisatie van deze rotatieparking, slecht gelegen bezoekersparkings op te heffen, met uitzondering van de parking Sint-Jacob.

Scopingnota Ruimtelijk Uitvoeringsplan Parking Benedenstad oktober 2020

39

De adviezen op het masterplan en de verdere technische analyses wezen echter uit dat het masterplan met bijbehorende parking niet gemakkelijk realiseerbaar zouden zijn. Bij de opstart van een nieuwe fase masterplanning, werd er van uit gegaan dat een rotatieparking op de ziekenhuissite niet wenselijk was. Het nieuwe masterplan, goedgekeurd door de gemeenteraad van de stad Leuven in december 2014, voorziet op de eigen site enkel in bestemmingsparkings (bewoners, werknemers op de site,…) . De belangrijkste redenen zijn de volgende:

- De vlotte ontsluiting van een grootschalige rotatieparking op beide primaire verkeerslussen Z18 en Z19, vereist dat de parking niet alleen ontsloten kan worden via de Kapucijnenvoer, maar ook vanuit de Tessenstraat. Zoniet, is er teveel autoverkeer op het eerste stukje Kapucijnenvoer, waar de busdoorstroming al een knelpunt vormt. De ontsluiting vanuit de Tessenstraat bleek een zeer zware opgave.

Bovengronds is er het probleem van doorstroming openbaar vervoer.

- Ongelijkvloers is er het probleem van de grote collectoren in de Brusselsestraat.

- De parking volledig afwikkelen op de Kapucijnenvoer is eveneens onwenselijk, gezien de smalle sectie van de Kapucijnenvoer t.h.v. de ziekenhuissite.

- Op de ziekenhuissite is veel erfgoed aanwezig. Het eerste masterplan ging uit van een tabula rasa.

Ondertussen is beslist om veel van dit erfgoed te bewaren. In de zone langs de Kapucijnenvoer is verspreid erfgoed aanwezig van Brusselsestraat tot Minderbroedersstraat. Binnen deze randvoorwaarden is het niet enkel moeilijk om een grootschalige parking in te passen; de ontsluiting vanuit de lus Donkerstraat – Tessenstraat - Brusselsestraat wordt hierdoor definitief onmogelijk.

Voor de Hertogensite is ondertussen ook een ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt dat langer de realisatie van een grote rotatieparking niet toelaat.

Dit alternatief is daarom uitgesloten.

Alternatief 2: geen nieuwe rotatieparking bouwen in de Benedenstad

Een tweede alternatief is om geen nieuwe rotatieparking te realiseren in de Benedenstad, en gebruik te maken van randparkeren en/of verspreid parkeren op pleinen en straten.

De stad investeert inderdaad in het randparkeren. Recentelijk kocht de stad nog parkeerplaatsen in het parkeergebouw Vaartkom/ Engels Plein. De Leuvense randparkings (ook: Arenberg, Teken, Philips, Bodart) functioneren in de praktijk nog voornamelijk om de functies in de onmiddellijke omgeving te bedienen en/of als gratis parking voor langparkeerders. Er zijn wel succesvolle projecten opgestart om deze parkings ook te laten gebruiken door bezoekers aan het centrum. Zo is er de mogelijkheid om te parkeren in een randparking en met de bus gratis naar het centrum te rijden. Binnenkort zal een elektrisch busje elke 15 minuten van parking Vaartkom naar het centrum en terug rijden.

De stad kiest echter nog steeds voor een aanbod aan bezoekersparkeren in de binnenstad, en blijft tegelijk investeren in randparkeren. Naarmate het randparkeren meer ingeburgerd geraken, kunnen de aantallen bezoekersparkings in de binnenstad worden afgebouwd en deels omgezet naar bewonersparkeren.

Het bezoekersparkeren in de binnenstad wil de stad zo goed mogelijk organiseren: de geparkeerde auto mag het openbaar domein zo min mogelijk belasten en het zoekverkeer moet tot een minimum herleid worden. Daarom kiest de stad voor gebundelde parkings op de primaire verkeerslussen.

Deze moeten de bezoekersparkings vervangen op cruciale locaties. De stad wacht al jaren met de opwaardering van de Vismarkt naar

Scopingnota Ruimtelijk Uitvoeringsplan Parking Benedenstad oktober 2020

40

autoluw/autovrij plein voor handel en horeca, door gebrek aan parkeeralternatief. De realisatie van het nieuwe project voor de Hertogensite veronderstelt een

autoluwe en grotendeels parkeervrije heraanleg van de Brusselsestraat tot Handbooghof. De stad wenst bovendien een stap verder te gaan in het autoluw maken van straten en pleinen in de middeleeuwse stadskern door afschaffen van bezoekersparkeren en beperking op de toegang voor bezoekers.

Gezien de bekommernis om de binnenstedelijke functies op redelijke afstand te bedienen met goed gekozen rotatieparkings, gezien de afwezigheid van rotatieparkings (behalve de parkeerpleinen Vismarkt en Sint-Jacobsplein) en gezien de wens om het autoparkeren op ettelijke straten en pleinen af te bouwen of zelfs af te schaffen (waaronder de Vismarkt), is het voor de stad geen optie om geen rotatieparking voor de Benedenstad te bouwen.

Dit alternatief is daarom uitgesloten.

Alternatief 3: een ondergrondse parking onder het Sint-Jacobsplein

Ook is de optie overwogen om een grote rotatieparking te bouwen onder het Sint-Jacobsplein, ter vervanging van de geplande parking ziekenhuissite. Deze parking is rechtstreeks gelegen aan de primaire ontsluitingslus Kapucijnenvoer - Tervuursestraat. Ze kan in principe ook aangesloten worden op de andere primaire verkeerslus Donkerstraat – Tessenstraat – Brusselsestraat.

De volgende nadelen moeten hierbij aangehaald worden:

- Ook voor de parking Sint-Jacobsplein is een verbinding met de verkeerslus over de Brusselsestraat niet evident. Alle verbindingsstraten zijn smal en weinig geschikt voor ontsluiting van een echt grootschalige rotatieparking.

- Ook de ontsluiting op de lus Kapucijnenvoer – Tervuursestraat is niet ideaal. Ofwel is tweerichtingsverkeer door de Tervuursestraat nodig. Voor grote volumes verkeer lijkt dit niet evident, gezien de smalle sectie van de straat en de slechte doorstroming in de huidige situatie.

- Ofwel moet de Biezenstraat worden gebruikt, waar de busdoorstroming reeds nu problemen oplevert.

- Een, eventueel denkbare, ontsluiting langs de Van Waeyenberghlaan (geen geselecteerde primaire verkeerslus), interfereert met de drukke busroute naar Gasthuisberg. Bovendien bestaat het risico van sluipverkeer via de Groefstraat door automobilisten die de rondrit langs de rotonde op Gasthuisberg willen vermijden.

- De parking is bovendien nog verder gelegen van het feitelijke winkelgebied dan parking Benedenstad.

- Het plein is een beschermd stadsgezicht. De vergunbaarheid van projecten binnen dit statuut is zeer onduidelijk.

Alternatief 4: een ondergrondse parking onder het park Den Bruul

Dit alternatief bestaat uit de bouw van een grote ondergrondse parking van 600 plaatsen onder het park De Bruul. De voorbije jaren werd dit alternatief uitgewerkt. Er werd voor dit alternatief zelfs een ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt en goedgekeurd dat de bouw van deze ondergrondse parking mogelijk maakt. Het draagvlak voor de bouw van deze parking is echter niet erg groot. Dat bleek ook na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. De nieuwe coalitie kiest immers niet meer voor de realisatie van deze parking onder het park De Bruul en kiest voor een kleinere parking onder de site Interleuven.

Scopingnota Ruimtelijk Uitvoeringsplan Parking Benedenstad oktober 2020

41

Vermits er momenteel geen politiek akkoord is om deze parking uit te voeren is ook dit alternatief niet verder onderzocht. Bovendien zijn de milieueffecten van dit alternatief recentelijk grondig onderzocht bij de opmaak van het gemeentelijk RUP ‘parking en recreatiedomein De Bruul’.

Uit dit onderzoek bleek dat er geen aanzienlijke milieueffecten te verwachten zijn.

Alternatief 5: een kleine ondergrondse parking onder het park Den Bruul ( alternatief toegevoegd na fase startnota)

Dit alternatief bestaat uit de bouw van een kleine ondergrondse parking van 240 plaatsen onder het park De Bruul. Dit zijn net genoeg plaatsen om de bezoekersparkeerplaatsen op Vismarkt en enkele andere straten in de Benedenstad te compenseren. Dit alternatief werd toegevoegd na de fase startnota.

De milieueffecten van dit alternatief zijn in principe ook al meengenomen bij het onderzoek naar de milieueffecten van de grote parking onder het park Den Bruul. Uit dit onderzoek bleek dat er geen aanzienlijke milieueffecten te verwachten zijn. We kunnen aannemen dat bij een veel kleinere parking op dezelfde locatie die bovendien slechts 2 ondergrondse bouwlagen ipv 3 moet hebben, ook geen aanzienlijke milieueffecten te verwachten zijn.

Dit alternatief heeft enkele voordelen die echter niet van stedenbouwkundige aard zijn. Het is bijvoorbeeld goedkoper, het project kan volledig gerealiseerd worden in het park waardoor er geen overeenkomsten of grondaankopen van andere eigenaars nodig zijn om het project te realiseren, het kan sneller uitgevoerd worden, is er minder risico op schade aan aanpalende gebouwen, …

Het alternatief heeft echter ook nadelen. Zo wordt er meer nog onbebouwde ruimte van het park ingenomen dan in het alternatief om op de site van Interleuven een nieuwe parking te bouwen. Het grote voordeel van het alternatief om op de site van Interleuven een parking te realiseren is immers dat de inname van het bestaande Bruulpark zeer beperkt blijft en dat toch de doelstelling om een aantal straten en pleinen in de Benedenstad vrij van bezoekersparkeren te maken, kan bereikt worden. Dat is ook de reden waarom op basis van de haalbaarheidsstudie door het bestuur beslist is om een ruimtelijk uitvoeringsplan op te maken om een nieuwe rotatieparking mogelijk te maken op de site Interleuven.

Er is bijgevolg net als voor het alternatief om een ondergrondse parking onder het Bruulpark te bouwen (alternatief 4) ook geen politiek draagvlak om een kleinere parking onder het Bruulpark te bouwen.

7.1.2 Conclusies

De eerste twee alternatieven zijn uitgesloten. Een grootschalige parking onder het Sint-Jacobsplein heeft duidelijk niet de voordelen van parking Benedenstad op vlak van ontsluiting. Een parking kan ontsloten worden voor in- en uitrijdend verkeer via de Donkerstraat; wegen met voldoende breedte en met slechts een zeer beperkt aantal woningen aan deze straten. Om een parking onder het Sint-Jacobsplein te bereiken vanuit de ring, moet in alle scenario’s door smallere straten en vlak langs veel meer woongebouwen worden gereden. Ook zou een grote toename van de parkeerfaciliteiten hier, voor nog grotere doorstromingsproblemen kunnen zorgen voor het openbaar vervoer. Voor een parking onder De Bruul is er momenteel een politiek akkoord om deze parking niet te realiseren. Hetzelfde geldt voor de kleine parking onder De Bruul. De parking op de site Interleuven realiseren heeft als grote voordeel dat de inname van het bestaande Bruulpark zeer beperkt blijft. De parking Interleuven bevindt zich immers grotendeels op een perceel dat reeds bebouwd is. In de alternatieven 4 en 5 is dit niet het geval en wordt nog onbebouwde ruimte ondergronds ingenomen door ene parking, hetgeen bij de site Interleuven veel minder het geval is.

Scopingnota Ruimtelijk Uitvoeringsplan Parking Benedenstad oktober 2020

42

De parking Benedenstad is daarom de beste keuze als toe te voegen parking op de verkeerslus Donkerstraat – Tessenstraat – Brusselsestraat, die instaat voor het verschuiven van het verspreid gelegen bezoekersparkeren op straten en pleinen in het noordwestelijke kwadrant van de binnenstad.

7.1.3 Alternatieven m.b.t. de wijze van inplanting van de parking op de site

In de haalbaarheidsstudie zijn een aantal inrichtingsalternatieven voor de realisatie van een rotatieparking op de site Interleuven onderzocht: één waarbij minstens een deel van de parkeerplaatsen bovengronds wordt gerealiseerd in een parkeergebouw, een tweede scenario waarbij de parkeerplaatsen ondergronds worden gerealiseerd, en een combinatie van beiden. Het reversibel kunnen inzetten van de structuur was ook voor elk van de scenario’s een belangrijke onderzoeksvraag. Het gedetailleerde scenario-onderzoek is terug te vinden in de haalbaarheidsstudie in bijlage.

Uit dit scenario-onderzoek is geconcludeerd dat een ondergrondse parking de voorkeur geniet boven een bovengrondse of half ondergrondse constructie. Een ondergrondse parking met een park erboven en een bovengronds stedelijk programma op de plaats van het huidige gebouw van Interleuven maakt het mogelijk tot een geïntegreerd project te komen. Dit komt zowel de buurtbewoners, de bezoekers van de binnenstad en het park als de algemene kwaliteit van de publieke ruimte ten goede.

Ook werden verschillende grondplannen van parking bekeken. Uiteindelijk bleek een grondplan met een 110 tal plaatsen de beste optie. Met deze oplossing is het mogelijk de ondergrondse parking te beperkten tot 3 ondergrondse lagen. Deze oplossing impliceert wel dat er een strook van 16 meter onder het park ook ingenomen zal worden door de ondergrondse parking. Het is echter wel mogelijk de bestaande waardevolle bomen en ook het ontmoetingsgebouw te vrijwaren. Bovendien zal met de nodige gronddekking het park erboven kunnen doorlopen.

7.1.4 Nulalternatief

Het nulalternatief is het alternatief waarbij het plan niet wordt uitgevoerd en omvat alle mogelijke toekomstige ontwikkelingen in het plangebied wanneer het plan niet zou doorgaan.

Scopingnota Ruimtelijk Uitvoeringsplan Parking Benedenstad oktober 2020

43

Indien geen specifieke planinitiatieven genomen worden, blijven voor dit gebied het BPA Sint Geertrui en RUP ‘parking en recreatiedomein den Bruul’ van kracht.

Dit impliceert dat :

- Er geen ondergrondse rotatieparking onder de site Interleuven kan gerealiseerd worden. Het BPA laat een dergelijke parking op deze site immers niet toe.

- Dat er een ondergrondse rotatieparking van 600 plaatsen onder het park Den Bruul kan gerealiseerd worden. Hoewel het huidige bestuur beslist heeft geen rotatieparking onder Den Bruul te willen realiseren, blijft het RUP ‘parking en recreatiedomein den Bruul’ van kracht tot het gewijzigd wordt door een nieuw RUP. Het valt dus niet uit te sluiten dat een toekomstig bestuur alsnog een parking onder het park Den Bruul zou willen realiseren. Dit is echter alleen mogelijk indien voorliggend RUP niet van kracht zou worden. Voorliggend RUP heeft immers ook als doel de bestaande mogelijkheid om een parking onder het park De Bruul te realiseren onmogelijk te maken.